You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
;Nnfxsf/ M<br />
/fh]Gb| bfxfn<br />
hLj/fd e08f/L<br />
;Dkfbs÷k|sfzs M<br />
s[i0fd'/fl/ uf}td<br />
-r6\ofª df:6/_<br />
;x ;Dkfbs M<br />
k|sfz uf}td<br />
;Dkfbg ;ldlt M<br />
e"ldbQ kf}8]n<br />
dfl0fs /Tg zfSo<br />
;fljqf zdf{<br />
cho u'?ª<br />
Joj:yfks M<br />
;~h' yfkf du/<br />
sDKo'6/ M<br />
;'zLnf >]i7<br />
;xof]uL M<br />
lbjz<br />
n]–cfp6 M<br />
;"o{ a'9fyf]sL<br />
d'b|s M<br />
pknlAw k|sfzg ;]jf k|f= ln=<br />
u}/Lwf/f, sf7df8f}+,<br />
kmf]g g+= )!–$)))%@&,<br />
Ho]i7 gful/s sfof{no M<br />
/fdrGb| dfu{,<br />
aQL;k'tnL,sf7df8f}+,<br />
3/ g+= #$), kf]=a=g+= %($#,<br />
kmf]g g+= (&&–)!–$$*%*@&,<br />
;<strong>DkfbsLo</strong> = = =<br />
a9\bf] j[4 hg;+Vof / o;sf] r'gf}tL<br />
/km\tf/ ultdf al9/x]sf] a[4 hg;ª\Vof / a'9\of}nL cjlwn] k|To]s<br />
/fi6«nfO{ r'gf}tL / cj;/ b'a} lnP/ cfPsf] 5 . vf; u/L ljsf;zLn /fi6«x?<br />
;fd' l;dLt >f]t / ;fwgaf6 Ho]i7 gful/s ;'xfpbf] ;]jf ;'ljwfsf] ljsf;<br />
ug'{ kg]{ r'gf}tL Psflt/ 5 eg] Ho]i7 gful/sdf /x]sf] kl/kSj 1fg / ;LknfO{<br />
a}1flgs t/Lsfn] pkof]u ug'{ kg]{ r'gf}tL csf]{ tkm{ /x]sf] 5 . g]kfn klg of]<br />
;d:ofaf6 c5'tf] /xg] s'/} ePg . aflif{s #=% k|ltztsf b/n] al9/x]sf] Ho]i7<br />
gful/ssf] ;ª\VofnfO{ plrt Joj:yfkg u/L logsf] hLjgnfO{ x/]s b[li6n]<br />
;'/lIft / cfTd;Ddfgn] el/Psf] agfpg ca sDd/ s:g] a]nf cfO;s]sf] 5 .<br />
vf; u/L ‘k9]/ hfGg]’ nfO{ dfq dxTj lbOg] g]kfnL ;dfhdf ‘k/]/ hfGg]’ x?sf]<br />
1fg / ;Lkaf/] vf]hL u/L pd]/ ;'xfpbf] sfo{qmdx?sf] yfngL ug'{ kb{5 .<br />
x/]s If]qdf pd]/ lje]bLs/0fn] h/f] uf8]sf] g]kfnL ;dfhdf Ho]i7 gful/s k|lt<br />
kl/jf/, ;dfh / /fi6«n] klg ;sf/fTds ;f]r /fv]sf] kfO{+b}g . To;}n] lzIff, :jf:Yo,<br />
kf]if0f b]lv lnP/ a9\b} uO/x]sf] zx/Ls/0f, tL zx/df aGg] 3/ klg pd]/ ;dfj]zL x'g'<br />
clt cfjZos eO;s]sf] 5 . vf; u/L ;a} /fi6«x? aLr ;fem]bf/Lsf] ljsf; u/L<br />
x/]s pd]/sf JolStsf] cfwf/e"t cfjZostfsf] kl/k"lt{ ub}{ ;a}n] ;Ddfghgs hLjg<br />
AffFRg kfpg' kb{5 eGg] dg;fon] ;+o'St /fi6« ;+3n] !& j6f nIox? lgwf{/0f u/L ;g\<br />
@)!^ b]lv @)#) ;Dd k"/f ug{ cfkm\gf ;b:o /fi6«x?nfO{ cfx\jfg u/]sf] 5 . k[YjLsf]<br />
jftfj/0fLo kIfsf] /Iff ub}{ ;+;f/df a:g] ;a} k|f0fLsf nflu x/]s lsl;dn] eod'St<br />
hLjgsf] ljsf; ug{ k|f]T;flxt ub}{ oL nIo k'/f ug{ g}lts bafa klg lbPsf] 5 . k[YjL,<br />
o;df a:g] ;a} ;hLj k|f0fLsf] ;femf 3/ ePsfn] o;sf] /Iff ub}{ ;a} pd]/, zfl//Ls<br />
cj:yf, lnª\u / hfthfltsf dflg;n] hLjgsf] cfgGb p7fpg kfpg\ eGg] kljq<br />
efjgfaf6 k|]l/t oL nIo k'/f ug'{ klg x/]s /fi6«sf] st{Ao x'g]5 . oL nIo k|fKt ug{ /<br />
o;af6 ;a}n] cfgGb lng] jftfj/0f agfpg g]kfn h:tf sd ljsl;t /fi6«, h;df<br />
clxn] 7"nf] lx:;fsf] ?kdf /x]sf] / wdfwd a9L /x]sf] Ho]i7 gful/snfO{ alGrt u/L<br />
c;Dej 5 . oxL sf/0f /fHon] h'g;'s} lsl;dsf] gLlt tyf sfo{qmd agfpbf Ho]i7<br />
gful/snfO{ la;{g] xf] eg] Tof] ck'/f] x'g]5 .<br />
To;}n] ca gofF ;+ljwfg cg';f/sf] P]g, lgodfjnL agfpFbf xf];\<br />
jf eO/x]sf sfg"gsf] ;+zf]wg ubf{ Ho]i7 gful/ssf] ;xeflutf / pgLx?sf]<br />
/fo, ;Nnfx lng' clt cfaZos b]lvPsf] 5 . ca ;/sf/n] c? lsl;dsf<br />
;dfj]zLtfsf dfq s'/f u/]/ xF'b}g, b]zsf] hg;ª\Vof jgf]6df 7"nf] lx:;f<br />
cf]u6\g] Ho]i7 gful/snfO x/]s If]qdf ;xefuL agfpg pd]/ ;dfj]zLtfnfO{<br />
klxnf] k|fyldstfdf /fVg' kb{5 . lsgls ;a} hfthflt / lnª\usf dflg;<br />
Ps lbg cjZo a'9fa'9L x'G5g\ . hGd kl5 d[To" zf:jt ;To eP h:t}] dflg;<br />
cfkm\gf] hLjg k"/f afFRof] eg] a[4a[4f x'g' klg ToxL hLjgsf] csf]{ zf:jt<br />
;To xf] .<br />
www.ageingnepal.org, Email: ageingnep@gmail.com
;'vdo a'9\of}nL<br />
n]v<br />
xl/ k|;fb zdf{ 9'+u]n<br />
;/:jtLgu/, sf7df08f}<br />
dflg; hGdbf s'g} of]hgf lagf g} hGdG5 .<br />
o; ;+;f/df slxn] hGdg] / s;sf] sf]vaf6 hGdg]<br />
eGg] s'/f s;}sf] of]hgf leq kb}{g . jfNosfn<br />
clwsf+ztM 8fx, O{iof{ / å}z lag} laT5 . w]/}nfO{<br />
nfU5 jfNosfn dg'io hLjgsf] pQd sfn xf],<br />
g jt{dfg g e"t g eljios} lrGtfn] lk/f]N5 .<br />
lk/f]lnG5g\ eg] c? lk/f]lnG5g\, p cfk"m xf]Og .<br />
Pp6f kIfaf6 x]bf{ hLjgsf] of] ;do clt pQd<br />
;do xf] eg]/ klg dfGg] ul/G5 .<br />
lg/Gt/ ?kn] la:tf/} la:tf/} hLjgsf]<br />
ljsf;qmd cufl8 al9/x]sf] x'G5 . ha p o'jf x'G5,<br />
hLjg sNkgf, ;kgf, p2]Zo / sd{sf] ;]/f]km]/f]df<br />
3'Db5 . o'jf ca:yfaf6 k|f}9fa:yfdf kbfk{0f ubf{<br />
g ub}{ lhDd]jf/L, pQ/bfloTj, jt{dfg / eljiosf]<br />
lrGtfn] 3]l/;s]sf] x'G5 . o:t} rqmdf ?dlNnb}<br />
ubf{ yfx} gkfO hLjg ?kL ;"o{ la:tf/} la:tf/}<br />
c:tfrnlt/ nlDs ;s]sf] x'G5 . b}lgsLsf :j?k<br />
ablnG5 . e]63f6sf qmdx? klg km]l/G5g\ . e]6\g<br />
cfpg] dflg;x?df klg kl/jt{g cfpg yfNb5 .<br />
dflg;n] w]/} u+eL/tf k"j{s glnPsf] xf] ls eGg]<br />
cfefif lt/ klg dg z;+lst x'g vf]Hb5 . efOaf6<br />
bfO, sfsf, a'af x'b} xh'/ af ;Dd k'Ubf hLjgn]<br />
7"n} rqm 3'ld;s]sf] x'G5 .<br />
dg'io hLjg ;a}sf] Ps} k|sf/sf] geO<br />
km/s / ljljwtfk"0f{ x'G5 / hLjg z}nL klg<br />
leGg leGg vfnsf] g]kfnLx?sf] ;+:sf/ eg]sf]<br />
k'/f0fx?af6 lgb]{lzt 5 . k'/f0fsf cfVofg /<br />
AofVofgdf a'9\of}nLsf] sxLF st} lrGtfsf] l:ytL<br />
b]lvGg . lsgeg] afa'cfdfsf] x]/rfx /]vb]v ug]{<br />
sfd ;Gtfgsf] st{Ao leq kb{5 / pgLx?n] a8f]<br />
>4f / cfTdLotfsf ;fy ;]jf;'>';f ub{5g\ /<br />
cflzjf{b k|fKt u/L cfk"mnfO{ wGo wGo ;DemG5g\ .<br />
t/ ;don] sf]N6] km]l/;s]sf] 5 . ;+o'St kl/jf/<br />
Psn kl/jf/df kl/0ft x'g]qmd j9bf] 5 . sltko<br />
l:ytLdf sdfpg, k9\g ljb]z hfg] sf/0fn] ubf{ klg<br />
a'9fa'9L PSn} a:g' kg]{ l:ytLsf] ;[hgf eO;s]sf]<br />
5 . o; cnfjf ;Gtfgn] x]b}{ gx]g]{ / jf:t} gug]{<br />
l:ytL klg b]lvPsf 5g\ . ljb]zdf / g]kfndf klg<br />
cr]n a[4f>dx?df a:g] / /fVg] rng rln;s]sf]<br />
5 . hxfF cfkm\gf x}l;ot cg';f/sf] a:g] ;'lawf<br />
k|fKt ug{ ;lsG5 . rfx] b]zdf xf]; jf ljb]zdf<br />
o; vfn] a[4f>dsf y'k|} c;+ult / lj;+ult<br />
;'lgG5g\ . hlt g} ;'lawf ePklg kfl/jfl/s<br />
jftfj/0fsf] k|]dk"j{ssf] a;fOF{ / ;–;fgf gflt<br />
lxhf] 7"nf] kl/>d, d]xgt / ;'ema'emsf<br />
;fy sfo{ u¥of], pknAwL xfl;n u¥of],<br />
5f]/f5f]/L nfO ;Ifd agfof] t/ cfh<br />
p lg/Lx eP/ bogLo b[li6n] ;xof]usf]<br />
ck]Iff /flv qf;k"0f{ ?kdf cfkm\gf<br />
cfFvfx? 3'dfPsf] b[Zo lgZro klg<br />
Xboljbf/s / si6;fWo cg'e"t x'G5 .<br />
4 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
{<br />
gfltgf;+u /dfOnf]df ?dlnP/ cfk"m afNosfndf<br />
kms]{sf] cg'e"lt cGt sxfF kfpg ;lsG5 / <<br />
log} kl/l:yltsf] aLrdf clxn]sf] a'9\of}nL<br />
s;/L v'zL ;fy latfpg ;lsG5 eGg] uxg rrf{<br />
kl/rrf{sf] laifo ePsf] 5 . lxhf]] 7"nf] kl/>d,<br />
d]xgt / ;'ema'emsf ;fy sfo{ u¥of], pknAwL xfl;n<br />
u¥of], 5f]/f5f]/L nfO ;Ifd agfof] t/ cfh p lg/Lx<br />
eP/ bogLo b[li6n] ;xof]usf] ck]Iff /flv qf;k"0f{<br />
?kdf cfkm\gf cfFvfx? 3'dfPsf] b[Zo lgZro klg<br />
Åboljbf/s / si6;fWo cg'e"t x'G5 . a'9];sfn<br />
hLjgsf] zfZjt ;To xf]] o;nfO s;/L ;xhtf ;fy<br />
latfpg] eGg] s'/f cfkm}Fn] k|of; / cEof; u/]/ k|fKt<br />
ug]{ s'/f xf] . elgG5, dflg;n] csf{sf] cg's/0f ug'<br />
7Ls x}g lsgeg] x/]s dflg;sf] JolStut u'0f, wd{,<br />
k|s[lt cflbdf km/s 5g\ tf klg df]6fdf]6L ?kdf s]xL<br />
o:tf kIfx? 5g\ h;sf] cg';/0f u/]df afFsL hLjg<br />
/fd|f];Fu latfpg lgZro klg ;xof]u k'Ub5 . hLjg<br />
Pp6f ofqf xf] . pbfx/0fsf nflu xfdL Pp6f /]n<br />
