21.11.2015 Views

Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

G l a v a V<br />

USTAVEN SUD<br />

I POLO@BA I SOSTAV NA USTAVNIOT SUD<br />

1. <strong>Ustavn</strong>iot sud vo na{ata dr`ava za prv pat e voveden so Ustavot<br />

od 1963 na toga{nata SR Makedonija, a potoa e prezemen i so Ustavot<br />

od 1974 godina. Fakt e me|utoa deka toa be{e period koga vo uslovi<br />

na edinstvo na vlasta, <strong>Ustavn</strong>iot sud ne raspolaga{e so dovolno efikasni<br />

pravni sredstva za vistinsko vlijanie vrz procesite na kontrola<br />

na zakonodavnata i izvr{nata vlast, a ottamu nitu vrz ostvaruvaweto<br />

na Ustavot. Na toj na~in, iako ima{e formalna uloga na glaven nositel<br />

na za{tita na ustavnosta i zakonitosta, osobeno ottamu {to nema-<br />

{e mo`nost neposredno da gi ukinuva ili poni{tuva neustavnite zakoni,<br />

toj be{e staven na periferijata na pravniot i politi~kiot<br />

sistem.<br />

2. So voveduvaweto na podelbata na vlasta vo Ustavot od 1991<br />

godina, <strong>Ustavn</strong>iot sud e opredelen kako posebna institucija za kontrola<br />

na ustavnosta i zakonitosta sfateni kako borba za ograni~uvawe na<br />

dr`avnata vlast (protiv samovolieto na nositelite na vlasta) i za<br />

garantirawe na pravata i slobodite na ~ovekot i gra|aninot. Ili poinaku,<br />

<strong>Ustavn</strong>iot sud e pomesten vo sosema drugo pravno i politi~ko<br />

opkru`uvawe vo koe po~ituvaweto na ustavnosta postoi koga zakonite<br />

i drugite akti se vo soglasnost so ustavot kako najvisok i osnoven akt<br />

(lex superior) i koga odnesuvaweto na nositelite na dr`avnata vlast e<br />

vo soglasnost so ustavnite na~ela (suprematija na ustavot i pravoto<br />

kako granici na politikata i politi~kata vlast). Toa zna~i deka Ustavot<br />

e praven izraz (pretstavuva ustavna kategorija), no i osnova i garancija<br />

na ustavnosta (kategorija so ustavno definirana funkcija za za-<br />

{tita na ustavniot poredok vo dr`avata). Na toj na~in <strong>Ustavn</strong>iot sud<br />

dobi avtenti~na polo`ba vo ustavniot sistem, za{to e opredelen kako<br />

najodgovoren organ za obezbeduvawe na vladeeweto na pravoto. So drugi<br />

zborovi, <strong>Ustavn</strong>iot sud dobi posebna pozicija nadvor od tripartitnata<br />

podelba na vlasta i posebna pozicija vo obezbeduvaweto na suprematija<br />

na Ustavot vo vr{eweto na ovlastuvaweta na sekoj od oddelnite<br />

nositeli na trite funkcii na vlasta.<br />

Vo takvi uslovi <strong>Ustavn</strong>iot sud na Republika Makedonija e dr`aven<br />

organ so visok avtoritet. Toj e dr`aven organ zatoa {to negovite<br />

odluki za za{tita na ustavnosta i zakonitosta se zadol`itelni i izvr{ni<br />

za site pravni subjekti, bez pravo na `alba i odlagawe na nivno-<br />

731

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!