Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

~l. 62 st. 5, na~inot i uslovite za izbor na pratenicite se ureduvaat so
zakon {to se donesuva so mnozinstvo glasovi od vkupniot broj pratenici.
So Ustavot, me|u drugoto, e utvrdeno deka Sobranieto go so~inuvaat
od 120 do 140 pratenici koi se izbiraat na op{ti, neposredni i
slobodni izbori so tajno glasawe, tie ne mo`at da bidat otpovikani i
se izbiraat za vreme od ~etiri godini. Pratenicite soglasno ~l. 64 od
Ustavot, u`ivaat imunitet i pratenikot ne mo`e da bide povikan na
krivi~na odgovornost ili da bide pritvoren za iska`ano mislewe ili
za glasawe vo Sobranieto, nitu mo`e da bide pritvoren bez odobruvawe
na Sobranieto, osven ako e zate~en vo vr{eweto na krivi~no delo
za koe e propi{ana kazna zatvor vo traewe od najmalku pet godini.
Sobranieto, isto taka, mo`e da odlu~i da se primeni imunitet nad
pratenikot i koga toj samiot ne se povikal na nego, ako e toa potrebno
zaradi vr{ewe na funkcijata pratenik. Za vreme na mandatot pratenicite
ne podle`at na obvrska vo vooru`enite sili.
Spored ~l. 65 od Ustavot, mandatot na pratenikot }e mu prestane
koga e osuden za krivi~no delo za koe e propi{ana kazna zatvor vo
traewe od najmalku pet godini. So odredbata od st. 4 na ovoj ~len od
Ustavot e predvideno deka na pratenikot mo`e da mu bide odzemen mandatot
koga e osuden za krivi~no ili drugo kaznivo delo {to go pravi
nedostoen za vr{ewe na funkcijata pratenik, kako i za neopravdano
otsustvo od Sobranieto pove}e od {est meseci.
Odzemaweto na mandatot go utvrduva Sobranieto so dvotretinsko
mnozinstvo glasovi od vkupniot broj pratenici.
Spored ~l. 66 od Ustavot, Sobranieto e vo postojano zasedanie
i raboti na sednici koi gi svikuva pretsedatelot na Sobranieto.
Sobranieto, vo ramkite na svoite nadle`nosti opredeleni vo
~l. 68 od Ustavot, ima ustavotvorna i zakonodavna funkcija, odnosno
gi donesuva i izmenuva Ustavot i zakonite, gi utvrduva javnite dava~ki,
donesuva republi~ki buxet i zavr{na smetka na buxetot, ratifikuva
me|unarodni dogovori, donesuva odluka za menuvawe na granici na
Republikata, raspi{uva referendum, izbira Vlada na Republika Makedonija,
izbira sudii na Ustavniot sud na Republika Makedonija,
vr{i izbor i razre{uvawe na sudii, dava amnestija i vr{i drugi raboti
utvrdeni so Ustavot.
Poa|aj}i od faktot {to funkcioniraweto na Sobranieto se
izrazuva isklu~ivo niz stepenot na ostvaruvaweto na nadle`nostite,
soodvetno na toa proizleguva i potrebata od nepre~eno neposredno deluvawe
na sekoj pratenik posebno vo ramkite na Sobranieto kako institucionalizirana
demokratska i politi~ka forma zaradi realizacija
na javnite funkcii vo negova nadle`nost. Zaradi ostvaruvaweto na
celinata na javnite funkcii na Sobranieto, isto taka, mu se garantirani
ustavnite prava na pratenikot kako poedinec.
588