ofqfnfO lng ;St5f} F . h'g ;do ofq' /]ndf r9\5,<br />
p;nfO s'g :6];gdf cf]n{g] eGg] s'/f yfxf x'G5 .<br />
ha cfk"m cf]n{g] :6];g glhs cfp5, ofq'n] cfkm\gf<br />
;fdfgx? ;d]6\g nfU5 / :6];g cfPkl5 of] ;km/sf<br />
;xofqL ;+u labf eP/ cf]n{G5 . a'9];sfnsf] cy{ g}<br />
ca ofqfsf] clGtd r/0fdf cfO{ k'Ug nfluof] eGg]<br />
xf] . o;sf] tof/Lsf nflu cfWoflTds lrGtg / dgg<br />
lgtfGt cfjZos 5 . a'em\g' kg]{ s'/f s'g} klg sfd<br />
ubf{ To; k|lt cfk"mn] /fVg] stf{efj xf] cyf{t\ of]<br />
sfo{sf] k|f/De / o; sfo{af6 lglZrt kmn lgsfNg]<br />
d} x'F eGg] efj g} stf{efj xf] . oxL efjn], ;f]rn]<br />
/ b[li6sf]0fn] dfgj hLjgnfO{ si6s/ tyf b'Mvdo<br />
agfpb5 . h'g If0f dlg;n] …sd{0o] jf lwsf/:t] df<br />
kmn];' sbfrg+Ú sf] uLtfsf] efjnfO{ cfTd;ft ub{5,<br />
p;n] af]s]sf] ux|f}+ efl/ xn'sf x'G5 . s'g} sfo{sf] kmn<br />
d}n] ;f]r] cg';f/ g} k|fKt x'G5 eGg] ;f]r g} b'vsf]<br />
sf/s tTj xf] . kmnsf] cfz gu/L b[9 lgZrosf ;fy<br />
sd{df s]Gb|Lt x'Fbf b'Mv, lrGtf / kL8fsf] efj cfpg<br />
kfpb}g .<br />
hLjgsf x/]s cj:yf cfkm\g} 9+un] laT5 .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
5
jfNosfn v]ns'b ub}{ hfG5, o'jfj:yf /dfOnf]<br />
/ k9fOdf, k|f}9fj:yf cfh{g / 3/ Aoaxf/ wfGg,<br />
jt{dfg / eljiosf] lrGtfdf laT5 . dxlif{ jlzi7n]<br />
eujfg /fdnfO sd{ / k|f/Aw -efUo_ sf] ljj]rgf<br />
ub}{ efUo eGbf sd{ g} alnof] xf] eGg] s'/f …of]u<br />
jflzi7Ú df k|ltkfbg ug'{ ePsf]5 . o;} ;Gbe{df<br />
o; hGddf u/]sf] c;n sfo{sf ;fy} cfWoflTds<br />
lrGtg dgg\n] csf]{ hGddf 7"nf] ;xof]u x'g] s'/f<br />
pNn]v 5 . cfWoflTds lrGtg / dggn] dgnfO<br />
zfGt ug{ 7"nf] d2t ub{5 . dg zfGt eO{ ;s]kl5<br />
dgsf efjx? qmdzM x/fpb} hfG5g\ / …ci6fjqm<br />
dxfuLtfÚ df eg] h:tf] …Psf] ljz'4 jf]wf] xldlt<br />
lglZro alGxgf, k|HjfNof 1fguxg+ jLt zf]sM ;'vL<br />
ejÚ cyf{t\, d ;a} k|sf/sf lasf/x?af6 k/ Ps<br />
dfq 1fg ?k x'F, o:tf] lgiro u/L lgZro?kL<br />
cfuf]df c1fgsf] uxg / ljzfn h+unnfO 89fP/<br />
-eid u/]/_ ;a} k|sf/sf] zf]saf6 d'St eP/<br />
;'vL xf}F .<br />
dflg; b'MvL x'g'df k|d'v sf/s tTj dgsf]<br />
efj xf] . efj g} ;'v b'Mvsf] sf/0f xf] . To;sf/0f<br />
hLjgsf ljleGg sfn v08df u/fF} eg]/ ug{<br />
gEofPsf s'/fx?, hfpF eGbf klg k'm;{b geP/<br />
hfg g;s]sf 7fpFx?, k9fF} eg]/ k9\g gkfPsf<br />
/ gEofPsf lstfax? oxL ;dodf k9\g] xf] /<br />
oxL ;dodf e|d0f ug]{ xf] . sd ;] sd aif{df<br />
Ps k6s s'g} gofF 7fpsf] e|d0f cjZo ug]{ xf] .<br />
e|d0f eGg] lalQs} vlr{nf] 7fpFsf] ofqf ug'{ kb{5<br />
eGg] 5}g . cfkm\gf] ;fdYo{n] h] h:tf] EofpF5 ToxL<br />
cg';f/sf] Joj:yf ug{ ;lsG5 . o;n] z/L/df<br />
:k'mlt{ / dgdf zflGtsf] efj cfp5 . o;sf ;fy}<br />
cfk'm;Fu s'/f ldNg] ;dao:s jf c? s'g} ;d"x<br />
jf JolStx?;Fu ljljw laifo a:t'x?df ;do<br />
;dodf 5nkmndf efu lng' klg /dfOnf] x'G5 .<br />
elgG5, efUojfg dflg;x?sf a'9];sfn ;Dd klg<br />
hf]8L ;xL ;nfdt /xG5g\ . h;sf hf]8L;Fu} 5g\<br />
pgLx?n] klg obfsbf s]xL ;dosf nflu 5'§f5'§}<br />
sfo{qmdx?df ;xeflu eP/ s]xL ;dosf] cGt/fndf<br />
e]6 x'Fbf emg} /dfOnf] x'G5 . ;a} eGbf k|d'v kIf<br />
JolStsf] :jf:YonfO klxnf] k|fyldstfdf /fVg'<br />
kb{5 . /fd|f] :jf:Yosf nflu Wofg lbg' kg]{ vfgkfg<br />
xf] . lha|f]sf] :jfbsf nflu z/L/nfO gf]S;fg x'g]<br />
sfd ug'{ x'b}g . hLjgsf] of] uf]/]6f] ;Dd cfOk'Ubf<br />
cfkm\gf] z/L/nfO s] cg's'n x'G5 jf s] x'b}g eGg]<br />
s'/f yfxf eO;s]sf] x'G5 . To;sf/0f o;nfO<br />
Wofgdf /fv]/ vfgkfg ug{ ;s]df /f]u / la;Grf]<br />
x'gaf6 w]/} xb;Dd hf]lug ;lsG5 . ;':jf:Yosf<br />
nflu Aofofd klg clgafo{ kIf xf] . Aofofd eGg]<br />
lalQs} s8f / sl7g Aofofd ug'{ kb{5 eGg] xf]Og .<br />
of]ufEof;, Wofg, ;/n zfl//Ls Aofofd k|ftsflng<br />
;dodf ubf{ ;':jf:Yo / :k'mtL{ sfod ug{ 7"nf]<br />
;xof]u ldN5 .<br />
;s];Dd cfkm\gf] sfd cfkm}Fn] ug]{ afgL<br />
a;fNg' /fd|f] x'G5 . lxhf] sfo{ Ao:ttfn] ubf{ sltko<br />
sfdx?df c?sf] ;xof]u cfjZos lyof] eg] cfh<br />
cfkm}Fn] ug'{ /fd|f] xf] . cf}iflw vfg], n'ufdf cfO/g<br />
ug]{, jfy?d ;kmf ug]{, Eofs'd nufpg], au}Frf jf<br />
3/ cfFugsf] x]/rfx ug]{ sfo{ ug{ ;lsG5 . o;<br />
cltl/St pd]/sf lx;fan] s'g} lsl;dsf cfly{s<br />
pkfh{g ug]{ sfd klg ug{ ;lsG5 eg] Tof] klg ug]{ .<br />
s]xL lbg kl5 cfkm}Fn] km/s cg'ej ug{ ;lsG5 .<br />
o; k|sf/sf] hLjg z}nLdf g s'g} lg/fzf x'G5, g<br />
j]r}gL g k5'tf] . 5 t s]jn cfgGb . hLjgsf] o;<br />
ofqfdf slxNo} klg lg/fzf jf ;do ;lsof] eg]/<br />
k6Ss} ;f]Rg x'b}g . p;sf] s[kfn] of] hLjg ofqfdf<br />
oxfF ;Dd cfOof] ca afFsL hLjg klg /fd|f];Fu<br />
laT5 eGg] wf/0ff /fVg' kb{5 . ;w}F gofF s'/fx? l;Sb}<br />
/ gofF kl/j]zsf laifo a:t'x?;Fu klg b|i6fefjn]<br />
rfv /fVg' plrt x'G5 . cGTodf /fi6«slj dfwj<br />
k|;fb l3ld/]sf oL k+ltx?n] hLjgsf] oyfy{nfO<br />
/fd|};+u k|:6\ofPsf] 5 .<br />
of] lhGbuL hlt a'em] klg a'em\g afFsL .<br />
dgsf s'/f hlt ;'em] klg ;'em\g afFsL .. •<br />
6 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
syf<br />
kfsfsf] cg'ej<br />
/<br />
sfFrfsf] pT;fx<br />
snflglw bfxfn<br />
l;l4u0f]z, pRr df=lj=,<br />
;f]x|v'§], ksgfhf]n<br />
‘xh'/ af d cfPF’ c+z' ;/f;/ sn]haf6<br />
cfP/ emf]nf klg g/fvL xh'/ afsf] sf]7fdf hfG5 .<br />
p;sf c+h'nLj4 xftdf cfkm\gf] lgwf/ /flvlbG5g\ .<br />
b'a} xft dGb d':sfgsf ;fy t];f{pF5 . xh'/ af<br />
cfkm\gf bfofF xftn] c+z'sf] lz/ d';fb}{ eG5g\ - ‘s]<br />
5 t]/f] xfn va/ < s] k9]/ cfO;\ cfh [ª\uf/k6f/ ug]{ ;Dd ca:yfsf nflu wg<br />
rflxG5 . To; eGbf a9L wg ;ª\sngn] dfG5]nfO<br />
lauf5{ afa' ! OR5f a9fpF5 . OR5fsf klg b'O6f ?k<br />
– rflxg] / grflxg] cyf{t\ c;n / v/fa x'G5g\ .<br />
c;n OR5f hlGdof] eg] t p;n] ev{/} cfk"m;Fu<br />
gofF k':tf;+u 8f]l/g] r]tgf<br />
gePsfn] ltgsf s'/f ltdLx?<br />
;'Gb}gf}, ltdLx?sf s'/f pgLx?<br />
a'em\b}gg\ . oxLaf6 ;'? x'G5 –<br />
7fSs7'Ss ª\of/{ª'/{ .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
7
cfPsf] ;DklQ cfk"m eGbf sdhf]/ ju{df vr{G5<br />
jf cgfyfno lgdf{0f u/]/ czQmnfO cfwf/ lbG5<br />
c1fgLnfO{ 1fg, lg/If/nfO lzIff lbG5-;fIf/nfO<br />
r]tgf . o:tf dflg;x? ;dfhsf dfu{bz{s x'G5g\ .<br />
wg, o; OR5fsf nflu cfjZos cfh{g xf] .Ú<br />
…clg csf]{
dgl:yltsf eP . ;f}t]gL emu8fn] cleefjsd}<br />
3/ leq} df/fdf/, kL6fkL6 . o:tf b[Zo ;w}<br />
b]v] kl5 / vfg nfpg ;d]t gkfP kl5 / ;w}<br />
cleefjssf] lk6fO vfP kl5 eg\ t tL slnnf<br />
afn dl:tisdf s:tf] ljrf/ hGdG5 < To;s}<br />
kl/0ffd xf] 3/ ;'g;fg /x]/ ;8s el/g' . o;df<br />
o'jfx?sf] c? g} s?0f sxfgL n's]sf] 5 .’ csf]{<br />
jfSo z'? x'g gkfpb} aLrd} /f]s]/ c+z' k|Zg<br />
u5{ -‘s] xf]nf xh'/ af s?0f sxfgL
ljZj kl/j]z<br />
bLuf] ljsf; nIosf<br />
r'gf}tL / ;Defjgf<br />
cho u'?·<br />
;+o'St /fi6« ;+3sf] &)cf}F dxf;efn]<br />
;]K6]Dj/ @$, @)!% df bLuf] ljsf;sf !& j6f<br />
dxTjfsf+IfL nIox? lgwf{/0f u/]sf] 5 . o;<br />
;Gbe{df cfkm\gf ;b:o /fi6«x?n] oL nIox?<br />
k|flKtsf] nflu o;} cg';f/sf cfkm\gf /fli6«o gLlt<br />
tyf sfo{s|dx? th'{df u/L sfof{Gjog ug'{ kg]{<br />
g}lts lhDd]jf/L x'g]5 .<br />
;g\ @)!% b]lv @)#) ;Ddsf nflu to<br />
ul/Psf oL nIox? dWo] u/LjLsf x/]s ?ksf]<br />
cGTo ug'{ o;sf] klxnf] nIo /x]sf] 5 . To;/L<br />
g} u/LjL;Fu} hf]l8P/ cfpg] ef]sd/Lsf] cGTo<br />
bf]>f] nIosf] ?kdf /x]sf] 5 . To:t} :j:Yo<br />
hLjg, u'0f:t/Lo lzIff, n}+lus ;dfgtf, :jR5<br />
kfgLsf] pknAwtf qmdz: t]>f], rf}yf], kfFrf}<br />
/ 5}6f}F nIosf] ?kdf to ul/Psf] 5 . To;}<br />
u/L gjLs/0fLo phf{, bLuf] cfly{s ljsf;,<br />
