Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

- da onevozmo`i preminuvawe na granicite dopu{teni so Konvencijata
i,
- da im dopu{ti na dr`avite zona na slobodno deluvawe, za{to
tie sekako podobro se upateni vo politi~kite, socijalnite, ekonomskite,
moralnite i drugite priliki. 362
2 0 Isklu~oci. Za razlika od derogacijata isklu~ocite pretstavuvaat
postojana mo`nost za dr`avata i voedno postojan objekt na kontrola
od strana na Evropskiot sud za ~ovekovi prava. Isklu~ocite se
ograni~uvawa od postojana priroda i se opredeleni so odredbite na
samoto ~ovekovo pravo koe e za{titeno so Konvencijata. Ottamu se
zboruva za "doktrina na vgradeni ograni~uvawa." Vo ovoj pogled karakteristi~en
e ~l. 5 od Konvencijata koj go {titi pravoto na sloboda i
bezbednost na li~nosta. Spored taa odredba sekoj ima pravo na sloboda
i bezbednost, osven vo slu~aite navedeni vo taa odredba i toa vo soglasnost
so zaknot.
Za razlika od derogacijata, isklu~ocite imaat trajna va`nost i
podlo`at na precizna kontrola od strana na Evropskiot sud. 363
3 0 Restrikciite kako i isklu~ocite se trajni vidovi na ograni-
~uvawa na ~ovekovite prava koi naj~esto se izrazeni so pravniot standard
- neophodno vo demokratskoto op{etstvo (necessary in a democratic
society). Ovie restrikcii se vidlivi vo ~lenovite 8 do 11 od Konvencijata,
kako i vo ~l. 1 od Protokolot br. 1 i ~l. 2 od Protokolot
br. 4. Ovde, vsu{nost, se raboti da se prifati suverenosta na dr`avite
so site nejzini karakteristiki i da se respektira dr`avnoto podra~je
na procena (national margin of apprecation). Sî {to e nad toa podra~je na
slobodna procena stanuva podra~je na kontrola na Evropskiot sud za
~ovekovi prava. Spomnatoto podra~je postoi vo pravoto na po~ituvawe
na semejniot `ivot, slobodata na misla, sovest i religija, slobodata
na mirno sobirawe i zdru`uvawe so drugi, pravoto na mirno u`ivawe
na imotot i pravoto na izbor na `iveali{te.
Restikciite se sli~ni so derogaciiite, so toa {to samo obemot
im e ne{to po{irok, za{to se raboti za kontrola na kompatibilnosta
od strana na Sudot koja ja priznava zonata na "slobodnoto deluvawe"
na dr`avata. Ovde se raboti za prioritet na odredbite na Konvencijata
koj gi zema predvid nacionalnite interesi na dr`avite.
Na krajot, nu`no e da se zabele`i deka site vidovi ograni~uvawa
pretstavuvaat na~in da se ograni~i ulogata na dr`avata, odnosno
nejzinoto vlijanie vo vr{eweto na pravata, me|utoa toa e voedno i na-
~in da se zasili ulogata na dr`avata. 364
362
Sadikpovi}, ]. Evropsko pravo, Ljudska prava, Magistrat, Saraejvo, 2001,
str. 57-59.
363
Ibid, str. 59-60.
364
Ibid, str. 60-61
606