Better Health 21

ข
อต้อนรับสู่
W e l c o m e
Better Health นิตยสารสำหรับผู้มีอุปการคุณ
ของโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล
Better Health ฉบับนี้ เราให้ความสำคัญกับโรค
เรื้อรังที่บ่อนทำลายสุขภาพของคุณ โดยในหน้า 4 เราพูดถึง
โรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง ซึ่งทั้งสองโรคนี้มีลักษณะ
เฉพาะที่เหมือนกันหลายประการ เริ่มจากปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้
เกิดโรค ไม่ว่าจะเป็นความอ้วน พฤติกรรมการบริโภคที่ไม่เหมาะสม
หรือประวัติครอบครัว นอกจากนี้จำนวนผู้ป่วยของทั้งสองโรคทั้งใน
ประเทศไทยและทั่วโลกต่างก็มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง
และท้ายที่สุด ทั้งสองโรคสามารถควบคุมได้ด้วยการปฏิบัติตามคำ
แนะนำของแพทย์ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต และการ
ดูแลตนเองด้วยทัศนคติในเชิงบวกของผู้ป่วย ซึ่งก็คือการยอมรับ
ในการ “อยู่ร่วม” กับโรคแทนที่จะรู้สึก “ทรมาน” จากอาการเจ็บป่วย
ที่กินเวลายาวนาน
งานวิจัยได้เพิ่มความรู้ ความเข้าใจของเราต่อโรคเบาหวานและ
ความดันโลหิตสูง รวมถึงส่งผลต่อความสำเร็จในการควบคุมและ
จัดการกับโรคเรื้อรัง ทั้งนี้ การดูแลทางการแพทย์ที่ได้มาตรฐาน
อย่างสม่ำเสมอควบคู่กับการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่เหมาะสม
เป็นหัวใจสำคัญในการควบคุมโรค แต่เหนือสิ่งอื่นใดคือ ความมี
วินัยในการดูแลตัวเองของผู้ป่วยที่แม้จะทำได้ยากแต่ก็ใช่ว่าจะเป็นไป
ไม่ได้ บทสัมภาษณ์ของคุณขจรเกียรติ คงวณิชกิจเจริญ ในหน้า
16 จึงเป็นตัวอย่างอันดีที่ชี้ให้เห็นว่า โรคเรื้อรังไม่ได้ปิดกั้นผู้ป่วย
จากการใช้ชีวิตอย่างมีความสุข
นอกจากนี้ ในหน้า 12 ยังมีบทความพิเศษเนื่องในโอกาสฉลอง
ครบรอบ 30 ปีของโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ที่ Better Health
ได้ขอให้แพทย์ เจ้าหน้าที่ และผู้ป่วยนับตั้งแต่ยุคบุกเบิก มาร่วมย้อน
รำลึกถึงความหลังสุดประทับใจที่มีต่อโรงพยาบาล ที่ได้กลายเป็น
ตำนานแห่งความสำเร็จตลอด 30 ปีที่ผ่านมา
และเช่นเคย หากคุณมีข้อแนะนำ หรือคำติชมใดๆ ส่งมาได้ที่
betterhealth@bumrungrad.com เรายินดีน้อมรับด้วยความ
ขอบคุณ สุดท้ายนี้ขอให้ทุกท่านมีสุขภาพดีโดยทั่วกันค่ะ
พญ. จามรี เชื้อเพชระโสภณ
ผู้อำนวยการด้านการแพทย์
Contributing Editor
Better Health
นิตยสาร Better Health เป็นนิตยสารรายสามเดือนของบริษัท โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ จำกัด (มหาชน) เพื่อแจกจ่ายเป็นการ
ภายใน จัดทำและจัดพิมพ์โดย บริษัท โอกินส์ แอนด์ สโตน จำกัด เลขที่ 16 อโศกคอร์ท ห้อง 2A ถนนสุขุมวิท 21 (อโศก)
แขวงคลองตันเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ โทร. 0 2261 1211
2010 ข้อเขียนและรูปภาพทุกชิ้นในนิตยสารนี้เป็นลิขสิทธิ์ของบริษัท โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ จำกัด (มหาชน) ห้ามพิมพ์ซ้ำ
หรือกระทำการใด ๆ ที่เป็นการละเมิดลิขสิทธิ์เว้นแต่จะได้รับความยินยอมเป็นลายลักษณ์อักษรจาก บริษัท โรงพยาบาล
บำรุงราษฎร์ จำกัด (มหาชน) โทร: 0 2667 1000
ข้อความในเนื้อที่โฆษณาของนิตยสารฉบับนี้ที่มิได้เป็นของบริษัท โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ จำกัด (มหาชน) ถือเป็นความเห็นส่วนตัว
ของเจ้าของผลิตภัณฑ์และบริการ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ฯ ไม่มีเจตนาให้การรับรองคุณภาพสินค้า บริการ หรือข้อความ
ที่ปรากฏแต่อย่างใด
C o n t e n t s
4 Hypertension & Diabetes
รู้ทัน เข้าใจ อยู่อย่างปลอดภัยกับโรคความดันและเบาหวาน
9 Chronic kidney disease
โรคไตเรื้อรัง อีกหนึ่งโรคที่ต้องระวัง
10 Charity
ภาพศิลป์...จากใจหมอ...สู่ใจเด็ก
12 Anniversary
ปีบำรุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล
16 Interview
อยู่อย่างไรให้เป็น “นาย” ของโรค
20 Q & A
22 Health Briefs
4 10 16
12
ติดต่อโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล
โทรศัพท์: 2667 1000
โทรสาร:
2667 2525
นัดแพทย์: 0 2667 1555
เว็บไซต์: www.bumrungrad.com

HYPERTENSION & DIABETES
รู้ทัน เข้าใจ อยู่อย่างปลอดภัย
กับโรคความดันและเบาหวาน
ว่ากันว่าเราทุกคนต้องรู้จักผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานอย่างน้อย
หนึ่งคน ทั้งสองโรคเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญและมีการรณรงค์ให้
ความรู้ และป้องกันเสมอมา แต่จำนวนผู้ป่วยกลับไม่ได้ลดน้อยลงเลย
เมื่อต้นปี 2553 กระทรวงสาธารณสุขไทยเปิดเผยว่า คนไทยป่วย
ด้วย 5 โรคไม่ติดต่อเรื้อรังอันตราย เพิ่มขึ้นนาทีละ 1 คน โดยในปี
2551 พบผู้ป่วยสะสมจำนวนกว่า 2 ล้านคน และคาดว่ายังมีผู้ป่วย
ซ่อนเร้นอีกเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะกลุ่มคนที่อายุต่ำกว่า 40 ปีที่มี
แนวโน้มเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ
Better Health ฉบับนี้จึงเน้นไปที่โรคเรื้อรังที่สำคัญ คือ โรคความดัน
โลหิตสูง และโรคเบาหวาน ซึ่งไม่เพียงมีผู้ป่วยเป็นจำนวนมากเท่านั้น
แต่ยังเป็นสาเหตุที่นำไปสู่โรคแทรกซ้อน
ร้ายแรงอันเป็นภัยแก่ชีวิตอีกหลายโรค
ความดันโลหิตสูง
ความดันโลหิต เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับ
ร่างกายมนุษย์ ความดันโลหิตเกิดขึ้นเมื่อหัวใจ
บีบตัวเพื่อสูบฉีดเลือดผ่านหลอดเลือดแดง
ไปยังส่วนต่าง ๆ ทั่วร่างกาย ความดันจะ
เพิ่มขึ้นเมื่อหัวใจบีบตัว และลดลงเมื่อหัวใจ
พญ. ประภาพร พิมพ์พิไล
คลายตัวลง โรคความดันโลหิตสูงเป็นหนึ่ง
ในโรคเรื้อรังที่พบในประชากรส่วนใหญ่
ในโลก องค์การอนามัยโลกได้กำหนดไว้ในปี 2542 ว่าผู้ใดมีความดันโลหิต
มากกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอท ถือว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง
ความดันโลหิตสูงอันตราย
ความดันโลหิตสูง เป็นภาวะที่เมื่อหัวใจบีบ และคลายตัวแต่ความดัน
ยังคงค้างอยู่ในหลอดเลือด ไม่ลดลงอย่างที่ควรจะเป็นซึ่งพญ. ประภาพร
พิมพ์พิไล อายุรแพทย์ อธิบายว่า “การมีความดันโลหิตสูงอย่างต่อเนื่อง
เป็นเวลานาน สร้างความเสียหายแก่หลอดเลือดหลายประการ อาทิ
หลอดเลือดแข็ง หลอดเลือดโป่งพอง อีกทั้งยังอาจนำไปสู่โรคแทรกซ้อน
ที่เป็นอันตรายอีกหลายโรค”
ความดันโลหิตสูงมีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคหัวใจ โรคหลอด
เลือดสมอง โรคไต และโรคเส้นเลือดแดงใหญ่โป่งพอง การควบคุมรักษา
ความดันโลหิตสูงอย่างเหมาะสมจึงมีความสำคัญในการป้องกันโรค
แทรกซ้อนที่จะเกิดกับอวัยวะต่าง ๆ ดังกล่าวคือ หัวใจวาย หลอดเลือด
หัวใจตีบ โรคไตวายเรื้อรัง อัมพาต และอัมพฤกษ์
สาเหตุ และอาการ
โรคความดันโลหิตสูงซึ่งเกิดขึ้นกับผู้ป่วยส่วนมาก กว่าร้อยละ 85 ไม่มี
สาเหตุที่ชัดเจน และมักสัมพันธ์กับประวัติในครอบครัว เราเรียกโรค
ความดันโลหิตสูงกลุ่มนี้ว่าเป็น Primary หรือ Essential Hypertension
“ผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูงแบบ Primary Hypertension นั้น
ไม่อาจรักษาให้หายได้ ต้องอาศัยการควบคุมดูแลอย่างใกล้ชิดร่วมกับการ
ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต” พญ. ประภาพรอธิบาย “ส่วนอีกสาเหตุหนึ่งซึ่งเกิดกับ

