Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

va, javniot obvinitel ima posebna uloga vo kaznenoto gonewe voop{to,
a posebno kako inicijator i subjekt na kaznenata postapka. Efikasnoto
gonewe na izvr{itelite na kaznivite dela e eden od osnovnite
uslovi za ostvaruvawe na za{titnata funkcija na kaznenoto pravo.
Vo ostvaruvaweto na taa funkcija, javniot obvinitel se rakovodi
od na~eloto na legalitet vo krivi~noto procesno pravo, spored
koe toj e dol`en da prezeme krivi~no gonewe za krivi~no delo za koe
se goni po slu`bena dol`nost sekoga{ koga se ispolneti opredeleni
zakonski uslovi, bez ogled na toa dali li~no e uveren vo celesoobraznosta
i korisnosta na krivi~noto gonewe vo opredelen slu~aj. Toa
zna~i, deka sekoga{ koga postoi verojatnost za primena na nekoja
krivi~na sankcija vrz storitelot na krivi~noto delo za koe se goni po
slu`bena dol`nost, ako ne postojat zakonski pre~ki, javniot obvinitel
e dol`en da go prezema krivi~noto gonewe.
Primenata na ovoj princip vo krivi~noto procesno pravo ovozmo`uva
ednakvost na gra|anite vo pogled na krivi~noto gonewe i pretstavuva
garancija od arbitrernost {to doveduva do zacvrstuvawe na
pravnata sigurnost na gra|anite.
Me|utoa, iako na{eto krivi~noprocesno pravo se temeli vrz
principot na legalitet vo krivi~noto gonewe, toa sepak ne go prifatilo
ovoj princip vo negoviot ~ist apsoluten oblik. Imeno, vo Zakonot
za krivi~nata postapka se predviduva i primena na principot na
oportunitet.
Spored principot na oportunitet javniot obvinitel ne mora da
prezeme krivi~no gonewe ako smeta deka krivi~nata postapka i kaznuvaweto
na prestapnicite odnosno primenata na krivi~nopravnite
sankcii vo konkretniot slu~aj ne bi bilo celishodno, pri {to se rakovodi
od interesot {to goneweto }e go predizvika vo javnosta, zna-
~ajnosta na krivi~noto delo, visinata na storenata {teta, faktot {to
{tetata e nadomestena i drugo.
Vo prilog na ova na~elo mo`e da se navede deka so negovata primena
se ovozmo`uva vodewe smetka kako za individualni taka i za
op{testveniot interes. Toa se potpira na diskrecionata vlast na javniot
obvinitel {to dozvoluva poelasti~en stav i zemawe vo vid na baraweto
na sovremenata pravna filozofija i kriminalna politika, se
ovozmo`uva za odreden broj na krivi~ni dela so pomalo op{testveno
zna~ewe storitelot da ne se goni, i sli~no.
Imaj}i go predvid navedenoto vo odnos na na~eloto na oportunitet,
vo Zakonot za krivi~nata postapka se predvideni slu~ai na primena
na principot na oportunitet i toa vo postapkata sprema maloletnici,
vo postapkata za ekstradicija, pri transformirawe na krivi~noto
delo vo disciplinski delikt, kaj primenata na institutot odobrenie
za krivi~no gonewe, kako i kaj drugi krivi~nopravni instituti
kako {to se abolicijata i zastarenosta.
Me|u slu~aite na primena na principot na oportunitet e slu-
114