21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

Studija

Studija

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2 0 toj prostor pretstavuva posebna zaokru`ena celina {to se<br />

obezbeduva so zat<strong>vo</strong>rawe i postojan nadzor.<br />

3 0 izolacijata na poedincite od svetot {to e nad<strong>vo</strong>r od toj<br />

prostor mo`at da ja ostvarat samo ovlasteni dr`avni organi spored<br />

to~no utvrdena postapka.<br />

4 0 vremetraeweto na odzemenata sloboda na dvi`ewe i ostvaruvawe<br />

na sakanite op{testveni interakcii naj~esto zavisi od te`inata<br />

na ona {to e storeno i vinata na storitelot i mo`e da bide ograni~eno<br />

ili do`i<strong>vo</strong>tno.<br />

5 0 li{uvaweto od sloboda se primenuva sprema to~no opredeleno<br />

lice zaradi nego<strong>vo</strong>to kriminalno odnesuvawe, o<br />

6 0 li{uvaweto od sloboda pretstavuva op{testvena reakcija so<br />

to~no opredeleni celi.<br />

Za da se ostvari nekoe li{uvawe od sloboda do<strong>vo</strong>lno e postoeweto<br />

samo na prvite dva elementi: da se raboti za lice {to e prisileno<br />

da `ivee <strong>vo</strong> ograni~en prostor na opredelen na~in obezbeden i izd<strong>vo</strong>en<br />

od nad<strong>vo</strong>re{niot svet. So ogled na toa {to niz istorijata bil naj-<br />

~est slu~ajot o<strong>vo</strong>j prostor da se zaokru`i so prirodni ili ve{ta~ki<br />

pre~ki {to mo`at da se zat<strong>vo</strong>rat, za stavaweto na liceto <strong>vo</strong> nego bila<br />

naj~esta i upotrebata na terminot zat<strong>vo</strong>rawe, zat<strong>vo</strong>r i zat<strong>vo</strong>renici.<br />

Na toj na~in terminite zat<strong>vo</strong>rawe i li{uvawe od sloboda stanuvaat<br />

sinonimi od koi so prviot se stava akcent na formalnata strana na<br />

o<strong>vo</strong>j proces, a so vtoriot <strong>vo</strong> pogolema mera se objasnuva negovata sodr`ina.<br />

Seto ova me|utoa ne e do<strong>vo</strong>lno da se zboruva za kaznata zat<strong>vo</strong>r,<br />

odnosno kaznata li{uvawe od sloboda za{to na ~ovekot mo`e da mu<br />

bide odzemena slobodata pod dejst<strong>vo</strong> na razli~ni sili, a koga se raboti<br />

za tak<strong>vo</strong> odzemawe od strana na drug ~ovek toa mo`e da bide storeno od<br />

poedinec ili grupa, doz<strong>vo</strong>leno ili protivpravno, od razli~ni pri~ini<br />

i motivi i zaradi postignuvawe razli~ni celi. Od tie pri~ini, samo<br />

toga{ koga e ispolneta sodr`inata od site {est predhodno navedeni<br />

elementi mo`e da stane zbor za kaznata li{uvawe od sloboda. Takvata<br />

forma se javuva so prvite bur`uaski kodifikacii kon krajot na XVIII<br />

i denes pretstavuva redovno sredst<strong>vo</strong> na krivi~nopravnata reakcija na<br />

op{test<strong>vo</strong>to. Seto ona {to se javuvalo porano, pa makar i <strong>vo</strong> kodificirana<br />

forma, zaradi otsust<strong>vo</strong>to na poedini elementi mo`e da se nare-<br />

~e samo zat<strong>vo</strong>rawe ili li{uvawe od sloboda bez predikatot kazna.<br />

3. Istra`en ili sudski zat<strong>vo</strong>r (procesno-pravno zat<strong>vo</strong>rawe). I<br />

pokraj skromnite iz<strong>vo</strong>ri od staroto robovladetelsko pra<strong>vo</strong><br />

opredeleni nau~ni soznanija uka`uvaat deka u{te <strong>vo</strong> toga{noto op{-<br />

test<strong>vo</strong> bile poznati zat<strong>vo</strong>rot i zat<strong>vo</strong>raweto. Postojat i do<strong>vo</strong>lni soznanija<br />

deka zat<strong>vo</strong>rot toga{ ne bil kazna, odnosno merka na redovnata<br />

krivi~nopravna represija. Taka <strong>vo</strong> staroto rimsko ra<strong>vo</strong> zat<strong>vo</strong>rot (prehesionem)<br />

ne zna~e{e ni{to drugo tuku merka za zadr`uvawe na poedinecot<br />

do nego<strong>vo</strong>to stavawe na raspolagawe na pra<strong>vo</strong>sudnite organi zaradi<br />

izrekuvawe na opredelen vid kazna. Glavnata funkcija na ovie za-<br />

82

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!