ผู้ป่วยส่วนน้อย ได้แก่ Secondary Hypertension หรือโรคความดัน
โลหิตสูงจากสาเหตุอื่น อาทิ โรคไต โรคที่เกี่ยวกับต่อมไร้ท่อ (ต่อมไทรอยด์
ต่อมหมวกไต) การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิด ยาเสตียรอยด์ หรือ
ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่เสตียรอยด์ (NSAIDs) ซึ่งหากได้รับการแก้ไขที่
สาเหตุ ความดันโลหิตสูงก็จะกลับมาเป็นปกติได้โดยไม่ต้องใช้ยารักษา”
โรคความดันโลหิตสูง ได้รับการขนานนามว่าเป็น “มัจจุราชเงียบ”
เสมอมา ทั้งนี้เพราะส่วนมากโรคความดันโลหิตสูงมักจะไม่ปรากฏอาการ
เตือนใด ๆ ให้ผู้ป่วยได้ทราบเลย
“ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะไม่ค่อยทราบว่าตนเองเป็นโรคความดันโลหิตสูง
จนกระทั่งมาพบแพทย์ด้วยความเจ็บป่วยอื่น ๆ เมื่อวัดความดันโลหิต
จึงพบว่าสูง” พญ. ประภาพรเล่า “จากการสำรวจในประเทศไทยเมื่อสัก
4 - 5 ปีที่ผ่านมา พบผู้ป่วยความดันโลหิตสูงจำนวนมากถึงร้อยละ
20 - 30 ของจำนวนประชากร ซึ่งไม่เคยทราบเลยว่าตนเองเป็นโรค
ความดันโลหิตสูง มีผู้ป่วยเพียงส่วนน้อยที่อาจพบอาการผิดปกติ เช่น
ปวดศีรษะ มึนศีรษะ ตาพร่า เลือดกำเดาไหล แล้วรีบไปพบแพทย์
จึงทราบว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง และได้รับการรักษาเพื่อควบคุม
ความดันโลหิตก่อนที่จะมีอาการแทรกซ้อนของโรคขึ้น”
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
โรคความดันโลหิตสูงจัดเป็นหนึ่งในโรคเรื้อรังที่มีความร้ายแรง เพราะ
ส่วนมากไม่มีทางรักษาแต่สามารถควบคุมได้ด้วยการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต
และ/หรือรับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง
“ค่าความดันโลหิตเป้าหมายในคนปกติไม่ควรเกินกว่า 120/80
มิลลิเมตรปรอท ซึ่งเป็นค่าที่ประเมินกันแล้วว่าไม่ก่อให้เกิดความเสียหาย
แก่หลอดเลือดมาก เมื่อไรที่ผู้ป่วยมาพบแพทย์ และมีการวัดความดัน
“ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะไม่ค่อย
ทราบว่าตนเองเป็นโรคความดัน
โลหิตสูง จนกระทั่งมาพบแพทย์
ด้วยความเจ็บป่วยอื่น ๆ เมื่อ
วัดความดันโลหิตจึงพบว่าสูง”
ซึ่งอ่านค่าได้ 120/80 หรือมากกว่าก็ต้องถือว่าความดันเริ่มจะสูงแล้ว
(Pre-hypertension) แต่ยังไม่เป็นความดันสูงเต็มขั้น แพทย์จะแนะนำ
เรื่องการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตเพื่อควบคุมความดันโลหิตไม่ให้สูงไปกว่านี้”
ในกรณีที่ผู้ป่วยไม่อาจปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตได้ หรือปรับแล้ว แต่ความดัน
ไม่ลดลงตามเป้าหมาย แพทย์จึงจะพิจารณาให้ยาที่เหมาะสมต่อไป
โดยมีเป้าหมายระยะสั้นอยู่ที่การควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์
ไม่เกิน 140/90 มิลลิเมตรปรอทและเป้าหมายระยะยาวอยู่ที่การป้องกัน
ภาวะแทรกซ้อนเพื่อให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยดีขึ้น
ระดับความรุนแรงของโรคความดันโลหิตสูง
ระดับความรุนแรงของโรค
ความดัน
โลหิตค่าบน
(Systolic)*
ความดัน
โลหิตค่าล่าง
(Diastolic)**
คำแนะนำ
ความดันที่เหมาะสม หรือปกติ น้อยกว่า 120 น้อยกว่า 80 ให้ความสำคัญกับการรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยกากใย และการ
ออกกำลังกาย
ความดันโลหิตสูงขั้นต้น
Pre-hypertension
**
*
120 - 139 80 - 89 ต้องหมั่นตรวจวัดความดัน รับประทานผักผลไม้ให้มากกว่าเดิม และ
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
ความดันโลหิตสูงขั้นที่ 1 140 - 159 90 - 99 ตรวจวัดความดัน และพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ อาจต้องได้รับยา
ควบคู่ไปกับการปรับการบริโภค และออกกำลังกายให้มากขึ้น
ความดันโลหิตสูงขั้นที่ 2 160 ขึ้นไป 100 ขึ้นไป
ความดันโลหิตค่าบน หรือความดันซีสโตลี (Systolic Blood Pressure) คือ แรงดันโลหิตเลือดขณะหัวใจบีบตัว
ความดันโลหิตค่าล่าง หรือความดันไดแอสโตลี (Diastolic Blood Pressure) คือ แรงดันโลหิตขณะหัวใจคลายตัว
ตรวจวัดความดัน จดบันทึก และพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อควบคุม
ผลกระทบที่อาจเกิดกับอวัยวะต่าง ๆ รวมทั้งระวังเรื่องอาหารให้มาก
งดอาหารเค็ม เน้นผักผลไม้ และออกกำลังกายให้มากขึ้น

ปัจจัยที่มีผลต่อความดันโลหิต
ความดันโลหิตมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ตามปัจจัย
ต่าง ๆ ดังนี้
อายุ เมื่ออายุมากขึ้นความดันโลหิตมักสูงขึ้น
เพศ ชายมักพบความดันโลหิตสูงบ่อยกว่าหญิง
พันธุกรรม และสิ่งแวดล้อม ผู้ที่บิดา มารดา มีความดันโลหิตสูง
มีแนวโน้มเป็นโรคนี้มากขึ้น
ความอ้วน และขาดการออกกำลังกาย
สภาวะทางอารมณ์ เช่น เครียด
โกรธ เจ็บปวด เสียใจ ตื่นเต้น
ส่งผลต่อความดันโลหิตทั้งสิ้น
ซึ่งสามารถกลับเป็นปกติ เมื่อ
ผ่านพ้นภาวะนั้น ๆ
เชื้อชาติ
อาหาร เช่นเกลือและส่วนประกอบ
ของเกลือที่อาจนึกไม่ถึง เช่น ซีอิ๊ว น้ำปลา
ผงชูรส ผงฟู ก้อนซุปสำเร็จรูปมีรายงานชัดเจนว่าเกลือส่งผล
โดยตรงต่อความดันโลหิต
บุหรี่ สุรา และกาแฟ
สมุนไพรบางชนิด เช่น อบเชย
ผลของยา เช่น ฮอร์โมนคุมกำเนิด ยากลุ่ม Non Steroid,
Anti Inflammation.
พญ. ประภาพรเน้นว่า “ไม่ว่าจะอย่างไรแพทย์ก็อยากให้ผู้ป่วย
ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต และออกกำลังกายซึ่งเป็นวิธีการที่ปลอดภัยที่สุด
ได้ผลแน่นอน และยังช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคอื่น ๆ ลงไปได้อีกหลายโรค
และที่ลืมไม่ได้ คือ ผู้ป่วยจำเป็นต้องหมั่นตรวจวัดความดันอย่าง
สม่ำเสมอเพื่อติดตามผลการรักษา ไม่ว่าจะเป็นการรักษาด้วยยา หรือ
การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต”
แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็นหนึ่งในโรคเรื้อรังอันตราย แต่หากคุณตั้งใจ
จริงที่จะปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตเสียใหม่ โรคความดันโลหิตสูงก็จะไม่เป็น
ปัญหาสำหรับคุณอีกต่อไป
เบาหวาน
โรคเบาหวานเป็นอีกหนึ่งโรคเรื้อรังอันตรายที่มักพบร่วมกันกับโรค
ความดันโลหิตสูง องค์การอนามัยโลกระบุไว้ว่าในปีนี้ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
ทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นเป็น 285 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 6.4 ของจำนวน
ประชากรทั่วโลก และคาดว่าในอีก 20 ปีข้างหน้า จำนวนผู้ป่วยจะพุ่งขึ้น
เป็น 438 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 7.8 ของจำนวนประชากรทั่วโลก
ในประเทศไทย จากการเก็บข้อมูลของกรมการแพทย์ตั้งแต่ปี 2548 -
2552 จำนวนผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวานเพิ่มจำนวนมากขึ้นทุกปี อีกทั้งพบ
ผู้ป่วยที่อายุน้อยลง ๆ ผศ. นพ. วราภณ วงศ์ถาวราวัฒน์ อายุรแพทย์ และ
ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบต่อมไร้ท่อ (เบาหวาน) ให้ความรู้เรื่องเบาหวานไว้ดังนี้
เบาหวานคืออะไร
“เบาหวานเป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง เนื่องจากไม่
อาจนำแป้ง และน้ำตาลที่บริโภคเข้าไปมาใช้ได้ เนื่องจาก ประการแรก
ตับอ่อนไม่สามารถผลิตฮอร์โมนอินซูลินได้ หรือได้ไม่มากพอ โดยอินซูลิน
นี้มีหน้าที่ช่วยส่งผ่านน้ำตาลที่อยู่ในรูปของกลูโคสในกระแสเลือดไปสู่
ระบบเนื้อเยื่อต่าง ๆ เพื่อนำไปเผาผลาญ และแปลงเป็นพลังงาน ประการ
ที่สอง เนื้อเยื่อและอวัยวะต่าง ๆ (ไขมัน ตับ กล้ามเนื้อ ฯลฯ) มีภาวะ
ดื้อต่ออินซูลิน” ผศ. นพ. วราภณกล่าว
ด้วยความผิดปกติทั้งสองประการข้างต้น ส่งผลให้มีน้ำตาลตกค้าง
อยู่ในกระแสเลือดในปริมาณมาก และหาก
ไม่มีการดูแลรักษาอย่างถูกต้องก็จะนำไปสู่
ภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ มากมาย
โดยทั่วไป โรคเบาหวานแบ่งออกเป็น
2 ประเภท ได้แก่ เบาหวานประเภทที่หนึ่ง
และเบาหวานประเภทที่สอง ซึ่ง ผศ. นพ.
วราภณอธิบายต่อว่า “เบาหวานประเภท
ที่หนึ่งนั้นพบค่อนข้างน้อยประมาณ
ร้อยละ 5 ของผู้ป่วยเบาหวานไทย
เบาหวานประเภทนี้เกิดจากการที่ตับอ่อน
ไม่สามารถสร้างอินซูลินได้เลย ผู้ป่วย
จำเป็นต้องพึ่งการฉีดอินซูลินอย่างสม่ำเสมอ ไม่เช่นนั้นอาจ
ก่อให้เกิดภาวะขาดอินซูลิน และระดับน้ำตาลในเลือดสูงมากจนกระทั่ง
หมดสติ และเสียชีวิตแบบเฉียบพลันได้ โรคเบาหวานประเภทที่หนึ่ง
มักจะพบในเด็กและวัยรุ่น มีสาเหตุส่วนใหญ่มาจากการที่ภาวะ
ภูมิต้านทานทำลายเซลล์ที่สร้างอินซูลินในตับอ่อน นอกจากนี้ ระดับ
น้ำตาลที่สูงเรื้อรังจะนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนเรื้อรังต่อไป
ผศ. นพ. วราภณ วงศ์ถาวราวัฒน์
อาการของเบาหวานที่ต้องสังเกต
เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูง คุณอาจมีอาการดังต่อไปนี้
ปัสสาวะบ่อยทั้งกลางวันและกลางคืน
กระหายน้ำ เนื่องจากสูญเสียน้ำมากจากการปัสสาวะ
อ่อนเพลีย และน้ำหนักลดเนื่องจากร่างกายนำน้ำตาลไปใช้ไม่ได้
หิวบ่อย รับประทานเก่งขึ้น
คันตามตัว ติดเชื้อได้ง่าย เป็นเชื้อรา ตกขาวบ่อย
ตาพร่า เห็นภาพไม่ชัด เห็นภาพซ้อน
ขาชาอันเนื่องมาจากปลายประสาทเสื่อม

