Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

drugi.
ME\UNARODNI DOKUMENTI
Univerzalna deklaracija za pravata na ~ovekot od 1948
~l. 17
(1) Sekoj ima pravo da poseduva imot, sam kako i vo zaednica so
(2) Nikoj ne smee arbitrarno da bide li{en od svojot imot.
Protokol br. 1 kon Evropska konvecija za za{tita na ~ovekovite
prava i osnovnite slobodi od 1950
~l. 1
Sekoe fizi~ko ili pravno lice ima pravo na mirno u`ivawe na
svojata sopstvenost. Nikoj nema da bide li{en od svojata sopstvenost
osven koga e toa vo javen interes i pod uslovi predvideni vo zakon i
op{tite na~ela na me|unarodnoto pravo.
Prethodnite odredbi ne navleguvaat vo pravoto na dr`avata da
gi primenuva onie zakoni {to gi smeta za neophodni za kontrola na
koristeweto na sopstvenosta vo soglasnost so op{tiot interes ili zaradi
obezbeduvawe sigurna naplata na danocite i drugite pridonesi
ili pari~ni kazni.
*
Pravoto na sopstvenost koe e pomesteno vo ~l. 1 od Dopolnitelniot
(Prviot) Protokol na Evropskata konvencija, vsu{nost gi garantira
slednive imotni prava:
1 0 Pravo na sekoe fizi~ko i pravno lice na mirno u`ivawe (raspolagawe)
so sopstvenosta. Zaradi sfa}awe na ova pravo, kako i drugite
prava od ovaa sfera, treba da se ima predvid deka za{titenata sopstvenost
ili "imot" soglasno navedeniot ~len se tolkuva vo
naj{iroka smisla. Nakratko, pod ovoj poim, Sudot gi smeta: 1 0 pravata
in rem (prava na podvi`ni i nedvi`ni stvari), 2 0 pravata in personam
(prava vrz osnova na pravni odnosi me|u fizi~ki lica 269 ), i 3 0 prava
vrz bestelesni stvari i drugi ekonomski interesi (prava od poseduvawe
na akcii, 270 prava od licenci 271 i avtorski prava i prava od intelektualna
sopstvenost, pravo na zakupodava~i na naemnina, 272 pravo od
vr{ewe odredena dejnost, 273 odluki na arbitra`i, 274 pravo na nadomest
269
Vidi: Bremelid i Malnmstrom protiv [vedska (1982), Carrs-Frisk,
M. Pravoto na sopstvenost, Directorate General of Human Rights, Council of
Europe, Strasbourg Cedex, 2001, str. 12.
270
Vidi: Ibid, str. 11-12.
271
Vidi: slu~aj Traktorer Aktibolag protiv [vedska, Ibid, str. 16-17.
272
Vidi: slu~aj Mellacher protiv Avstrija, Ibid, str. 17-18.
273
Vidi: slu~aj Latridis protiv Grcija, Ibid, str. 17.
274
Vidi: slu~aj Stran Greek Refineries i Straits Andreadis protiv Grcija.
Ibid, str. 12-13.
293