Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

akt }e go poni{ti ili ukine, Ustavniot sud }e gi zeme predvid site
okolnosti {to se od zna~ewe za za{titata naustavnosta i zakonitosta,
a osobeno te`inata na povredata i nejzinata priroda i zna~ewe za ostvaruvawe
na slobodite i pravata na gra|anite ili za odnosite {to se
vospostaveni vrz osnova na tie akti, pravnata sigurnost i drugi okolnosti
od zna~ewe za odlu~uvaweto.
Soglasno ~l. 79 od Delovnikot, odlukata na Ustavniot sud so
koja se ukinuva ili poni{tuva zakon, propis ili drug op{t akt proizveduva
pravno dejstvo od denot na objavuvaweto vo "Slu`ben vesnik na
Republika Makedonija." So ukinuvaweto, odnosno poni{tuvaweto,
aktot prakti~no prestanuva da va`i i ne e ve}e del od pravniot poredok,
odnosno ne mo`e da pretstavuva praven osnov za donesuvawe na poedine~ni
akti vo idnina, nitu pak za izvr{uvawe na poedine~nite
akti doneseni vrz negova osnova . Soglasno ~len 80 od Delovnikot, izvr{uvaweto
na pravosilnite poedine~ni akti doneseni vrz osnova na
zakon, propis ili drug op{t akt, {to so odluka na Sudot e ukinat ili
poni{ten, ne mo`e da se dozvoli, nitu da se sprovede, a ako izvr{uvaweto
e zapo~nato, }e se zapre.
3. Koga Ustavniot sud }e donese odluka so koja }e utvrdi neustavnost,
na kakov na~in takvata odluka e zadol`itelna za sudot koj se
obratil do Ustavniot sud, odnosno za drugite sudovi?
Imeno, so ogled na kone~nosta i izvr{nosta na odlukite na
Ustavniot sud (~l. 112 st. 3 od Ustavot) tie se zadol`itelni za site
organi, organizacii i institucii, vklu~uvaj}i gi i drugite sudovi.
Pravnoto dejstvo, odnosno efektite na odlukite na Ustavniot
sud se vo zavisnost od vidot na odlukata. Taka, dokolku se raboti za
odluka na Sudot so koja e poni{ten zakon ili drug propis nejzinoto
dejstvo e ex tunc. Spored ova pravilo, vakvite odluki na Sudot dejstvuvaat
osven vo idnina i povratno, odnosno retroaktivno od momentot na
donesuvaweto na poni{teniot zakon ili drug propis. Posledicite od
primenata na poni{teniot zakon ili drug propis se otstranuvaat so
vra}awe na rabotite vo porane{na sostojba, t.e. vo sostojba koja postoela
pred donesuvawe na samiot zakon, odnosno drug propis.
Vo soglasnost so vakvoto pravno dejstvo na poni{tuva~kite
odluki na Ustavniot sud, a zaradi otstranuvawe na posledicite od primenata
na zakonot ili drugiot propis {to e poni{ten, so ~l. 81 st. 1
od Delovnikot na Ustavniot sud e predvideno deka sekoj ~ie pravo e
povredeno so kone~en ili pravosilen akt donesen vrz osnova na zakon,
propis ili drug op{t akt {to so odluka na Ustavniot sud e poni{ten
ima pravo da bara od nadle`niot organ da go poni{ti toj poedine~en
akt, vo rok od 6 meseci od denot na objavuvaweto na odlukite na Sudot
vo Slu`ben vesnik na Republika Makedonija. Ako so izmena na poedine~niot
akt vo smisla na prethodniot stav ne mo`e da se otstranat
posledicite od primenata na zakonot, propisot ili op{tiot akt {to
so odluka na Ustavniot sud e poni{ten, Sudot mo`e da opredeli posle-
932