bLuf] cf}Bf]lus/0f, /fi6«–/fi6« jLrsf] c;dfgtf<br />
Go"gLs/0f, bLuf] tyf ;'/lIft a;f]af;, bLuf]<br />
pkef]u tyf pTkfbg k|lqmofsf] ljsf; o;sf<br />
;ftfF}, cf7f}F, gjf}F, bzf}F, P3f/f}F / afx|fF} nIox?<br />
/x]sf5g\ . hnjfo' kl/jt{g, hnf;o tyf hnr/<br />
k|f0fLx?sf] ;+/If0f, d?e"lds/0f tyf h}ljs<br />
ljljwtfsf] ;+/If0f / ;+j4{g, Gofok"0f{ ;dfhsf]<br />
lgdf{0f o;sf t]x|fF}, rf}wfF}, kGw|f}F / ;f]x|fF}<br />
nIox? x'g\ .<br />
oL ;a} nIox? k|flKtsf lglDt<br />
ljZjAofkL ?kdf xft]dfnf] ug'{ bLuf] ljsf;sf]<br />
;qf}F nIo /x]sf] 5 . pNn]lvt nIox? Vff;<br />
u/L u/LjL, c;dfgtf / hnjfo' kl/jt{gdf<br />
s]lGb|t b]lvG5g\ . logsf] af/]df lj:t[t 5nkmn<br />
ug'{ cl3 ;|xztfAbL ljsf; nIosf] k|fKtL /<br />
10 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
sdhf]/Lx? Aff/] ljZn]if0f ug'{ oxfF ;fGble{s<br />
x'g]5 . ;g\ @))) b]lv @)!% ;Ddsf] nflu<br />
;|xztfAbL ljsf; nIo egL * j6f nIox?<br />
;+o'St /fi6« ;+3n] lgwf{/0f u/]sf] lyof] . To;sf]<br />
klxnf] nIosf ?kdf lg/k]If u/LjL / ef]sd/Lsf]<br />
cGTo /x]sf] lyof] . ;g\ !(() ;Dddf ! c/j<br />
() s/f]8 dflg;x? lg/k]If u/LjLsf] /]vfd'lg<br />
/x]sf]df ;g\ @)!% ;Dd cfOk'Ubf of] ;+Vof<br />
36]/ *# s/f]8df em/]sf] 5 . ljZjJofkL ?kdf<br />
k|fylds lzIffsf] kx'Frdf klg ;sf/fTds<br />
;'wf/ g} b]lvG5 . ;g\ !(() sf] bzsdf<br />
k|fylds txdf v'b egf{ b/ *# k|ltztaf6 (!<br />
k|ltztdf pSng ;kmn ePsf] 5 . To:t} t]>f]<br />
nIosf] ?kdf /x]sf] n+}+lus ;dfgtf / dlxnf<br />
z;lSts/0fsf] ;jfndf ;g\ !(() ;Dddf !))<br />
hgf jfns dWo] &$ hgf jflnsf k|fylds<br />
txdf egf{ x'g] uy]{ t/ cfh ;g\ @)!% df !))<br />
hgf jfns egf{ x'Fbf !)# hgf jflnsf egf{<br />
x'g] ub{5g\ . To;/L g} o; cjlwdf ljZjJofkL<br />
?kdf /fHo ;+rfngsf d'Vo kbdf dlxnfx?sf]<br />
k|ltlglwTj bf]Aa/n] a9]sf] b]lvG5 . rf}yf] nIo<br />
lzz' d[To'b/sf] Go"gLs/0f ug]{df klg pNn]Vo<br />
;'wf/ ePsf] b]lvG5 . ;g\ !(() df k|lt xhf/df<br />
() hgf lzz'sf] d[To' x'g] ub{Yof] eg] xfn<br />
Tof] 36]/ $# df em/]sf] 5 . kfFrf} nIo dft[<br />
:jf:Yodf klg Aofks ;'wf/ g} b]lvG5 . b'O{<br />
bzssf] cjlwdf dft[ d[To'b/ cfwfn] 36]sf]<br />
5 eg] of] b/ blIf0f Pl;of / clk|msfdf dfq<br />
^$ k|ltztn] 36]sf] b]lvG5 . To:t} 5}6f}F nIo<br />
Pr\=cfO=le= P8\; / Ifo /f]usf] If]qdf klg ;'wf/<br />
g} ePsf] dfGg' kb{5 . ;g\ @))) b]lv @)!%<br />
;Dddf Pr\=cfO=le= ;+qmldt lj/fdLsf] ;+Vof<br />
$) k|ltztn] 36]sf] / Ifo/f]uaf6 d[To' x'g]<br />
/f]uLsf] ;+Vof klg $% k|ltztn] 36]sf] tYofÍn]<br />
b]vfpF5 . To:t} ;ftf}F nIodf () k|ltzt<br />
dflg;sf] :jR5 lkpg] kfgLdf kx'Fr /x]sf]5 .<br />
;|x;tfAbL ljsf; nIosf] cf7f}F nIo ljZjAofkL<br />
;xsfo{sf] ;jfndf ePsf] ;'wf/ klg ;sf/fTds<br />
g} b]lvG5 . ;g\ @))) b]lv @)!$ ;Dddf wgL<br />
/fi6«x?n] u/Lj /fi6«x?nfO{ lbg] cfly{s cg'bfg<br />
Official Development Assistance df &&<br />
k|ltztn] a9f]Q/L ePsf] b]lvG5 . ;g\ !(() sf]<br />
bzsdf *! c/j 8n/af6 xfn pSt cg'bfg<br />
!#%=@ c/j 8n/df a9]sf] 5 .<br />
;Gf\ @))) b]lv @)!% ;Ddsf] cjlwdf<br />
pNn]Vo ;'wf/ b]lvP tfklg ;d:ofx?sf] k"0f{?kn]<br />
xn eO;s]sf] cj:yf eg] 5}g . cem} klg<br />
ljZjdf *) s/f]8 dflg;x? lg/k]If u/LjLsf]<br />
/]vfd'lg /x]sf5g\ . >d ahf/sf] ltg rf}yfO{<br />
lx:;fdf k'?ifx?s} jr{:j 5 . bIf / ;Ifd<br />
dlxnfsf] cfwf hg;ª\Vofsf] dfq >d ahf/df<br />
kx'Fr /x]sf] 5 . cem} klg b}lgs !^ xhf/<br />
jfnjflnsfx? % aif{ cl3 g} d[To'sf] d'vdf<br />
k'Ug jfWo 5g\ . hnjfo' kl/jt{g t emg k|d'v<br />
r'gf}tLsf] ?kdf<br />
b]vfk/]sf] 5 .<br />
oL ljifox?nfO{ ;Djf]wg ug]{ dg;fon]<br />
g} ;+o'St /fi6« ;+3sf] &)cf}F dxf;efn] ;g\<br />
@)!^ b]lv nfu' x'g] u/L bLuf] ljsf;sf !& j6f<br />
nIox? / !^( j6f ;"rsx? to u/]sf]5 . bLuf]<br />
ljsf;sf] klxnf] nIosf] ?kdf lg/k]If u/LjLsf]<br />
lgd'{nLs/0f /x]sf] 5, h'g cfkm}Fdf r'gf}tLk"0f{ sfo{<br />
xf] . To:t} bf]>f] nIodf ef]sd/Lsf] cGTo, / vfB<br />
;'/Iff /x]sf] 5, h;sf] k|ToIf ;DaGw u/LjL;Fu<br />
/x]sf] 5 . t]>f] nIodf ;a} pd]/ ;d"xsf] nflu<br />
:j:Yo hLjgsf] ;'lglZrttfdf lzz' d[To b/nfO{<br />
z'Godf emfg]{ nIo, Pr\=cfO=le= P8\; nufot<br />
x]kf6fOl6; aL ;?jf /f]ux?af6 x'g] d[To' klg<br />
z'Godf emfg]{ nIo cfkm}df a8f] r'gf}tLk"0f{ /<br />
lgtfGt dfgjLo efjgfaf6 k|]l/t b]lvG5 .<br />
Rff}yf] nIo u'0f:t/Lo lzIffdf ;a}sf]<br />
kx'Fr /x]sf] 5, h;df k|To]s jfnjflnsfnfO{<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
11
lg:z'Ns dfWolds txsf] lzIff k|bfg ug'{ /x]sf]<br />
5 . kfFrf} nIosf] ?kdf n}+lus ;dfgtf / dlxnf<br />
;zlSts/0fdf dlxnf lj?4 x'g] ;a} lsl;dsf<br />
lje]bsf] cGTo tyf ;dfhsf] x/]s tx / tKsfdf<br />
dlxnf ;xeflutfsf] ;'lglZrttf ug'{ /x]sf] 5 .<br />
5}6f}F nIosf] ?kdf ;a}sf] nflu :jR5 kfgL /<br />
;/;kmfO{df bLuf] Joj:yfkg /x]sf] 5 . ;ftf}<br />
nIodf ;a}nfO{ e/ kbf]{ cfw'lgs OGwg zlStsf]<br />
kx'Fr /x]sf] 5 . a9\bf] hg;ª\Vof / v'Drbf]<br />
>f]t ;fwgsf] cj:yfdf of] nIo k|flKt klg<br />
Tolt ;xh eg] b]lvb}g . bLuf] ljsf;sf] cf7f}F<br />
nIodf ;dfj]zL bLuf] cfly{s ljsf; tyf ;a}sf]<br />
nflu /f]huf/ k|jGw ug'{ /x]sf] 5 . o;sf nflu<br />
cljsl;t /fi6«x?sf] s"n u|fx:y pTkfbgdf &<br />
k|ltztn] a[l4 ug]{ nIo lnPsf] 5 .<br />
To:t} gjf} nIodf ;dfj]zL tyf bLuf]<br />
cf}Bf]lus/0fsf] k|jå{g ug'{ /x]sf] 5, h;sf]<br />
;DaGw cfly{s ljsf; ;+u} /x]sf] x'G5 . bzf}+<br />
nIosf] ?kdf /x]sf] /fi6« /fi6« jLrsf] c;dfgtf<br />
Go"gLs/0f ;'Gbf hlt s0f{lk|o nfUb5 Jojxf/df<br />
of] nIo k|fKt ug{ kmnfdsf] Ro"/f rkfP ;/L<br />
g} d'l:sn b]lvG5 . ;DkGg / ljkGg b]zx?sf]<br />
jLr vf8n emg a9\bf] 5 . P3f/fF} nIosf] ?kdf<br />
/x]sf] ;'/lIft / bLuf] zx/Ls/0fsf] r'gf}tL eg]s}<br />
a9\bf] zx/Ls/0f / o;df ylkbf] hg;ª\Vof /x]sf]<br />
5 . bLuf] pkef]u / pTkfbg k|lqmofsf] ljsf;<br />
afx|fF} nIosf] ?kdf to ul/Psf] 5 . k|fs[lts<br />
>f]t ;fwgx?sf] ck|fs[lts ?kdf ul/g] bf]xgsf]<br />
sf/0fn] ubf{ of] nIo k|fKt ug{ klg sl7g}<br />
b]lvG5 . bLuf] ljsf;sf] t]x|fF} nIodf hnjfo'<br />
kl/jt{gsf gsf/fTds c;/x?nfO{ /f]Sg oyfzSo<br />
rfF8f] sbd rfNg' /x]sf] 5 . To;sf lglDt<br />
ljsl;t /fi6«x?af6 ;+o'St ?kdf cljsl;t<br />
/fi6«x?df hnjfo' kl/jt{gsf] /f]syfdsf] lgldQ<br />
aflif{s ! v/j 8n/ xl/t hnjfo' sf]if -Green<br />
Climate Fund_ sf] ?kdf ;+rfng ug]{ lg0f{o<br />
ePsf] 5 . ljsl;t /fi6«x?n] cfk"mn] jfrf u/]sf]<br />
ODA klg ;dodf lbg cfgfsfgL ul//x]sf]<br />
kl/k|]Ifdf To; kl/df0fsf] 7"nf] /sd of]ubfg<br />
ul/xfNnfg\ eg]/ ljZj:t x'g ;Sg] cj:yf eg]<br />
b]lvb}g . rf}wf}F nIosf] ?kdf ;d'b|, dxf;fu/<br />
nufot hnf;o tyf hnr/ k|f0fLsf] ;+/If0f ug'{<br />
klg hnjfo' kl/jt{g;+u} hf]l8P/ cfpg] d'2f xf] .<br />
t]x|fF} nIodf /x]sf] hnjfo' kl/jt{gsf] d'2fnfO{<br />
;xL 9+un] ;Djf]wg ug{ ;lsPdf rf}wf}F / kGw|f}F<br />
nIo k|fKtLdf vf;} ;d:of b]lvb}g . ;f]x|f}F nIosf]<br />
?kdf /x]sf] zflGtk"0f{ ;dfh tyf Gofodf ;a}sf]<br />
kx'Frsf] ;'lglZrttf /x]sf] 5 .<br />
bLuf] ljsf;sf pNn]lvt nIox? Kf|fKt<br />
ePdf ;f]x|fF} nIo :jt: k|fKt x'G5 eGbf<br />
clto"lSt gxf]nf . lsgeg] u/LjLsf] cGTo,<br />
ef]sd/Lsf] cGTo, n}+lus c;dfgtfsf] cGTo,<br />
u'0f:t/Lo lzIffdf ;a}sf] kx'Fr, :jf:Yodf<br />
kx'Fr, cfly{s ljsf; eO ;dfhdf ;a}<br />
lsl;dsf lje]b x6]kl5 Gofok"0f{ ;dfhsf]<br />
kl/sNkgf ;fsf/ gx'g] s'/} cfpb}g . bLuf]<br />
ljsf;sf] ;qfF} tyf clGtd nIo bLuf]<br />
ljsf;sf lglDt ljZjJofkL ;xsfo{sf] ljsf;<br />
/x]sf] 5 . o; nIo k|fKtLsf lgldQ ;DkGg<br />
