Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

c) ako e uapsen ili pritvoren zaradi iznesuvawe pred nadle`en
sudski organ, koga postoi opravdano somnenie deka izvr{il krivi~no
delo, ili koga osnovano se smeta deka e neophodno da se spre~i da izvr{i
krivi~no delo ili begstvo po izvr{enoto krivi~no delo.
d) ako se pritvora maloletnik vrz osnova na zakonska naredba
zaradi stavawe pod vospiten nadzor ili zaradi izveduvawe pred nadle-
`en sudski organ. 123
e) ako se pritvoraat lica za da se spre~i {irewe na nekoja zarazna
bolest, du{evno bolni lica, alkoholi~ari, narkomani ili skitnici.
124 f) ako vrz osnova na zakon se apsi ili pritvora lice koe treba
da bide spre~eno ilegalno da vleze vo zemjata ili lice protiv koe e vo
tek postapka za proteruvawe ili ekstradicija.
2. Sekoe uapseno lice vedna{ }e se izvesti, na jazikot koj go razbira
za pri~inite na apseweto i za site obvinenija protiv nego.
3. Sekoj koj e uapsen ili pritvoren, soglasno odredbite od stav
1c od ovoj ~len, mora vedna{ da bide izveden pred sudija ili drugo sluzuvaweto
ne mo`e da se postigne na drug na~in i vo slu~aj koga liceto go
ispora~al stranski organ na bezbednosta zaradi sproveduvawe do nadle`en
organ."
Pod ovaa odredba na Evropskata konvencija mo`e da se podvede i prisilnoto
doveduvawe zaradi davawe izvestuvawa, predvideno so ~l. 142 st. 3
ZKP. Vo ovoj slu~aj se raboti za prisilno doveduvawe koe spored na~inot na
koj se vr{i ne e ni{to drugo tuku apsewe {to sprotivno na voljata na liceto
go realizira policijata. Iako liceto ne e osomni~eno za krivi~no delo, ova
odredba dava mo`nost toa prisilno da bide li{eno od sloboda, poradi neispolnuvawe
na krajno nejzasna zakonska obvrska. Od druga srana spored ~l. 177
st. 1 ZKP, doveduvawe (priveduvawe) mo`e da naredi samo sud.
Pod ~l. 5 st. 1 t. b) mo`e da se podvede i institutot upatuvawe na
obvinetiot so odluka na istra`niot sudija vo zdravstvena ustanova zaradi posmatrawe
(so cel da se utvrdi negovata presmetlivost) od ~l. 250 st. 2 ZKP.
Sli~no e i so telesniot pregled na obvinetoto lice i drugi lica bez nivna
soglasnost (~l. 251 st. 1 ZKP), zemaweto krv i drugi lekarski dejstvija bez soglasnost
na liceto (~l. 251 st. 2), kako i so pretres na dom i lice (~l. 198-202
ZKP).
123
Vo na{eto zakonodavstvo vospitni merki {to vklu~uvaat pritvorawe
vo smisla na ovaa odredba na Evropskata konvencija, mo`e da opredeli
sudijata za maloletnici soglasno KZ i ZKP. Spored Zakonot za socijalnata
za{tita (~l. 77-79), so cel za pedago{ki tretman maloletnicite so asocijalno
odnesuvawe se upatuvaat vo ustanova za smestuvawe na deca i mladinci so
vospitno socijalni problemi i so naru{eno povedenie vrz osnova na re{enie
na centarot za socijalni raboti.
124
Vo na{eto zakonodavstvo pritvoraweto na mentalno bolni, alkoholi~ari
i narkomani e uredeno so Zakonot za vonparni~na postapka.
93