Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

na ~ovekot slobodno da odlu~uva za sozdavawe na deca.
Od ustavnite odredbi, proizleguva deka ~ovekot ima pravo slobodno
da odlu~uva za sozdavawe na deca, a Republikata e dol`na, zaradi
usoglasen ekonomski i socijalen razvoj da vodi humana populaciona
politika. Spored toa, pravoto na ~ovekot slobodno da odlu~uva za sozdavawe
na deca e usloveno i so funkcijata na dr`avata da vodi humana
populaciona politika. So drugi zborovi, i pokraj toa {to bitieto na
ustavnata garancija upatuva na slobodnata voqa na sopru`nicite da
odlu~uvaat za brojot na decata, toa ne mo`e da se vr{i sosema stihijno
i nekontrolirano nadvor od uslovite i mo`nostite kako na semejstvoto
taka i na op{testvoto. Pritoa, Republikata so odredeni merki
na ekonomskata politika mo`e da gi utvrdi i osnovite za realnoto
planirawe na semejstvoto. Vo taa smisla i pravoto na dodatok na deca
so tretoto dete mo`e da pretstavuva merka na ekonomska politika na
dr`avata.
Spored misleweto na Sudot, predviduvaweto na institucijata
"dodatok na deca" ima socijalno za{titen karakter i preku obezbeduvaweto
na ova pravo Republikata samo pridonesuva za vospituvawe i
obrazovanie na decata i toa pod uslovi i na na~in utvrdeni so zakon.
Roditelite pokraj ova pravo imaat primarna dol`nost i odgovornost
da se gri`at za podigawe i razvoj na decata, a Republikata, vo zavisnost
od ekonomskiot i socijalniot razvoj im dava soodvetna pomo{ na
roditelite potrebna za razvojot na deteto. Posebna za{tita na decata
Ustavot garantira samo za decata bez roditeli i roditelska gri`a.
Spored misleweto na Sudot, ~ovekot ostvaruvajki go svoeto
ustavno pravo slobodno da odlu~uva za sozdavawe na deca, isto taka,
prezema obvrska za izdr`uvawe, vospituvawe i obrazovanie na decata,
a Republikata, vo zavisnost od ekonomskiot i socijalniot razvoj, ocenuva
kakva populaciona politika }e sproveduva i vo taa smisla da
opredeluva dali pravoto na dodatok na deca }e go obezbeduva za prvite
tri rodeni deca ili site deca ili nitu edno rodeno dete.
Ustavniot princip "site se ednakvi pred zakonot" go obvrzuva
zakonodavecot da ne vnesuva odredbi vo koi se pravi razlika me|u lu-
|eto, kako i obvrska za organite i drugite subjekti ednakvo da gi primenuvaat
zakonite {to zna~i vo isti slu~ai da donesuvaat isti odluki,
vodejki smetka za osobenostite na slu~ajot i negovo individualizirawe.
Poa|ajki, pak, od celinata na Zakonot pravoto na dodatok na
deca se obezbeduva na deca na rabotnici i gra|ani izedna~eni vo pogled
na ova pravo so rabotnicite (pratenici, rabotnici koi koristat
pravo na nadomestok vrz osnova na vrabotuvawe ili nevrabotenost),
{to zna~i deka decata sami za sebe ne go ostvaruvaat ova pravo. Spored
toa, eventualnata povreda na ustavniot princip za ednakvost na gra|anite
pred zakonot treba da se gleda od aspekt na gra|aninot roditel, a
ne od aspekt na decata.
425