Zoran Sulejmanov - Kriminologija (p.960)

PRIMENUVAAT VO PROU^UVAWE NA INDIVIDUALNI
SLU^AI
1. METODI KOI SE PRIMENUVAAT VO PROU^UVAWE NA
INDIVIDUALNI SLU^AI
Osnovnata karakteristika na ovie metodi e sodr`ana vo prou-
~uvaweto na oddelnite izvr{iteli na krivi~nite dela vo vrska so nivnoto
prestapni~ko odnesuvawe.
1. Osnovniot metodot za prou~uvawe na individualnite slu~ai
se narekuva metod na studija na slu~ai ("case study" ili "life history method").
Vakoto izu~uvawe e ograni~eno na pomal broj slu~ai i vo prv
red e intenzivno naso~eno. Naj~esto se primenuva vo kazneno popravni
ustanovi i specijalni kliniki pri {to e potpreno vrz ekipna rabota
na stru~waci od pove}e razli~ni profili. Ispituvaweto na individualnite
slu~ai e orientirano kon prou~uvawe na li~nosta na prestapnikot
od pove}e aspekti: sociolo{ki, psiholo{ki, psihijatriski. So
takvoto prou~uvawe treba da se sogledaat osnovnite karakteristiki
na li~nosta, da se otkrijat motivite za izvr{uvaweto na krivi~noto
delo, da se analiziraat okolnostite pod koi e izvr{eno deloto, kako i
socijalnata sredina vo koja `iveel storitelot.
Sobiraweto na podatocite za li~nosta ("razvoj na li~nosta") i
izvr{enoto delo ("situacioni okolnosti na deloto") se vr{i so pomo{
na intervju so osudenoto lice, intervju so negovata neposredna
okolina, so koristewe na biografii, sudski dosieja, primena na testovi
i drugi instrumenti, vrz ~ija osnova najprvin se sostavuva registar
(case record) na sekoj poedine~en slu~aj, a potoa se vr{i analiza i sinteza
na dobienite rezultati.
Metodot na studija na slu~ai ponekoga{ se primenuva i na pomali
grupi na prestapnici (obi~no maloletni~ki bandi) koi pretstavuvaat
opredelena celina. Vo takvi slu~ai, pokraj izu~uvaweto na site
poedine~ni slu~ai vo grupata, prou~uvaweto se protega i vrz nastanuvaweto
i dejnosta na grupata, na pravilata koi vladeat vo grupata,
odnosite me|u nejzinite ~lenovi i sl.
2. So metodot na studija na slu~ai tesno e povrzan i klini~kiot
metod. Toj e samo eden od oblicite na individualno prou~uvawe na
li~nosta na prestapnikot koe se ostvaruva po klini~ki pat. Naj~esto
se koristi za dijagnosticirawe na problemite ili abnormalnosta na
li~nosta i e vo neposredna vrska so izgradba na soodveten vid na tretman.
Toj se koncentrira na slednive fazi: 1 0 medicinsko, psiholo{ko
i socijalno ispituvawe, 2 0 utvrduvawe na kriminolo{ka dijagnoza, 3 0
davawe socijalna prognoza za idnoto povedenie na prestapnikot i 4 0
davawe predlog za penolo{ki tretman na prestapnikot.
1 0 Medicinsko, psiholo{ko i socijalno ispituvawe. So klini-
~kiot metod se ispituvaat site strani na li~nosta pri {to se kori-
48