Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

Istovremeno, so ogled na toa {to na vrabotenite kaj korisnicite
na sredstvata od Buxetot, opfateni so osporeniot zakon, im se
menuvaat pravata od rabotniot odnos i vo vrska so penzijata, a na drugite
vraboteni ne, Sudot oceni deka so toa Zakonot sozdava pravna nesigurnost
i, preku nea koja e sostaven del na dominantnosta na pravoto
kako objektivno merilo nad subjektivnata volja, go povreduva vladeeweto
na pravoto, {to e temelna vrednost na pravniot poredok na Republika
Makedonija spored ~l. 8 st. 1 al. 3 od Ustavot.
5. So Odluka U. br. 15/2001 od 19. 09. 2001, Sudot go ukina ~l. 60
stav 1 od Zakonot za semejstvo ("SV RM," br. 80/1992 i 9/1996).
Spored navodite vo inicijativata od odredbata na ~l. 60 st. 1 od
zakonot, proizleguva deka deteto e ograni~eno vo pravoto da mo`e da
vodi postapka za utvrduvawe na tatkovstvo, a dodeka liceto koe se smeta
za tatko e neograni~eno da vodi postapka za utvrduvawe na tatkovstvo
nezavisno od vozrasta na deteto. Spored toa, re{enijata sodr`ani
vo zakonot po odnos na ova pra{awe go doveduvaat vo neramnopravna
polo`ba deteto vo odnos na liceto koe se smeta za tatko na deteto
{to e sprotivno na ~l. 9 od Ustavot.
Sudot na sednicata utvrdi deka vo Zakonot za semejstvoto pra-
{aweto na utvrduvawe na tatkovstvo odnosno maj~instvo e regulirano
vo ~l. 51-63. Vo osporeniot ~l. 60 st. 1 e predvideno deka deteto rodeno
nadvor od brak tu`ba zaradi utvrduvawe na tatkovstvo mo`e da podnese
do navr{uvawe na 21 godina od `ivotot.
Od navedenite zakonski odredbi koi go reguliraat pra{aweto
na utvrduvawe na tatkovstvo odnosno maj~instvo na dete rodeno nadvor
od brak proizleguva deka na roditelite im e priznato neograni~eno
pravo vo tekot na `ivotot da mo`at da baraat utvrduvawe na tatkovstvo
odnosno maj~instvo bez ogled na vozrasta na deteto, pa duri i da
go priznaat so testament.
Od druga strana, pak, deteto rodeno nadvor od brak pri utvrduvawe
na tatkovstvo odnosno maj~instvo e ograni~eno i toa mo`e da
bara utvrduvawe na tatkovstvo odnosno maj~instvo do navr{uvawe na
21 godina od `ivotot.
Pri ocenuvawe na ustavnosta na osporenata zakonska odredba
od aspekt na na~eloto na ednakvost i ramnopravnost vo odnos na koi
istata i se osporuva so inicijativata, Sudot smeta deka pred sî treba
da se imaat predvid odnosite koi se reguliraat so Zakonot za semejstvo
vo celina, a posebno odnosite me|u roditelite i decata, kade kako
osnovni principi vrz koi se temeli semejnoto pravo se principot na
ednakvosta i ramnopravnosta, principot na za{tita na interesite na
decata i principot na za{tita na semejstvoto.
Imeno, Sudot smeta deka semejno pravniot odnos kako predmet
na semejnoto pravo pretstavuva specifi~na pravna kategorija vo koja
dominacija imaat li~no pravnite elementi, koi se sveduvaat na prava
i obvrski me|u ~lenovite na semejstvoto i tie se javuvaat kako prava i
83