d'n'sx?n] ljkGg d'n'sx?nfO{ sa'n u/]sf] s"n<br />
/fli6«o cfDbfgLsf] )=& k|ltzt ODA pknJw<br />
u/fpg h?/L x'G5 eg] ljkGg d'n'sx?n] pSt<br />
/sdsf] ;xL ;b'kof]u ug}{ kg]{ x'G5 .<br />
bLuf] ljsf;sf pNn]lvt ;q j6f nIox?<br />
Jff:tjd} dxTjsf+IfL / r'gf}tLk"0f{ 5g\ . oL<br />
nIox? k|fKt ug{sf lgldQ k|To]s /fi6«n] cfkm\gf]<br />
/fli6«o gLlt tyf sfo{qmdx? ;f]xL cg'?k<br />
kl/dfh{g u/L tLgsf] k|efjsf/L ?kdf sfof{Gjog<br />
ub}{ logLx?sf] cfjlws ?kdf cg'udg / d"NofÍg<br />
ug]{ ;+oGq ljsf; ug{ ;s]df /fi6« /fi6« aGb}<br />
;g\ @)#) ;Dddf ;'Gb/ ljZj lgdf{0f x'g ;Sg]<br />
;DefjgfnfO{ gsfg{ ;lsb}g . •<br />
12 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
hLjgz}nL<br />
vf];f{gLaf/Lsf df]xg af<br />
hgfb{g l3ld/]<br />
janardanghimire@live.com<br />
sfu]Zj/L dgx/f gu/kflnsf j8f g+=<br />
!! vf];f{gLaf/Lsf] rfFksf] ?vsf] rf}tf/L To;<br />
jl/kl/sf s]6fs]6L b]lv a'9fa'9L ;Dd ;a}sf] nflu<br />
k'm;{bdf ;do sf6\g] 7fpF ag]sf] 5 . c?x?sf] nflu<br />
ToxfF cfpg] s'g} lglZrt ;do geP klg ljz]if<br />
kl/l:yltdf afx]s lbpF;f] s/La !@ ah] b]lv $ ah]<br />
;Dd lgoldt ?kdf Pp6f cg'xf/ eg] ;w}+ b]lvG5 .<br />
x]bf{ &) — &@ aif{sf nfUg] pgL ljleGg pd]/<br />
;d"xsfx? ;Fu slxn] ulkmO/x]sf x'G5g\ eg] slxn]<br />
;'emfj ;Nnfx lbO/x]sf t slxn] cfkm\gf] hdfgfsf<br />
s'/fx? eGb} ljutsf cg'ej tyf ef]ufOx? jvfg<br />
ul//x]sf . s'g} klg laifodf /f}l;P/ s'/f ug]{ pgsf]<br />
pd]/ eg] b]lvg] eGbf lgs} a9L 5 . tLg 5f]/f, 5<br />
gfltgfltgf / b'O kgflt ;d]t eO;s]sf df]xg k|;fb<br />
rfkfufO{+ cfkm\gf] hGd la=;+= !(*( efb| !^ ut]<br />
ePsf] atfp5g\ .<br />
!! aif{sf] pd]/df klxnf] ljjfx ePsf] & aif{<br />
kl5 @))& h]i7df >LdtLsf] b]xfj;fg ePkl5 ;f]xL<br />
aif{ kmfu'gdf pgsf] bf]>f] ljjfx ePsf] lyof] . tLg<br />
5f]/f dWo] h]7f] 5f]/f an/fd;Fu a:b} cfPsf] pgL<br />
xfn ;Dd cfk"mnfO s'g} klg :yfoL /f]u gePsf]<br />
atfpb5g\ . x/]s lbg laxfg rf/ b]lv $M#) sf]<br />
jLraf6 pgsf] b}lgsL z'? x'G5 . lgTo :gfg kl5<br />
c9fO b]lv # 306f pgL k"hfdf latfp5g\ . !) ah]<br />
leq vfgf vfO;s]kl5 eg] pgnfO ! 306f g;'tL<br />
x'b}g . p7]kl5 eg] pgsf] uGtAo ToxLF rfFksf]<br />
?vsf] rf}tf/f] x'g] ub{5 . ToxL a;]/ pgL ufpF6f]ndf<br />
x'g] ;fdflhs tyf wfld{s sfo{sf] nflu ;'emfj<br />
;Nnfx lbO/x]sf x'G5g\ eg] slxn]sfxL ;8s, gfnf<br />
cflb h:tf ljsf; lgdf{0f eO/x]sf] :yndf uP/<br />
klg cfkm\gf] larf/ lbO/x]sf e]l6G5g\ . w]/} ;do<br />
rf}tf/f]df latfpbf laleGg dflg;x? ;+u e]63f6<br />
x'g] ePsf]n] w]/}lsl;dsf hfgsf/Lx? pgL;+u<br />
/xG5 . 6f]n l5d]sdf s]xL k¥of] eg] c? eGbf<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
13
{<br />
;/n / ;sf/fTds ;f]r ePsf]<br />
dflg;nfO{ ;a}n] vf]Hg] ePsfn] p ;w}F<br />
;lqmo /xG5 h;n] ubf{ zfl//Ls /<br />
dfgl;s lx;fan] klg p :j:y /xG5<br />
eGg] s'/fsf] To; If]qsf dflg;x?sf]<br />
nflu pbfx/0f ag]sf5g\ pgL . pxfFsf]<br />
hLjg x]bf{ afFRg hfGg] xf] .<br />
klxn] g} pgL Toxf k'lu;s]sf x'G5g\ . rf}tf/f] ;Fu}<br />
pgsf] ;d]t ;lqmotfdf :yfkgf eO{ ;+rfngdf<br />
/x]sf] t]h ljgfos h]i7 gful/s ;dfhsf] ejg 5,<br />
h;df pgnfO ;lrjsf] lhDd]jf/L lbO{Psf] 5 . x/]s<br />
dlxgfsf] tLg ut] pgLx?sf] ;dfhsf] a}7s a:g]<br />
ub{5 h;df pgLx?n] !)) ?k}ofF dfl;s art ug]<br />
u/]sf 5g\ / cfjZos kg] {nfO C0f lbg] ub{5g\ .<br />
!* ;fndf ;/sf/L hflu/df k|j]z u/]sf pgn]<br />
3/fo;L sf/0fn] @& ;fndf hflu/af6 /flhgfdf<br />
lbPsf lyP . pgL ;DemG5g\ Tolta]nf $)–$%<br />
?lkofF tnj a'em\bf klg k|z:t x'GYof] . clxn]sf]<br />
h:tf] ;a} s'/fsf] nflu k};f vlr{g' kb}{gYof] .<br />
bfp/fdf vfgf aGYof] . clxn] Uof; lsGg' k5{,<br />
oftfoft klg zx/df dfq rNg] x'bf lx8]/}<br />
uOGYof], 6]lnkmf]gsf] vr{ lyPg, 5f]/fx? k9fpbf<br />
klg ;/sf/L :s'n dfq ePsf]n] vf;} vr{ k/]g .<br />
n'uffkmf6f]df klg vf;} vr{ kb}{gYof], h'Qf nufpg]<br />
dflg; zx/lt/ dfq b]lvGy] . pgn] cfk"mn] cfkm\gf]<br />
ljjfxdf h'Qf gnufO bf}/f ;'?jfn dfq nufP/<br />
gfË} v'§f j]x'nf eO uPsf] lbg ;Demb} eg] . clxn]<br />
t k};f geO s]xL x'b}g, lsg]/ NofPsf] 6]lnlehg<br />
x]g{ ;d]t dlxgfsf] tLg ;o s]jnnfO a'emfpg' kg]{<br />
/] lah'nL vr{ afx]s .<br />
pd]/n] *# aif{sf] eP tf klg ;dosf]<br />
kl/jt{gnfO ;lhn} cfTd;ft ug]{ pgsf] :jefjn]<br />
ubf{ g} ;a} pd]/ ;d"xsfx? ;+u pgL 3'nldn x'g<br />
;S5g\ . s'g pd]/sfn] s:tf lsl;dsf s'/fsfgL<br />
/ Jojxf/ dg k/fp5g\ eGg] /fd|/L a'em]sf pgL<br />
pd]/ / dfG5] x]/]/ s'/f ug{ vlKk; 5g\ / t ;a}sf<br />
lk|o klg 5g\ . k|ljlwsf] ljsf; af/]df klg w]/yf]/<br />
hfgsf/L /fVb5g\ pgL . cfk"mn] rnfpg ghfg]<br />
klg OG6/g]6af6 s] ug{ ldN5 s] ug{ ldNb}g<br />
pgnfO yfxf 5 . s'g gflt gfltgf s'g laifosf]<br />
s'g n]endf cWoog ul//x]sf5g\ Tof] klg pgnfO<br />
yfxf 5 . cfkm\gf b'O6L gfltgLx? Pp6L ef/tdf /<br />
csL{ a+ufnfb]zdf cWoog ul//x]sf] k|;Ë ;'gfpbf<br />
pgL lgs} uf}/j dx;'; ul//x]sf] pgsf] cg'xf/af6<br />
emNsGYof] . klxn] / clxn]sf] ;donfO{ s;/L<br />
d"NofÍg ug'{ x'G5 eg]/ pgL;+u s'/f ubf{ klxn] 5'§}<br />
lsl;dsf] cfgGb lyof] eg] clxn] a]Un} lsl;dsf]<br />
cfgGb 5 eg]/ ;'gfpF5g\ . ;do ultzLn ePsf]n]<br />
;do cg';f/ cfkm\gf] ;f]rdf kl/jt{g Nofpg<br />
g;Sg] dflg; PSnf] / b'vL eP/ afFRg' kg]{ pgL<br />
atfpFb5g\ .<br />
;/n / ;sf/fTds ;f]r ePsf] dflg;nfO{<br />
;a}n] vf]Hg] ePsfn] p ;w}F ;lqmo /xG5 h;n]<br />
ubf{ zfl//Ls / dfgl;s lx;fan] klg p :j:y<br />
/xG5 eGg] s'/fsf] To; If]qsf dflg;x?sf] nflu<br />
pbfx/0f ag]sf5g\ pgL . …pxfFsf] hLjg x]bf{ afFRg<br />
hfGg] xf] eg] a'9];sfn klg af]em gx'g] /x]5Ú eg]/<br />
atfp5g\ df]xg k|;fbsf ;fgLdfsf 5f]/f xl/ k|;fb<br />
vltj8f . …d}n] of] pd]/df klg pxfFaf6 slxNo}<br />
lg/f;fhgs s'/f ;'g]sf] 5}g g t slxNo} cg'xf/<br />
g} dlng b]v]sf] 5'Ú vltj8f yK5g\ . df]xg k|;fb<br />
:jo+ klg w]/} aif{ cufl8 a'af cfdf ljTbf / @)^#<br />
kmfNu'0fdf >LdtLsf] d[To' x'Fbf afx]s b'vL x'g'k/]sf]<br />
vf;} ;Demgf g/x]sf] atfp5g\ . dflg;n] cfkm\gf]<br />
hLjg h;/L afFR5' eg]/ ;f]Rof] To;/L g} eujfgn]<br />
k'¥ofpFb5g\ eGg] pgsf] ;f]rfO 5 . pgnfO x]/]/<br />
hfGg] xf] eg] afNosfnsf] h:t} cfgGb lnOsg<br />
a'9];sfn klg latfpg ;lsG5 eGg] lgisif{df k'Ug<br />
;lsG5 . <br />
14 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg @)&@<br />
sfg"g<br />
df Ho]i7 gful/s;DaGwL<br />
Joj:yfsf] ;+lIfKt laZn]if0f<br />
/]jf bfxfn<br />
rewaghimire@yahoo.com<br />
g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg “g]kfnsf] ;+ljwfg”<br />
@)&@ ;fn c;f]h # ut] hf/L ul/Psf] xf] . jf:tjdf<br />
o; ;+ljwfgn] b]zsf] 7"nf] lx:;f cf]u6\g] /fi6«sf<br />
w/f]x/ Ho]i7 gful/ssf] nflu u/]sf] Joj:yf b]Vbf<br />
k|z:t pT;flxt x'g ;Sg] 7fpFx? 5g\ . h;df<br />
6]s]/ P]g, lgodfjnL ag]/ sfof{Gjog eof] eg]<br />
To;nfO 7"nf] pknAwLsf] ?kdf lng ;lsG5 .<br />
‣ ;j{k|yd g]kfnsf] ;+ljwfg,@)&@ sf] efu<br />
-#_ sf] df}lns xs / st{Ao cGtu{tsf]<br />
wf/f !* sf] pkwf/f -#_df ;fdflhs jf<br />
;f+:s[lts ?kn] lk5l8Psf dlxnf, blnt,<br />
cflbjf;L hghflt, czSt c;xfo cflb ;Fu}<br />
Ho]i7 gful/ssf] ;zStLs/0f jf ljsf;sf<br />
nflu sfg"g adf]lhd ljz]if Joj:yf ul/g]5<br />
elgPsf] 5 .<br />
‣ o;/L g} oxL efusf] wf/f $! Dff Ho]i7<br />
gful/snfO /fHoaf6 laz]if ;+/If0f tyf<br />
;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g] 5 egL pNn]v<br />
ul/Psf] 5 . t/ Ho]]i7 gful/sdf ePsf]<br />
;Lksf] pkof]u ug]{ / o;nfO cem kl/:s[t<br />
kfg{ /fHosf] bfloTjaf/] eg] pNn]v<br />
