Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

smee da se zloupotrebuva i da se koristi na {teta na zaednicata (~len
30 stav 2 od Ustavot na Republika Makedonija). Ustavot odi u{te eden
~ekor ponapred vo reguliraweto na pra{aweto dali, koga i pod koi
uslovi pravoto na sopstvenost mo`e da se ograniči predviduvaj}i
deka nikomu ne mo`at da mu bidat odzemeni ili ograni~eni sopstvenosta
i pravata koi proizleguvaat od nea, osven koga se raboti za javen
interes utvrden so zakon.
Vo ovoj slu~aj na ograni~uvawe odnosno odzemawe na sopstvenosta
se sozdava odnos me|u sopstvenikot i dr`avata vo koj re{enieto
zavisi od ocenkata na postoeweto na javniot interes, {to pretpostavuva
fakt deka toj ne mo`e da bide zadovolen odnosno ostvaren na drug
na~in.
Pravoto za osnovawe sindikati i pravoto na {trajk (~lenovi
37 i 38 od Ustavot) mo`e so zakon da se ograni~i vo odnos na uslovite
za nivnoto ostvaruvawe vo vooru`enite sili, policijata i organite na
upravata.
Pogore vo tekstot be{e spomenata mo`nosta koja Ustavot ja
predviduva slobodite i pravata na ~ovekot i gra|aninot da bidat
ograni~eni vo vreme na voena ili vonredna sostojba.
Ova ograni~uvawe e strogo vremenski dimenzionirano i mo`e
da se propi{e spored odredbite na Ustavot. Toa zna~i deka treba da
nastapi voena, odnosno vonredna sostojba i taa da bide proglasena soglasno
Ustavot. 546
Od analizata na ovie odredbi mo`e da se zabele`i deka vo reguliraweto
na pra{aweto koga i pod koi uslovi i kriteriumi slobodite
i pravata na ~ovekot i gra|aninot mo`e da se ograni~at, Ustavot
poa|a od eden od fundamentalnite pravni principi poznati i primenlivi
vo sudskata praktika (osobeno vo poraktikata na Evropskiot sud
za ~ovekovi prava). Imeno, interpretacijata na ovie odredbi upatuva
na zaklu~ok deka navedenite prava i slobodi mo`e da bidat predmet na
ograni~uvawe samo vrz osnova na odluka na sud (ili so zakon), pod
uslovi i postapka predvideni so zakon.
546
Spored ~len 124 od Ustavot, voena sostojba nastapuva koga pretstoi
neposredna voena opasnost od napad vrz Republikata ili koga Republikata e
napadnata ili i e objavena vojna. Voena sostojba proglasuva Sobranieto so
dvotretinsko mnozinstvo glasovi od vkupniot broj pratenici po predlog od
pretsedatelot na Republikata, Vladata ili najmalku 30 pratenici. Ako
Sobranieto ne mo`e da se sostane, odluka za proglasuvawe na voena sostojba
donesuva pretsedatelot na Republikata i mu ja podnesuva na Sobranieto na
potvrduvawe {tom toa }e e vo mo`nost da se sostane.
Istata postapka e predvidena i za vonrednata sostojba, koja se ozna-
~uva kako sostojba koga }e nastanat golemi prirodni nepogodi ili epidemii,
so toa {to taa mo`e da bide proglasena za celata teritorija na Republika
Makedonija ili za nejzin del (~l. 125 od Ustavot na Republika Makedonija).
889