21.11.2015 Views

Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

vaweto na ustavot ex plicite se opredeluva kako nadle`nost na ustavnite<br />

sudovi. Taka na primer: Ustavot na Republika Bugarija, (~l. 149 st. 1<br />

od 1991) kako prva nadle`nost na <strong>Ustavn</strong>iot sud go opredeluva davaweto<br />

zadol`itelno tolkuvawe na Ustavot. Ili, spored Ustavot na Ruskata<br />

federacija (~l. 125 t. 5 od 1993) - <strong>Ustavn</strong>iot sud dava tolkuvawe<br />

na Ustavot. Sli~ni odredbi za vakviot vid tolkuvawe sodr`at ustavite<br />

na Ungrija, Polska i Slova~ka. Toa zna~i deka <strong>Ustavn</strong>iot sud na Republika<br />

Makedonija nema posebna nadle`nost za tolkuvawe na Ustavot<br />

koe bi bilo zadol`itelno (obvrzuva~ko) za site drugi organi koi<br />

vo vr{eweto na nivnata nadle`nost neposredno go primenuvaat Ustavot.<br />

Ne mo`e, me|utoa, da se ospori deka iako formalno nema takva<br />

nadle`nost, <strong>Ustavn</strong>iot sud so svoite odluki fakti~ki vr{i tolkuvawe<br />

na Ustavot na Republika Makedonija,. Preku ocenata na ustavnosta<br />

na zakonite, so uka`uvaweto na zna~eweto na ustavnite principi,<br />

oddelnite normi i nivnata me|usebna povrzanost, <strong>Ustavn</strong>iot sud ja<br />

obezbeduva suprematijata na Ustavot i vr{i silno vlijanie vrz aktivnostite<br />

na drugite organi. Tolkuvawa sodr`ani vo obrazlo`enijata<br />

na odlukite na Sudot, iako formalno nemaat obvrzuva~ka sila, sepak<br />

pretstavuvaat avtoritetna osnova za aktivnostite na organite i subjektite<br />

koi se vklu~eni vo ostvaruvaweto na Ustavot.<br />

Pokraj toa, <strong>Ustavn</strong>iot sud vr{i zadol`itelno tolkuvawe na<br />

zakonite i na drugite propisi i op{ti akti. Imeno, koga <strong>Ustavn</strong>iot<br />

sud vo postapkata za ocenuvawe na ustavnosta i zakonitosta }e najde<br />

deka zakonot ili drug propis ili op{t akt se vo sprotivnost so Ustavot<br />

na Republika Makedonija, toj vsu{nost ja utvrduva nivnata smisla<br />

koja mu odgovara na Ustavot. Toa e slu~aj koga zakonot ili drug propis<br />

ili op{t akt imaat pove}e zna~ewa od koi samo edno (ili eventualno<br />

pove}eto od niv) ne se vo soglasnost so Ustavot i zakonot. Toga{ <strong>Ustavn</strong>iot<br />

sud utvrduva koe zna~ewe ne e ustavno, odnosno zakonito. Takvata<br />

odluka na Sudot e zadol`itelna za donositelot na aktot i za site<br />

organi koi go primenuvaat odnosniot akt. Pritoa, mora da se ima predvid,<br />

deka <strong>Ustavn</strong>iot sud ne e nadle`en da dava avtenti~no tolkuvawe<br />

na zakonite nadvor od postapkata za ocenuvawe na nivnata<br />

ustavnost, odnosno nadvor od postapkata za ocena na zakonitosta na<br />

drugite propisi i op{ti akti. I najposle, zna~ajno e da se istakne<br />

deka <strong>Ustavn</strong>iot sud nema formalna nadle`nost nitu da go utvrduva<br />

zna~eweto na zakonite preku donesuvawe na tn. interpretativni<br />

odluki so koi se utvrduva deka neustavnosta na eden zakon ne e rezultat<br />

na negovata apstraktna sodr`ina, tuku na negovoto pogre{no razbirawe<br />

vo negovata primena.<br />

2. Sudsko tolkuvawe e ona {to go vr{i sudot vo primnata na<br />

ustavot/zakonot vrz opredelen konkreten slu~aj. Vo osnova sekoja sudska<br />

presuda zasnovana vrz opredelen ustaven/zakonski propis, pretstavuva<br />

sudsko tolkuvawe na toj propis. Toa e sudsko tolkuvawe vo po{-<br />

697

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!