van je Leven

22 Beeldend
Nieuws - productie merel remkes, renske prevo beeld shutterstock
Kracht Weten
Cijfers
Nieuws
Onderzoek
23
onTkRaCHT
In Ontkracht behandelen
we fabels en feiten over kanker
set van negen genen
Oud-KWF-fellow Wilbert Zwart en Andre Bergman van het Antoni van
Leeuwenhoek vonden een set van negen genen waarmee de terugkeer
van prostaatkanker kan worden voorspeld. De patiënten zouden baat
kunnen hebben bij een aanvullende behandeling bovenop de operatie of
bestraling. Zwart hoopt dat dit genenprofiel binnen een paar jaar verder
ontwikkeld kan worden tot een test die gebruikt kan worden in de kliniek.
i tinyurl.com/set9genen
Waar of niet waar?
De “ anticonceptiepil beschermt
tegen kanker”
Kracht belde met Matti Rookus, senior
onderzoeker epidemiologie aan het Antoni
van Leeuwenhoek in Amsterdam.
“Ik had een
soort dubbelleven”
neL (69) kReeg oP HaaR 32e boRsTkankeR. “Hoe
moet dat met de kinderen? Ze waren nog maar
vijf en drie jaar. Ik had een soort dubbelleven,
want het gezin en het huishouden moesten
tussen alle bestralingen gewoon door blijven
draaien. Gelukkig kon mijn moeder bijspringen.
In die tijd, de jaren zeventig, hadden mensen het
over ‘K’. Praten over kanker was taboe. Als ik het
schoolplein op kwam lopen, viel het plotseling
stil. Heel ongemakkelijk voelde ik me daarbij.
Vaak brak ik het ijs door zelf te vertellen hoe het
met me ging. Gelukkig was ik er vroeg bij en had
ik geen uitzaaiingen. Na een jaar was ik weer de
oude Nel. Alhoewel? Nog lange tijd leefde ik in
angst. Als ik een pijntje had in mijn grote teen,
dacht ik: oh nee, het zal toch niet… Vroeger
maakte ik me druk om onnozele dingen, dat
vind ik nu zonde van mijn energie. Nu voel ik
me vooral erg dankbaar: ik ben bijna zeventig
en nog steeds gezond! Het had allemaal heel
anders kunnen lopen.”1
nieuWTjes
Chemotherapie
aan huis
Het Erasmus MC Kanker Instituut is een proef
gestart waarbij patiënten met multipel
myeloom, ook wel ziekte van Kahler genoemd,
hun chemokuur thuis kunnen krijgen. Een
specialistisch verpleegkundige komt langs
en dient de medicatie toe, nadat de conditie
en het bloed van de patiënt zijn gecontroleerd.
Tot nu toe brengen deze veelal ernstig zieke
mensen erg veel tijd door in het ziekenhuis.
i tinyurl.com/thuischemo
Speekselklierbeschadiging
Speekselklierbeschadiging, met als gevolg een
continue droge mond, is een nare bijwerking van
bestraling in het hoofd-halsgebied. Het bemoeilijkt
spreken en eten, en veroorzaakt tandbederf.
KWF-onderzoeker Rob Coppes en Peter van Luijk
van het UMC Groningen kwamen erachter dat
bestraling van het speekselkliergebied waar
stamcellen zitten, de kans op het krijgen van
een droge mond vergrootte. Op basis van deze
resultaten ontwikkelde Van Luijk een plan
om zo te bestralen dat deze plek zoveel
mogelijk ontzien wordt.
i tinyurl.com/speekselklier
WisT u DaT...
... als u vastlegt dat u
KWF voor minstens vijf jaar
steunt met een vast bedrag
per jaar, u dit volledig kunt
aftrekken van uw inkomen
voor uw belastingaangifte?
Afhankelijk van hoeveel
belasting u betaalt kunt
u tot wel 52 procent
terugkrijgen!
i kwf.nl/periodiekschenken
Klopt het dat de pil tegen bepaalde kankersoorten
beschermt? “Ja, de belangrijkste vorm van
kanker waartegen de pil bescherming biedt is eierstokkanker.
Hoe langer je de pil gebruikt, hoe sterker
de bescherming. Zo is het risico op eierstokkanker 29
procent lager na vijf jaar pilgebruik vergeleken met
vrouwen die geen pil hebben gebruikt. Wel wordt
deze risicoreductie als je stopt met de pil langzaam
weer minder, maar dit kan wel meer dan tien jaar
duren. Daarnaast verkleint de pil het risico op kanker
van de baarmoeder: 24 procent bij vijf jaar pilgebruik.
De reden waarom de pil tegen deze vormen van
kanker beschermt is nog onvoldoende duidelijk.”
Moet dan niet elke vrouw preventief aan
de pil? “Nee, want er is ook een verhoogd risico
op andere vormen van kanker: borstkanker en
baarmoederhalskanker. Tijdens pilgebruik is het
risico op borstkanker 24 procent verhoogd, maar
deze risicoverhoging verdwijnt snel na het stoppen
met de pil. Ook is er een groter risico op kanker aan
de hypofyse, dit is een orgaan in onze hersenen die
onder andere de hormoonhuishouding regelt. Een
hypofyse tumor is zeldzaam, maar dat is natuurlijk
niet het geval bij borstkanker.”
Komt er dan meer of minder kanker voor na
pilgebruik? “Het ‘totaalplaatje’ is per land iets verschillend,
want het hangt af van de leeftijd waarop
de pil wordt gebruikt en hoe langdurig het pilgebruik
is. Maar uiteindelijk lijken de positieve en negatieve
effecten elkaar bij de westerse bevolking aardig
op te heffen.”
kracht 31