Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

ivni efekti na op{tite op{testveni i li~ni vlijanija kaj decata, a
koga vo nea dominiraat najrazli~ni nedostatoci, verojatnosta za nivnoto
propa|awe e ogromna. Ottamu, proizleguva i poznatata maksima
deka problemite na semejstvoto vo prv red se problemi na decata.
Vo funkcija na ostvaruvaweto i zacvrstuvaweto na socijalnata
i drugite funkcii na semejstvoto i negovite vrednosti, Zakonot za semejstvoto,
institutot semejstvo go definira kako `ivotna zaednica
na roditeli i deca i drugi rodnini koi `iveat vo zaedni~ko doma}instvo
i gi utvrdil na~elata na ramnopravnost, zaemno po~ituvawe, me-
|usebno pomagawe i izdr`uvawe i za{tita na maloletnite deca vrz
koi se zasnovaat odnosite vo semejstvoto. Vo ~l. 2 od Zakonot e opredeleno
i toa deka semejstvoto nastanuva so ragawe na deca i so posvojuvawe,
{to ovozmo`uva i roditelstvoto da nastane so ra|awe na deca i
so posvojuvawe (~l. 7). Ottuka proizleguva deka poimot semejstvo se
pro{iruva i so fakti~koto `iveewe vo semejna zaednica.
Od druga strana, soglasno ~l. 6, 31, 32 i 33 od Zakonot za semejstvoto,
brakot pretstavuva dobrovolna zaednica na `ivot na ma` i
`ena, vo koja se ostvaruvaat interesite na bra~nite drugari, na semejstvoto
i na op{testvoto i vo koja odnosite na bra~nite drugari se zasnovaat
vrz slobodna odluka za negovo sklu~uvawe vrz osnova na ramnopravnost,
me|usebno po~ituvawe i zaemno pomagawe. Ottuka proizleguva
deka brakot e utvrden kako `ivotna zaednica na dve lica od razli~en
pol vo koja, pokraj drugoto, postojat uslovi i za sozdavawe i
`ivot na potomstvoto. Toa e eden od su{testvenite uslovi za sklu-
~uvawe na brak vo ~ie otsustvo postojat pri~ini za negovata nepolnova`nost.
Pokraj ova, kako bitni uslovi za sklu~uvawe brak se utvrdeni
i polnoletstvoto, soglasnosta na voljite i nivnoto izrazuvawe
pred nadle`en organ. Ovie uslovi vo Zakonot se utvrdeni kako potrebni
merki {to dr`avata treba da gi prezeme zaradi za{tita na zdravjeto
i moralot na licata koi stapuvaat vo brak. Vo ~l. 34 od Zakonot za
semejstvoto pak, se utvrdeni uslovite za prestanok na brakot. Kako
priroden na~in za prestanok na brakot se utvrdeni smrtta na edniot
bra~en drugar i proglasuvaweto na is~eznatiot bra~en drugar za
umren, a kako pravi, poni{tuvaweto na razvodot na brakot, za {to
odlu~uva sudot vo vonparni~na postapka.
Obezeduvaweto na ramnopravnosta na sopru`nicite vo zakonodavstvoto
se operacionalizira pri utvrduvaweto na vr{eweto na roditelskoto
pravo, na pravoto na li~niot odnos na sekoj od niv vo pogled
na svoeto prezime, vo nezavisnosta na sekoj od niv vo izborot na
rabotata i zanimaweto, vo spogodbenoto odlu~uvawe za mestoto na zaedni~koto
`iveewe, ramnopravnosta vo imotnite odnosi i vo obvrskite
na zaemno pomagawe i izdr`uvawe.
2. Od sodr`inata na odredbata od ~l. 12 od Evropskata konvencija,
spored koja "od momentot koga stanuvaat sposobni za brak, ma`ot
i `enata imat pravo da stapat vo brak," proizleguva nedvosmislena
436