Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

vlast so preporaka deka crkvata go prezira prolevaweto krv i so molba
za milosrdie: {to, vsu{nost, zna~e{e - ubiejte go ili osakatete go
vinovnikot. 42 A "pravosudstvoto koe mora da pribegnuva kon ma~ewe
na obvinetiot za da dojde do priznanie, so samoto toa priznava deka e
nemo}no da dojde do vistinata." 43
Iako e ova period na dominacija na izrekuvaweto i surovoto
izvr{uvawe na smrtnite kazni, ~esta e i primenata na telesnite kazni
koi se tretiraat kako dobro {to se pravi vo imeto na bo`jata pravda.
Me|u niv dominiraat: `igosuvaweto, oslepuvaweto, sakateweto (otsekuvawe
nos, u{i, jazik, race, noze, polovi organi i sl., kornewe jazik,
kosa, brada i drugi delovi od teloto), udirawe so stap, kam{ikuvaweto,
i dr.
So pojavata na kapitalizmot se probiva idejata za voveduvawe
na kaznata li{uvawe od sloboda, 44 no i natamu, bilo samostojno ili
kako nejzino dopolnuvawe, ostanuvaat i telesnite kazni. Kako samostojni
vo prv red se zadr`ani: udiraweto so stap, kam{ikuvaweto (bi-
~uvawe, {ibawe), no i nekoi od posurovite telesni kazni. Zaradi zgolemuvaweto
na bolkite pri kam{ikuvaweto bile koristeni specijalni
sredstva kako na primer: "ma~ka so devet opa{ki" (kam{ik so devet
jazlesti remeni) {to se koristel vrz koso polo`eniot prestapnik
pomesten vo specijalna za toa izrabotena ramka {to mu ja {titela
samo glavata. Od silnoto udiraweto so "ma~kata" od teloto na prestapnikot
redovno se razletuvale par~ina meso. Kam{ikuvaweto so ova
sredstvo, vo ne{to ubla`ena forma vo pozitivnite propisi na Anglija
e zadr`ano se do 1948 godina. Takvoto tepawe po grbot, i osobeno po
razgoleniot zadnik na prestapnikot, {to bilo mo{ne zbavno za publikata,
dolgo vreme bilo zadr`ano vo SAD, Kanada, Norve{ka (kalamus
botum), i drugi zemji, a vo na{eto neposredno oprkru`uvawe vo Srbija
({iba i mrtva {iba). Obi~no se primenuvalo dodeka `rtvata se onesvesti,
no ~esto "po gre{ka" i do smrt na prestapnikot.
Kako mo{ne ilustrativen primer za upotrebata na telesnite
kazni kako dopolnuvawe na kaznata li{uvawe od sloboda se istaknuva
42
Vidi: Harrington, M. Suton kapitalizma, Globus, Zagreb, 1979, str. 49.
Taka i Ba~i}: "Vistinsko licemerie e koga crkovnata vlast, koja zaklu~ila
deka za eretnikot ne e dovolna ni najte{kata kazna (do`ivotna temnica na
leb i voda), toj eretnik da go prepu{ta na svetovnata vlast za da go kazni so
zaslu`enata kazna. Toa, kako {to veli Bajer e neve{to kamuflirana smrtna
kazna izre~ena od crkovniot sud. Toa sekoga{ zna~e{e da se izre~e smrtna kazna."
Ba~i}, F. Op}i pogled na srednovjekovno krivi~no pravo (XI-XIV vjek), Zbornik
pravnog fakulteta u Zgrebu, Zagreb, 1988/5, str. 693.
43
Lucka, E. Torquemenda ili Inkvizicija u [paniji, Nolit, Beograd, 1933, str.
146.
44
Za toa podrobno: Sulejmanov, Z. Penologija, vtoro izmeneto i dopolneto
izdanie, str. 158 i natamu.
43