Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

uvawe so ku}nite redovi na ustanovite i drugite podzakonski propisi.
Spored navedenite zakoni ovie lica imaat pravo na pristojno smestuvawe,
ishrana i obleka, pravo na rabota i drugi prava {to proizleguvaat
od rabotata, pravo na komunicirawe so nadvore{niot svet, pravo
na besplatna zdravstvena za{tita, pravo na stru~na pravna pomo{
od kazneno-popravnata ustanova vo pogled na prezemaweto potrebni
dejstvija za za{tita na nivnite prava i so zakon za{titeni interesi,
pravo na poplaki i `albi, pravo da podnesuvaat barawa za ubla`uvawe
na kaznata (pomiluvawe, usloven otpust, vonredno ubla`uvawe na kaznata),
pravo na obrazovanie i vospituvawe, zanimavawe so slobodni
aktivnosti, u~estvo vo svoeto prevospituvawe i vo organite na osudeni~koto
samoorganizirawe, pravo na socijalno i penzisko osiguruvawe,
pravo na slobodno versko opredeluvawe i zadovoluvawe na svoite verski
potrebi vo ustanovata i nekoi drugi ne pomalku zna~ajni prava.
Navedenite prava se mo{ne zna~ajni za osudenite lica kako od
aspekt na zadovoluvawe na nivnite li~ni `elbi i interesi taka i od
aspekt na op{testveniot interes za postignuvawe na nivnata resocijalizacija.
Vakvata konstatacija ne obvrzuva vrz nekoi od ovie prava i
posebno da se zadr`ime.
1 0 Vo penolo{kata teorija i praktika posebno vnimanie mu se
posvetuva na ostvaruvaweto na pravoto na rabota na osudenite lica.
Ovde poso~uvame samo na onie prava {to proizleguvaat, ili podobro
ka`ano, {to se nadovrzuvaat vrz pravoto na rabota na osudenikot.
Stanuva zbor za slednive prava na osudenite:
- Pravo na ~etirieset ~asovna rabotna nedela. Samo isklu~itelno
pod uslovi opredeleni so zakon polnoto rabotno vreme na osudenite
mo`e da trae pove}e od 40 ~asa nedelno. Nadvor od toa vreme me|utoa,
osudenite lica mo`at da se anga`iraat na odr`uvawe na ~istotata
i drugi tekovni raboti neophodni za normalen `ivot vo ustanovata,
no ne pove}e od dva ~asa dnevno.
- Pravo na osum~asoven neprekinat odmor vo tekot na denot i
eden den odmor vo tekot na nedelata.
- Pravo na godi{en odmor koj, po pravilo, se koristi vo posebni
prostorii na ustanovata dokolku osudenikot pominal neprekinato
6 meseci na rabota.
- Pravo na higiensko-tehni~ka za{tita pri rabota.
- Pravo na nadomest za rabotata. Visinata na nadomestokot za
rabota se opredeluva vo zavisnost od ostvarenite rezultati vo rabotata
- bruto dobivka i stru~nosta, vidot, kvalitetot i kvantitetot na
izvr{enata rabota, anga`iranosta vo rabotata i pridonesot vo namaluvaweto
na tro{ocite na raboteweto. Na osudenite lica {to postignuvaat
pogolemi rezultati vo raboteweto, nadomestot mo`e da im
se zgolemi do 25% od prose~no ostvareniot nadomestok za rabota. Od
nadomestokot za rabota osudenoto lice 70% mo`e da koristi za zadovoluvawe
na li~nite potrebi, a ostatokot od 30% na osudenoto lice
571