Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

se posegne po ~ij i da e `ivot ne se odnesuva samo na vlasta, tuku i na
sekoj subjekt vklu~itelno i na privatnite lica. Ovaa odredba, isto
taka, upatuva na zaklu~ok deka se nudat garancii protiv site mo`ni
zakani po `ivotot na ~ovekot, a ne samo protiv namernoto li{uvawe
od `ivot. 16
^lenot 2 st. 1 od istata konvencija propi{uva deka pravoto na
`ivot na sekoj ~ovek e za{titeno so zakon. Vo praktikata ova zna~i
deka dr`avata mora da gi sproveduva zakonite so koi se kaznuva namernoto
ubistvo od strana na poedinci. Me|utoa, toa ne zna~i deka
dr`avata e obvrzana da im obezbedi li~na policiska za{tita ili telohraniteli
na licata za koi postoi zakana so smrt (na primer, na licata
koi mo`at da bidat predmet na teroristi~ki napad) ili na onie
koi `iveat vo oblasti vo koi vladeat nemiri (na primer, Severna
Irska). 17
Treba da se podvle~e i toa deka ~l. 2 od Konvencijata ne proglasuva
deka `ivotot zapo~nuva so za~nuvaweto, kako {to toa se pravi
so ~l. 4 st 1 od Amerikanskata konvencija za ~ovekovite prava. 18 Ottamu,
iako Sudot sî u{te ne razgleduval nitu eden slu~aj vo vrska so bremenosta,
Komisijata zaklu~i deka priznavaweto na bezuslovnoto pravo
na embrionot bi bilo sprotivno na predmetot i celta na Konvencijata
(@alba br. 8416/78). Komisijata, ocenila deka dr`avata mo`e da
postavi odredeni ograni~uvawa na pravoto na prekin na bremenosta, a
pritoa da ne go povredi pravoto na privaten `ivot na bremenata `ena
spored ~l. 8 (Bruggmann and Scheuten, Izve{taj na Komisijata,1977). 19
Vo slu~ajot Paton protiv Velika Britanija, vo koj tatkoto na nerodeno
dete se obidel da gi uveri angliskite sudovi da ja odvratat majkata
od abortus, Komisijata sepak zaklu~ila deka ~l. 2 od Konvencijata e
primenliv samo za ve}e rodeni deca, za{to `ivotot na fetusot e povrzan
so `ivotot na majkata. Vo sprotivno, ako ~l. 2 e primenliv i za
16
Vo toj pogled ovaa odredba potse}a na idelot na Lok, spored koj:
"Sekoj ~ovek, za{to e dol`en da se so~uva sebesi, a ne volevo da go napu{ti
svojot `ivot, isto taka, koga negoviot sopstven opstanok ne e vo pra{awe,
treba kolku {to e mo`no pove}e da go so~uva opstanokot na ~ove{tvoto, i dokolku
toa ne e so cel za izvr{uvawe na pravdata nad prestapnikot, ne smee da
go odzeme ili zagrozi `ivotot, ili ona {to odi kon za~uvuvawe na `ivotot,
slobodata, zdravjeto na ~lenovite na semejstvoto ili dobrata na nekoj drug
~ovek. Vidi: Parsons, T. Teorije o dru{tvu, Vuk Karad`i}, Beograd, 1969, str. 105.
17
Gomien, D. Kratok vodi~ niz Evropskata konvencija za ~ovekovi
prava (Short Guide to the European Convention of Human Rights), Makedonska
verzija, Sovet na Evropa, Strazbur, 1991, str. 16-17.
18
Spored ~l. 4 st. 1 od Konvencijata: "Sekoj ima pravo da se po~ituva
negoviot `ivot. Ova pravo se za{tituva so zakon i toa, op{to zemeno, od momentot
na za~nuvaweto. Nikoj ne mo`e samovolno da bide li{en od `ivot."
19
Gomien, D. op. cit. str. 16.
23