Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

na poedinecot i na zaednicata. Ustavot predviduva i mo`nost za odzemawe
i ograni~uvawe na pravoto na sopstvenost, ako toa go bara javniot
interes utvrden so zakon, no samo so pravedne nadomest koj ne
mo`e da bide ponizok od pazarnata vrednost. Vo ~l. 8 st. 1 al. 6 Ustavot
ja garantira i pravnata za{tita na sopstvenosta. Grantiraweto
na pravoto na sopstvenost e dopolneto i so pravoto na pretpriemni{tvo
od ~l. 55 od Ustavot.
Pretpriema{tvoto i pazarnoto regulirawe na stopanskite
odnosi od svoja strana se temel na uspe{niot ekonomski razvoj. Ulogata
na dr`avata vo takviot sistem na ekonomski odnosi ostanuva, no so
bitno izmeneti ingerencii. Vo pazarniot natprevar dr`avata mora da
obezbedi da se po~ituvaat pravilata na ~esna igra, taka {to site prtpriema~i
na pazarot da bidat vo ednakva pravna polo`ba i so svojata
regulatorna dejnost da go spre~i sozdavaweto na monopoli koi gi eliminiraat
pazarnite odnosi.
3. Ustavot me|utoa, ne go sodr`i izre~no terminot privatna
sopstvenost i nema odredbi za zakonsko opredeluvawe na osnovnite
formi na sopstvenosta (od ustavniot tekst ne mo`e da se vidat: dr`avnata
sopstvenost vo stopanstvoto; op{tinskata sopstvenost kako poseben
oblik na javnata sopstvenost; koletivnata sopstvenost kako sopstvenost
na pravnite lica - zdru`nija, politi~ki partii, verski zaednici
i drugi).
4. Opredeleni barawa koi se sostojat vo ograni~uvawe ili odzemawe
na sopstvenosta ~esto se nu`ni ako se vo javen intres. Toa obi-
~no e slu~aj koga poradi gradewe na golemi objekti kako {to se patni
i `elezni~ki soobra}ajnici, energetski objekti i sl. Vo takvi slu~ai
ima potreba od odzemawe na odredeni nedvi`nosti na sopstvenicite,
me|utoa za toa mora da im se isplati nadomest koj odgovara na nivnata
pazarna vrednost.
5. Pravoto na sopstvenost na strancite e ustavno opredeleno,
me|utoa ednovremeno e usloveno so donesuvawe zakon i so sproveduvawe
pod uslovi na zakon. Uslovuvaweto so zakon se odnesuva samo na nedvi`niot
imot. Takov zakon, vo koj }e bidat pedvideni osnovite, obemot,
predmetot i uslovite pod koi mo`e da se stekne ova pravo, me|utoa
sî u{te ne e donesen.
6. Pravoto na nasleduvawe e poseben oblik na steknuvawe sopstvenost
{to se ostvaruva po smrtta ili so poseben akt za vreme na `ivotot
na ostavitelot. Vidovite na nasleduvawe (zakonsko, testamentalno,
so dogovor), naslednicite i naslednite redovi, predmetot na nasleduvaweto,
kako i na~inot i postapkata za ostvaruvawe na ova pravo e
uredeno so poseben zakon.
292