Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

~ovekovite prava, iako gi identifikuva{e elementite koi go karakteriziraat
postapuvaweto ili kaznuvaweto kako tortura, nikoga{ ne se
obide to~no da definira {to zna~i toj poim, no sepak delumno ja potvrdi
prethodno navedenata definicija od ~l. 1 od Deklaracijata na
ON za za{tita na site lica od tortura i drugi oblici na surovo, nehumano
i poni`uva~ko postapuvawe ili kaznuvawe od 1975. Ottamu se
izvle~eni tri elementi {to pretstavuvaat tortura: a) nanesuvawe surovi
psihi~ki ili fizi~ka bolki ili stradawe, b) namerno ili promisleno
nanesuvawe bolki i stradawa, i b) sledewe na opredeleni
celi kako {to se dobivawe informacii, kaznuvawe ili zapla{uvawe.
Ad. a) Sudot utvrdi deka razlikuvaweto me|u tortura i drugite
vidovi na nesoodvetno postapuvawe i kaznuvawe treba da se zasnova
vrz "razlikata vo intenzitetot na nanesenoto stradawe." Ostrinata
ili intenzitetot na nanesenoto stradawe mo`e da se izmeri so povikuvawe
na okolnostite: aa) traeweto, ab) psihi~kite i fizi~kite efekti,
av) polot, vozrasta i zdravstvenata sostojba na `rtvata i ag) na-
~inot i metodite na postapuvaweto, odnosno kaznuvaweto. 31
inetoto Kralstvo odbilo kako nositeli na britanski paso{i, da im dozvoli
da se naselat vo Obedinetoto Kralstvo poradi nivnata rasa. Komisijata utvrdila
deka vakviot institucionaliziran rasizam pretstavuva povreda na ~l.
3. Me|utoa, vo slu~ajot Abdulazis Cabales and Balkandali protiv Obedinetoto
Kralstvo (1985), za da postoi povreda na ~l. 3, Sudot dodade deka e potrebno
dr`avata da saka nekogo da poni`i.
31
Postojat brojni slu~ai vo koi se smetalo deka postapuvaweto spored
Konvencijata pretstavuva tortura. Vo slu~ajot Selmouni protiv Francija,
aplikantot koj bil danski i marokanski dr`avjanin zatvoren vo Francija,
bil podlo`en na golem broj intenzivni udari. Go vle~ele za kosa, go terale da
tr~a niz hodnik vo koj od dvete strani stoele policajci koi go sopnuvale, go
terale da kle~i na kolena pred nekoja devojka, mokrele vrz nego i mu se zakanuvale
so lemilica i so igla. Ottamu Sudot utvrdi deka "fizi~koto i psihi~koto
nasilstvo izvr{eno vrz aplikantot vo celina predizvikalo ostra
bolka i stradawe i bilo osobeno seriozno i surovo." Vo ovoj slu~aj Sudot
izjavi "koga liceto e pritvoreno vo dobra zdravstvena sostojba, a pri osloboduvaweto
}e se utvrdi deka strada od nekoi povredi, dr`avata e dol`na da
dade validno objasnuvawe za toa kako nastanale povredite." Vo slu~ajot Ilhan
protiv Turcija, se rabotelo za silno tepawe kombinirano so neuka`uvawe
lekarska pomo{. Vo Akkoc protiv Turcija, `rtvata, me|u drugoto, bila podlo`na
na elektro{okovi, tretman so topla i ladna voda, udari vo glavata i
lo{o postapuvawe so nejzinite deca. Vo Aydin protiv Turcija, Sudot najde
deka siluvaweto na aplikantkata dodeka se nao|ala vo policiski pritvor od
strana na dr`aven slu`benik, isto taka, pretstavuva tortura. Vo Salman protiv
Turcija se rabotelo za tepawe po tabanite (falanga). Za site ovie slu-
~ai e zaedni~ko deka nastanale za vreme na izdr`uvaweto na merkata pritvor.
Vidi: Reidy, A. Zabrana za tortura, Directorate General of Human Rights, Cou-
36