Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

"ureduvaat prava," a so toa i da se utvrduvaat prava ({to mo`e samo so
zakon a ne i so op{t akt).
Vo odnos na odlu~uvaweto za nepoveduvawe na postapka, Sudot
ocenil poinakva zakonska opredelba, deka ureduvaweto na na~inot na
ostvaruvaweto na pravata so statut i drugi op{ti akti ne pretstavuva
deka se utvrduvaat prava i obvrski, tuku se ureduvaat organizacioni i
tehni~ki pra{awa vo ostvaruvaweto na pravata utvrdeni so zakonot.
3. So Odluka U. br. 137/1999 od 10. 11. 1999, Sudot go ukina ~l.
194 od Zakonot za zdravstvena za{tita ("SV RM," br. 38/1991, 46/1993 i
55/1995), vo delot {to glasi: "odnosno so op{t akt na Ministerstvoto
za zdravstvo."
Sudot na sednicata utvrdi deka spored ~l. 194 (203 od pre~isteniot
tekst na Zakonot) od Zakonot za zdravstvena za{tita do ureduvaweto
na pravoto na nadomestok na plata za vreme na otsutnost od rabota
poradi bremenost i poroduvawe i nadomestok na tro{ocite na
zakop so drug zakon, pravoto na ovie nadomestoci }e se ostvaruva od
Fondot za zdravstveno osiguruvawe vo visina od 100% od osnovicata
utvrdena spored ~l. 20 od ovoj zakon, odnosno so op{t akt na Ministerstvoto
za zdravstvo.
Soglasno stavot 5 na ~l. 32 od Ustavot ostvaruvaweto na pravata
na vrabotenite i nivnata polo`ba se ureduvaat so zakon i so kolektiven
dogovor, a spored ~l. 34 od Ustavot, gra|anite imaat pravo na
socijalna sigurnost i socijalno osiguruvawe utvrdeni so zakon i kolektiven
dogovor.
So Zakonot za zdravstvena za{tita se ureduvaat pravata od
zdravstvenata za{tita, odnosite i pravata od zdravstvenoto osiguruvawe,
postapkata na koristeweto na zdravstvenata za{tita i sistemot i
organizacijata na zdravstvenata za{tita.
Zakonot vo ramkite na zadol`itelnoto zdravstveno osiguruvawe,
vrz na~elata na zaemnost i solidarnost, na osigurenicite im obezbeduva
pravo na osnovna zdravstvena za{tita (~l. 11), koja me|u drugoto
ja opfa}a zdravstvenata za{tita vo vrska so bremenost i poroduvawe.
So Zakonot e vospostaveno i pravoto na nadomestok namesto plata
za vreme na privremena spre~enost za rabota ako se ispolneti uslovite
propi{ani so ovoj zakon, a se isplatuva za denovite za koi se ostvaruva
plata spored propisite za rabotnite odnosi.
Zakonot, vo ~l. 20, isto taka, ja utvrdil i osnovicata za presmetuvawe
na nadomestokot na plata za vreme na privremena spre~enost za
rabota {to pretstavuva prose~en iznos na platata na koj e platen pridones
za zdravstveno osiguruvawe vo poslednite tri meseci pred nastapuvawe
na slu~ajot poradi koj se steknuva pravoto na nadomestok, a za
korisnicite koi vr{at dejnost so li~en trud, osnovicata za koja e platen
pridones za zdravstveno osiguruvawe Zakonot ja opredelil i visinata
na nadomestokot i toa najmalku vo visina 70% od osnovicata, a vo
slu~ai spre~enosta za rabotata koga nastapila kako posledica od po-
371