Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

`beno lice so zakon ovlasteno da vr{i sudska vlast, i mora da ima
pravo na sudewe vo razumen rok ili da bide pu{ten na sloboda vo o~ekuvawe
na sudeweto. Pu{taweto mo`e da se uslovi so davawe garancija
deka toa lice }e se pojavi na sudeweto.
4. Sekoj {to e li{en od sloboda so apsewe ili pritvorawe ima
pravo da izjavi `alba, po koja sudot itno }e ja razgleda zakonitosta na
toa li{uvawe od sloboda i ako toa ne bilo zakonito }e naredi negovo
osloboduvawe. 125
5. Sekoj koj bil `rtva na apsewe ili pritvor protivno na odredbite
na ovoj ~len ima zakonsko pravo na obe{tetuvawe.
Protokol br. 4 kon Evropska konvecija za za{tita na ~ovekovite
prava i osnovnite slobodi od 1950
~l. 1
Nikoj nema da bide li{en od svojata sloboda samo zatoa {to ne
e vo sostojba da ispolni nekoja dogovorna obvrska.
*
1. So ~l. 5 st. 1 od Evropskata konvencija, se garantira pravoto
na sloboda i li~na bezbednost, osven vo {est slu~ai koi pretstavuvaat
isklu~ok od op{toto pravilo. Tie slu~ai dozvoluvaat ograni~uvawe
na slobodata na ~ovekot pri {to go uslovuvaat da bide vo soglasnost
so postapkata propi{ana so zakon. Toa zna~i deka sekoe li{uvawe od
sloboda mora da bide jasno predvideno i propi{ano vo pravoto na
dr`avata i dostapno do sekoj poedinec, so cel da se obezbedi zakonitost
vo li{uvaweto od negovoto pravo na sloboda. Ova so drugi zborovi
zna~i deka zakonot treba da bide dostapen, predvidliv i siguren,
kako i da sodr`i drugi garancii protiv rizikot od proizvolnost vo
na~inot na koj onie koi potpa|aat pod nego bi mo`ele da bidat tretirani.
Pritoa, dr`avite dogovoreni~ki nemaat diskreciono pravo da
sozdavaat novi vidovi opravduvawa za li{uvawe od sloboda nadvor od
onie {to gi ureduva Konvencijata. Inaku, pravoto na sloboda i bezbednost
na li~nosta pretstavuva edinstveno pravo (pravo koe treba da se
gleda vo celina). Pritoa, li~nata sigurnost treba da se razbere vo
kontekst na fizi~ka sloboda i ne smee da se tolkuva kako dol`nost na
125
Vo ovaa smisla spored ~l. 185 st. 5 ZKP, protiv re{enieto za pritvor
pritvorenoto lice mo`e da se `ali do sovetot na sudot vo rok od 24 ~asa
od ~asot na predavaweto na re{enieto, a spored stavot 6, sovetot {to odlu-
~uva za `albata e dol`en da donese odluka vo rok od 48 ~asa. [to se odnesuva
do preispituvaweto na merkata na bezbednost zadol`itelno psihijatrisko
lekuvawe i ~uvawe vo zdravstvena ustanova spored ~l. 63 st. 4 KZ, sudot e dol-
`en da ja preispituva potrebata od lekuvawe i ~uvawe sekoi dve godini, a
spored ~l. 239 st. 1 od Zakonot za izvr{uvawe na sankciite sudot se informira
za sostojbata na liceto zatvoreno vo zdravstvena ustanova vo koja se
izvr{uva ovaa merka na bezbednost najmalku edna{ godi{no.
94