Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

ekreacija i kontakti so nadvore{niot svet, bile poni`uva~ki. Za
takvi uslovi spored praktikata na Sudot mo`e da se smeta i otsustvoto
na ventilacija i nehigiena vo prostoriite kade se smesteni zasegnatite
lica, otsustvoto na prirodna svetlina, topla voda, koristeweto
na toalet vo prisustvo na drug zatvorenik, nedostigot od soodvetna
medicinska ili stomatolo{ka za{tita i sl. [to se odnesuva pak, do
uslovite na smestuvaweto vo samica i odvojuvaweto, za koi ~esto se
podnesuvani `albi za ne~ove~en ili poni`uva~ki tretman, Sudot ne
smeta deka tie sami po sebe se sprotivni na ~lenot 3. Me|utoa, Komisijata
za prevencija od tortura smeta deka vo odredeni okolnosti i
tie mo`e da pretstavuvaat ne~ove~no i poni`uva~ko postapuvawe. Vo
odredeni slu~ai i pretresuvaweto na skrienite delovi od teloto, za
koi ~esto ima potreba vo uslovi na izdr`uvawe na pritvorot, odnosno
zatvorot, spored ocena na Sudot mo`e da pretstavuvat poni`uva~ko
postapuvawe.
v) Ne~ove~no i poni`uva~ko kaznuvawe. Trgnuvaj}i od stavot
deka bi bilo apsurdno kaznata izre~ena vo sudska postapka da se tretira
kako poni`uva~ka, za{to sekoja kazna generalno sodr`i poni`uva~ki
elementi, Sudot nazna~i deka samo vo isklu~itelni okolnosti
nekoja te{ka kazna mo`e da go otvori pra{aweto spored ~l. 3 od Konvencijata.
Ottamu, dr`avite u`ivaat sloboda vo odlu~uvaweto za vidot
na kaznite {to gi propi{uvaat i izrekuvaat. Me|utoa, vo slu~ajot
Tyrer protiv Obedinetoto Kralstvo (1978), Sudot donese odluka
deka so sistemot na sudski telesni kazni za maloletni prestapnici
{to se koristel vo Obedinetoto Kralstvo bil povreden ~l. 3. Vo ovoj
slu~aj vo koj britanskite vlasti osudile eden maloleten prestapnik da
bide tepan so brezovi pra~ki, Sudot na{ol deka so takvoto institucionalizirano
nasilstvo prestapnikot se stava vo polo`ba koja go doveduva
vo pra{awe negovoto dostoinstvo i fizi~kiot integritet, za-
{to kon nego se postapuva kako kon predmet vo racete na vlasta. Vo
slu~ajot Y protiv Obedinetoto Kralstvo (1991), Sudot utvrdi deka
se raboti za sli~na poni`uva~ka telesna kazna koja se upotrebuva vo
u~ili{tata. 53 Vo dvata slu~ai se rabotelo za institucionalizirana
praktika koja e vo sprotivnost so odredbite za zabrana na poni`uva~kite
postapuvawa od ~l. 3. Me|utoa, vo slu~ajot Cambell and Cosans protiv
Obedinetoto Kralstvo (1982), Sudot utvrdil deka samata opasnost
od telesno kaznuvawe vo u~ili{teto ne pretstavuva dovolen stepen
na poni`uvawe so koj se preminuva pragot koga nastanuva povreda
na ~l. 3. 54
53
Vo ovoj kontekst treba da se spomne deka vo ~l. 64 st. 2 od Zakonot za
osnovno obrazovanie i ~l. 51 od Zakonot za sredno obrazovanie, se zbranuva
telesno i psihi~ko maltretirawe na u~enicite.
54
Vo ovoj slu~aj Sudot go iznel slednovo stanovi{te: "Obrazovanieto
na decata e sevkupen proces so koj vo sekoe op{testvo vozrasnite nastojuvaat
48