Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

dava ovlastuvawe vo slu~aj na vojna 371 ili druga javna opasnost 372 privremeno
da go suspendiraat ispolnuvaweto na svoite obvrski sprema
odredbite na Konvencijata. Me|utoa, toa e mo`no samo vo odredeni
isklu~itelni i to~no opredeleni okolnosti. 373 So ~l. 15 st. 2, pak, se
zabranuva ukinuvawe na ~l. 2, 3, 4 i 7 od Konvencijata, so toa {to za ~l.
3 (ma~ewe, ne~ove~no i poni`uva~ko postapuvawe i kaznuvawe) i 4
(ropstvo) ovaa zabrana e bezuslovna (apsolutna).
- Najposle, mora da se spomne, deka dr`avata mo`e da stavi rezerva
374 na nekoja od su{tinskite odredbi od Konvencijata, so {to, isto
do 1969 godina, koga gr~kata vlada se otka`a od Konvencijata. Nabrgu potoa,
Grcija go napu{ti Sovetot na Evropa, no podocna se vrati vo ovaa organizacija
i povtorno stana dogovorna strana na Konvencijata. Ibid, str. 134.
371
Spored ~l. 124 od Ustavot na Republika Makedonija "voena sostojba
nastapuva koga pretstoi neposredna voena opasnost od napad vrz Republikata
ili koga Republikata e napadnata ili koga í e objavena vojna." Nastapuvaweto
pak, na voenata sostojba go proglasuva Sobranieto. Konvencijata i organite
za nejzinoto sproveduvawe ne go opredeluvaat ovoj poim.
372
Poimot vonredna sostojba mo`e da se izvle~e od ~l. 125 st. 1 od Ustavot
kade se veli: "Vonredna sostojba nastanuva koga }e nastapat golemi prirodni
nepogodi ili epidemii." Donesuvaweto na odlukata za vonredna sostojba,
isto taka, mu e doverena na Sobranieto. [to se odnesuva do adekvatniot
poim od Konvencijata "javna opasnost," toj se opredeluva kako "isklu~itelna
situacija na kriza ili opasnost koja se odnesuva na celata populacija i prestavuva
zakana za organiziraniot `ivot na zaednicata {to ja so~inuva dr`avata
(Lawles case). Osven toa, opasnosta treba da bide aktuelna ili da pretstoi,
a voobi~aenite sredstva za spravuvawe so vakov vid opasnost da se poka-
`ale kako nedovolni i neefikasni. Spored toa, pod ovoj poim, mo`e da se podvede
{irok spektar na konkretni okolnosti, po~nuvaj}i od vnatre{ni konflikti
so poseriozen intenzitet vklu~itelno i na nasilstvoto od pogolemi
razmeri {to odnapred e planirano (Irska protiv Obedinetoto Kralstvo),
pa se do razni prirodni katastrofi, epidemii, nepogodi ili nesre}i predizvikani
od ~ove~kiot faktor. Izve{taj za kompatibilnosta... str. 233.
373
Vo Gr~kiot slu~aj (1969), Komisijata istaknala deka "izrazot "vonredna
sostojba" go sodr`i poimot na neposredno zagrozuvawe i deka, za zadovoluvawe
na standardot od ~l. 15, mora da postojat slednive elementi: 1 0
Opasnosta mora da bide vistinska ili neposredna, 2 0 Nejzinite posledici
mora da se odnesuvaat na celata nacija, 3 0 Mora da bide zagrozeno ostvaruvaweto
na organiziraniot `ivot na zaednicata, i 4 0 Krizata ili opasnosta
mora da bidat vonredni, taka {to voobi~aenite merki ili ograni~uvawa, dozvoleni
so Konvencijata zaradi obezbeduvawe na javnata bezbednost, zdravjeto
i redot, o~igledno ne se dozvoleni. Vo ovoj slu~aj Komisijata utvrdila deka
gr~kata vlada ne go doka`ala postoeweto na navedenite uslovi.
374
Rezerva pretstavuva ednostrana izjava, bez ogled na toa kako e sostavena
ili nare~ena, {to dr`avata ja dava pri potpi{uvawe, ratifikacija,
610