21.11.2015 Views

Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

va`at i da se primenuvaat samo za odredena kategorija gra|ani ili<br />

poedinci podeleni po nekoj od ovie osnovi.<br />

Vo vtoriot slu~aj se raboti za slobodi i prava koi se smetaat<br />

za neprikosnoveni i nedopirlivi. Tie slobodi i prava se izre~no nabroeni<br />

vo ovaa odredba i se odnesuvaat na: pravoto na `ivot, zabrana na<br />

ma~ewe, na ne~ove~ko i poni`uva~ko postapuvawe i kaznuvawe, na<br />

pravnata odredenost na kaznivite dela i kaznite, kako i na slobodata<br />

na uveruvaweto, sovesta, mislata, javnoto izrazuvawe na mislata i<br />

veroispovesta. Sepak, tie ne se apsolutni vo nivnata celina. Vo prilog<br />

na vakvata konstatacija se nekolku odluki na <strong>Ustavn</strong>iot sud na<br />

Republika Makedonija koj odlu~uval po barawata za za{tita na slobodite<br />

i pravata na ~ovekot i gra|aninot. Pred da se pristapi kon elaboracija<br />

na sudskata praktika na <strong>Ustavn</strong>iot sud vo ovaa smisla, samo<br />

nakuso za ulogata na Sudot vo za{titata na slobodite i pravata na ~ovekot<br />

i gra|aninot.<br />

<strong>Ustavn</strong>ata nadle`nost na <strong>Ustavn</strong>iot sud da se gri`i za ostvaruvaweto<br />

i za{titata na slobodite i pravata na poedinecot, poa|a od<br />

samata ustavna garancija na slobodite i pravata. Imeno, soglasno ~len<br />

50 od Ustavot - "sekoj gra|anin mo`e da se povika na za{titata na slobodite<br />

i pravata utvrdeni so Ustavot pred sudovite i pred <strong>Ustavn</strong>iot<br />

sud na Republika Makedonija vo postapka zasnovana vrz na~elata na<br />

prioritet i itnost."<br />

Za{titata na slobodite i pravata na ~ovekot i gra|aninot kako<br />

preduslov za nivno ostvaruvawe, <strong>Ustavn</strong>iot sud ja ostvaruva na dva na-<br />

~ini i toa posredno i neposredno.<br />

Indirektnata za{tita na slobodite i pravata se ostvaruva<br />

preku za{titata na principot na ustavnosta i zakonitosta. 547 . Pritoa,<br />

zna~ajno e da se napomene deka apstraknata kontrola na ustavnosta i<br />

zakonitosta Sudot ja vr{i ex post facto, {to zna~i deka Sudot nema nadle`nost<br />

da vr{i ex ante, odnosno prvenstvena, preliminarna kontrola<br />

na ustavnosta i zakonitosta voop{to.<br />

Preku re{avaweto na konkreten slu~aj vo koj e ukinata, odnosno<br />

poni{tena nekoja zakonska odredba so koja se povreduva nekoe pravo<br />

ili sloboda, vsu{nost se ostvaruva erga omnes dejstvo ~ii efekti se<br />

reflektiraat na {irok krug potencijalni podnositeli na barawa za<br />

za{tita na slobodite i pravata vo odnos na istiot akt. Ocenuvaweto<br />

na ustavnosta i zakonitosta, Sudot ne go sproveduva po povod i zaradi<br />

primena na zakonot i propisot, tuku so cel za{tita na onie kolektivni<br />

i individualni prava, odnosi i vrednosti koi se vgradeni vo ustavniot<br />

poredok, odnosno koi ja so~inuvaat su{tinata na demokratskoto<br />

op{testveno-politi~ko ureduvawe na dr`avata. Toa e tn. "apstrakten<br />

spor" za ustavnosta i zakonitosta na propisite kako takvi.<br />

547<br />

^len 108 od Ustavot-"<strong>Ustavn</strong>iot Sud na Republika Makedonija e<br />

organ na Republikata koj ja {titi ustavnosta i zakonitosta."<br />

891

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!