Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

pred po~etokot na porodilnoto otsustvo, a najmalku za vremeto utvrdeno
so propisite za rabotni odnosi. Od iznesenata zakonska odredba
proizleguva deka pravoto na isplata na ovoj nadomestok se vrzuva so
vremeto na traeweto na zdravstvenoto osiguruvawe pred po~etokot na
porodilnoto otsustvo.
Od ~l. 8 st. 1 al. 8, 9 st. 2, 34, 39 i 42 od Ustavot proizleguva
deka zaradi obezbeduvawe ulogata na majkata vo biolo{kata reprodukcija
i potrebata na decata da im se sozdadat uslovi za normalen psihofizi~ki
razvoj, Republikata ima obvrska posebno da gi za{tituva
maj~instvoto i decata, a za majkata vo raboten odnos da obezbedi posebna
za{tita pri rabota.
Spored ~l. 41 st. 1 od Zakonot za osnovnite prava od rabotniot
odnos ("SV SRM," br. 60/1989 i 42/1990), koj, soglasno ~l. 5 od Ustavniot
zakon za sproveduvawe na Ustavot, se primenuva kako republi~ki,
za vreme na bremenost i poroduvawe rabotni~kata ima pravo na porodilno
otsustvo od najmalku 270 dena neprekinato, a spored ~l. 39 st. 3
od Zakonot za rabotnite odnosi ("SV RM," br. 20/1990) za ova vreme na
rabotnikot mu pripa|a nadomestok za li~niot dohod vo soglasnost so
op{t akt odnosno kolektiven dogovor i zakon.
So ~l. 11 t. 5 od Zakonot za zdravstvena za{tita zdravstvenata
za{tita vo vrska so bemenosta i poroduvawe e utvrdena kako osnovno
pravo {to se obezbeduva preku zadol`itelnoto zdravstveno osiguruvawe
vrz na~elata na zaemnost i solidarnost, a spored ~l. 18 od ovoj zakon
nadomestokot na li~en dohod za privremena spre~enost od rabota
pripa|a od prviot den na spre~enosta i se dodeka trae spre~enosta.
Soglasno ~l. 129 st. 1 t. 1 od Zakonot zdravstvenite organizacii
steknuvaat sredstva za rabota od Fondot za zdravstveno osiguruvawe,
pokraj drugoto, i za zdravstvenite uslugi od ~l. 11 od Zakonot.
Imaj}i gi predvid navedenite ustavni odredbi, kako i faktot
{to spored Zakonot site drugi osigurenici go ostvaruvaat pravoto na
nadomestok na li~en dohod za celoto vreme na spre~enosta za rabota
bez ogled na vremetraeweto na osiguruvaweto, a so osporenata zakonska
odredba samo pravoto na nadomestok na li~niot dohod za vreme na
bremenost i poroduvawe zavisi od vremeto kolku {to traelo zdravstvenoto
osiguruvawe pred po~etokot na otsustvoto, Sudot oceni deka so
nea se povreduva ustavnoto pravo na posebna za{tita na maj~instvoto
i na majkata rabotni~ka utvrdeno vo ~l. 42 st. 1 i 3, na~eloto na solidarnost
utvrdeno vo ~l. 8 st. 1 al. 8 i na~eloto na ednakvost utvrdeno
vo ~l. 9 od Ustavot na Republika Makedonija.
Pri odlu~uvaweto Sudot gi ima{e predvid i mislewata iska`ani
na javnata rasprava, no oceni deka okolnosta {to pravoto na nadomestok
na li~niot dohod za vreme na otsustvo od rabota poradi bremenost
i poroduvawe bilo uredeno so preodnite odredbi na Zakonot,
kako privremeno re{enie, ne mo`e da bide osnova osigurenicite koi
448