Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

pki koi mo`at vo celost da ja izobli~at li~nosta.
7. Ne~ove~noto ili poni`uva~ko postapuvawe ili kaznuvawe.
Spored praktikata na Komsijata i Sudot za ~ovekovi prava, nesoodvetnoto
postapuvawe {to nema dovolen intenzitet i opredelena
cel, i ottamu ne mo`e da se opredeli kako tortura, se kvalifikuva
kako ne~ove~no ili poni`uva~ko. Pritoa, treba da se pravi razlika
me|u: a) ne~ove~no postapuvawe, b) poni`uva~ko postapuvawe, i v) ne-
~ove~no i poni`uva~ko kaznuvawe.
a) Ne~ove~no postapuvawe. Vo slu~ajot Norve{ka, [vedska i
Holandija protiv Grcija od 1969 (Gr~kiot slu~aj) trgnuvaj}i od
kriteriumot "prag na serioznosta na povredite," 50 Komisijata izjavi
deka "poimot ne~ove~no postapuvawe vo najmala raka opfa}a takvo
postapuvawe koe namerno predizvikuva ostro psihi~ko ili fizi~ko
stradawe, koe vo opredelena situacija ne mo`e da se opravda." Vakvata
procena, me|utoa e relativna. Ottamu, vo vtoriot me|udr`aven slu~aj
Irska protiv Obedinetoto Kralstvo (1978), e vospostavena nova
gradacija spored koja: 1 0 ma~eweto pretstavuva namerno ne~ove~no postapuvawe
koe predizvikuva seriozni i surovi stradawa, 2 0 nehumanoto
postapuvawe ili kaznuvawe zna~i predizvikuvawe na silni fizi~ki
ili du{evni stradawa i, 3 0 poni`uva~koto postapuvawe zna~i zlostavuvawe
naso~eno kaj `rtvata da predizvika ~uvstvo na strav, stradawe
i podredenost koi mo`at da ja poni`at i kaj nea da go skr{at
fizi~iot ili moralaniot otpor. Vo konkretniot slu~aj, Komisijata
ednoglasno utvrdi deka pri kombiniranata upotreba na tn. pet tehniki
na dezorientacija ili li{uvawe od setila, stanuva zbor za praktika
na ne~ove~no postapuvawe i na tortura. Se raboti za postapkite: stoewe
pokraj yid (prisiluvawe na zatvorenicite so ~asovi da stojat so
ra{ireni race i noze pokraj yid vo stresna pozicija), zamotuvawe
(stoewe na zatvorenicite so ~asovi so vre}a vrz glavata), izlo`uvawe
na bu~ava (vo kelija), li{uvawe od son i li{uvawe od hrana i voda.
50
Ovoj kriterium go opfa}a intenzitetot na stradawata na poedinecot
koi proizleguvaat od neadekvatnoto povedenie na izv{no-policiskite
organi. Ova, pred sî, podrazbira deka sekoj lo{ tretman na poedinecot voedno
ne e i ne~ove~no ili poni`uva~ko postapuvawe ili ma~ewe. Lo{iot tretman
od strana na soodvetnite dr`avni organi o~igledno mora da nadmine odreden
prag na serioznost za da se dovede do eden od trite vidovi na zabraneto povedenie
na tie organi sprema ~ovekot. Vo Gr~kiot slu~aj tie vidovi na zabraneto
povedenie se izdiferencirale na sledniov na~in: 1. Ma~ewe kako ne~ove~no
postapuvawe so odredeni celi kako {to se dobivawe izvestuvawa ili
otstapki od izvr{uvaweto na kaznata. 2. Nehumano postapuvawe ili kaznuvawe
kako povedenie koe namerno predizvikuva te{ki fizi~ki i mentalni
stradawa, a koe vo konkretnite okolnosti ne e opravdano. 3. Poni`uva~ko
postapuvawe koe grubo go poni`uva ~ovekot pred drugi ili go prisiluva da se
odnesuva protivno na svojata volja ili sovest.
46