VO-magazine-dec-2015

SLO: CURRICULUM VAN DE TOEKOMST
Wat is de moeite waard om te leren? Met die vraag opent de
themawebsite van SLO, www.curriculumvandetoekomst.slo.nl. De
Curriculumspiegel helpt om het gesprek over het leerplan op gang te
helpen. Ook is er een overzicht te vinden van ontwikkeling van het
curriculum in andere Europese landen. Doorlopende leerlijnen van
primair onderwijs tot eind voortgezet onderwijs, tips voor samenhang
en leermiddelen zijn te vinden op www.leerplaninbeeld.slo.nl.
hebben - en hoe weinig leraren weten van elkaars
programma en uitvoering. “Aan de ene kant willen
docenten vrijheid, aan de andere kant willen ze houvast.
Onder andere uitgeverijen spelen daarop in met uitgebreide
lesmethodes. Het begint echter altijd met de
vraag: wat wil je jouw leerlingen leren en wat heb je
ervoor nodig?”
Sluijsmans vindt de brede landelijke discussie over het
curriculum van de toekomst uniek en bijzonder waardevol.
“Het onderwijs is een van de weinige plekken waar
kinderen met kennis en onderwerpen in aanraking
komen die voor velen niet vanzelfsprekend zijn. Juist op
school kun je verborgen talenten aanwakkeren. Ik hoop
dat scholen bij alle ontwikkelingen niet vergeten het
perspectief van de leerling te betrekken. Bij de start van
mijn teamleiderschap in de bovenbouw, liep ik eerst een
paar dagen mee ‘als leerling’ om te ervaren hoe het is om
alle vakken te volgen in het voortgezet onderwijs. Ik was
bekaf! Ik ervaarde naast de bevlogenheid van collega’s
ook de onduidelijkheid die je als leerling kan tegenkomen:
wat wil die leraar nou van mij? Hoe komt een
cijfer tot stand? Wat is de relatie met een ander vak?
Het gaat om de samenhang tussen al die onderwerpen,
die is er vaak niet.”
Curriculumwerkers
Het professionele gesprek voeren op school en de docent
een belangrijke rol geven zijn dus essentieel voor het
onderwijs van de toekomst. Maar hoe denken de
docenten daarover; willen zij dat eigenlijk wel? Een
groep leraren hield hierover een peiling onder leraren
en schreef het manifest ‘In het curriculum toont zich
de meester!’, gericht aan het Platform Onderwijs 2032.
Zij willen een dynamisch curriculummodel dat op alle
niveaus, in verschillende opleidingen en schoolsoorten
kan worden geïmplementeerd. Daarnaast vinden ze
dat leraren een centrale rol dienen te hebben bij de
curriculum ontwikkeling, op school en landelijk. Een
van de auteurs van het manifest is Alderik Visser, docent
geschiedenis op het Thorbecke VO in Rotterdam. Op
zijn weblog noemt hij docenten curriculumwerkers die
centraal moeten staan in het onderwijs van de toekomst:
“(…) Zij moeten met hun collega’s kennis en ervaringen
kunnen uitwisselen via horizontale netwerken (peer
review, professionele leergemeenschappen). Dit kan
zowel fysiek, via bijeenkomsten binnen de eigen zuil,
regio of vakgebied worden georganiseerd alsook virtueel,
via digitale platforms en virtual learning communities.
Dat zal veel vragen van de betrokken docent-curriculumontwerpers,
zeker, maar die krijgen daar ook wat voor
terug: ‘eigenaarschap’ en zo mogelijk ook andere vormen
van professionele ontwikkeling, een nieuw
carrièreperspectief.”
Buiten de school
Ab van der Touw, lid van het Platform Onderwijs 2032
en CEO van Siemens, stelt dat scholen meer vrije ruimte
moeten krijgen. “Meer doen aan minder verplichte
vakken is één. En twee: het benutten van vrije ruimte,
zo’n 30 à 40 procent van de onderwijstijd, waarin
docenten samen, vakoverstijgend, nieuwe dingen
kunnen ontwikkelen. Dit betekent dat je regionale
verschillen krijgt tussen scholen en dat ook moet
accepteren. Belangrijk is verder dat leerlingen niet alleen
op school leren. Het betrekken van de wereld buiten
de school is meer dan ooit nodig: ouders, bedrijven,
non-profitorganisaties en andere onderwijsinstellingen
dragen bij aan de ontwikkeling van leerlingen en aan
hun voorbereiding als op de maatschappij.”
Dat is koren op de molen van Judit Weekenborg,
rector van de Scholengemeenschap Lelystad (SGL).
“Ik vind het essentieel dat de gemeenschap waar je
26 VO-magazine 3 / December 2015