Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

volno e pravniot sistem da ne ovozmo`uva soodvetno pravno sredstvo
za za{tita na odredena sloboda ili pravo, odnosno na `alitelot fakti~ki
da mu bilo onevozmo`eno da go koristi predvidenoto pravno
sredstvo. Me|utoa, od slu~ajot Klass case (1978), vo praktikata nema
nitu eden slu~aj vo koj e utvrdena povreda na ~l. 13, bez pritoa da ne e
utvrdena povreda i na nekoja druga odredba od Konvencijata.
Ovoj ~len pretpostavuva: 1 0 postoewe vo doma{niot praven sistem
na pravni sredstva za za{tita na soodvetnite prava i slobodi garantirani
so Konvencijata, bez ogled na nivnata inkorporiranost vo
doma{noto zakonodavstvo, i 2 0 toa pravno da e efikasno. 202 Pritoa,
prviot uslov za baraweto za{tita soglasno ~l. 13 e da se raboti za povreda
na slobodi i prava garantirani so Konvencijata, a ne za slobodi i
prava voop{to. Dopolnitelen uslov za toa e da se raboti za osnovano
somnevawe deka e napravena takva povreda, a ne samo tvrdewe na `alitelot
koe {to ne e potvrdeno so relevantni dokazi.
8. Prava na odbranata. Od ~l. 6 na Konvencijata proizleguvaat
slednite prava na obvinetiot: 1 0 pravo da bide informiran za obvinenijata
protiv nego, 2 0 dovolno vreme i mo`nosti za podgotvuvawe na
odbranata, 3 0 pravo da se brani samiot ili so pomo{ na branitel, 4 0
pravo da se povikuvaat i ispitaat svedocite i 5 0 pravo na preveduva~.
1 0 Za pravoto na obvinetiot da bide podrobno informiran za
obvinenijata protiv nego soglasno ~l 5. st. 3a, ve}e stana zbor.
2 0 Dovolno vreme i mo`nosti za podgotvuvawe na odbranata
(~l. 6 st. 3b). Vo vrska so ovaa odredba Komisijata i Sudot vo prv red
se gri`at za postoeweto dovolno vreme za podgotvuvawe na odbranata
vo prvostepenata postapka, a toa e vremeto od dostavuvaweto na obvinitelniot
akt, izvestuvaweto za denot na pretresot, apseweto na osomni~eniot
ili nazna~uvawe na branitel po slu`bena dol`nost do denot
na glavniot pretres. 203
3 0 Pravo da se brani samiot ili so pomo{ na branitel (~l. 6
st. 3s). Spored ovaa odredba, obvinetiot ima pravo da se brani samiot
ili preku pravna pomo{ po negov izbor, ili ako nema dovolno sredstva
za pravna pomo{, istata vo interes na pravdata da bide besplatno obezbedena.
Vo na{iot praven poredok, pravoto na branitel soglasno ~l. 12
202
Pod efikasnost ne se podrazbira sigurnost na uspehot na onoj {to
bara za{tita, za{to uspehot e fakti~ko pra{awe koe vo prv red zavisi od toa
dali navistina postoi povreda na soodvetnata sloboda ili pravo i od drugite
okolnosti na konkretniot slu~aj (Swedish Engine Drivers Case), tuku za nego da
odlu~uva nadle`en organ (naj~esto sudot) i toa odlu~uivawe da ima meritorna
priroda.
203
Odredbite {to gi sodr`i na{eto pravo vo pogled na obezbeduvaweto
dovolno vreme za podgotvuvawe na odbranata se sodr`ani vo ~l. 4 st. 2,
273 st. 3, 329, 330, 425 st. 3 ZKP.
135