ul/Psf] 5}g .<br />
‣ oxL efu-# sf] wf/f $# df ;fdflhs<br />
;'/Iffsf] xs cGtu{t cfly{s ?kn] ljkGg,<br />
czSt / c;xfo cj:yfdf /x]sf, c;xfo<br />
Psn dlxnf, ckf+utf ePsf jfnjflnsf,<br />
cfkm\gf] x]/rfx cfkmF} ug{ g;Sg] egL pNn]v<br />
ul/P klg oxfF Ho]i7 gful/s egL pNn]v<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
15
ul/Psf] 5}g .<br />
‣ o;/L g} efu-# s} wf/f #% sf] pkwf/f -!_<br />
df :jf:Yo ;DaGwL xssf] Joj:yf ul/Psf]<br />
5 . h;df k|To]s gful/snfO /fHoaf6<br />
cfwf/e"t :jf:Yo ;]jf lg:z'Ns k|fKt ug]{<br />
xs x'g] / s;}nfO klg cfsl:ds :jf:Yo<br />
;]jfaf6 alGrt ul/g] 5}g egL pNn]v ul/P<br />
klg g]kfn h:tf] l;dLt ;fwg / >f]t ePsf]<br />
b]zdf ;a} gful/ssf nflu lg:z'Ns :jf:Yo<br />
;]jf k'¥ofpg] s'/f ug'{ Jojxfl/s gePsf]n]<br />
/fHoaf6 vf; ;+/lIft ;d"xdf of] nfu' ug'{<br />
cfjZos x'G5 / tL ju{df Ho]i7 gful/s<br />
klxnf] k+ltdf cfpg' kb{5 .<br />
‣ oxL efusf] wf/f #) df :jR5 jftfj/0fsf]<br />
xs cGtu{t k|To]s gful/snfO :jR5 /<br />
:j:Yo jftfj/0fdf afFRg kfpg] xs x'g]5<br />
egL pNn]v ul/Psf] 5 . h'g bL3{ hLjgsf<br />
nflu ;sf/fTds sbd xf] eGg ;lsG5 .<br />
‣ Gf]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg, @)&@ sf] efu-<br />
$ sf] wf/f %! sf] /fHosf lgb]{zs l;4fGt,<br />
gLlt tyf bfloTj cGtu{tsf] /fHosf]<br />
gLltx?sf] -s_ sf] /fli6«o Pstf / /fli6«o<br />
;'/Iff ;DaGwL gLltsf] pkwf/f -&_ df<br />
k"j{ sd{rf/L, ;}lgs / k|x/L nufotsf<br />
k"j{ /fi6« ;]jsx?df /x]sf] 1fg, ;Lk /<br />
cg'ejnfO /fli6«o lxtdf ;d'lrt pkof]u<br />
ug]{ egL Ho]i7 gful/sn] cfh{g u/]sf] ;Lk /<br />
cg'ejsf] pkof]u ug]{ egL pNn]v ul/Paf6<br />
Ho]i7 gful/s k|lt /fHosf] ;sf/fTds gLlt<br />
/x]sf] b]lvG5 .<br />
‣ efu-$ sf] wf/f %! sf] -u_ cGtu{tsf]<br />
;fdflhs / ;f+:s[lts ?kfGt/0f ;DaGwL<br />
gLltsf] pkwf/f -@_ df P]ltxfl;s, k'/ftflTjs<br />
tyf ;f+:s[lts ;Dkbfsf] ;+/If0f, ;+jw{g /<br />
ljsf;sf nflu cWoog cg';Gwfg, pTvgg\<br />
tyf k|rf/ k|;f/ ug]{ egL pNn]v ul/Psf]<br />
5 . o;df Ho]i7 gful/sn] cfk"mn] hLjgdf<br />
k|fKt u/]sf] cg'ej, 1fg, ;Lksf] cfwf/df<br />
/fi6«nfO dxTjk"0f{ of]ubfg lbg ;S5g\ .<br />
To;}n] o; cg';f/ P]g, lgodfjnL agfpg'<br />
cfjZos b]lvG5 .<br />
‣ oxL efu-$ s} wf/f %! sf] -r_ cGtu{tsf]<br />
ljsf; gLltsf] pkwf/f -*_ df hg;fª\lVos<br />
tYofª\snfO{ cBfjlws ub]{ /fli6«o ljsf;<br />
of]hgf;Fu cfj4 ug]{ egL pNn]v ul/g'<br />
dxTjk"0f{ s'/f 5 . o;af6 Ho]i7 gful/ssf]<br />
;ª\Vof / l:ytLdf cfPsf] kl/jt{g / To;<br />
cg';f/sf] /fHosf] gLlt x'g] :ki6 b]lvG5 .<br />
‣ oxL efusf] wf/f %! s} -5_ cGtu{tsf]<br />
k|fs[lts ;fwg >f]tsf] ;+/If0f, ;+jw{g /<br />
pkof]u ;DaGwL gLlt cGtu{tsf] pkwf/f -(_<br />
df k|fs[lts k|sf]kaf6 x'g] hf]lvd Go"gLs/0f<br />
ug{ k"j{ ;"rgf, tof/L, /fxt Pj+ k'g:yf{kgf<br />
ug]{ egL pNn]v ul/Psf] laifonfO{ cToGt<br />
;sf/fTds ?kdf Ho]i7 gful/sn] lng'<br />
kb{5 . lsgls ljleGg cfFs8fn] o:tf<br />
k|sf]kaf6 xtfxt x'g] / Iflt a]xf]g]{df a9L<br />
Ho]i7 gful/s g} x'g\ . To;}n] oL dfly<br />
pNn]lvt laifodf klxnf] k|fyldstfdf Ho]i7<br />
gful/s kg'{ k5{ / hf]lvd Go"gLs/0fsf<br />
of]hgf agfpFbf Ho]i7 gful/ssf] cg'ej /<br />
1fgnfO k|of]u ug{ /fi6«n] ljleGg of]hgf<br />
Nofpg' k5{ lsg ls Ho]i7 gful/ssf] cg'ejL<br />
1fgnfO cfw'lgs k|ljlwsf ;fy k|of]u u/L<br />
h'g h'g b]zn] of]hgf agfPsf 5g\ tL b]zn]<br />
agfPsf of]hgf hf]lvd Go"gLs/0f ug{ ;kmn<br />
klg ePsf k|z:t pbfx/0f 5g\ .<br />
‣ oxL efusf] wf/f %! sf] -h_ cGtu{tsf]<br />
16 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
gful/ssf cfwf/e"t cfjZostf ;DaGwL<br />
gLltsf] pkwf/f -!)_ df g]kfnsf] Ifdtf<br />
/ cfjZostfsf cfwf/df hg;ª\Vof<br />
Joj:yfkgsf nflu kl/jf/ lgof]hgnfO<br />
k|f]T;fxg ub}{ dft[ lzz' d[To' b/ 36fO<br />
cf};t cfo' a9fpg] p2]Zo /fi6«sf] /x]sf] s'/f<br />
;+ljwfgdf Joj:yf u/]af6 o;n] a'9\of}nLsf]<br />
cjlw a9fpg ;sf/fTds sbd rfNg] gLlt<br />
/fi6«sf] /x]sf] b]lvG5 .<br />
‣ oxL efusf] wf/f %! sf] -h_ s} gful/ssf<br />
cfwf/e"t cfjZostf ;DaGwL gLltsf]<br />
pkwf/f -!$_ df oftfoft If]qnfO{ ;'/lIft,<br />
Jojl:yt / ckf+utf d}qL agfpg] egL<br />
pNn]v ul/Psf] t/ Ho]i7 gful/snfO{<br />
;dfj]z gul/Psf] e]l6G5 . t/ casf]<br />
;+;f/df oftfoftsf] dxTjnfO{ a'emL /fHon]<br />
o;nfO{ Ho]i7 gful/s d}qL klg agfpg' kg]{<br />
cfjZostf b]lvG5 .<br />
;+3, k|b]z / :yfgLo txsf] clwsf/df Ho]i7<br />
gful/s ;DalGw Joj:yf<br />
‣ cg';"rL - % df ;+3sf] clwsf/ ;"rLsf]<br />
qmd ;ª\Vof #@ df ;fdflhs ;'/Iff / ul/jL<br />
lgjf/0f ;DaGwL clwsf/ ;+3nfO lbOPsf]<br />
5 .<br />
‣ cg';"rL - ^ df k|b]zsf] clwsf/sf] ;"rLsf]<br />
qmd ;ª\Vof ( df :jf:Yo ;]jfsf] clwsf/<br />
k|b]zsf] x'g]5 egL pNn]v ul/Psf] 5 .<br />
‣ cg';"rL - & df ;+3 / k|b]zsf] ;femf<br />
clwsf/sf] ;"rLsf] qmd ;ª\Vof !) df<br />
of]hgf, kl/jf/ lgof]hg / hg;ª\Vof clg<br />
qmd ;ª\Vof !! df ;fdflhs ;'/Iffsf]<br />
Joj:yf pNn]v ul/Psf] 5 .<br />
‣ o;/L g} cg';"rL - * df :yfgLo txsf]<br />
clwsf/sf] ;"rLsf] qmd ;ª\Vof ( df cfwf/e"t<br />
:jf:Yo / ;/;kmfO, qmd ;ª\Vof !^ df<br />
Ho]i7 gful/s, ckf+utf ePsf czStx?sf]<br />
Joj:yfkg clg qmd ;ª\Vof @) df ljkb<br />
Joj:yfkg sf] clwsf/ ;DAfGwL pNn]v<br />
ul/Psf] 5 . •<br />
csf]{ em\ofOFs'6L ljdf]rg<br />
k"j{k|wfgdGqL 8f=afa'/fd e§/fO{n] ut ebf}<br />
!@ ut] Ps ;df/f]xdf xf:oJoª\Uosf/ dfl0fs/Tg<br />
zfSosf] bf]>f] s[lt csf]{ ‰ofOFs'6L ljdf]rg ug'{eof] .<br />
ljdf]rg ePsf] Ps} dlxgfdf ;f] s[ltsf] bf]>f] ;+:s/0f<br />
klg k|sfzs e'F8Lk'/f0f k|sfzgn] ahf/df<br />
NofPsf] 5 .<br />
gkTofpFbf] vfnn] xf:oJoª\Uo If]qdf cfˆgf]<br />
klxrfg b]vfpFb} cfPsf dfl0fs/Tg zfSo d kfqsf]<br />
cfwf/df ;a}h;f] xf:oJoª\Uosf n]v /rgfx? n]Vb}<br />
cfPsf5g\ . y'k|} xf:oJoª\osf k':ts klqsfdf ;Dkfbs<br />
eO;s]sf logL cfkm" nfu]sf] af6fdf Psgf;n] lx8\g<br />
dflx/ 5g\ . a}+ssf] hflu/kl5 ar]sf] ;donfO{ logL<br />
xf:oJoª\Uo ;flxTon]vg / ;dfh;]jfsf] sd{df<br />
nufpg] ub{5g\ .<br />
o; s[lt ;+u|xdf #( yfg xf:oJoª\Uosf n]v<br />
/rgfx? ;ªu|xLt 5g\ . logsf n]v /rgfx? ;/n 5g\<br />
a'‰g sl7g 5}g . ;fgf] ;fgf] s'/fnfO{ klg xf:oJoª\Uosf]<br />
ljifoj:t' agfPsf 5g\ . nfU5 logsf xf:oJoª\Uox?<br />
sf6'{g h:tf 5g\ .<br />
g]kfnL xf:oJoª\Uo<br />
If]qdf Ps ;h{s /<br />
sfo{stf{ ylkPsf]<br />
5 . logL l;:g'kfgL<br />
g]kfndf cfa4 5g\ .<br />
dfl0fssf] klxnf] /<br />
bf]>f] s[ltaf6<br />
n]vsn] kfpg]<br />
n]vs:j lduf}{nfsf<br />
/f]uLsf]pkrf/df<br />
;xof]uL alg/x]sf]<br />
5 .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
17
;d;fdlos<br />
ljkbdf Ho]i7<br />
gful/s<br />
elgG5 “ls k9]/ hflgG5, ls k/]/” k9\g'<br />
cf}krfl/s tyf cgf}krfl/s ?kdf lstfaL 1fg<br />
lng' xf] eg] k/]/ hfGg' eg]sf] cg'ejaf6 lzIff lng'<br />
xf] . jf:tjdf xfd|f] h:tf] ;dfhdf k9]/ hfGg]nfO<br />
dfq dxTj lbPsf] t/ k/]/ hfGg]nfO{ ;dfh /<br />
/fi6«n] vf;} dxTj lbP/ p;sf] 1fgsf] k|of]u u/]sf]<br />
b]lvb}g . To;}n] cg'ejsf] >f]t Ho]i7 gful/s,<br />
dxTjxLg k':tfsf] ?kdf ;dfhdf kmflnP/ /x]sf] 5<br />
/ oxL ;fdflhs / /fli6«o ;f]rn] Ho]i7 gful/ssf<br />
;d:ofx?sf] ;'?jft u/]sf] 5 .<br />
“a'9fa'9L x'g' hLjgsf] zfZjt ;To xf]” of]<br />
zfZjt ;TonfO x[boËd ug{ ;Sg] k':tf qmdzM<br />
;+;f/df x/fpb} uPsf] 5 . zfl//Ls / dfgl;s<br />
?kdf sdhf]/ x'b} hfg] clg kfl/jfl/s, ;fdflhs<br />
/ /fi6«sf dxTjk"0f{ If]qx?af6 klg l;dfGts[t x'Fb}<br />
hfg'n] Ho]i7 gful/sdf n3'tfef; x'g] / o;}af6<br />