ส่วนโรคเบาหวานประเภทที่สองเป็นชนิดที่พบได้
บ่อยคิดเป็นร้อยละ 95 ของผู้ป่วยเบาหวานไทย
โดยเฉพาะในกลุ่มคนอายุตั้งแต่ 40 ปี
ขึ้นไป “เบาหวานประเภทที่สองเกิด
จากการที่ตับอ่อนของผู้ป่วย
ไม่สามารถสร้างอินซูลินให้
เพียงพอ และร่างกายมีภาวะ
ดื้ออินซูลิน” ผศ. นพ. วราภณ
กล่าว “เบาหวานประเภทนี้
มักไม่พบอาการอันตราย
อย่างเฉียบพลันเหมือน
แบบแรก แต่หากไม่มี
การควบคุมให้ดีก็จะนำ
ไปสู่ภาวะแทรกซ้อนเรื้อรัง
ที่เป็นอันตรายอย่างเฉียบพลัน
ได้เช่นกัน”
คุณเป็นเบาหวานหรือไม่
การตรวจสอบว่าเป็นโรคเบาหวาน
หรือไม่ ทำได้โดยการตรวจวัดระดับ
น้ำตาลในเลือดซึ่งเป็นวิธีที่ง่าย และ
ได้ผลดี การวินิจฉัยโรคเบาหวาน
สามารถทำได้โดยอาศัยเกณฑ์การ
วินิจฉัยดังนี้
มีระดับน้ำตาลในเลือดขณะงดอาหารและเครื่องดื่มอย่างน้อย
8 ชั่วโมง มากกว่าหรือเท่ากับ 126 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
มีอาการของโรคเบาหวาน ร่วมกับระดับน้ำตาลในเลือดเวลาใดก็ตาม
มีค่ามากกว่าหรือเท่ากับ 200 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
มีระดับน้ำตาลในเลือด มากกว่าหรือเท่ากับ 200 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
ณ 2 ชั่วโมง ภายหลังทดสอบความทนต่อน้ำตาลกลูโคส 75 กรัมที่
รับประทานเข้าไป
มีระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสม (HbA1c) มากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 6.5 ขึ้นไป
ปรับนิสัย เปลี่ยนอาหาร รับมือความดัน และเบาหวาน
กุญแจสำคัญที่ทำให้ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวาน
ควบคุมและอยู่กับโรคได้อย่างมีความสุข ได้แก่ การควบคุมเรื่อง
การรับประทานอาหาร และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมซึ่งเรามี
คำแนะนำ ดังต่อไปนี้
เลือกรับประทานอาหารจำพวกแป้งจากธัญพืชที่ไม่ขัดสี ในปริมาณ
ที่พอเหมาะ
พยายามงดอาหารรสจัด ไม่ว่าจะเป็นหวาน มัน หรือเค็ม
รับประทานผัก และผลไม้ที่ไม่หวานจัดเพื่อเพิ่มกากใยอาหาร
ควบคุมน้ำหนัก
งดสูบบุหรี่ และงดดื่มสุรา
ใครบ้างที่เสี่ยงเบาหวาน!
คุณมีความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานประเภทที่ 2 รวมทั้ง
โรคแทรกซ้อนอื่น ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคไตเรื้อรัง และ
โรคหลอดเลือดสมอง หากคุณ
อายุเกิน 40 ปีขึ้นไป
มีประวัติครอบครัวโรคเบาหวาน
เป็นผู้มีน้ำหนักเกิน หรือมีดัชนีมวลกายมากกว่า 25
มีความดันโลหิต หรือมีน้ำตาลในเลือดสูง (เป็นโรคใด
โรคหนึ่ง ความเสี่ยงต่ออีกโรคก็เพิ่มขึ้น)
มีระดับไขมันในเลือดสูง
สตรีที่มีประวัติเบาหวานขณะตั้งครรภ์หรือน้ำหนัก
บุตรแรกคลอดมากกว่า 4 กก.
ไม่ออกกำลังกาย
ดื่มสุรา และ/หรือสูบบุหรี่
“หากผลการตรวจหลังงดอาหารและเครื่องดื่มแล้ว ปรากฏว่ามีน้ำตาล
อยู่กระแสเลือด 100-125 มิลลิกรัม/เดซิลิตร เดี๋ยวนี้ก็ถือว่าเริ่มผิดปกติ
และมีแนวโน้มว่าจะเป็นเบาหวานเต็มขั้นหากไม่รีบปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
การปล่อยให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง
เป็นเวลานาน ๆ เป็นที่มาของภาวะ
แทรกซ้อนต่าง ๆ เมื่อประกอบกับภาวะ
น้ำหนักเกิน ไขมันสูงและความดัน
โลหิตสูง ย่อมส่งผลเสียต่อโครงสร้าง
และการทำงานของหลอดเลือดทำให้
อวัยวะต่าง ๆ ค่อย ๆ เสื่อมหน้าที่ลง”
ผศ. นพ. วราภณกล่าว
อยู่กับเบาหวานอย่างสบายใจ
สำหรับการดูแลและรักษาโรค
เบาหวานนั้น ผศ. นพ. วราภณ
อธิบายว่าการรักษาเบาหวาน
ประเภทที่สอง หากโรคยังอยู่ใน
ระยะเริ่มต้น ก็สามารถอาศัยการ
ควบคุมอาหาร ลดน้ำหนัก และ
ออกกำลังกายได้ แต่ถ้าเป็นมากขึ้น
ก็ต้องให้รับประทานยาควบคู่กันไป
ส่วนในรายที่ใช้ยาเม็ดแล้วไม่ได้ผลก็
ต้องพึ่งยาฉีดอินซูลินเช่นเดียวกับผู้ป่วย
เบาหวานประเภทที่หนึ่ง ซึ่งจำเป็นต้อง
เรียนรู้การฉีดอินซูลินด้วยตนเอง เพราะต้องฉีดเองที่บ้านเป็นประจำทุกวัน
เป้าหมายในการรักษาโรคเบาหวานอยู่ที่การควบคุมน้ำตาลในเลือด
ความดันโลหิต ไขมันในเลือด และน้ำหนักตัวให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน ทั้งนี้ ก็เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี และอายุ
ที่ยืนยาวขึ้นของผู้ป่วยนั่นเอง
“หากผู้ป่วยปรารถนาจะมีคุณภาพชีวิตที่ดี ผู้ป่วย และผู้ดูแลควร
มีความเข้าใจว่าเป้าหมายการรักษาคืออะไร และปฏิบัติตามคำแนะนำของ
แพทย์อย่างถูกต้อง และสม่ำเสมอ ถ้าทำได้ก็จะสามารถอยู่กับเบาหวาน
อย่างสบายใจ และสบายกายมากขึ้น” ผศ. นพ. วราภณกล่าวปิดท้าย
ออกกำลังกายเป็นประจำในแบบแอโรบิควันละ
30 นาที 3 ครั้งต่อสัปดาห์ ตามคำแนะนำของแพทย์
รับประทานยาเพื่อควบคุมความดันโลหิต หรือ
เบาหวานตามคำแนะนำของแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
ระวังอย่ารับประทานยาใด ๆ เองโดยไม่ได้
ปรึกษาแพทย์ โดยเฉพาะยากลุ่มที่เป็น
เสตียรอยด์ ยาฮอร์โมน
หมั่นศึกษาหาความรู้ในการดูแลตนเอง
ทำจิตใจให้สงบ และผ่อนคลายความเครียด
ไม่โกรธ หรือโมโหง่าย

