Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

Hobs nakratko se zadr`uva i vrz celite na kaznata koi, spored
nego, se sostojat vo naveduvaweto kako na storitelot taka i na drugite
kon po~ituvawe na zakonot. Toj izri~no veli deka celta na kaznata ne
e odmazda tuku popravawe na storitelot na zlostorstvoto ili zastra-
{uvawe na drugite zaradi nivno pravilo naso~uvawe. 140 Me|utoa, i
pokraj toa {to ispravno smeta deka celta e sekoga{ ne{to idno toj ne
go napu{ta terminot odmazda i veli: "deka odmazduvaj}i se t.e. nagraduvaj}i
go zloto so drugo zlo (podvlekol Z.S.) lu|eto ne gledaat na minatoto
zlo tuku na goleminata na idnoto dobro {to treba da dojde. 141
Kontradiktornosta na ovoj stav e o~igledna za{to zloto kako su{tina
na odmazdata nikakvi dobri nameri ne mo`at da go napravat (pretvorat)
vo nagrada. Faktot deka Hobs ja me{a su{tinata so celite na
kaznata mo`e da se vidi i od zbrkata {to ja sozdava koga kaj vidovite
na kaznite, a osobeno kaj kaznata zatvor go dopu{ta samo stradaweto
na osudenikot "zaboravaj}i" da go vklu~i i obrazlo`i ona {to go
rekol za negovoto popravawe.
Vo vrska so negovite stavovi za kaznata bitno e me|utoa, da se
odbele`i zalo`bata za ednakvost pred zakonot. Kaznite opredeleni so
zakonot treba da se primenuvaat vrz site bez ogled na ne~ie bogatstvo,
plemenita krv ili pamet i zatoa treba da se spre~at raznovidnite
prijatelski i srodni~ki vrski i podmituvawa na sudiite. 142 Za taa cel
toj se zalaga za predviduvawe poostri kazni, za{to pogre{niot primer
i probivaweto na paja`inata na zakonot 143 ja zgolemuvaat te`inata
na deloto. 144
Pra{aweto za kaznata Xon Lok (John Lok, 1632-1704) 145 go
zna tuku naprosto "samo promena na vozduhot" na onoj protiv kogo e izre~ena.
Dokolku pak pri progonuvaweto se odzeme zemji{teto i drugite dobra na prestapnikot
takvata merka treba da se pomesti me|u pari~nite kazni. Vidi: ibid,
str. 280.
140
Ibid, str. 134 i 276.
141
Ibid. str. 134.
142
Vidi: Ibid, str. 261.
143
Ibid, str. 260.
144
"Voop{to zemeno site krivi~ni dela se tolku pote{ki kolku {to
predizvikuvaat pote`ok skandal, {to }e re~e dokolku pretstavuvaat kamen na
prepnuvawe na slabite lu|e koi ne gledaat tolku na patot po koj odat kolku na
svetlosta {to drugi lu|e pred niv ja nosat". Ibid, str. 271. Vidi i str. 267 i
271.
145
Vo objasnuvaweto na dr`avata Lok isto taka trgnuva od prirodnata
sostojba koja ja narekuva sostojba na sovr{ena sloboda kade site u`ivaat
ednakvost (ramnopravnost i nezavisnost) i postapuvaat vo granicite na
prirodnite zakoni. No kako i sekade i vo prirodnata sostojba se javuvaat
prekr{iteli na zakonite (ovde prirodnite zakoni) i tie se gonat i kaznuvaat.
Izrekuvaweto i izvr{uvaweto na kaznite im e dovereno na lu|eto voop{to i
71