emg\ eoÍ/ zfl//Ls / dfgl;s ;d:of pTkGg<br />
x'g] u/]sf 5g\ . To;}n] sltko ca:yfdf a"9fa"9L<br />
x'g' eg]sf] s]an u'dfpg' / c?sf] cfzdf dfq<br />
afFRg' kg]{ hLjgsf] cj:yf xf] eGg] ?kdf ;dfh,<br />
k|fs[lts k|sf]ksf] Go"gLs/0f / kl/ cfof]<br />
eg] ;fdgf s;/L ug]{ eGg] s'/fsf] hfgsf/L<br />
Ho]i7 gful/sx?nfO a9L cfaZos 5 lsg<br />
ls o;sf] pRr hf]lvddf logLx? g} 5g\ .<br />
kl/jf/ / Ho]i7 gful/s cfkm}n] klg a'em]sf] kfOG5 .<br />
cfk"m zfl//Ls / dfgl;s ?kn] ;zSt x'bf k|fKt<br />
u/]sf] cfly{s, ;fdflhs k|lti7f qmdzM u'Db} hfg'<br />
/ cfk\mgf cfwf/e"t cfjZostfsf] jlGrtLs/0fsf]<br />
l:ytLdf a:g' slDt kL8fbfos 5}g . cem log}<br />
Ho]i7 gful/sx? k|fs[lts k|sf]k / åGbsf] kl/l:ytL<br />
;[hgf x'Fbf ;a} eGbf a9L k|efljt x'G5g\ . g]kfndf<br />
xfn} uPsf] e'sDksf] a]nf klg w]/} Ho]i7 gful/sn]<br />
o:t} cg'ej u/]sf] x'g' kb{5 .<br />
cf}ifwL la1fgsf] k|ult, lzIff, r]tgf /<br />
a9\bf] ;'udtfn] dflg;x?sf] cf}ift cfo' qmdzM<br />
a9\b} uO/x]sf] 5 . laleGg tYofÍnfO{ cfwf/<br />
dfGg] xf] eg] casf] ;+;f/ Ho]i7 gful/ssf] ;+;f/<br />
xf] . jt{dfgdf hg;fª\lVos agf]6sf] lx;fan] x]bf{<br />
;+;f/sf] s"n hg;+Vofsf] !@=@ k|ltzt hg;+Vof<br />
Ho]i7 gful/ssf] /x]sf] 5 . oxL hg;+Vofsf] b'O{<br />
ltxfO efu ljsf;f]Gd'v b]zx?df a:g] ub{5g\ h'g<br />
;g\ @)%) ;Dd kfFr efusf] rf/ efu x'g]5 .<br />
To;}n] ca ljsl;t dfq x}g ljsf;zLn /fi6«sf]<br />
;fdflhs agf]6df Ho]i7 gful/ssf] ;+Vofn]<br />
7"nf] lx:;f cf]u6\g]5, h;n] ;dfhsf x/]s<br />
If]qnfO 5'g]5 .<br />
jf:tjdf k|fs[lts k|sf]ksf] pRr hf]lvdsf]<br />
If]q eg]sf] log} ljsf;zLn /fi6«x? g} x'g\ / ToxL<br />
If]qdf Ho]i7 gful/ssf] a;f]af; pRr /x]sf]<br />
18 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
5 . To;}n] k|fs[lts k|sf]kaf6 a9L k|efljt Ho]i7<br />
gful/s g} x'g\, h'g s'/f xfn} s]xL aif{ otf 3l6t<br />
k|fs[lts k|sf]kdf d[To' / k|efljt x'g] ;+Vof /<br />
ltgsf] pd]/ agf]6 cWoog ubf{ k|i6 x'G5 . clg<br />
k|fs[lts k|sf]k eGbf cl3, k|sf]ksf] ;dodf /<br />
k|sf]k kZrft klg cfwf/e"t cfjZostfaf6 jlGrt<br />
x'g] klg Ho]i7 gful/s g} x'g\ . o;/L cfwf/e"t<br />
cfaZostfaf6 g} alGrt ePsf] Ho]i7 gful/sdf<br />
kof{Kt kf}li6s ef]hgsf] cefadf sd tf}n x'g],<br />
laleGg g;g]{ /f]usf] cfqmd0f a9L x'g] cflb x'G5 .<br />
w]/} ;/sf/L, u}/ ;/sf/L ;+:yfx?sf] sfo{qmd leq<br />
klg kg{ g;Sg] l;dLt >f]t / ;fwgsf] sf/0fn]<br />
cfk\mgf] kl/jf/ klg ;+o'Staf6 Psnlt/ 9Ngfn]<br />
kl/jf/af6 5'l§P/ PSnf] JolStdf kl/0ft x'g'sf]<br />
kL8f ;+;f/sf] x/]s b]z / ;dfhsf] Ho]i7 gful/sn]<br />
ef]Ub} cfPsf 5g\ .<br />
b'MvL, lk8Lt / ckx]lnt ?kdf /x]sf<br />
Ho]i7 gful/sdf b'MvL leqsf klg cem b'MvL<br />
kfqsf] ?kdf dlxnf Ho]i7 gful/s /x]sf 5g\ .<br />
k'?ifsf] eGbf cf}ift cfo' a9L x'g' / cfk"m eGbf<br />
a9L pd]/sf] k'?if;Fu ljjfx x'g]<br />
;fdflhs k/Dk/fsf] sf/0f Ho]i7<br />
gful/s dlxnfsf] ;+Vof a9L 5<br />
/ ltgLx?sf] ;fdflhs, cfly{s<br />
/ r]tgfsf] :t/ cfFsng g} ug{<br />
g;lsg] bogLo cj:yfdf 5<br />
eGbf clto'lSt gxf]nf .<br />
Ho]i7 gful/ssf] dxTj<br />
/ ;DDffgdf 7"nf–7"nf zAbn]<br />
l;+uf/]/ pgLx?nfO b]jtfsf]<br />
>]0fLdf /fVg] t/ Aoaxf/<br />
;fwf/0f dfgjnfO{ hlt klg<br />
gubf{ hLjgsf] dxTjk"0f{ phf{<br />
cfk\mgf] ;dfh / /fi6«nfO{ lbO<br />
Ho]i7 gful/sdf kl/0ft x'Fbf<br />
vfnL lng] t/ lbg g;Sg] kfqsf]<br />
?kdf dfq x]g]{ ;dfh / kl/jf/sf] ;f]r aGb}<br />
uPsf] kfOG5 . jf:tjdf Ho]i7 gful/s hLljt<br />
Do'lhod x'g\ h;n] xfd|f] ;fdflhs k/Dk/f dfq<br />
x}g kfl/jfl/s dxTj / OHhtnfO{ klg af]s]sf<br />
5g\ . “cfuf] tfKg' d'8fsf] s'/f ;'Gg' a'9fsf]” eGg]<br />
g]kfnL pvfgn] Ho]i7 gful/ssf] ;Lk / cg'ejsf]<br />
pkof]u slt dxTjk"0f{ 5 eGg] b]vfP klg vf; o;<br />
lsl;dsf] jftfj/0f ag]sf] b]lvb}g . oxL k|fs[lts<br />
k|sf]ksf] Go"gLs/0f / kl/ cfof] eg] ;fdgf s;/L<br />
ug]{ eGg] s'/fsf] hfgsf/L Ho]i7 gful/sx?nfO<br />
a9L cfaZos 5 lsg ls o;sf] pRr hf]lvddf<br />
logLx? g} 5g\ . t/ la8Dagf o; lsl;dsf<br />
sfo{df klg vfnL o'jf / afnaflnsfsf] dfq<br />
vf]hL ul/G5 . To;}n] kl/jf/, ;dfh / /fi6«n]<br />
Ho]i7 gful/sf] 1fg, ;Lk / cg'ejnfO{ ;fd]n u/L<br />
k|fs[lts k|sf]k Go"gLs/0fsf sfo{qmd rnfpFbf a9L<br />
k|efjsf/L ePsf] s'/f ljZjsf w]/} b]zdf k|dfl0ft<br />
eO;s]sf] 5 . To;}n] ca xfdLn] klg otf ;f]Rg]<br />
x}g t <<br />
– Ho]i7 gful/s 8]is<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
19
;lqmo hLjg<br />
a]k'm;{lbnf Ho]i7 gful/sx¿<br />
wflbªsf] pQ/L e]ssf ls;fgx? y'G;], 8f]sf,<br />
8fnf h:tf rf]ofsf ;fdfg agfP/ cyf]{kfh{g<br />
ub{5g\ . ;]t'{ emfnf{ª\ / ltlKnª ufpFsf 3/-<br />
3/df a[4 b]lv jfns ;Dd afx|} dlxgf rf]of;Fu<br />
v]ln/x]sfsf b]lvG5g\ . -( ;fpg @)&@ sflGtk'/<br />
b}lgs_<br />
wflbªsf] w'iff ! sf &% aifL{o z'qm axfb'/<br />
r]kfª wflbªsf] r/f}bL ahf/ / uf]/vf £ofNrf]s<br />
uflj; hf]8\g] t'Ogsf 8«fOe/ ag]sf 5g\ . k|To]s<br />
JolStnfO{ tf/]jfkt !) ?k}ofF lng] pgL cfk"m /<br />
cfkm\gf ckfª\u 5f]/fsf] u'hf/f rnfpb} cfPsf<br />
5g\ . -@& c;f]h @)&@ sflGtk'/ b}lgs_<br />
dsjfgk'/ gfd6f/sL *) aif{ sf6L;s]sL<br />
aof]a[4 wgdfof r]kfª cfkm\gf b'O{ gfltgftLgf<br />
x'sf{O/x]sL l5g\ . afa' cfdfn] 5f]8] klg oL<br />
gfjflns k|ltsf] st{Ao oLgn] e'n]sL 5}gg\ . -@&<br />
c;f]h @)&@ sflGtk'/ b}lgs_<br />
oL t s]xL k|ltlglw Ho]i7 gful/ssf<br />
slxn]sfxL cfsne'msn b}lgs klqsfdf 5flkg]<br />
va/ dfq x'g\ . zx/df a;L ;/sf/L jf u}/ ;/sf/L<br />
sfd ug]{ dflg;sf] Pp6f lglZrt pd]/ ePkl5<br />
cjsfz k|fKt ug]{ eGg] x'G5 t/ ufpFdf /x]sf xfd|f<br />
af cfdfnfO{ x]/f} t hLjg /x];Dd slxNo} k'm;{b 5<br />
t < ;a} ;Gtfg k9\g], hflu/sf] l;nl;nfdf jf c?<br />
sfo{n] ubf{ zx/df g} a:b5g\ . xfd|f ufpFx? x]¥of]<br />
eg] a[4cf>ddf kl/0ft eO;s]sf 5g\ . s]Gb|Lo<br />
tYofª\s ljefun] ;g\ @)!$ df ;fj{hlgs u/]sf]<br />
tYofª\snfO cfwf/ dfGg] xf] eg] klg jfnjflnsf<br />
/ a[4a[4fsf] 7"nf] lx:;f ufpFdf g} a:b5g\ .<br />
To;}n] xfd|f ufpFsf Ho]i7 gful/sn] cfk"mn] ;s]sf]<br />
/ hfg]sf] ;Lk k|of]u u/L lqmofzLn hLjg g}<br />
latfO/x]sf 5g\ . ltgLx?sf] b}lgs lqmofsnfknfO{<br />
/fli6«o :t/sf ;~rf/ dfWodn] 7fpF Psbd} sd<br />
lbg] / lbOxfn] klg pd]/ gv'nfpg] kl/kfl6n] u/]/<br />
xfd|f Ho]i7 gful/sn] kl/jf/, ;dfh / /fi6«nfO{<br />
clxn] lbO/x]sf] of]ubfgsf] plrt sb/ x'g ;s]sf]<br />
5}g . To;}n] o; Ho]i7 gful/s å}dfl;s klqsfn]<br />
oL s'/fx?nfO{ k|fyldstfsf ;fy :yfg lbg]5 .<br />
o;/L a[4a[4f x'bf klg cfk"mn] ;s]sf] of]ubfg lbO{<br />
;dfhsf] pGgltdf nfUg] oL xfd|f af cfdf<br />
cfb/0fLo 5g\ .<br />
•<br />
20 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
cWofTd<br />
wd{sf] k|ToIf :j?k<br />
rGb| / ;"o{ x'g\<br />
hgfb{g l3ld/]<br />
;x–k|fWofks lq=la=<br />
;gftg wd{sf] d"n:j?k zfZjt ;Tosf]<br />
k|ltkfbg xf] . zfZjt ;Tosf k|tLs rGb| / ;"o{<br />
x'g\ . cfsfzdf rGb| / ;"o{ /x];Dd ;gftg wd{<br />
g s;}n] gfz]/ gfl;G5 g t of] wdf{Gt/0f g}<br />
x'g;Sb5 . clxn] g]kfndf wdf{Gt/0f eof] eg]/<br />
Hofb} sf]sf]xf]nf] xfn]sf] ;'lgG5 . jf:tjdf wdf{Gt/0f<br />
x'g} ;Sb}g . c1fgtfsf] ut{df dfG5]nfO{ km;fpg<br />
;lsG5, dfG5]n] zfZjt ;TonfO{ 5f]8]/ t'ngfTds<br />
;TonfO{ klg 5f8]/ k"0f{tM c;Totkm{ hfg ;S5 .<br />
of] JolStsf] s'/f xf] . JolStsf] k|j[lQsf sf/0f wd{<br />
rflxF slxNo} kl/jt{g x'Fb}g, x'g ;Sb}g . ;gftg<br />
wd{nfO{ 5f]8]/ hfg]x?n] of t ;gftg ;TonfO{<br />
hfg]s} x'Fb}gg\, of t k"0f{ c1fgn] 3]l/Psf x'G5g\,<br />
ltgLx?sf] dfq wdf{Gt/0f ePsf] dflgPsf] x'G5 .<br />