CHRONIC KIDNEY DISEASE
โรคไตเรื้อรัง อีกหนึ่งโรคที่ต้องเฝ้าระวัง
ไ
ต อวัยวะที่เปรียบได้กับโรงบำบัดของเสียที่ต้องอยู่กับมลพิษ
ตลอดเวลา เนื่องจากมีหน้าที่กรองของเสียออกจากกระแสเลือด
การทรุดโทรมของไตจึงเกิดขึ้นได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายใต้
รูปแบบการดำเนินชีวิตของคนในยุคปัจจุบัน
สาเหตุของโรค
นพ. สิร สุภาพ อายุรแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านไตวิทยา อธิบายถึงสาเหตุ
ของการเกิดโรคไตเรื้อรังไว้ว่า เกิดได้ทั้งจากโรคในเนื้อไตเองและจากโรคอื่น
นพ. สิร สุภาพ
“โรคไตในระยะแรก ๆ
จะไม่แสดงอาการ ผู้ป่วย
ส่วนใหญ่ที่ตรวจพบว่า
เป็นโรคไต ก็อยู่ที่ระดับสี่
ซึ่งประสิทธิภาพของไตได้
ลดลงไปกว่าร้อยละ 70 แล้ว”
อาทิ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคอ้วน รวมไปถึง โรค SLE โรค
เอดส์ โรคซิฟิลิส และโรคตับอักเสบบี ซี ซึ่งโรคเหล่านี้ส่งผลให้ไตต้อง
ทำงานหนัก จนเสื่อมสภาพในที่สุด
“โรคอันดับต้น ๆ ที่ทำให้ไตเสื่อม คือโรคเบาหวาน เพราะไปทำให้
น้ำตาลในไตสูง โรคความดันโลหิตสูงซึ่งไปเพิ่มความดันเลือดในไต และ
โรคอ้วน ที่เหมือนกับการเอาเครื่องยนต์ขนาดเล็กไปใช้กับรถคันใหญ่
เพราะการปล่อยให้มีน้ำหนักตัวมาก ก็ยิ่งทำให้ไตต้องทำงานมาก
นอกจากนี้การสูบบุหรี่ก็มีผลทำให้ไตเสื่อมเช่นกัน” นพ. สิร อธิบาย
โรคไตคือภัยเงียบ
โรคไตแบ่งออกได้เป็น 5 ระยะตามประสิทธิภาพการทำงานของไต
(ดูตาราง) โดยในระยะแรก ๆ จะไม่แสดงอาการ แพทย์มักพบว่า ผู้ป่วย
ส่วนใหญ่ที่ตรวจพบว่าเป็นโรคไต คือมีอาการอยู่ที่ระดับสี่แล้ว ซึ่งหมายถึง
ประสิทธิภาพการทำงานของไตได้ลดลงไปกว่าร้อยละ 70
“ปัญหาคือ ผู้ป่วยไม่ทราบว่าตัวเองเป็นโรคไต ไตเสียไปครึ่งหนึ่ง
แล้วก็ยังไม่มีอาการ เพราะโรคไตเป็นโรคที่หากไม่ได้รับการตรวจสุขภาพ
อย่างสม่ำเสมอจะไม่มีทางรู้ได้เลย เป็นหมอไตเองก็ไม่รู้ว่ามีโรคไตอยู่
ถ้าไม่เช็คตัวเอง” นพ. สิร กล่าว
รักษาที่สาเหตุ
ในการรักษาโรคไตเรื้อรังนั้น นพ. สิรอธิบายว่าจำเป็นต้องแก้ที่สาเหตุ
เช่น ควบคุมเบาหวาน ลดความดัน ควบคุมน้ำหนัก ซึ่งทั้งหมดนี้ทำได้
ด้วยการควบคุมอาหาร โดยเน้นที่การจำกัดปริมาณเกลือ ปริมาณโปรตีน
และปริมาณฟอสเฟต ซึ่งมักจะอยู่ในนมและถั่ว เพราะเป็นอาหารที่ทำให้
ไตทำงานหนัก นอกจากนี้ ผู้ป่วยควรพักผ่อนให้เพียงพอ ไม่นอนดึก
ละเลิกบุหรี่ และอย่าปล่อยให้ตัวเองเครียด
“การคุมอาหารเป็นสิ่งที่ยากมากสำหรับผู้ป่วย แต่ต้องพยายามทำให้ได้
เพราะถ้าคุมอาหารได้ ยาก็จะทำงานได้ผลดี คนไข้ที่ยังทำไม่ได้ หมอจะ
แนะนำให้นั่งสมาธิ เพราะช่วยทั้งในเรื่องของการควบคุมจิตใจและยังทำให้
อารมณ์ดีอีกด้วย” นพ. สิร แนะนำ
ระยะของโรคไตเรื้อรัง
เพราะโรคไตเป็นโรคที่ไม่แสดงอาการในระยะแรก การเข้ารับการตรวจเลือดเพื่อหาค่า GFR (Glomerular Filtration Rate)
หรือ อัตรากรองของไตเท่านั้นจึงจะทราบระยะของโรคได้ ดังนี้
อัตรากรองของไต*
ระยะของโรค
ระยะที่ 1
ระยะที่ 2
ระยะที่ 3
ระยะที่ 4
ระยะที่ 5
90 - 100 %
60 - 89 %
30 - 59 %
15 - 29 %
ต่ำกว่า 15 %
* ระดับการทำงานของไตที่ถือว่าปกติหรือ 100% เทียบเท่ากับค่า GFR 90 - 120 มิลลิลิตร/นาที
อาการที่สังเกตได้
การทำงานของไตยังเป็นปกติ แต่อาจไม่สามารถรับยาปฏิชีวนะและยาแก้อักเสบได้ อาจมี
โปรตีนรั่วมาในปัสสาวะ
ผลตรวจเลือดโดยทั่วไปยังไม่แสดงความผิดปกติ ความดันเลือดอาจสูงขึ้นเล็กน้อย
ถ้าปรับเปลี่ยนการใช้ชีวิตตั้งแต่ช่วงนี้อาจหายได้โดยไม่ต้องรับการรักษา
ผลตรวจเลือดแสดงความผิดปกติ อาจมีอาการครั่นเนื้อครั่นตัว เพลีย และแขนขาบวม
แบบอ่อน ๆ มีโอกาสต้องเข้ารับการล้างไต
ผู้ป่วยบางรายจะรู้สึกเหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ตัวซีด ผิวแห้ง และขาบวม หากผู้ป่วยไตอักเสบ
จะพบโปรตีนรั่วมากับปัสสาวะ ควรควบคุมความดันเลือดอย่างเคร่งครัดและจำเป็นต้อง
เข้ารับการฟอกเลือด
อาการหนัก สามารถติดเชื้อได้ง่าย คนไข้ต้องได้รับการฟอกเลือดอย่างเร่งด่วน ก่อนที่อาการ
จะรุนแรงจนไม่มีทางแก้ไข

CHARITY
มูลนิธิโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ จัดแสดงภาพวาดการกุศล
“ภาพศิลป์...จากใจหมอ...สู่ใจเด็ก”
ช่วยผ่าตัดหัวใจเด็กผู้ยากไร้
มูลนิธิโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ และโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ร่วมกับมูลนิธิเด็กโรคหัวใจฯ
และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) จัดนิทรรศการภาพวาดการกุศล
“ภาพศิลป์...จากใจหมอ...สู่ใจเด็ก” จำนวนกว่า 180 ภาพ ซึ่งเป็นฝีมือศิลป์ของแพทย์และ
ผู้บริหารระดับสูงของโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ตลอดจนศิลปินที่มีจิตศรัทธาและร่วมอุทิศ
แรงกายแรงใจในการวาดภาพเพื่อนำรายได้สนับสนุนโครงการ “รักษ์ใจไทย” ของมูลนิธิโรงพยาบาล
บำรุงราษฎร์ เพื่อผ่าตัดเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดผู้ยากไร้ โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ในโอกาสครบรอบ
30 ปี โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
ผู้ป่วยเด็กโรคหัวใจที่ได้รับการผ่าตัด
หัวใจแล้วตามโครงการ "รักษ์ใจไทย"
บุคคลในภาพ (จากซ้าย) รองศาสตราจาย์
นายแพทย์กวี สุวรรณกิจ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์,
ศาสตราจารย์ นายแพทย์บุญชอบ พงษ์พานิช
ประธานมูลนิธิเด็กโรคหัวใจฯ, แพทย์หญิงจามรี
เชื้อเพชระโสภณ ผู้อำนวยการด้านการแพทย์
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์, มร. แมค แบนเนอร์
ผู้อำนวยการด้านบริหาร โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์,
นายแพทย์ปัญญา กีรติหัตถยากร ที่ปรึกษา
อาวุโส สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
(สปสช.), แพทย์หญิงกาญจนา สุทธากิจพันธ์
และแพทย์หญิงประภาพรรณ นาควัชระ
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
รศ. นพ. กวี สุวรรณกิจ กับผลงาน "แมวเหมียว"
ผลงาน "หนูน้อยชาวเขา"
โดย พญ. กาญจนา สุทธากิจพันธ์
ผลงาน "พลังแผ่นดิน"
โดย พญ. ประภาพรรณ นาควัชระ
ส่งความสุขปีใหม่...พร้อมมอบ
หัวใจดวงใหม่แก่เด็กยากไร้
เลือกส่งความสุขแก่คนที่คุณรักด้วยไปรษณียบัตรชุด “ภาพศิลป์...จาก
ใจหมอ...สู่ใจเด็ก” โดยรายได้นำเข้ามูลนิธิโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์เพื่อ
สมทบทุนโครงการ “รักษ์ใจไทย” เพื่อผ่าตัดเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด
ผู้ยากไร้ จำหน่ายในราคาชุดละ 250 บาท (1 ชุดมี 12 ภาพ) สนใจสั่งซื้อ
ได้ที่บูธ “รักษ์ใจไทย" ชั้น M อาคารโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ หรือสอบถาม
ได้ที่ 084 555 4815
10

