Dejan Sulejmanov - Ustavn sudstvo (p.1082)

nezakonito pritvorawe pred redoven ili voen sud. Primenata na ova
pravno sredstvo mo`e da go bara samoto zainteresirano lice ili koi
da e drug gra|anin koj u`iva politi~ki prava. Sudskata odluka po baraweto
habeas corpus se donesuva vo rok od 8 dena so primena na na-
~eloto na kontradiktornost. Celta na habeas corpus - za{titata koja ja
prifatena i od Ustavot na [panija e stavawe na raspolagawe na sudot
na sekoe lice koe nezakonito e li{eno od sloboda. Spored Ustavot na
Holandija, sekoe lice na koe mu e odzemena slobodata bez sudska naredba,
vo rok opredlen so zakon treba da se soslu{a pred sudot i ako
sudot smeta deka odzemaweto na slobodata e nezakonito, vedna{ narededuva
osloboduvawe (~l. 15 st. 2).
4 0 Pravo na obe{tetuvawe. So ~l. 5 st. 5 se predviduva pravo na
obe{tetuvawe na sekoe lice koe sprotivno na ~l. 5 bilo `rtva na
apsewe ili pritvor.
5. So odredbata od ~l. 4 od Protokolot br. 4 kon Konvencijata
se predviduva dopolnitelno ograni~uvawe na vlastite za li{uvawe na
opredeleno lice od sloboda. Ova zabrana nema apsolutna priroda {to
zna~i deka so Konvencijata ne se zabranuva li{uvawe od sloboda poradi
nesposobnost za ispolnuvawe dogovorno-pravna obvrska vo slu~aite
koga: dol`nikot e sposoben istata finansiski da ja ispolni i koga
dol`nikot se slu`i so izmama ili dejstvuva so zla namera. 163
Me|unaroden pakt za gra|anskite i politi~kite prava od 1966
~l. 9 st. 1-4
1. Sekoj ima pravo na sloboda i li~na bezbednost. Nikoj ne
mo`e samovolno da bide uapsen ili da se dr`i vo pritvor. Nikoj ne
smee da bide li{en od sloboda osven od pri~ini i spored postapkata
koi se propi{ani so zakon.
2. Sekoe uapseno lice mora vo momentot na apseweto da se izvesti
za pri~inite na apseweto i mora da mu se soop{ti kakvo i da e
obvinenie protiv nego.
3. Sekoe uapseno ili pritvoreno lice poradi krivi~no delo vo
najkratok mo`en rok treba da se izvede pred sudija ili drug organ koj
so zakon e ovlasten da vr{i sudska vlast i vo razumen rok treba da
bide sudeno ili oslobodeno. Stavaweto vo pritvor na lice koe o~eku-
163
Vo na{eto pravo relevantnite odredbi vo ovaa smisla se pomesteni
vo Zakonot za izvr{uvawe. Vo na{eto zakonodavstvo sredstvata za izvr{uvawe
se prisposobuvaat kon sodr`inata na obvrskite {to treba da gi izvr{i
dol`nikot, no nitu vo eden slu~aj ne e propi{ano zatvorawe na dol`nikot
kako sredstvo za izvr{uvawe. Za nekoi dejstija {to se nezamenlivi, odnosno
{to ne mo`at da bidat dovereni da gi izvr{i treto lice namesto dol`nikot,
propi{ano e izrekuvawe na pari~ana kazna kon dol`nikot od strana na sudot,
no ne i zatvorawe na dol`nikot, na primer, za da se vrazumi i da go izvr{i
dejstvieto so koe e zado`len.
107