Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

Pritoa, za odnapred da se izbegnat kakvi i da e zabuni, ovde bi
sakal posebno da istaknam deka poimot so poteklo od Zakonot za dr`avjanstvoto
otsegoga{ se odnesuval na dr`avjanstvoto na roditelite na
iselenikot, a ne na nacionalnosta na roditelite (a u{te pomalku na
predcite) na iselenikot. Taka spored, principot ius sanguinis (na~eloto
na krvna vrska, po poteklo, odnosno vrz osnova na dr`avjanstvoto
na roditelite) od ~l. 4 i 5 od Zakonot za dr`avjanstvoto, deteto go steknuva
dr`avjanstvoto na svoite roditeli, ne poradi nivnata nacionalnost,
tuku poradi nivnoto dr`avjanstvo, bez ogled na toa kade e rodeno
i kade toa, odnosno negovite roditeli `iveat. Dovolno e da se doka-
`e deka deteto e od roditeli dr`avjani na Republika Makedonija i toa
po avtomatizam dobiva makedonsko dr`avjanstvo. Naprosto, va`no e
deka dr`avjanstvoto ne smee da se me{a so nacionalnosta na gra|aninot.
Vo sprotivno, vo uverenijata za dr`avjanstvo na na{ite gra|ani
nema{e da pi{uva - dr`avjanin na Republika Makedonija, tuku dr`avjanin
na odredena "mati~nata zemja." Izrazuvaweto na nacionalnata
pripadnost, ne e vrzano so dr`avjanstvoto i ottamu {to dr`avjanin
mo`e da bide i ~ovek koj ne ja izrazil svojata nacionalna pripadnost.
Ako pak, nacionalnata pripadnost (odnosno, nacionalnata
opredelba ili neopredelba) ne se zemaat (i ne smee da se zemaat) pri
odreduvaweto na ne~ie dr`avjanstvo, toa dotolku pove}e ne treba da se
pravi so opredeluvaweto na poimot "mati~na zemja" (dr`ava), za{to
se raboti za poim koj nerazdelno e povrzan so dr`avata i dr`avjanstvoto,
a ne so nacijata i nacionalnoto. So drugi zborovi, poimot mati-
~na dr`ava e logi~en i mo`en samo ako se povrze so dr`avata od koja
gra|aninot poteknuva, a ne ako se povrze so ~ija bilo nacionalnost i
ottamu so sekoja dr`ava vo koja `ivaat gra|ani so ista takva nacionalnost
kakva {to e onaa i na gra|aninot koj se iseluva vo taa dr`ava.
Spored toa, edvaj deka ima kakva i da e razumna potreba natamu da se
doka`uva deka ~l. 8 od Zakonot isklu~ivo se odnesuva na gra|ani po poteklo
od Republika Makedonija koi se iselile od nea.
Me|utoa, dali zakonodavecot so vnesuvaweto na osporenata
odredba navistina smetal deka iselenik ne e samo onoj koj od svojata
"mati~na zamja" (dr`ava) se iseluva vo svojata "mati~na zemja" (dr`ava)?
Ottamu {to, kako {to vidovme, conradictio in adjecto e mati~na
zemja na gra|aninot da ne mu bide onaa vo koja go steknal svoeto prvo
dr`avjanstvo i od koja se iseluva, zakonodavecot o~igledno so poimot
mati~na zemja ne ja opredelil Republika Makedonija, tuku nekoja druga
"zemja," no voop{to ne ka`uva koja. Spored toa, mo`e da se zaklu~i
deka zakonodavecot ni nudi igra na asocijacii - kviz vo koj gra|aninot
treba da pogodi koja e nagovata mati~na zemja. Zakonodavecot go odreduva
poimot iselenik so poimot "mati~na zemja," no ne go opredeluva i
samiot poim "mati~na zemja" i pritoa ne upatuva nitu na eden propis
kade {to e objasnet ovoj poim, ni nagovestuva deka toa eventualno }e
bide storeno so podzakonski akt. Ednostavno ostava nekoj dr`aven
492