21.11.2015 Views

Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

1. NORMATIVNA KONTROLA NA OP[TITE PRAVNI AKTI<br />

1. Ovaa svoja prva i osnovna uloga, <strong>Ustavn</strong>iot sud ja ostvaruva<br />

preku apstrakten spor (spor me|u op{tite pravni akti) - ustavna kontrola<br />

na op{tite pravni akti.<br />

<strong>Ustavn</strong>iot sud ja ispituva ustavnosta i zakonitosta na normativnite<br />

akti in apstracto - nezavisno od konkretniot predmet ili spor.<br />

Sporot e apstrakten, za{to se vodi me|u normite na Ustavot i normite<br />

na zakonot, odnosno me|u normite na zakonot i normite na drug normativen<br />

akt ponizok od zakonot. Pred <strong>Ustavn</strong>iot sud, vsu{nost, se vodi<br />

spor me|u op{tite pravni normi, a ne spor me|u konkretni lu|e (inter<br />

partes).<br />

Ocenuvaweto na ustavnosta i zakonitosta Sudot ne go sproveduva<br />

po povod primenata na zakonot i propisot, tuku zaradi za{tita na<br />

pravata, dobrata, odnosite i vrednosti vgradeni vo ustavniot poredok.<br />

Toa e tn. apstrakten spor za ustavnosta i zakonitosta na propisite<br />

kako takvi, za{to Sudot intervenira bez ogled na primenata na zakonot<br />

vo konkreten spor. Preku ocenuvaweto na ustavnosta i zakonitosta<br />

na osporenite akti i nivnoto otstranuvawe od pravniot poredok,<br />

pravniot poredok se osloboduva od normativnite osnovi za povreda na<br />

temelnite ustavni vrednosti. Na toj na~in se realizira funkcijata na<br />

Sudot spored Kelzenovata forma na negativen zakonodavec preku koja<br />

se ostvaruva vlijanie vrz nositelite na oddelnite funkcii na vlasta.<br />

Vakvata kontrola go naso~uva Sobranieto kon donesuvawe soodvetni<br />

zakoni, a izvr{nata vlast ja upatuva kon po~ituvawe na uslovite i postapkata<br />

utvrdeni so tie zakonski normi.<br />

2. Odlukite na <strong>Ustavn</strong>iot sud imaat dejstvo sprema site (erga<br />

omnes) iako se vo forma na poedine~ni akti. Odlukite na <strong>Ustavn</strong>iot<br />

sud, me|utoa ne se sveti i nepovredivi, za{to rezultatot na interpretacijata<br />

na <strong>Ustavn</strong>iot sud ne go sozdava ustavnoto pravo. So niv ne se<br />

sozdava novo pravno pravilo, tuku se pretpostavuva deka toa ve}e e<br />

sodr`ano vo Ustavot kako pi{an dokument. Ili poinaku, <strong>Ustavn</strong>iot<br />

sud ne sozdava pravo i ne utvrduva {to e pravo, tuku konstatira {to e<br />

nepravo. Toj ne propi{uva originerni normi, tuku gi ispituva, ocenuva<br />

i kone~no odlu~uva dali propi{anite normi i utvrdenite odnosi se<br />

vo soglasnost so Ustavot, me|unarodnite dogovori ratifikuvani so zakon,<br />

odnosno so zakonite.<br />

3. <strong>Ustavn</strong>iot sud ja ispituva ustavnosta i zakonitosta na normativnite<br />

akti a posteriori, {to zna~i deka kontrolata na ustavnosta i<br />

zakonitosta e mo`na samo otkako tie vlegle vo sila. Predmet na<br />

ustavnosudska kontrola mo`e da bide samo ve}e donesen akt koj proizveduva<br />

pravno dejstvo. Preventivnata (ex ante) kontrola e celosno<br />

isklu~ena bez ogled na karakterot i vidot na aktot. Poinaku ka`ano,<br />

<strong>Ustavn</strong>iot sud e nadle`en da ja ocenuva samo ustavnosta i zakonitosta<br />

na aktite {to imaat karakter na pozitivno pravo - na aktite {to se<br />

735

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!