Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

sudski statistiki se evidentira pojava na sporost na sudskite postapki.
Toa ima te{ki posledici: vo gra|anskite predmeti za stopanstvoto
na zemjata i polo`bata na strankite koi bezuspe{no baraat priznavawe
na svoite prava, a vo krivi~noto pravo za slobodite i pravata na
~ovekot i interesite na op{testvenata zaednica da bide sigurno i
efikasno za{titeno od kriminalitetot.
5 0 Pri~inite za sporosta vo postapkata se mnogubrojni. Edna od
niv le`i vo lo{oto sudewe vo prvostepenata postapka {to doveduva
do ukinuvawe na presudata po povod izjavenata `alba i do novo sudewe
pred prvostepeniot sud. Lo{oto sudewe pretstavuva posebna opasnost
za slobodite i pravata na gra|anite, za{to nivna vistinska za{tita
postoi samo ako kako takva se obezbedi u{te vo prvata instanca. Vo
taa smisla e potrebna poinakva organizacija koja }e obezbedi podobro
i pobrzo funkcionirawe na sudot. Uslovite za toa se obezbeduvawe pove}e
sudovi i pogolem broj na sudii so porebnata stru~nost, natamno{no
rasteretuvawe na sudovite od nesudski raboti, pomala
optovarenost na sudiite, kone~no vistinsko funkcionirawe na samostojnen
sudski buxet so koj }e se pridonese ne samo za re{avawe na
materijalnite pra{awa na sudot, tuku i pronao|awe na soodvetni merila
za raspodelba na platite na site vraboteni vo sudot i poadekvatno
koristewe na sposobnostite na sudiite. Ottamu za ostvaruvaweto
na pravoto na sigurnost od golemo zna~ewe e i obezbeduvaweto aktivna
uloga na o{teteniot vo sudskite postapki (podobruvawe na polo`bata
na o{teteniot vo postapkata), negovata za{tite vo toj pogled, posebno
od odmazda na sprotivnata stranka i nekorektnoto postapuvawe od
organite na krivi~noto gonewe.
6 0 So ogled na toa {to najva`nata pri~ina za nea`urnosta na
sudovite e neadekvatnosta na sudskite postapki, koi poradi svojata
slo`enost go usporuvaat donesuvaweto na sudskite odluki, mora da se
obezbedi menuvawe na sudskite postapki i nivno usloglasuvawe so potrebite
na efikasnosta.
7 0 Od sudijata me|utoa ne treba sekoga{ da se o~ekuva bezgre{-
nost. Morame vo celost da se soglasime so konstatacijata deka sudiite
nemaat lesna zada~a, za{to tie postojano go rabotat ona {to site ostanati
nastojuvaat da go odbegnat - a toa e donesuvawe na odluki. A koga
tie odluki se odnesuvaat na taka ~uvstvitelnite oblasti kako {to se
~ovekovite slobodi, prava i so niv povrzanite interesi i so nivnata
za{tita, osobeno koga se nao|ame vo vrema na golemi promeni i period
na kriza, jasno e deka nezavisnosta na sudstvoto ostanuva edinstvenata
cvrsta garancija za nivnata adekvatna pravosudna praktika.
Imeno, tokmu vo periodi na anomija, koga se `ivee vo strav i predrasudi,
koga zakonite nedovolno se po~ituvaat, od sudiite se bara da istrajat
vo nezavisnosta na svojata profesija i na toj na~in da pomognat
vo ostvaruvaweto na osnovnite ~ovekovi slobodi i prava. Sudot mora
dokraj da bide samostoen i nezvisen vo odlu~uvaweto, osloboden od
638