Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

iroka smisla. Vo potesna smisla sudsko tolkuvawe e ona {to go dava
Vrhovniot sud vo forma na na~elni stavovi i na~elni pravni mislewa.
So niv se objasnuvaat opredelni sporni pra{awa koi se javuvaat vo
praktikata, se davaat nasoki za natamo{na rabota na sudovite i se
obezbeduva edinstvena primena na zakonot.
Ottamu {to tolkuvaweto se javuva kako nu`en uslov za primena
na ustavnite/zakonskite odredbi vo primenata na pravoto od strana na
dr`avnite organi, ovaa funkcija ja vr{at ne samo sudskite tuku i
upravnite organi kako subjektina primenata na pravoto. Spored toa,
pokraj sudskoto, postoi i upravno tolkuvawe na propisite. I najposle
ottamu {to vo posledno vreme vo sporedbenoto ustavno pravo vo
tolkuvaweto na ustavot, naglaseno zna~ewe dobivaat i ustavnite sudovi
kako specijalizirani organi za za{tita na ustavnosta, postoi i
ustavnosudsko tolkuvawe.
Sudskoto i upravnoto tolkuvawe go vr{at sudskite i upravnite
organi preku konkretna primena na odredena odredba vo praktikata
(tolkuvawe vrz osnova konkretniot slu~aj za koj se odlu~uva). Ustavnosudskoto
tolkuvawe go vr{i Ustavniot sud na Republika Makedonija
preku kontrola na ustavnosta na zakonite i drugite propisi i op{ti
akti. Vo princip za interpretacija na ustavot va`at slednive na~ela
na rimskoto pravo:
1 0 pi{anite propisi treba da se tolkuvaat na na~in koj ovozmo-
`uva najdobro da se so~uva va`nosta na ona {to vo niv e zapi{ano
2 0 tolkuvaweto treba da bide na {teta na onoj koj trebal da se
izjasni pojasno
3 0 tolkuvaweto na ona {to ne e jasno treba da bide taka naso~eno
da mo`e da se odbegne ona {to e nedoli~no i nevozmo`no za ostvaruvawe
na ustavot vo praktikata. 435
Sudskoto i upravnoto tolkuvawe nemaat zadol`itelna sila
ottamu {to nivnite odluki ne pretstavuvaat izvor na pravoto.
3. Doktrinarno (nau~no) tolkuvawe se vr{i od strana na nau-
~ni rabotnici. Toa ne e zadol`itelno me|utoa, vo nekoi slu~ai, isto
kako i tolkuvaweto {to go vr{i Vrhovniot sud, so silata na svojata
argumentiranost i uverlivost mo`e da vr{i opredeleno vlijanie vrz
praktikata.
Osnoven nedostatok na ova tolkuvawe e vo toa {to pravnata
norma vo golem broj slu~ai dobiva svoja celosno jasna smisla duri vo
ramkite na konkretniot slu~aj na op{testveniot odnos na koj treba da
se primeni. Koga go tolkuva pravoto, pravnata nauka go nema pred sebe
konktretniot slu~aj - taa pravniot slu~aj go tolkuva apstraktno, predviduvaj}i
gi, zamisluvaj}i gi slu~aite, a ne preku stvarno re{avawe
na `ivotnite slu~ai. Pa duri i koga govori za tolkuvawe na pravoto
za daden konkreten slu~aj, kako {to osobeno se slu~uva koga rasprava
698
435
[kari}, S. Ustavno pravo, prva kniga, str. 118-119