Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

me|unarodnite dokumenti {to se ratifikuvani vo soglasnost so
Ustavot.
Sepak, i pokraj visokoto nivo na garantirawe na slobodata na
mislata i nejzinoto javno izrazuvawe vo Ustavot na Republika Makedonija,
taa ne e apsolutna i ne mo`e da va`i neograni~eno. Zaradi obezbeduvawe
na zaedni~kiot `ivot, pravniot poredok mora da ja ograni-
~i slobodata na poedinecot za da ja za{titi slobodata na drugite.
Granicite na manifestiraweto na ovaa sloboda za poedinecot se nao-
|aat vo so zakon sancioniranite dejstvija. Imeno, na~inot na koj {to
podnositelot javno nastapuva i go iska`uva svoeto mislewe, upotrebenite
formulacii, mestoto na javniot nastap, svojstvoto na podnositelot,
celta koja saka da ja postigne i posledicite koi proizleguvaat od
negoviot javen nastap, kako i aktivnostite koi gi prezema pred i po
nastapot, analizirani vo nivnata sevkupnost, mo`e da pretstavuva dejstvie
koe e neposredno naso~eno protiv pravniot poredok, kako osnova
za ostvaruvawe na site slobodi i prava, i koe se sovpa|a so bitijata na
krivi~nite dela za koi mo`e da bide oglasen za vinoven i kaznet. Vo
soglasnost so elementarniot pristap deka praktikuvaweto na slobodata
od koe i da e lice ne smee da bide na {teta na slobodite i pravata
na drugite lica, Krivi~niot zakonik, gi inkriminira slednive povedenija:
kleveta (~l. 172), navreda (~l. 173), iznesuvawe li~i i semejni
priliki (~l. 174) i omalova`uvawe so prefrlawe za krivi~no delo
(~l. 175), kako op{ti krivi~ni dela i nivnite posebni formi, odnosno
nivnoto izvr{uvawe preku sredstvata za javno informirawe. 233 Me|utoa,
respektiraj}i go faktot deka slobodata na izrazuvawe kako nu`en
aspekt na ~ovekovata samorealizacija i sredstvo za vklu~uvawe vo raspravata
za moralnite i socijalnite vrednosti vo zaednicata, Krivi-
~niot zakonik od navedenite inkriminacii gi izzema navredlivite
iska`uvawa za "toj {to navredlivo }e se izrazi za drug vo nau~no, kni-
`evno ili umetni~ko delo, vo seriozna kritika, vo vr{ewe na slu`bena
dol`nost, novinarska profesija, politi~ka ili druga op{testvena
dejnost, vo odbrana na nekoe pravo ili pri za{tita na opravdani
interesi, ako od na~inot na izrazuvaweto ili od drugi okolnosti proizleguva
deka toa ne e storeno so namera za omalova`uvawe" (~l. 176
st. 1 KZ).
Vo Glava XVIII od KZ se pomesteni i krivi~nite dela: povreda
na ugledot na Republika Makedonija (~l. 178), izlagawe na podbiv na
makedonskiot narod i nacionalnostite (~l. 179), povreda na ugledot na
stranska dr`ava (~l. 181) i povreda na ugledot na me|unarodna organizacija
(~l. 182). Ovie inkriminacii mo`at da se sfatat kako popre~uvawe
na slobodata na govorot, za{to namesto da ja favoriziraat, tie ja
233
Va`no e da se spomne deka vo sferata na informiraweto mo`e da
se pomesti i ~l. 193 KZ so koj se inkriminira prika`uvaweto na pornografski
materijal na dete.
190