30th ANNIVERSARY
บำรุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล
2523 ไม่ว่าจะเป็นปีแรก
ติณสูลานนท์
มีเหตุการณ์สำคัญมากมายเกิดขึ้นในปีพ.ศ.
แพร่สัญญาณเป็นครั้งแรก ปีที่โรนัลด์
ของการก้าวขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีของพลเอกเปรม
เรแกน คว้าชัยชนะเหนือจิมมี คาร์เตอร์ ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีแห่ง
ปีที่สถานีโทรทัศน์ซีเอ็นเอ็น
สหรัฐอเมริกา
ปี พ.ศ. 2523 อีกเช่นกัน ที่โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งเปิดตัวขึ้น ณ ต้นถนน
สุขุมวิท ด้วยจำนวนแพทย์เพียง 4 คน กับเจ้าหน้าที่อีกเพียงหยิบมือ ทุกคน
ทำหน้าที่ของตัวเองอย่างดีที่สุด เพื่อรองรับผู้ป่วยที่เข้ามารับการรักษาใน
ช่วงแรกเพียงไม่กี่ร้อยคนต่อวัน
บางเรื่องราวอาจเกิดขึ้นเพื่อวันหนึ่งจะเหลือเพียงความทรงจำ แต่บาง
เรื่องราวเกิดขึ้นเพื่อจะเติบโตต่อไปอย่างยิ่งใหญ่และยั่งยืน...
17 กันยายน 2523
2523
เปิดให้บริการอย่างเป็นทางการในฐานะ
โรงพยาบาลเอกชนขนาด 200 เตียง
12
2532
จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ในชื่อ บริษัท
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ จำกัด (มหาชน)
2542
โรงพยาบาลแห่งแรกในประเทศไทยที่ได้
รับการรับรองมาตรฐานจากสถาบันรับรอง
คุณภาพโรงพยาบาลไทย (Hospital
Accreditation Thailand)
2543
โรงพยาบาลแห่งแรกในประเทศไทยที่ได้รับ
การรับรองมาตรฐานคุณภาพระบบงานองค์กร
หรือ ISO 9000
2545
ได้รับการรับรองคุณภาพโรงพยาบาลระดับ
สากลเป็นแห่งแรกในเอเชียตามมาตรฐาน
ของ Joint Commission International (JCI)
แห่งสหรัฐอเมริกา

นพ. วัชรพงศ์ แซ่ซือ อายุรแพทย์
“
ผมอยู่ที่นี่ตั้งแต่เริ่มเปิดทำการวันแรกจนถึงวันนี้ บำรุงราษฎร์เป็นเสมือนบ้านของผม จากจุด
เริ่มต้น บ้านของเราดีขึ้นเรื่อย ๆ เป็นที่อยู่ของคนมากขึ้นเรื่อย ๆ 30 ปีนี่ไม่น้อยเลยนะกับการ
ที่คน ๆ หนึ่งเลือกที่จะทำงานกับองค์กรใด ๆ สักแห่งหนึ่ง หากจะถามถึงความประทับใจ ก็ต้อง
บอกว่าประทับใจทุกเรื่อง โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มาหาผม บางรายผมดูแลมาตั้งแต่ตอนเขาเป็น
นักเรียน จนตอนนี้ก็ยังพาลูกมาหา มาปรึกษา จนเรารู้สึกว่า ผู้ป่วยที่มาปรึกษานั้นไม่ใช่ใครอื่น
แต่เป็นเหมือนญาติ เหมือนสมาชิกในครอบครัวของเรา ในแง่ของการทำงาน ที่นี่มีระบบงานดี
มีบรรยากาศในการทำงานที่ดี เราเลยทำงานด้วยความสบาย ”
คุณสิทธ์ ทวีสิน นักธุรกิจ/นักศึกษาปริญญาโท
“
สำหรับผม บำรุงราษฎร์ คือ ความอบอุ่น เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ผมเกิดที่นี่ และใช้บริการที่นี่
มาตลอด ใช้บริการทั้งครอบครัว เป็นลูกค้ามาตั้งแต่ไหนแต่ไร บำรุงราษฎร์เคยช่วยชีวิตผมถึง
สองครั้ง ตอนนั้นผมยังเด็กอยู่ และเป็นโรคหอบหืดหนักมาก ถูกนำตัวส่งโรงพยาบาลกลางดึก
ซึ่งก็ได้รับการประสานงานในการรักษาอย่างทันท่วงที เช้าวันรุ่งขึ้นก็กลับบ้านได้ มั่นใจครับ
ยิ่งปัจจุบัน โรงพยาบาลมีมาตรฐานดีกว่าเดิมมากก็ยิ่งมั่นใจครับ ”
คุณกัลยา เจนกลรบ ผู้จัดการแผนกคลินิกสุขภาพพนักงาน
“
ผู้บริหารที่นี่ทำให้เรารู้สึกว่าเรามีความสำคัญกับองค์กร ให้รู้ว่าเราคือส่วนหนึ่งของการเป็นเจ้าของ
พอเรารู้สึกเป็นเจ้าของอะไร เราก็รัก และอยากทำให้ดีขึ้น เลยไม่เคยเปลี่ยนไปไหน บำรุงราษฎร์
เป็นองค์กรที่ไม่อยู่เคยนิ่ง ก้าวไกล นำสมัย นำทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่ว่าอะไรที่ดีที่สุด ที่หนึ่งที่สุด
เขาต้องไปให้ถึง และก็ไม่เคยทอดทิ้งพนักงาน ไม่เคยมีการเลย์ออฟ ทุกคนก้าวไปพร้อมกัน เดี๋ยวนี้
พอคนรู้ว่าทำงานที่บำรุงราษฎร์ เขาจะพูดว่า ‘โอ้โห คุณทำงานอยู่ในโรงพยาบาลอันดับหนึ่งเลยนะ’
ความภูมิใจมันก็เกิดขึ้น
”
2545
2546
ได้รับรางวัลผู้ส่งออกสินค้าและบริการดีเด่น
(Prime Minister’s Export Award) ประเภท
Outstanding Private Hospital
ได้รับการโหวตให้เป็น “บริษัทขนาดเล็ก
ยอดเยี่ยม” จากนิตยสาร Asiamoney และ
ยังได้รับการโหวตอีกครั้งในปี 2551
2548
2548
ได้รับการเผยแพร่ทางรายการ “60 MINUTES”
ทางสถานีโทรทัศน์ CBS ในสหรัฐอเมริกา
ปรับชื่อใหม่เป็นโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
อินเตอร์เนชั่นแนล
ได้รับการรับรองคุณภาพโรงพยาบาลระดับสากล
อีกครั้งจาก Joint Commission International
(JCI) แห่งสหรัฐอเมริกา
2551
รับรางวัล AMDIS ซึ่งเป็นรางวัลเชิดชูเกียรติ
ที่มอบแด่ผู้มีความเป็นเลิศ และความสำเร็จ
อย่างโดดเด่นด้านสารสนเทศทางการแพทย์
ประยุกต์
13

คุณวรรณิภา คูหิรัญญรัตน์ เจ้าของกิจการ
“
ดิฉันเป็นลูกค้าของบำรุงราษฎร์มานาน ชอบการดูแลเอาใจใส่ของแพทย์ ลูกของดิฉันทั้งสี่คน
คลอดที่นี่ทั้งหมด ยอมรับว่ารู้สึกผูกพันกับแพทย์ที่นี่ค่ะ คือเค้าดูแลเรามาตั้งแต่ต้นด้วยความใส่ใจ
เป็นอย่างดี แน่นอนว่าบางครั้งก็มีความขลุกขลักไม่สะดวกบ้าง แต่ก็ได้เห็นว่าโรงพยาบาลมีความ
พยายามที่จะปรับปรุงเสมอมา และก็ดีขึ้น ๆ เรื่อย ๆ ตอนนี้สะดวกสบายกว่าเดิมมาก สำหรับดิฉัน
บำรุงราษฎร์ คือความเอาใจใส่อย่างเป็นมืออาชีพค่ะ
”
คุณอนุวัฒน์ ปานทั่งทอง ผู้จัดการแผนกเวชระเบียน
“
ในสมัยนั้นจะอบอุ่นมาก เพราะว่าแผนกห้องตรวจ แผนกบัญชี ห้องยา ห้องแลบ ก็จะอยู่
ใกล้ ๆ กัน ไปไหนมาไหนก็จะรู้จักกันหมด พอทำงานไปได้ปีสองปี ท่านประธาน คุณชัย โสภณพนิช
ก็ให้จดหมายชมเชยว่าเราทำงานดีนะ เราก็ประทับมาก ก็เลยเอาจดหมายไปอวดคุณแม่ บอกว่า
ผมได้ทำงานที่บำรุงราษฎร์แล้ว มีอาชีพที่มั่นคงแล้ว หลังจากทำงานกับผู้มีความรู้ที่โรงพยาบาล
หลาย ๆ ท่าน เราก็ได้ความรู้ได้ประสบการณ์ทั้งในด้านบริหารจัดการ ด้านศิลปวัฒนธรรม
ด้านความรู้ และเทคนิคต่าง ๆ ที่พัฒนาขึ้นอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน บำรุงราษฎร์เติบโตอย่าง
สง่างามและกลายเป็นส่วนหนึ่งของสังคมโลกไปแล้ว ”
พญ. จิราพร โหตระกิตย์ กุมารแพทย์
“
ตอนเปิดให้บริการแก่ผู้ป่วย เรามีแพทย์อยู่แค่ 4 คน เจ้าหน้าที่อีกจำนวนหนึ่ง ตอนนั้นเนื่องจาก
โรงพยาบาลมีเพียงแค่ตึกเดียว ทุกคนในโรงพยาบาลรู้จักกันหมด บรรยากาศอบอุ่นเป็นกันเอง
สิ่งที่หมอจำได้ชัดเจน ได้แก่ วิสัยทัศน์ของผู้บริหารซึ่งท่านเคยกล่าวไว้ในระหว่างการประชุมหารือ
ร่วมกันครั้งหนึ่งว่า อยากสร้างโรงพยาบาลแห่งนี้ให้เติบโต เป็นศูนย์กลางในการส่งต่อผู้ป่วยทั้ง
ในระดับประเทศ และระดับนานาชาติ จนถึงวันนี้ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ก็กลายเป็นศูนย์
การแพทย์ที่ทันสมัย สามารถให้การดูแลรักษาโรคที่มีความซับซ้อนสมดังที่ผู้บริหารได้ตั้งใจไว้ตั้งแต่
แรกเริ่ม การได้เป็นส่วนหนึ่งขององค์กรซึ่งมีความมุ่งมั่น ตั้งใจจริงเป็นเรื่องที่น่าภูมิใจมากค่ะ ”
2551
เป็นโรงพยาบาลเอกชนแห่งแรกในไทยที่
ได้รับรางวัลการบริหารสู่ความเป็นเลิศ หรือ
Thailand Quality Class (TQC-2008) ที่มี
มาตรฐานเทียบเท่ากับรางวัลคุณภาพแห่งชาติ
ของประเทศสหรัฐอเมริกาได้แก่ Malcolm
Baldrige National Quality Award (MBNQA)
2551
14
2551
เปิดให้บริการคลินิกผู้ป่วยนอกบริเวณ
อาคารหลังใหม่
ได้รับการโหวตจากผู้อ่านนิตยสาร Asian
Wall Street Journal ให้เป็นหนึ่งในบริษัท
ชั้นนำในประเทศไทย (Thailand’s Most
Admired Company) และเป็นที่หนึ่งด้าน
คุณภาพและการบริการ

