Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

ituvawe na privatniot i semejnito `ivot. Tie obvrski mo`at da vklu-
~uvaat usvojuvawe na merki soodvetni za obezbeduvawe na po~ituvawe
na privatniot `ivot duri i vo sferata na me|usebnite odnosi na poedincite.
Ottamu, vo odredeni okolnosti Kovencijata mo`e od dr`avite
da se bara da prezema ~ekori {to za poedinecot }e gi obezbedat nivnite
prava od ~l. 8, a mo`e da se bara i da gi {titi od aktivnostite na
privatnite lica {to go spre~uvaat efikasnoto u`ivawe na nivnite
prava. 458 b) Vtorata faza se protega na: a) utvrduvawe na toa dali postoi
popre~uvawe na pravo od ~l. 8 st. 1, i ako postoi takvo popre~uvawe,
b) postapna analiza so koristewe na tri pravila na precizno
tolkuvawe 459 zaradi spre~uvawe na dr`avite da gi zloupotrebat ovla-
458
Nakratko, od principite vrz koi e zasnovan ~l. 8, Komisijata i Sudot
izvlekuvaat dol`nost za dr`avata da se anga`ira vo obezbeduvaweto na
po~ituvawe na nekoi prava pod opredeleni uslovi. Klu~en slu~aj vo ovaa
oblast e Marckx protiv Belgija (1979), vo koj edna majka i nejzinota }erka gi
osporile belgiskite zakoni koi od majkata barale da sprovede posebna postapka
za priznavawe deka kerkata e nejzina, a koi duri i toga{ na detoto mu go
osporuvaat polnopravniot status vo odnos na drugite ~lenovi na semejstvoto.
Vo ovoj slu~aj, vo koj utvrdil povreda na pravoto na po~ituvawe na semejniot
`ivot spored ~l. 8, Sudot konstariral "koga dr`avata vo svojot vnatre{en
praven sistem go utvrduva re`imot {to ne se primenuva na nekoi semejni odnosi...
taa mora da postapuva taka {to na site zainteresirani da im ovozmo`i
da vodat normalen semeen `ivot." Nepovolnosta {to ja pretrpele nema`enata
majka i nejzinata }erka bile golemi vo sporedba so pomaliot interes na
dr`avata za za{tita na semejstvoto zasnovano na brak. Vo slu~ajot Johnston i
drugi protiv Irska (1986), Sudot do{ol do istiot zaklu~ok vo vrska so deteto
na irski roditeli koi so godini `iveele zaedno, iako sekoj od niv bil vo
brak so dugo lice. Me|utoa, Sudot ne utvrdil deka ~l. 8 ja obvrzuva Irska da
vovede mo`nost za nivni razvod ili na drug na~in da im ovozmo`i da go reguliraat
svojot odnos. Vo slu~ajot Airey protiv Irska (1979) vo koj se rabotelo
za odbivawe na irskata vlada da í pru`i besplatna pravna pomo{ na
`ena vo postapkata za dobivawe sudska odluka za razvod od svojto soprug-nasilnik,
Sudot bil u{te poenergi~en utvrduvaj}i "Iako osnovna cel na ~l. 8 e
za{tita od samovolno popre~uvawe na javnaat vlast, toj od dr`avite ne bara
samo da se vozdr`at od popre~uvaweto. Pokraj ovaa negativna obvrska, mo`at
da postojat i pozitivni obvrski svojstveni na vistinskoto po~ituvawe na
privatniot i semejniot `ivot." Vidi: Gomien, D. Kratok vodi~ niz Evropskata
konvencija za ~ovekovi prava, str. 66-67 i Kilkelly, U. Pravoto na po~ituvawe
na privatnosta i semejniot `ivot, Directorate General of Human Rights,
Council of Europe, Strasbourg Cedex, 2001, str. 23-25.
459
Vo slu~ajot Sunday Times protiv Obedinetoto Kralstvo (1979),
Komisjata utvrdi deka "Precizno tolkuvawe zna~i deka ne mo`e kako osnov
da se se opravdaat nikakvi merila za kakvo i da e ograni~uvawe, osven onie
726