Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

od niv da e op{ta, a drugite samo isklu~oci od nea), tuku site normi vo
toj pogled se ramni edna na druga, pa vo takva situacija ima izvesni
slu~ai pretstavuvaat pravna praznina, toga{, zavisno od postoeweto
ili nepostoeweto na istovidni osnovi, odnosno op{testvenite interesi,
podednakvo mo`e da se primenuva i analogija i argumentum a contrario.
Na primer, koga za nekoi razvedeni sopru`nici bi bilo odredno
edni na drugi da im davaat celosno izdr`uvawe, za drugi da davaat samo
polovina izdruvawe, a za treti - samo tretina, dodeka za ostanatite ne
bi bilo ni{to propi{ano, toga{ za site ovie slu~ai so primena na
analogija bi mo`elo da se primeni podednakvo sekoj od ovie propisi, a
so primena na argumentum a contrario da se odbie nivnata primena. 451
v) Argumentum a fortiori
Metodot agumentum a fortiori (dotolku pove}e) se ras~lenuva na:
argumentum a maiore ad minus (dokaz od pogolemo kon pomalo) i argumentum
a minore ad maius (dokaz od pomalo kon pogolemo).
1 0 Argumentum a maiore ad minus (od pogolemo kon pomalo) zna-
~i ako mo`e pove}e, mo`e i pomalku ili ne{to {to va`i za pote`ok
treba da va`i i za poblag slu~aj. Zaklu~uvawe spored koe ako ne{to e
dopu{teno pove}e ili vo pote`ok slu~aj, dotolku pove}e mo`e da se
zeme deka e doopu{teno i ne{to pomalku, ili vo poblag slu~aj. Taka,
spored ova pravilo se smeta deka koga nekoj subjekt raspolaga so pogolemi
prava, slobodi ili ovlastuvawa, treba da se zeme deka ima (raspolaga)
i so pomali prava, slobodi ili ovlastuvawa. Na primer, ako normata
mu dava na subjektot pravo na sopstvenost, toga{ se zaklu~uva
deka subjektot ima pravo i na upotreba na predmetot. Ili vo krivi~noto
pravo, ako kaj nekoe krivi~no delo e dopu{teno osloboduvawe od
kazna, dotolku pove}e se dopu{ta ubla`uvawe na kaznata (taka, na primer,
ottamu {to vo ~l. 25 st. 2 KZ stoi deka sou~esnicite koi dobrovolno
go spre~ile izvr{uvaweto na krivi~noto delo mo`at da se oslobodat
od kazna, logi~no e deka sudot, ako ne gi oslobodi od kazna, mo`e
poblago da gi kazni).
2 0 Argumentum a minore ad maius (od pomalo kon pogolemo) zna-
~i ako mo`e pomalku, mo`e i pove}e. Zaklu~uvawe spored koe ako ne-
{to e zabraneto za polesen slu~aj, dotolku pove}e toa e zabraneto (}e
va`i, }e se primeni) i za pote`ok slu~aj. Taka, na primer, vo krivi~noto
pravo ako nekoe bitie na krivi~noto delo e konstruirano taka
{to ja opfa}a samo nebre`nosta na storitelot, toga{ e logi~no deka
odgovornost za toa delo postoi i koga toa e ostvareno so umisla.
Nesogleduvaweto na razlikata deka i vo dvata slu~ai se raboti
za isto logi~ko pravilo koe vo prviot slu~aj se odnesuva na dozvoleni
odnesuvawa, na normi so koi se davaat ovlastuvawa, a vo vtoriot slu~aj
714
451
Luki}, R. op. cit. str. 331.