พญ. ประภาพร พิมพ์พิไล อายุรแพทย์
“
เราจะมีคติอยู่ว่า บำรุงราษฎร์เป็นบ้านที่สอง คือเรารักเหมือนบ้าน เพราะฉะนั้นเวลาทำงานเนี่ย
เผื่อเหลือเผื่อขาดเราก็จะทำให้กันได้ แพทย์แต่ละคนที่เป็นเพื่อนอยู่ในระดับเดียวกันจะคุยกันรู้เรื่อง
คอยช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เวลามีปัญหาอะไรก็จะแบ่งเบาภาระซึ่งกันและกัน ปรึกษากันได้ คนไข้
ก็น่ารัก ที่ดูแลกันมาก็ติดตามมาตลอด จนมีความรู้สึกเหมือนญาติ สิ่งนี้แหละค่ะที่เป็นความผูกพัน
และทำให้อยู่กันมาได้นาน ”
คุณนิเวส รัตนชัยเจริญ ทนายความ
“
ผมเลือกบำรุงราษฎร์ เพราะว่าที่นี่มีบริการทุกอย่าง ทั้งพ่อ แม่ และครอบครัวของผมเองก็
มารักษาที่นี่ เครื่องไม้เครื่องมือทันสมัย สะอาดสะอ้าน วางใจได้ หลายอย่างดีขึ้นกว่าเดิมมาก
โดยเฉพาะการนัดหมายแพทย์ล่วงหน้า คุณมาตามนัดตรงเวลา ก็รอแค่สองสามนาทีก็ได้พบ
แพทย์แล้ว นัดผมผ่าตัดตอนตีสี่ พอมาถึงก็เข้าห้องผ่าตัดเลย ทุกอย่างเตรียมไว้เรียบร้อยหมดแล้ว
หากจะถามว่าเมื่อพูดถึงบำรุงราษฎร์ จะนึกถึงอะไร ก็ต้องบอกว่า ผมนึกถึงสถานพยาบาลที่ให้
บริการอย่างครบวงจร นี่คือสาเหตุที่ผมใช้บริการที่นี่เสมอมาตั้งแต่ยังเป็นวัยรุ่น
”
คุณวรรณวิมล บ่างแสงนุรัตน์ เจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการ
“
ดิฉันเริ่มทำงานวันแรกเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2523 มาถึงตอนนี้ก็ 30 ปีพอดี ตอนนั้นเรามีกันแค่
ไม่กี่คน มีตึกเจ็ดชั้นอยู่ตึกเดียว เด่นเป็นสง่ามากค่ะ เพราะสมัยนั้น แถวนี้เป็นบ้านเดี่ยวเสียส่วนใหญ่
ตลอดเวลาที่ร่วมงานกับบำรุงราษฎร์มา เห็นความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นหลายประการซึ่งล้วนแต่เป็น
ความพยายามปรับปรุงและพัฒนาให้โรงพยาบาลมีคุณภาพเพิ่มขึ้นทั้งสิ้น เป็นโอกาสให้เราในฐานะ
ที่เป็นบุคลากรคนหนึ่ง ได้เรียนรู้ ปรับตัว และทำความคุ้นเคยกับระบบ และนวัตกรรมใหม่ ๆ
เรียกว่าได้มีโอกาสพัฒนาความรู้ความสามารถของตนเองอยู่ตลอดเวลา ในวาระครบรอบ 30 ปีนี้
ขอให้โรงพยาบาลเติบโตด้วยคุณภาพ และก้าวหน้าอย่างมั่นคงค่ะ ”
รับรางวัลสถานพยาบาลยอดเยี่ยมด้านการ
ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ (Medical
Tourism) จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
ได้รับรางวัล “องค์กรที่มีนวัตกรรม
ยอดเยี่ยมแห่งประเทศไทย” จาก
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยร่วมกับ
หนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ
2552
ได้รับรางวัล “สถานประกอบกิจการดีเด่น
ด้านแรงงานสัมพันธ์และสวัสดิการแรงงาน”
ประเภทสถานประกอบกิจการขนาดใหญ่ที่ไม่มี
สหภาพแรงงาน (Thailand Best Employer)
จากกระทรวงแรงงาน (และรับรางวัลอีกครั้ง
ในปี 2553)
2553
2553
ได้รับรางวัลผู้ส่งออกสินค้าและบริการดีเด่น
(Prime Minister’s Export Award) ประเภท
Best Service Provider 2010
รับรางวัลสถานพยาบาลดีเด่นด้านการส่งเสริม
การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ (Medical Tourism)
อีกครั้งจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
ได้รับเลือกจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ร่วมกับหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจให้เป็น
1 ใน 10 องค์กรที่มีนวัตกรรมยอดเยี่ยม
แห่งประเทศไทยเป็นครั้งที่ 3
2553
15

INTERVIEW
อยู่อย่างไร ให้เป็น
“นาย” ของโรค
30 ปีกับโรคเบาหวาน ผ่านการทำบายพาส
หลอดเลือดหัวใจ แต่ยังยิ้มได้แม้ ในวัย 70
เ
ป็นที่ทราบกันดีว่า หัวใจสำคัญของการมีสุขภาพดี ได้แก่ การเลือก
รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ร่วมกับ
การไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อขอรับคำแนะนำที่ถูกต้องในการ
ดูแลตัวเอง ทั้งหมดนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้เลยหากเราไม่ตระหนักถึงบทบาท
ของตนเองในการดูแลสุขภาพร่างกาย
Better Health ฉบับนี้ได้พูดคุยกับคุณ
ขจรเกียรติ คงวณิชกิจเจริญ นักวิ่งสมัครเล่น
ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่อยู่ร่วมกับโรคนี้มาถึง
30 ปี และเกือบย่ำแย่ด้วยโรคแทรกซ้อนจน
ท้ายที่สุดต้องเข้ารับการผ่าตัดบายพาสหลอด
เลือดหัวใจ น่าสนใจว่าคุณขจรเกียรติมีเคล็ดลับ
ในต่อสู้ และอยู่ร่วมกับโรคเรื้อรัง รวมทั้งกลับ
คุณขจรเกียรติ คงวณิชกิจเจริญ
มาทำกิจกรรมที่ชอบอันได้แก่การวิ่งได้อย่างไร
ภายหลังการผ่าตัด
ต่างโรค ต่างวาระ
ย้อนกลับไปเมื่อประมาณ 30 ปีก่อน คุณขจรเกียรติซึ่งขณะนั้นอายุ
ได้ 40 ปีได้ทราบว่าตนเองป่วยเป็นโรคเบาหวาน แต่ก็ถือว่าไม่รุนแรงนัก
เนื่องจากเป็นคนรักการออกกำลังกายอยู่แล้ว จึงทำให้การควบคุมโรคเป็น
ไปโดยไม่ลำบาก
“ผมเป็นเบาหวานมานาน แต่อยู่มาได้อย่างดีเพราะผมออกกำลังกาย
มาตลอด ตอนนี้ผมจะอายุ 70 ปีแล้วแต่ก็ยังออกกำลังกายเป็นกิจวัตร
รับประทานยาตามแพทย์สั่งเท่านี้ผมก็คุมโรคได้ ผมไม่เคยคิดแม้แต่
นิดเดียวว่าผมจะเป็นโรคหัวใจ” คุณขจรเกียรติเริ่มเล่า “จนเมื่อราว ๆ สัก
สามสี่ปีก่อน ผมกำลังเตรียมตัวจะไปวิ่งมาราธอนเป็นระยะทางรวม
16
ความร่วมมือของแพทย์และผู้ป่วยเป็น
กุญแจสำคัญในการฟื้นฟูสมรรถภาพ
ร่างกายและคุณภาพชีวิต
25 กิโลเมตร ตอนซ้อมผมตั้งเป้าไว้ที่ 30 กิโลเมตร พอซ้อมมาก ๆ เข้า
ก็เลยปวดกล้ามเนื้อขึ้นมา ผมเลยรับประทานยาคลายกล้ามเนื้อโดยที่
ไม่ทราบเลยว่าตัวเองแพ้ยา พอไปพบแพทย์จึงได้ทราบ ผลจากการแพ้ยานี้
ทำให้กล้ามเนื้อสลายซึ่งโชคดีที่เป็นผลเพียงชั่วคราว เวลานั้น คิดเอาเองว่า
สาเหตุที่เวลาเราซ้อมวิ่งแล้วพยายามเร่งแต่เร่งไม่ได้ หมดแรงเสียก่อนนั้น
น่าจะเป็นเพราะกล้ามเนื้อสลาย”
เมื่อทราบว่าตนเป็นโรคกล้ามเนื้อสลาย คุณขจรเกียรติก็ได้ปรับเปลี่ยน
รูปแบบการออกกำลังกาย “ผมเปลี่ยนจากการวิ่งมาเป็นการว่ายน้ำสลับไป
วิ่งเหยาะ ๆ บ้างเป็นบางครั้ง ทำอย่างนี้อยู่เป็นปี จนวันหนึ่งออกไปธุระ
นอกบ้าน กลับบ้านมารู้สึกแน่นหน้าอก นอนพักครู่หนึ่งแล้วก็ยังไม่หาย
ผมเลยบอกลูกให้รีบพามาที่บำรุงราษฎร์” คุณขจรเกียรติเล่า “เมื่อมาถึง
โรงพยาบาล หมอตรวจอย่างละเอียดก็พบว่าผมเป็นโรคหลอดเลือด

