Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

Vo 1968 od stana na ON e donesena Preporaka za medicinska rehabilitacija
na site grupi na invalidi. Vo pove}e studii na ovaa organizacija
se tretira ranoto otkrivawe, tretmanot i prevencijata na
pri~inite {to doveduvaat do o{tetuvawa, a UNESKO donese dve pogolemi
studii za sistemot na edukacijata (specijalnoto vospituvawe i
obrazovanie na hendikepiranite deca vo nekoi zemji). Vo brojnite preporaki
i rezolucii na UNESKO za osnovnoto i srednoto obrazovanie
se vklu~eni i problemite na invalidnite deca i mladinci. Vo 1960
UNESKO i Me|unarodnoto biro za prosveta vo Pariz svikaa internacionalna
konferancija za problemite vo nastavata so mentalno retardiranite
deca. Toga{ e usvoena i Preporaka br. 51 koja sodr`i pove}e
elementi od va`nost za nacionalnite zakonodavstva.
Me|unarodnata organizacija na trudot so problematikata na
hendikepiranite lica se zanimava od 1922 god. Taa ja izdade Preporakata
br 99 od 1955, za profesionalna rehabilitacija na invalidite vo
koja se sodr`ani osnovnite termini, definicii, celi, metodi i vidovi
na finansirawe i organizacija na rehabilitacijata na invalidite. Od
posebna va`nost za problematikata na rehabilitacijata se i preporakite
87 za profesionalna edukacija i 117 za profesionalna orientacija
koja se odnesuva na invalidnata mladina.
Najgolema svetska organizacija za gri`a na inavalidni lica od
site kategorii e Me|unarodnoto zdru`enie za rehabilitacija na invalidite
od Wujork. Ova zdru`enie ima nekolku me|unarodni komisii
(za edukacija, profesionalna rehabilitacija, praktika i dr.) {to gi
podgotvuvaat negovite kongresi.
Svetskata federacija na gluvite e vode~ka organizacija za problemite
na licata so o{teten sluh. Taa dejstvuva od 1951 god.
Me|unarodnata liga za pomo{ na mentalno retardirani lica
koja ima sedi{te vo Brisel e osnovana i deluva od 1951 god.
Ovie i drugi me|unarodni organizacii redovno odr`uvaat kongresi
na koi se usvoeni zna~ajni rezolucii od oblasta na za{titata,
edukacijata i rehabilitacijata na hendikepiranite lica.
Vo ramkite na ovie usilbi posebno treba da se izdvoi donesuvaweto
Deklaracijata za pravata na mentalno retardiranite lica usvoena
od Generalnoto sobranie na OON na 20. 12. 1971 god. Generalnoto
sobranie na OON vo 1993 donese i nov dokument "Standardni Pravila
za izedna~uvawe na mo`nostite za hendikepiranite lica." 308
3. Za{titata na licata so pre~ki vo psihofizi~kiot razvoj nesposobni
za rehabilitacija e predvidena vo remkite na Zakonot za socijalna
za{tita. So ovoj Zakon se ureduva sistemot i organizacijata
na socijalnata za{tita, pravata od socijalnata za{tita, na~inot na
308
Vidi: Sulejmanov, Z Za{tita, edukacija i rehabilitacija na licata
so pre~ki vo fizi~kiot i psihi~kiot razvoj vo Makedonija, ISPPI, Skopje,
1996, str. 245-249.
407