k"0f{ 1fgLsf] wdf{Gt/0f sbflk ;Dej 5}g .<br />
…wf/0ffb\ wd{ldTofx'M Ú o; kl/efiff cg';f/<br />
cfwf/nfO{ wd{sf] d"n dflgG5 . cyf{t\ clwi7fg g}<br />
wd{ xf] . of] ;+;f/df hlt hLj jf lghL{jx? 5g\ tL<br />
;a}nfO{ wd{n] g} wf/0f u/]sf] x'G5 . æwdf]{ wf/ot]<br />
k|hfMÆ eGg'sf] d"n tfTko{ oxL xf] . o; Znf]sf+zdf<br />
k|hf eg]sf] hgtf x}g . ;"o{af6 k[YjL OToflb u|xx?<br />
hlGdG5g\ . k[YjLaf6 hn, hnaf6 hLjsf] pTklQ<br />
x'G5 . oL ;a} k|s[i6 ?kn] hlGdPsfn] logLx?nfO{<br />
…k|hfÚ elgPsf] xf] . cyf{t\ k|hf eg]sf] r/fr/ hut\<br />
xf] eg] xfn ;"o{n] oL ;a}nfO{ cfˆgf] u'?Tjfsif{0fsf<br />
zlStåf/f wf/0f ub{5 . æwdf]{ wf/ot] k|hfMÆ eg]sf]<br />
klg oxL xf] . cfwf/ g} wd{ xf] . ;"o{ s;sf] cfwf/df<br />
l6s]sf] 5 t < o; s'/fsf] j}1flgsx?n] klg :ki6<br />
ls6fgL ug{ ;s]sf 5}gg\ . OlGkmlgl6 -cgGt_<br />
df ;a} 6'lËg] s'/f atfpF5g\ . wd{df klg ToxL<br />
cgGtnfO{ eujfg\ dflgPsf] 5 / cgGt rt'b{zLsf<br />
lbg pg} cgGtsf] Wofg pkf;gf ul/G5 .<br />
…wd{Ú zAb ljZjf;;Fu dfq ;DalGwt 5}g .<br />
of] cf:yf / lgi7fsf] ljifo dfq} klg xf]Og . wd{<br />
lj1fgsf] ljifo klg xf] . o;nfO{ …l/lnhgÚ sf]<br />
cg'jfbsf] ?kdf a'em\g] u/]sfn] clxn] ;d:of<br />
ePsf] 5 . To;}n] Pp6f lxGb'n] pmWj{/]t x'g<br />
hg}sf] lzvf, 6'kLsf] lzvf, /IffaGwg OToflbsf]<br />
lzvf agfPs} x'G5 . lzvf clUg;Fu} hf]l8G5 .<br />
cyf{t\ clUgsf] nKsFb} u/]sf] HjfnfnfO{ clUglzvf<br />
elgG5 . o;sf] ;DaGw ;"o{;Fu x'G5 . To;}n] lxGb'n]<br />
xjgflb sd{ u/]/ clUg;Fu, c£o{bfg OToflbaf6<br />
/ ufoqL dGqdfkm{t\ …;ljt[Ú tTjsf] dgg ub}{<br />
;"o{;Fu ;DaGw /fVg} kb{5 . ;"o{ xfdL ;a}sf] cem<br />
…wd{Ú zAb ljZjf;;Fu dfq ;DalGwt<br />
5}g . of] cf:yf / lgi7fsf] ljifo dfq}<br />
klg xf]Og . wd{ lj1fgsf] ljifo klg<br />
xf] . o;nfO{ …l/lnhgÚ sf] cg'jfbsf]<br />
?kdf a'em\g] u/]sfn] clxn] ;d:of<br />
ePsf] 5 .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
21
g]kfnsf] rGb| ;"o{ em08f x6fpF5'<br />
eGg]x?n] cfsfz dfu{sf] rGb|–;"o{ x6fP<br />
t axfb'/ g} dfgf}+nf t/ g]kfnsf] rGb|–<br />
;"o{ em08f x6fP/ ;gftg wd{ gf:5'<br />
eGg] s;}sf] ;f]r 5 eg] Tof] p;sf]<br />
lbjf:jKg xf] .<br />
ljz]if u/L hLjhut\sf] k|f0fjw{s ePsfn] d'Vo<br />
cfwf/ xf] To;}n] ;"o{ …wd{Ú xf] . ;"o{ ljgf s]xL sfd<br />
x'g ;Sb}g . ;"o{;Fu lg/k]If eP/ hLjg afFRg ;S5'<br />
eg]/ s;}n] eG5 eg] p;sf] ts{ ;'g]/ s]jn xfF:g<br />
dfq ;lsG5 . To;/L g} wd{ lg/k]If x'G5' eg]/ sf]xL<br />
cfkm"nfO{ bfaL u5{ eg] p;sf] ts{ ;'g]/ s]jn<br />
xf:g dfq ;lsG5 .<br />
…clUg;f]dldb+ hut\Ú o; jfSo cg';f/ o;<br />
;+;f/nfO{ rnfpg] clUg tTj / ;f]d tTj /x]sf<br />
5g\ . h;/L …clUgÚ wd{sf] d"n tTj xf] To;}u/L<br />
;f]d cyf{t\ …cf];\Ú tTj klg wd{sf] d"n kIf xf] .<br />
cf];\ eg]sf] hntTj xf] . o;}n] c+u|]hLdf ;d'b|nfO{<br />
cf];g elgG5 . To;}u/L j[li6sf] sf/s k[YjLsf]<br />
Ps txnfO cf]hf]g elgG5 . h;/L hntTj ljgf<br />
s'g} hLj Psl5g klg afFRg ;Sb}gg\ To;}u/L hn<br />
g} wd{ ePsfn] wd{ lg/k]If eP/ s'g} klg hLj<br />
afFRg ;Sb}gg\ . sf]xL d gf/fo0f;Fu lg/k]If 5' eGg]<br />
bfjL u5{ eg] of t p;n] wd{nfO{ a'em]s} x'Fb}g of<br />
t wd{sf gfddf …l/lnhgÚ sf] JofVof ul//x]sf]<br />
x'G5 . oxL cf];\ tTjaf6 cf}iflw cflb aGb5g\ .<br />
cf];d08n eGbf dfly rGb|d08n / rGb| d08n<br />
eGbf dfly ;f]dd08n /x]sf] 5 . of] ;f]dnfO{ a'em\g<br />
;"o{ d08n eGbf dfly hfg'kg]{ ePsfn] ToxfF;Dd<br />
dg'iosf] ult k'Ug ;Sb}g To;}n] rGb|nfO{ g}<br />
…;f]dÚ sf] k|ltlglw dfg]/ Jojxf/ ul/G5 . g]kfnsf]<br />
em08fdf klg ;f]dd08nsf] k|ltlglwsf] ¿kdf<br />
rGb|nfO{ /flvPsf] 5 . oxL em08f g} ;gftg wd{sf]<br />
em08f xf] . cfsfzsf rGb| / ;"o{ Pj+ wtL{sf clUg<br />
/ hn -/ftf] / gLnf] /Ë _ geO{ hLjhut\ rNg<br />
g;Sg] ePsf]n] g]kfnsf] rGb| ;"o{ em08f x6fpF5'<br />
eGg]x?n] cfsfz dfu{sf] rGb|–;"o{ x6fP t axfb'/<br />
g} dfgf}+nf t/ g]kfnsf] rGb|–;"o{ em08f x6fP/<br />
;gftg wd{ gf:5' eGg] s;}sf] ;f]r 5 eg] Tof]<br />
p;sf] lbjf:jKg xf] .<br />
ef}lts ;Qf / r}tGo ;Qfsf] hf]8af6 xfd|f]<br />
h}ljs cl:tTj /xG5 . ef}lts cl:tTj klg lg/k]If<br />
5}g . c0f' kbfy{df clGjt /xG5, kbfy{ wtL{sf]<br />
cfsif{0fdf clGjt /xG5 . To;}n] ef}lts ;Qf klg<br />
:jtGq 5}g . r}tGo ;Qf¿kL hLj cfTdf;Fu clGjt<br />
/xG5 / cfTdf k/dfTdf;Fu clGjt /xG5 . o;/L<br />
ef}lts xf];\ jf r}tGo b'j} ;Qfsf] clwi7fgnfO{<br />
j]bfGtLx? a|x\d eGb5g\, af}4x?n] …z"GoÚ eGb5g\,<br />
;f+Vox?n] k|s[lt / k'?if eGb5g\, g}oflosx?n]<br />
…O{Zj/ -stf{_ eGb5g\=== . o;af6 lg/k]If sf]xL<br />
x'Fb}g . To;}n] wd{ s]jn lxGb' lg/k]If x'g ;S5,<br />
ls|lZrog lg/k]If x'g;S5, O:nfd lg/k]If<br />
x'g ;S5 t/ wd{lg/k]If sbflk x'g ;Sb}g . of]<br />
wd{lg/k]If zAb aGb} aGb}g, of] s;n] agfPsf]<br />
xf] p;nfO{ ufO{hfqfdf xf:oJoª\Uo k'/:sf/ lbg'<br />
pko'Qm b]lvG5 .<br />
n]vs sflGtk'/ Pkm=Pd=sf wfld{s sfo{qmd k|:tf]tf klg x'g\ .<br />
a'af cfdfsf] ;DklQ dfly 5f]/f5f]/Lsf] sfg'gL ?kd} xs nfUg] t/ tLg} a'af cfdfn] nfos<br />
agfPsf 5f]/f5f]/Lsf] sdfOdf a'af cfdfsf] xs nfUg' t k/sf] s'/f cfkm\gf a'af cfdfsf] ;DklQ<br />
vfP/ klg pgLx?sf] plrt x]/rfx gug]{ 5f]/f5f]/LnfO{ ;dfh / /fi6«n] s]jn g}ltstfsf] k|Zg<br />
dfq p7fP/ ePg . o:tf cdfgjLo / lje]bsf/L sfg'gsf] cGTo ug{ rf/}lt/af6 cfjfh p7fcf} .<br />
22 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
ahf/<br />
Ho]i7<br />
gful/s<br />
nIfLt<br />
pTkfbg<br />
ahf/sf] dfunfO x]/L gofF gofF pTkfbgsf j:t'x?<br />
cfpg] qmd;Fu} Ho]i7 gful/ssf nflu pkof]uL<br />
;fdfgsf j:t'x? ahf/df cfpFg yfn]sf5g\ .<br />
s]xL;do cl3 ;Dd Ho]i7 gful/ssf ;fdfg<br />
lsGg vf]hLvf]hL lxF8\g' kYof]{ eg] hxfFsxLF<br />
kfOFb}g lyof] . clxn] k;n k;ndf plgx?sf<br />
;fdfgn] 7fpF kfPsf] 5 . pTkfbsx?n] klg<br />
Ho]i7 gful/ssf cfj:ostfnfO a'emL gofF<br />
gofF j:t' pTkfbg ug{ yfn]sf 5g\ . To:tf<br />
j:t'sf] k|of]un] Ho]i7 gful/ssf] lhjgofkgdf<br />
;xh k'¥ofPsf] 5 . ahf/df cfPsf To:tf<br />
j:t' tyf k|ljlwsf af/] s]xL hfgsf/L oxfF<br />
pNn]v ul/Psf] 5 .<br />
rDrf sfF6f<br />
Ho]i7 gful/sx?nfO{ ;lhnf];Fu vfg]s'/fx?<br />
vfgsf] lglDt o; lsl;dsf rDrf sfF6fn]<br />
;xof]u k'¥ofpFb5 . o; lsld;sf] rDrf<br />
sfF6fsf] ;dfpg] efu a]ngfsf/ ePsf]n]<br />
ubf{ sdhf]/ ;dfpg] Ifdtf ePsf] Ho]i7<br />
gful/sx?nfO{ o;sf] k|of]u ug{ ;lhnf] x'G5 .<br />
Rollator Walker<br />
lx88'n ug{ ufx|f] x'g] Ho]i7 gful/sx?sf]<br />
nflu o; lsl;dsf] rf/kfªu|] walker lgs}<br />
k|efjsf/L x'g] x'G5 . ljleGg cfsif{s /ªx?df<br />
pknAw o; walker nfO{ k6\ofpg klg ldNg]<br />
ePsf]n] 3/ leq tyf aflx/ hxfF klg k|of]u<br />
ug{ ;lsG5 .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
23
Knee<br />
Walker<br />
Light Weight Wheel Chair<br />
ahf/df e/v/} gofF ;fdu|Lsf] ?kdf cfPsf]<br />
of] walker n] ljz]if lsl;dsf] cj:yfsf<br />
Ho]i7 gful/sx?nfO{ ;xof]u k'¥ofpF5 . h:t}<br />
v'6\6fsf] ;d:of ePsf cyjf s'g} ck/];g<br />
u/]sf Ho]i7 gful/sx?nfO{ lxF88'n ug{<br />
;xh agfPsf] 5 . kfª\u|f], a|]s tyf la/fdL<br />
v'6\6fnfO{ cf/fdbfos ?kdf /fVg ldNg] 7fpF<br />
o; walker sf] laif]ztf xf] .<br />
k5f8L 7[\n 7[\nf b'O{ j6f tyf cuf8L ;–;fgf<br />
b'O{ j6f kfªu|f ePsf] of] Light Weight<br />
Wheelchair n] Ho]i7 gful/sx?nfO{ c?sf]<br />
;xof]u lagf g} otf ptf lx88'n ug{ dbt<br />
k'¥ofpF5 . Ho]i7 gful/sx? cfkm}Fn] o;nfO{<br />
rnfpg ;Sb5g\ . l;6sf] k5f8L g/d l;/fgL,<br />
l;6 a]N6 h:tf ;'lawfx? ePsf] sf/0f of]<br />
Ps cf/fdbfoL Wheelchair Ho]i7 gful/ssf<br />