หัวใจตีบ หมอเปิดภาพให้ดูเลยว่าหลอดเลือดหลักที่ไปเลี้ยงหัวใจ
ตีบแล้วทั้งหมด แต่ที่อยู่มาได้ก็เพราะผมออกกำลังกายมาตลอด เลยมี
เส้นเลือดย่อย ๆ เกิดขึ้น และส่งเลือดไปเลี้ยงหัวใจแทน”
รักษาและฟื้นฟู
คุณหมอสังเกตว่าผมไม่มี
พัฒนาการทางร่างกาย
แม้จะผ่าตัดบายพาส
มาหลายเดือนแล้ว
จึงต้องทำกายภาพบำบัด
เพื่อฟื้นฟูกล้ามเนื้อ
แม้จะมีหลอดเลือดฝอยที่คุณขจรเกียรติเรียกว่า ‘เส้นวาสนา’ เกิดขึ้นมา
หล่อเลี้ยงหัวใจไว้ การรักษาอย่างเหมาะสมเพื่อเปิดทางเดินเลือดเข้าสู่
หัวใจก็ยังจำเป็นอย่างยิ่ง คุณขจรเกียรติเล่าต่อว่า “กรณีของผม
ทำบอลลูนขยายหลอดเลือดไม่ได้ ต้องทำบายพาสเท่านั้น ผมตัดสินใจ
เลยไม่รอช้า ไม่กี่ชั่วโมงก็ทำบายพาสเรียบร้อย กลายเป็นคนใหม่ แต่หลัง
จากนั้นก็อยู่แต่บ้าน เหงามาก นอนเฉย ๆ ไม่ต้องทำอะไรเพราะมี
คนทำให้หมดทุกอย่าง คนรอบข้างสังเกตว่าผมซึมเศร้าอย่างเห็นได้ชัด
ไม่คิดจะทำอะไรเลยหมดความสนใจไปเฉย ๆ โทรทัศน์ก็ไม่ดู นอนมาก
ก็จริงแต่นอนไม่หลับ ต้องรับประทานยานอนหลับตลอด ผมเริ่มเขียน
พินัยกรรมแล้วด้วยเพราะไม่คิดว่าจะอยู่ได้นาน เหมือนชีวิตหายไปเลย”
หลังจากนั่ง ๆ นอน ๆ ใช้ชีวิตส่วนใหญ่บนเตียงอยู่ถึงหกเดือน ชีวิต
ก็เปลี่ยนไปอีกครั้ง “ผมมีนัดกับ นพ. ชัยอนันต์ ชัยยามานนท์ตามปกติ
เพื่อติดตามอาการ คุณหมอสังเกตว่าผมไม่มีพัฒนาการทางร่างกายเลย
แม้จะผ่าตัดบายพาสมาหลายเดือนแล้ว หมอบอกผมว่ากล้ามเนื้อลีบ
หมดแล้ว ควรจะทำกายภาพบำบัดฟื้นฟูกล้ามเนื้อ ผมก็เลยได้เข้าร่วม
โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจโดยมีคุณหมอนำเป็นผู้ดูแล”
ชีวิตที่เริ่มต้นใหม่
การได้รับคำแนะนำจากแพทย์ให้เข้าร่วมโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพ
หัวใจเป็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญซึ่งทำให้คุณขจรเกียรติมีมุมมองแง่บวก
ต่อชีวิตอีกครั้ง
“ในช่วงแรก หมอให้ยืดเส้นยืดสาย และเดินสายพาน” คุณขจรเกียรติ
เล่าต่อ “ตอนแรกแค่ทรงตัวยังแทบทำไม่ได้ ต้องมีคนมาประคอง
ข้างหลัง พอผ่านไปสัก 4 ถึง 5 ครั้ง ก็ทำได้ดีขึ้นเรื่อย ๆ สดชื่นขึ้น
เหมือนได้ชีวิตกลับมาเดินเองได้ ทำอะไรได้ คือ รู้สึกว่าเราหายป่วย
แล้วจริง ๆ กินได้ นอนหลับสบาย มีความสุขขึ้นมาก”
เป้าหมายในท้ายที่สุดของคุณขจรเกียรติคือ การได้กลับไปวิ่งอีกครั้ง
อย่างที่ใจรัก ซึ่งเป้าหมายนั้นอยู่อีกไม่ไกลเลย “เดี๋ยวนี้ผมว่ายน้ำ
ที่สระ 50 เมตรได้ 20 เที่ยวโดยไม่หยุด ผมจะกลับไปวิ่งที่สวนลุมให้ได้
เหมือนเมื่อก่อน ตอนนี้หลอดเลือดหัวใจของผมปลอดโปร่งแล้ว ร่างกาย
ก็พร้อมแล้ว ผมว่าผมน่าจะวิ่งได้ดีกว่าเดิมอีกนะครับ” คุณขจรเกียรติ
กล่าวทิ้งท้ายด้วยรอยยิ้มและความมั่นใจ
จ
ากเรื่องราวของคุณขจรเกียรติ เราได้เรียนรู้ว่าการผ่าตัดครั้ง
สำคัญอย่างการทำบายพาสไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อการดำเนิน
ชีวิตตามปกติเลย หากมีการดูแลฟื้นฟูอย่างถูกวิธี นพ. นำ
ตันธุวนิตย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู
เปิดเผยรายละเอียดเบื้องหลัง “ชีวิตใหม่” ของ
คุณขจรเกียรติ และผู้ป่วยโรคหัวใจรายอื่น ๆ
ที่ผ่านการผ่าตัดครั้งสำคัญมาแล้ว
“การดูแลผู้ป่วยโรคหัวใจที่ประสบความ
สำเร็จนั้นไม่ใช่แค่ให้การรักษาอย่างเดียว
สิ่งสำคัญคือเมื่อผู้ป่วยออกจากโรงพยาบาลไป
แล้วควรจะต้องสามารถใช้ชีวิตที่มีคุณภาพได้
ตรงนี้เป็นที่มาของแผนการฟื้นฟูสมรรถภาพ
นพ.นำ ตันธุวนิตย์
หัวใจอย่างเป็นระบบที่เราเตรียมไว้สำหรับ
ผู้ป่วย หรือผู้ที่มีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ” นพ. นำกล่าว
โปรแกรมการฟื้นฟูหัวใจทางกายภาพบำบัดประกอบไปด้วยสองส่วน
ส่วนแรก เป็นการให้ความรู้แก่ผู้ป่วยเรื่องการปฏิบัติตัว การดูแลตัวเอง
การฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายอย่างเป็นระบบ
18
เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงและป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ รวมถึงการสร้างเสริม
กำลังใจให้ผู้ป่วย ส่วนที่สอง ได้แก่ การให้คำแนะนำในการออกกำลังกาย
ซึ่งช่วงแรกต้องทำควบคู่กับการติดตามสัญญาณคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
“กรณีของคุณขจรเกียรติ เราเริ่มจากการเดินบนสายพาน ซึ่งก็พบ
อาการหัวใจเต้นผิดจังหวะบ้างจึงประสานไปทางแพทย์หัวใจ และแก้ไข
จนได้ ระหว่างทำกายภาพบำบัด เราก็ตั้งเป้าด้วยกัน ประเมินผล
พร้อมกัน ซึ่งความเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนนั้นกลายเป็นกำลังใจให้ผู้ป่วย
พยายามมากขึ้น น่าดีใจที่คุณขจรเกียรติเป็นคนออกกำลังกายอยู่แล้ว
จึงเป็นผู้ที่มีพื้นฐานที่ดี เมื่อได้รับการฟื้นฟูจึงเห็นพัฒนาการอย่าง
รวดเร็ว” นพ. นำเล่า
สิ่งที่ทำให้คุณขจรเกียรติประสบความสำเร็จในความเห็นของนพ. นำ
ได้แก่ การที่ผู้ป่วยให้ความร่วมมือ และมีวินัยในการปฏิบัติตามคำแนะนำ
ของแพทย์ ไม่ว่าจะเป็นการดูแลตนเอง การมาพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
และการนำคำแนะนำไปปฏิบัติด้วยตนเองที่บ้าน “ตอนนี้คุณขจรเกียรติ
ขึ้นบันไดสามชั้นโดยไม่พักได้แล้ว เดินได้เร็วขึ้น กล้ามเนื้อแข็งแรงและ
การทรงตัวดีขึ้น เกือบจะกลับไปวิ่งที่สวนลุมฯ ได้แล้วครับ”

