Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

^lenot 17 (zabrana na zloupotreba na slobodite i pravata) im
zabranuva na dr`avite, grupite i poedincite da postapuvaat na na~in
koj vodi kon ukinuvawe i ograni~uvawe na pravata navedeni vo Konvencijata
nad obemot {to go predviduva samata Konvencija. So drugi
zborovi, ovaa odredba od Konvencijata ima smisla na odbrana na slobodite
i pravata garantirani so Konvencijata od nivnata zloupotreba
od stana na grupi i poedinci. Posledica od toa e deka nikoj ne mo`e da
se povikuva na sloboda ili pravo garantirano so Konvencijata dokolku
negovoto koristewe go zloupotrebuval za ograni~uvawe ili destrukcija
na slobodite i pravata na drugite ili na demokratskiot poredok
garantiran so Konvencijata. Ovaa odredba, ~ie vklu~uvawe vo Konvencijata
be{e nametnato so porastot na rasizmot, neofa{izmot i terorizmot,
se odnesuva na dve glavni kategorii slu~ai: 1 0 slu~ai koga
dr`avata tvrdi deka grupa ili poedinec deluvale vo sprotivnost so
navedenite principi, i 2 0 slu~ai koga grupa ili poedinec tvrdat deka
dr`avata gi pre~ekorila svoite ovlastuvawa.
1 0 Pri ispituvaweto na prviot vid slu~ai dr`avata e dol`na da
doka`e deka deluvaj}i sprotivno na ~lenot, zainteresiraniot istovremeno
go povreduva i pravoto na treto lice. Pritoa, dr`avata isto
taka mora da doka`e deka se povikuva na ~l. 17 samo vo vrska so opredeleni
prava {to grupata ili poedincot navodno gi zloupotrebile.
Taka vo slu~ajot Lewless protiv Irska (1961), Sudot konstatira deka
Obedinetoto Kralstvo ne mo`e da se povika na na ~l. 17 za da gi opravda
svoite odluki vo vrska so ~l. 5 (li{uvawe od sloboda) ili ~l. 6
(pravi~no sudewe), bidej}i `alitelot ne gi zloupotrebil ili ograni-
~il ovie prava za celi sprotivni na Konvencijata.
2 0 Vo slu~aite koga grupa ili poedinec se povikuvaat na ~l. 17
vo sporovite so dr`avata, (ako `alitelot, isto taka, se povikuva na
nekoi osnovni ~lenovi na Konvencijata koi na svoj na~in dozvoluvaat
ograni~uvawa), Komisijata i Sudot, op{to zemeno, ocenuvaat deka nivnoto
vnimanie, vo prv red, treba da bide naso~eno kon ispituvawe na
ograni~uvawata {to dr`avata gi voveduva na ovie odredbi, a ne na
onie {to se dozvoleni so ~l. 17. Taka, vo slu~ajot Engel i drugi protiv
Holandija (1976), Sudot utvrdil deka ako ograni~uvaweto e opravdano
vrz osnova na ~l. 10 st. 2, ne postoi povreda na ~l. 17. Sprotivno na toa,
koga se otvoraat pra{awa vo vrska so ~lenovite na Konvencijata vo
koi osnovite za ograni~uvawe na pravata se pomalku opredeleni ili
jasni, Komisijata i Sudot mo`at poslobodno da gi ispituvaat tvrdewata
deka e povreden ~l. 17. Tie toa go storile vo slu~ajot Lithgow i
drugi protiv Obedinetoto Kralstvo (1976), kade `alitelite tvrdele
deka dr`avata go povredila pravoto na mirno u`ivawe na imotot,
predvideno so ~l. 1 od Dopolnitelniot (Prviot) Protokol i taka go
povredile ~l. 17. Sudot utvrdil deka postapkata na dr`avnite vlasti
ne bila vo sprotivnost so osnovniot ~len i deka prezemenite merki
imale zakonska cel i ne bile naso~eni kon ukinuvawe ili preterano
608