Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

mo`at da bidat suspendirani za vreme na vojna ili vonredna sostojba. 9
Inaku, li~nite prava se vo funkcija na obezbeduvawe na avtonomijata
na li~nosta na ~ovekot vo odnos na dr`avata i na ovlastuvawata
na nejzinite organi, kako i na site drugi organizacii i institucii
{to vr{at javni ovlastuvawa. Nivna cel e da go obezbedat fizi~kiot
i duhovniot integritet na ~ovekot, kako sfera na negovata privatnost
koja e apsolutno zabraneta za kakvi i da e zadirawa od strana
na organite koi vr{at javna vlast. Li~nite prava se osnova za ostvaruvaweto
na site drugi prava na ~ovekot, osobeno na onie od politi~ka
priroda. 10 Ili nakratko, li~nite prava pretstavuvaat sredstvo za postignuvawe
individualno opredelenite interesi na ~ovekot.
Po~ituvaweto na ovoj vid slobodi i prava se ostvaruva preku
obvrskata na dr`avata, od edna strana, da ne sozdava nikakvi pravni,
institucionalni ili fakti~ki barieri koi bi gi spre~uvale lu|eto
vo vr{eweto na ovie slobodi i prava, odnosno koi bi go ote`nuvale
ili bi go obeshrabruvale nivnoto vr{ewe, i od druga strana, preku destimuliraweto
(glavno preku kaznuvawe) na onie subjekti koi inaku se
skloni kon sozdavawe na takvite barieri. 11
2. Me|u li~nite slobodi i prava na ~ovekot i gra|aninot obi-
~no se pomestuvaat: 1 0 pravo na `ivot (neprikosnovenost na `ivotot),
2 0 pravo na za{tita na fizi~kiot i moralniot integritet na li~nosta
(neprikosnovenost na li~nosta), 3 0 pravo na za{tita od ropstvo i od
prisilna rabota, 4 0 zabrana na diskriminacija i pravo na ednakvost
pred ustavot i zakonite, 5 0 pravo na sloboda i sigurnost na li~nosta, 6 0
pravo na pravi~no ili fer sudewe, 7 0 pravo na za{tita na privatnosta
i semejniot `ivot, 8 0 sloboda na dvi`eweto i nastanuvaweto, 9 0 pravo
na slobodno izrazuvawe, 10 0 sloboda na veroispovest, i 11 0 pravo na
dr`avjanstvo.
1. PRAVO NA @IVOT (NEPRIKOSNOVENOST NA @IVOTOT)
~l. 10
@ivotot na ~ovekot e neprikosnoven.
Vo Republika Makedonija ne mo`e da se izre~e smrtna kazna po
nitu eden osnov.
1. Spored navedeniot ~len od Ustavot, `ivotot na ~ovekot e neprikosnoven
i zatoa ne mo`e da se izre~e smrtna kazna nitu po edna
osnova. Ustavot, isto taka, predviduva deka "ograni~uvaweto na slobo-
9
[kari}, S. Sporedbeno Makedonsko Ustavno pravo, Matica, Skopje,
2004, str. 361.
10
Izve{taj za kompatibilnosta..., str. 16.
11
Izve{taj za kompatibilnosta..., str. 17.
20