Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

koe svoe pravo, kako i isklu~okot od toa pravilo: na~elo {ikaniraweto
ne smee da se trpi - malitiis non est indulgendum (na~elo na zabrana
na zloupotreba na pravoto koe se sostoi vo upotrebuvawe na svoeto
pravo taka {to na drug celosno ili delumno mu se onevozmo`uva koristewe
so negovoto pravo, t.e. odgovornosta na {tetnikot ne treba da
se isklu~i ako toj gi vr{el svoite prava samo zatoa na drug da mu pri~ini
{teta), na~eloto nikoj ne mo`e na drug da mu prenese pove}e prava
odo{to samiot gi ima - nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse
haberet, na~eloto na neosnovano zbogatuvawe - laesio enormis, na~eloto
vo sekoja rabota koristite mu pripa|aat na liceto koe gi podnesuva i
negovite lo{i posledici, na~eloto na vra}awe vo prethodna sostojba -
restitutio in integrum, na~eloto dogovorite mora da se po~ituvaat - pacta
sunt servanda, na~elo dogovorite mora da bidat izvr{eni vo dobra verba
- bona fide, na~eloto se kaznuva zatoa {to se zgre{ilo i vo idnina da ne
se gre{i - punitur quia pecctum est, et ne peccatur, na~eloto na mu se pravi
nepravda na onoj koj ja saka - volenti non fit iniuria, itn. Ovde treba da se
podvle~e deka ne se raboti za primena na poedine~no pravno pravilo,
tuku za iznao|awe zaedni~ki elementi od zbirot na pravilata koi reguliraat
edno odredeno pra{awe vo vnatre{nite pravni poredoci na
dr`avite ~lenki na me|unarodnata zaednica, vo prv red na dr`avite
{to se vo spor.
Inaku, na~elata koi gi ima vo vid ~l. 38s treba da se razlikuvaat
od op{tite na~ela na me|unarodnoto pravo. ^lenot 38s gi ima vo
vid na~elata priznati od strana na civiliziranite narodi in foro domestico.
Nasproti toa, na~elata na me|unarodnoto pravo, kako {to se
na primer: na~eloto na nezavisnost, na~eloto na neme{awe vo vnatre-
{nite raboti na drugite zemji, na~eloto na slobodna plovidba na me-
|unarodnite reki, itn. nastanale neposredno vo me|unarodnata praktika
i pri nivnata primena ne postoi potreba od povikuvawe na ~l. 38s.
Nivnoto nastanuvawe treba da se povrze so prvite dva izvori, t.e. so
dogovorite i so obi~ajnoto pravo.
Najposle, treba da se spomne deka pravnite na~ela priznati od
civiliziranite narodi imaat samo supsidijarno dejstvo, odnosno do
nivna primena doa|a samo vo otsustvo na prvite dva izvori. 421
Va`nosta na dosega navedenite izvori na me|unarodnoto pravo
vo Ustavot na Republika Makedonija e istaknata vo ~l. 8 st. 1 al. 11
kade me|u temelnite vrednosti na ustavniot poredok se pomesteni i
op{to prifatenite normi na me|unarodnoto prav, a toas se: a) op{-
tite i posebnite me|unarodni dogovori so koi se utvrduvaat opredeleni
pravila za re{avawe na dr`avnite sporovi, b) me|unarodnite obi-
~ai kako izraz na op{to prifatenata praktika i, v) op{tite pravni
na~ela priznati od civiliziranite narodi.
666
421
Vidi: Avramov, S, op. cit, str. 40-41.