Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

no po~ituvawe, sorabotka i drugarstvo. Nejzinata eti~ka funcija
pridonesuva za razvivawe na ~uvstvoto na red i samodisciplina kako i
spre~uvawe na razni oblici na neurozi, depresija i negativno odnesuvawe.
Vo nikoj slu~aj ne e isklu~ena ekonomskata funkcija na osudeni~kata
rabota, me|utoa istata ne e primarna. Site ovie funkcii na
osudeni~kata rabota se na linijata na sfa}aweto na Evropskiot sud
prezentirano vo presudata po povod Vagranci case. 98
Navedeniot zakon gi razviva slednive na~ela vo vrska so osudeni~kata
rabota: rabotata ne smee da ima poni`uva~ki karakter, vo
opredeluvaweto na vidot na rabotata se vodi smetka za psihi~kite i
fi~kite sposobnosti na osudenikot, dozvoluvawe mo`nost za izbor na
rabotata od strana na osudenoto lice, zanimavawe so produktivna rabota
vo ramkite na opredeleno rabotno vreme, na~elo na profesionalno,
stru~no i korisno osposobuvawe, na~elo na ednakvi uslovi za rabota
so onie {to vladeeat na sloboda i na~elo na pravi~no nagraduvawe.
Pritoa, fakt e deka Zakonot za izvr{uvawe na sankciite ne sodr`i
odredba so koja se normira deka rabotata na osudenite lica e
zadol`itelna, nitu pak sodr`i odredbi spored koi, koga odbiva da raboti,
osudenoto lice mo`e da se prisili na toa.
Zakonot za odbrana na Republika Makedonija, vo ~l. 11 predvidviduva
rabotna obvrska za gra|anite koja mo`e da se nalo`i samo
vo uslovi na voena sostojba. Rabotnite zada~i za koi mo`e da se vovede
ovaa obvrska se: ostvaruvawe na proizvodstvo i vr{ewe uslugi vo preprijatijata
i javnite ustanovi i slu`bi od posebno zna~ewe za odbranata,
vo pretprijatijata koi vr{at uslugi za potrebite na armijata, vo
pretprijatijata koi sklu~ile dogovor so Ministerstvoto za odbrana za
proizvodstvo ili vr{ewe uslugi vo voena sostojba, ureduvawe pati-
{ta, `elezni~ki prugi i aerodromi, ureduvawe i odr`uvawe na mesta
za preminuvawe preku vodeni i drugi pre~ki, pomo{ pri gasnewe po-
`ari i ras~istuvawe na urnatini, izgradba na rovovski zasolni{ta i
drugi zasloni za za{tita na naselenieto, vr{ewe seidbeni, `etveni i
drugi sli~ni raboti za potrebite na odbranata. Alternativno slu-
`ewe na voeniot rok koe spored ~l. 7 st. 1 od Zakonot za odbrana na
Republika Makedonija se dozvoluva od verski pri~ini (prigovor na
sovesta), isto taka, ne prestavuva zadol`itelna (prisilna rabota).
Vo ~l. 117 - 119 od Zakonot za rabotnite odnosi pod poimot
zadol`itelna (prisilna) rabota ne se smeta rabotata za vreme na nu-
`da ili nesre}a koga rabotnoto vreme mo`e da trae podolgo od 40
~asa. Tie situacii vo prv red se: zemjotres, poplavi, po`ari, epidemija,
epizotija i druga vi{a sila ili nesre}a koja se slu~ila ili koja
98
Izve{taj za kompatibilnosta... str. 40. Vidi: podrobno: Sulejmanov,
Z. Penologija, vtoro dopolneto izdanie, Grafohartija, Skopje, 1999, str. 549-
570 i Sulejmanov, Z. Komentar na zakonot za ivr{uvawe na sankciite, Grafohartija,
Skopje, 1998, str. 194-207.
66