Q & A
พญ. นภิสวดี ว่องชวณิชย์
การควบคุมอาการของโรคเรื้อรัง ไม่ว่าจะเป็นโรคความดัน
โลหิตสูง โรคเบาหวาน หรือโรคไตนั้น นอกจากการใช้ยา
แล้ว ผู้ป่วยจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ชีวิตไป
จากเดิม ซึ่งหลายครั้งที่มักมีคำถามตามมา พบคำตอบที่จะช่วยให้
การมีชีวิตอยู่กับโรคเรื้อรังเป็นไปอย่างราบรื่นจาก พญ. นภิสวดี
ว่องชวณิชย์ ผู้เชี่ยวชาญโรคไต ใน Better Health ฉบับนี้
Q: ตอนนี้กำลังรับประทานยาลดความดันโลหิต ซึ่งก็ได้ผลดีค่ะ แต่รู้สึก
ว่าไม่อยากจะพึ่งยาไปตลอด ถ้าหยุดรับประทานยาจะเป็นอะไรหรือเปล่าคะ
A: กรณีนี้ ต้องขึ้นอยู่กับว่ามีอาการของอวัยวะที่เริ่มเสื่อมจากความดัน
โลหิตสูงหรือไม่ เช่น โรคหัวใจ ไตเสื่อม เส้นเลือดในสมองตีบ เป็นต้น
ถ้ายังไม่มี ประกอบกับมีการปรับเปลี่ยนชีวิตประจำวันให้ดีขึ้น เช่น
เลิกบุหรี่ และควบคุมอาหารอย่างเคร่งครัด ก็มีบ้างเหมือนกันที่หยุดยาได้
แต่เป็นส่วนน้อย เพราะหากอวัยวะต่าง ๆ เริ่มแสดงอาการจากความดัน
โลหิตสูงแล้ว ก็จำเป็นต้องกินยาต่อ เพราะยาบางตัวไม่ได้ลดความดันเพียง
อย่างเดียว แต่ช่วยเยียวยาส่วนอื่น ๆ
ภายในร่างกายด้วย
นอกจากนี้ยาลดความดันโลหิต
บางตัว เช่น โคลนิดีน และเบต้า
บล็อคเกอร์หากหยุดทันทีจะทำให้
ความดันขึ้นหรือที่เรียกกันว่า “รีบาวด์”
แบบนี้ผู้ป่วยจะหยุดยาเองไม่ได้ ต้อง
ปรึกษาแพทย์ ซึ่งแพทย์ก็จะใช้วิธีค่อย ๆ ลดยาลง
แต่ก็เฉพาะในกรณีที่จำเป็นเท่านั้น เพราะโดยปกติ
แพทย์จะไม่แนะนำให้ลดยาอยู่แล้ว
Q: เพื่อนของดิฉันต้องเลิกรับประทานของโปรดทุกชนิดเพราะต้องการ
ควบคุมคอเรสเตอรอล แต่ดิฉันเห็นว่าแทนที่จะคุมอาหารเช่นนี้ น่าจะใช้
วิธีกินยาควบคุมคอเรสเตอรอลแล้วก็รับประทานตามที่ใจต้องการ ชีวิต
น่าจะมีความสุขกว่า อยากถาม
ว่า ในทางการแพทย์แล้ว
วิธีของดิฉันสามารถทำได้
หรือไม่คะ
A: มีบางคนเหมือน
กันที่ไม่อยากคุมอาหาร
ทำให้ต้องใช้ยา แต่ก็แน่นอน
ว่าต้องรับประทานยามากกว่าคนที่คุมอาหาร ซึ่งตามหลักการแล้ว ไม่ควรทำ
ถ้าเป็นนาน ๆ ครั้งก็ยังพอจะเพิ่มยาได้ไม่มีปัญหามากนัก แต่ถ้าทำเป็น
ประจำวัน เช่น อาทิตย์ละสี่ครั้ง อันนี้ก็ต้องดูระดับคอเรสเตอรอลว่าทำได้
ตามที่ตั้งไว้หรือเปล่า และแน่นอนว่าเมื่อเพิ่มปริมาณยาผลข้างเคียง
ของยาก็จะเพิ่มตามไปด้วย ซึ่งอาจนำไปสู่อาการกล้ามเนื้ออักเสบ ตับ
อักเสบ หรืออาการอื่น ๆ ได้นอกจากนี้ ยาคุมคอเรสเตอรอลจะช่วยได้แค่
ระดับหนึ่งเท่านั้น ไม่ว่าจะเพิ่มปริมาณไปเท่าไหร่ ในขณะที่ผลข้างเคียง
จะมากขึ้นตามปริมาณยาที่ได้รับ
Q: เราสามารถล้างไตเองที่บ้านได้หรือไม่ครับ ถ้าทำได้ จะมีข้อแนะนำ หรือข้อควรละเว้น
อะไรบ้าง
A: การล้างไตแบบที่ผู้ป่วยสามารถทำที่บ้านได้ เรียกว่า เพอริโตเนียลไดอาไลซิส ซึ่งผู้ป่วย
จะต้องได้รับการฝึกฝน ให้ล้างไตโดยการนำน้ำยาใส่เข้าไปในบริเวณเยื่อบุช่องท้องผ่านทาง
สายยาง และแช่ทิ้งไว้เพื่อให้มีการแลกเปลี่ยนของเสียระหว่างเส้นเลือดกับน้ำยาในช่องท้อง
ก่อนจะถ่ายน้ำยาทิ้ง
ข้อเสียของวิธีนี้คือ มีโอกาสติดเชื้อที่บริเวณสายยางและอาจลุกลามถึงเยื่อบุช่องท้องได้ง่าย
ผู้ป่วยจึงควรปฏิบัติตามการฝึกอย่างเคร่งครัด ผู้ที่เคยผ่าตัดหรือเคยได้รับบาดแผลบริเวณช่อง
ท้องมาก่อนจะไม่สามารถปฏิบัติได้ เช่นเดียวกับผู้ที่เป็นโรคเบาหวานร่วมด้วยเพราะบางครั้ง
อาจจะมีผลต่อสายตา ทำให้การถ่ายน้ำยาด้วยตัวเองทำได้ยาก ทางที่ดีคือควรจะมีพยาบาล
หรือผู้ชำนาญการคอยดูแลช่วยเหลือทุกครั้ง
หากคุณมีข้อสงสัยเรื่องสุขภาพ ส่งคำถามของคุณมาที่: บรรณาธิการนิตยสาร Better Health ฝ่ายการตลาดและ
พัฒนาธุรกิจ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล 33 สุขุมวิท ซอย 3 กรุงเทพฯ 10110
20

HEALTH BRIEFS
ลดความเสี่ยงต่อโรคมะเร็ง
ด้วยคอเรสเตอรอลชนิดดี
เมื่อเดือนมิถุนายน 2010 สถาบันวิจัย Tufts Medical Center
Molecular Cardiology Research Institute ในสหรัฐอเมริกาได้เปิดเผย
ผลการศึกษาล่าสุดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณคอเรสเตอรอล
กับการเป็นโรคมะเร็ง โดยพบว่าผู้ที่มีคอเรสเตอรอลชนิดดี หรือ HDL
(High Density Lipoprotein) อยู่ในระดับสูงจะมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรค
มะเร็งน้อยลง
การค้นพบที่ถูกตีพิมพ์ใน Journal of the American College of
Cardiology นี้เกิดจากการวิเคราะห์งานวิจัยด้านสุขภาพที่เน้นความ
เกี่ยวข้องของคอเรสเตอรอลกับโรคหัวใจจำนวน 24 ฉบับ และพบว่า
ความเสี่ยงต่อมะเร็งของผู้ป่วยลดลงประมาณ
หนึ่งในสามต่อการเพิ่มขึ้นของคอเรสเตอรอล
ชนิดดี 10 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร
ทั้งนี้ ไม่ได้หมายความว่าคอเรสเตอรอล
ชนิดดีจะสามารถป้องกันมะเร็งได้ทั้งหมด
เพราะบทบาทของคอเรสเตอรอล ชนิดนี้
คือช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน มีฤทธิ์
ต่อต้านอนุมูลอิสระ และ
ต้านการอักเสบได้ ซึ่งเท่า
กับเป็นการช่วยยับยั้ง
พัฒนาการของเซลล์มะเร็ง
ซึ่งเรื่องของคอเรสเตอรอลกับมะเร็งนี้ยังต้องรอการศึกษาเพิ่มเติมดังนั้น
ในระหว่างนี้ การออกกำลังกายเป็นประจำ การได้รับสารอาหารที่เพียงพอ
และการใส่ใจต่อสุขภาพยังคงเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการเพิ่มคอเรสเตอรอล
ชนิดดี
สิ่งที่รายงานนี้ จำเป็นต้องทำการวิจัยต่อเนื่องเพื่อให้ได้ผลสรุปที่
แน่ชัดต่อไป
อันตรายสองเท่า
ของผู้ป่วยโรคเบาหวาน
The Lancet วารสารการแพทย์ของอังกฤษ ตีพิมพ์งานวิจัยชิ้น
สำคัญซึ่งบ่งชี้ว่า ผู้ป่วยโรคเบาหวานมีโอกาสเป็นโรคหลอดเลือด
สมอง และหัวใจวายมากกว่าผู้ที่มีสุขภาพปกติถึงสองเท่า โดยผล
การวิจัยนี้มาจากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ในสหราชอาณาจักรซึ่งทำ
การวิเคราะห์ประวัติทางการแพทย์ของผู้ใหญ่จำนวนมากถึงราว
700,000 คนจากงานวิจัยกว่า 100 ฉบับ ใน 25 ประเทศทั่วโลก
ปัจจุบัน สถานการณ์ของโรคเบาหวานในประเทศอุตสาหกรรม
ที่พัฒนาแล้วทั้งหลายแทบไม่ต่างอะไรจากโรคระบาด ร้อยละ 10
ของผู้ที่เสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจมีสาเหตุมาจากเบาหวาน
ซี่งจำนวนผู้ป่วยโรคเบาหวานที่เพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีมานี้
ล้วนเกิดจากการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง การขาดการออก
กำลัง และความอ้วน
งานวิจัยชิ้นนี้เน้นย้ำถึงความจำเป็นของการป้องกันโรคเบาหวาน
ซึ่งทำได้ด้วยการบริโภคอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายเป็น
ประจำ และตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ
พบแพทย์บ่อยครั้ง ช่วยลดความดันโลหิตได้
อีกหนึ่งผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วยโรคเบาหวานเป็นงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Hypertension ของ American Heart Association ซึ่งพบว่า
การไปพบแพทย์บ่อยครั้งของผู้ป่วยโรคเบาหวานจะช่วยให้ระดับความดันโลหิตกลับสู่ปกติได้เร็วกว่า
ทั้งนี้ ความดันโลหิตสูงสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานถือเป็นอาการที่รุนแรงเพราะอาจก่อให้เกิดโรคหลอดเลือดในสมอง หัวใจวาย และปัญหา
สุขภาพอื่น ๆ ที่ล้วนมีอันตรายถึงชีวิต
สำหรับผลสรุปดังกล่าว ได้มาจากการศึกษาความเปลี่ยนแปลงของความดันโลหิต
กับความถี่ในการไปพบแพทย์ของผู้ป่วยโรคเบาหวานจำนวนถึง 5,000 คน เป็นระยะเวลา
5 ปี ผลปรากฏว่า กลุ่มผู้ป่วยที่ไปพบแพทย์อย่างน้อยเดือนละครั้งนั้น โดยเฉลี่ยแล้ว
ความดันโลหิตจะกลับเป็นปกติภายในเวลาน้อยกว่าสองเดือน ในขณะที่ผู้ป่วยซึ่ง
ไปพบแพทย์น้อยกว่าหนึ่งครั้งต่อเดือนใช้เวลาเกินกว่าหนึ่งปีกว่าที่ความดันโลหิตจะ
ลดลงเป็นปกติ
แม้ว่าสาเหตุที่แน่ชัดของความแตกต่างนี้ยังไม่สามารถระบุได้ งานวิจัยนี้ได้เน้นให้เห็น
ความสำคัญของการควบคุมโรคเบาหวานอย่างต่อเนื่องซึ่งเป็นปัจจัยที่ช่วยลดความเสี่ยง
จากปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ที่เกิดจากโรคเบาหวาน ได้แก่ คุณภาพของการรักษา การได้รับ
สารอาหารอย่างครบถ้วน และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอนั่นเอง
22