nflu cltg} pkof]uLl;4 ePsf] 5 .<br />
Scooters<br />
for<br />
Elderly<br />
;lhn} / ;'/lIft ?kdf lx88'n ug{ g;Sg] Ho]i7<br />
gful/sx?sf] nflu o; lsl;dsf] Scooters<br />
clt g} pkof]uL ;fwg xf] . O:s'6/n] sf/sf]<br />
7fpF cf]u6\g g;s]tfklg glhssf] ;fyLefO{<br />
tyf Oi6ldqx?sxfF hfg of] pkof]uL x'G5 .<br />
Shower<br />
Wheelchair<br />
lXjnlro/sf] ;xfotfn] dfq lx88'n<br />
ug{ ;Sg] Ho]i7 gful/sx?nfO{ g'xfpgsf]<br />
nflu o; lsl;dsf] ;fj/ lXjnlro/ clt<br />
pkof]uL x'G5 .<br />
24 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
Shoes for Elderly<br />
Motorized<br />
Wheel Chair<br />
a9\bf] pd]/ ;Fu} Ho]i7 gful/sx?df ljleGg<br />
;d:ofx? b]vf kb{5 . h; dWo] v'6\6f<br />
;DalGw k|d'v ;d:of xf] . lx88'n ug]{ Ho]i7<br />
gful/sx?nfO{ ;xh ?kdf lx8\gsf] nflu h'Qfsf]<br />
7'nf] e'ldsf x'G5 . o; lsl;dsf] h'Qf 3/ leq<br />
tyf aflx/ ;xh ?kdf lx8\gsf] nflu glrKng],<br />
lxn gePsf] / xn'sf x'g] x'gfn] pkof]uL x'G5 .<br />
Folding<br />
Cane<br />
lx88'n ug{ ;xf/f cfjZos kg]{ Ho]i7<br />
gful/sx?sf] nflu folding cane n] ;fxf/fsf]<br />
?kdf sfd ug]{ u5{ . ahf/df w]/} k|sf/sf<br />
folding cane x? pknAw 5g\ . b'a} xftn]<br />
walker ;dfpg g;Sg] Ho]i7 gful/sx?nfO{<br />
o; lsl;daf] cane pkof]uL x'G5 .<br />
Motorized wheel chair o;sf] tNnf]<br />
efudf df]6/ h8fg ul/Psf] x'G5 . of] b]Vbf<br />
cfsif{s lsl;dsf] ;lhnf] lXjnlro/ xf] .<br />
cf/fdbflo l;/fgL, ;'/Iffsf] nflu l;6 a]N6<br />
/ rnfpbf lgoGq0f ug{ clt g} ;xh x'g]<br />
o;sf] laif]ztf /x]sf] 5 . o; lsl;dsf]<br />
lXjnlro/ Ho]i7 gful/sx?nfO{ 3/ leq<br />
tyf 3/ aflx/ hfgcfpg clt<br />
pkof]uL x'G5 .<br />
– Ho]i7 gful/s 8]is<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
25
d':sfg cfkm\gf] – cfkm\gf]<br />
26 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
– Ho]i7 gful/s 8]is<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
sfg"g<br />
Ho]i7 gful/ssf] xsdf ;fdflhs<br />
;'/Iff ;DaGwL Joj:yf<br />
a[4 ca:yfsf sf/0f gful/sx? ;fd'<br />
cfly{s tyf ;fdflhs ?kdf pTkGg hf]lvd<br />
Joj:yfkg ug{ ;3fp k'¥ofpg] p2]Zon]<br />
a[4 eQfsf] gfdaf6 g]kfndf cfly{s aif{<br />
@)%!.)%@ b]lv ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmd<br />
nfu' ePsf]df laleGg ;dodf kl/dfh{g<br />
x'Fb} xfn ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmd ;+rfng<br />
sfo{ljlw, @)^( cg';f/ of] sfo{qmd ;+rfng<br />
eO/x]sf] 5 . ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmdsf]<br />
nflu nlIft ;d"x kl/eflift ug]{, eQf<br />
ljt/0f k|0ffnLnfO ;/nLs/0f ug]{, clen]v<br />
tyf ;"rgf cBfjlws ug]{, eQf ljt/0fdf<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
27
kf/blz{tf sfod ug]{, eQf ljt/0fsf]<br />
k|efjsf/L cg'udg ug]{ tyf jfnjflnsfsf]<br />
kf]if0fdf ;'wf/ Nofpg] p2]Zosf ;fy @)&)<br />
a}zfv !% ut] of] sfo{ljlw :jLs[t u/L nfu'<br />
ul/Psf] xf] . Ho]i7 gful/ssf] xsdf ;fdflhs<br />
;'/Iff eQf k|fKt ug]{ k|of]hgsf nflu s0ff{nL<br />
c~rnsf ;a} gful/sx? / g]kfn clw/fHo<br />
e/sf ;a} blnt gful/sx?sf] nflu ^) aif{<br />
pd]/ k'/f ePsf] / cGosf] xsdf &) aif{<br />
pd]/ k'/f ePsfx?n] kl/ro kq k|fKt u/L<br />
of] eQf k|fKt ug{ ;Sb5g\ . ;fdflhs ;'/Iff<br />
sfo{qmdsf] kl/ro kq k|fKt ug{ cfufdL cfiff9<br />
d;fGtdf dfly pNn]v ul/P cg';f/sf] pd]/<br />
k'/f x'g] JolStx?n] ufpF ljsf; ;ldlt jf<br />
gu/kflnsfdf uO{ d+l;/ !% ut] leq kmf/d<br />
el/;Sg' kg]{ x'G5 . lgMz'Ns ?kdf pknAw x'Gf]<br />
of] kmf/d klxn] b]lv eQf k|fKt ul//x]sfx?n]<br />
;d]t gjLs/0fsf] nflu clgafo{ ?kdf eg'{<br />
kg]{ x'G5 t/ gofF kl/ro kq lng]x?sf<br />
nflu / gjLs/0f ug]{x?sf nflu eg] 5'§f5'§}<br />
9fFrfsf kmf/dx? pknAw /x]sf 5g\ .<br />
ljz]if cg'/f]w<br />
dxfgu/kflnsf / pk-dxfgu/kflnsfx?df<br />
eg] of] kmf/d ;DalGwt j8f sfof{nodf uO<br />
eg{ ;Sg] Joj:yf ldnfOPsf] 5 . gofF kl/ro<br />
kq lngsf] nflu kmf/d eg]{x?n] eg] clgjfo{<br />
?kdf b'O{ k|lt kf;kf]6{ ;fOhsf] kmf]6f] /<br />
g]kfnL gful/stfsf] k|df0f kq ;+nUg ug'{kg]{<br />
Joj:yf /x]sf]5 .<br />
;fdflhs ;'/Iff eQf jfktsf] /sd<br />
;DalGwt JolStnfO rf}dfl;s ?kdf pknAw<br />
u/fpg] gLlt ;/sf/n] lnPsf] 5 . k|yd ls:tf<br />
afktsf] /sd bz}F eGbf cufl8 cflZjg<br />
dlxgfdf, bf]>f] ls:tf df3 dlxgfdf / t]>f]<br />
ls:tf h]i7 dlxgfdf pknAw u/fpg] tflnsf<br />
;/sf/sf] /x]sf] 5 . sltko ufpF ljsf;<br />
;ldtL / gu/kflnsfx?n] gubdf g} /sd<br />
pknAw u/fPsf] b]lvG5 eg] sltkon] a}+s<br />
dfkm{t /sd pknAw u/fpg] u/]sf] kfOG5 .<br />
t/ /fHo sf]ifaf6 dfl;s ?kdf tnj, eQf,<br />
k]G;g nufot cGo s'g} ;fdflhs ;'/Iff<br />
;DalGw ;'ljwf kfO/x]sf gful/sx?n] eg]<br />
;fdflhs ;'/Iff eQf kfpg] 5}gg\ . •<br />
– Ho]i7 gful/s 8]is<br />
Ho]i7 gful/sn] ef]Ug' k/]sf ;d:of / kL8faf/] cfŠgf l5d]s, Oi6–ldq /<br />
e]63f6df yfxf ePsf hfgsf/LnfO{ /fli6«o ax;sf] ljifo agfpg'k5{ . To;f] ul/of]<br />
eg] dfq Ho]i7 gful/ssf xslxtsf nflu plrt gLlt, lgod tyf sfo{qmdåf/f xfd|f]<br />
/ xfd|f ;Gtfgsf] a'9\of}nL hLjg ;'/lIft / ;Ddflgt agfpg ;lsG5 . To;}n] Ho]i7<br />
gful/sk|lt ePsf b'Jo{jxf/ / e]befjaf/] tkfO{+nfO{ yfxf ePsf s'/f xfdLnfO{ n]lv<br />
k7fpg x'g cg'/f]w 5 .<br />
– ;Dkfbs<br />
28 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
sljtf<br />
k'mn]sf] hjfgL<br />
!= ;xL si6 w]/} agL :jfledfgL<br />
k/] dfgl;s 5Gbdf ;To 5fgL<br />
:jo+sd{n]5f} ltdLj[4 hfgL<br />
x/ rfp/Ldf 5 7"nf] sxfgL<br />
@= ljlw1fg k'vf{x?n] lnP/<br />
kl5 Tof] lglw j+znfO{ lbP/<br />
;bf pGgltdf cufl8 a9fO{<br />
Efof} d'Uw dfly lzv/df r9fO{<br />
#= /x\of] ;fy ltd|f] x/kfOnfdf<br />
agL ;DwL ;f;' lbbLefO cfdf<br />
;a} sd{sf] wd{ lgjf{x ub}{<br />
u¥of} kfngf j+zdf 1fg 5b}{<br />
$= s'g} ;j{1fgL agL hlGdb}g<br />
ljgf k|]/0ff k"0f{ sf]xL x'b}g<br />
ToxL k|]/0ffsf] lbof} of]ubfg<br />
oxL cfzdf ls ag"g tL dxfg<br />
%= gug"{ a'9f}nL egL sf]xL x]nf<br />
:jo+ kg'{kg]{ p;}sf] 5 km]nf<br />
oxL ;To a'em\g] ToxL x'G5 1fgL<br />
p;}sf x'Gfg\ ;Gtlt :jfledfgL<br />
^= u/]sf] 5 h;n] 7"nf] of]ubfg<br />
p;}nfO{ sdhf]/L xf] em}F g7fg<br />
a'9f}nL ;a}n] gef]uL x'b}g<br />
s'g} 5}g hf] jL/ To;}n] 5'b}g .<br />
&= wg'em}F sd/ ef] k;]leq ufnf<br />
em/] bfFt, e'm6L{ k/L z'is 5fnf<br />
eP s]z ;]tf a9] bfu sfnf<br />
x'g]5f} ;a} g} oxL ?kjfnf<br />
*= oxL e"ld cfsfz xf] hn oxL xf]<br />
oxLF hlGdg' dg'{ kg]{ oxLF xf]<br />
a'9f}nL hjfgL tyf afNosfn<br />
oL zfZjt s'/fdf 5 s] sf] ;jfn <<br />
(= d afd] ;/]sf] / tft] u/]sf]<br />
;a} sd{ of b[li6 ltd|} k/]sf]<br />
Df lx8\b} 5' p8\b} 5' jf kf}l8b} 5'<br />
;xf/f d ltd|f] lnO{ bf}l8b} 5' .<br />
!)= oxL ;[li6sf] qmd lg/Gt/ rn]sf]<br />
a'9f}nL To;}sf] cg'qmd ag]sf]<br />
tL PsfsL 5}gg\ s'g} j[4j[4f<br />
;bf kf}/vL dgx?df 5 >4f<br />
!!= ;jfT;No sfDb} p7fP/ xft<br />
Uf?g\ dfydf :kz{ cflzif ;fy<br />
agL zAb lg:s] olb d"t{ jf0fL<br />
;a} rfxfgf t'R5 loGsf cufl8<br />
!@= cfjfn j[4f ;a} xfdL ;fyL<br />
xh'/ af k'mk" dfOh' jf k'q gftL<br />
a'9\of}nL ca:yf a8f] efUodfgL<br />
/;Lnf] kmn]sf] k'mn]sf] hjfgL<br />
– k'ik/fh 1jfnL<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
29
cNhfOd;{ /f]u nfu]sf] yfxf<br />
:jf:Yo<br />
kfpg] s]xL nIo0fx?<br />
cNhfOd;{ 8]d]lG;ofsf] Ps k|sf/ xf] . h;df<br />
dflg;n] cfkm\gf] :d/0f zlSt u'dfpFb} hfg] ub{5 .<br />
of] /f]u nfu]sf] dflg; b}lgs hLjgsf ;fdfGo eGbf<br />
;fdfGo sfd ug{ klg g;Sg] l:ytLdf k'Ub5g .<br />
o;sf] vt/f pd]/;Fu} a9\b} hfG5 . vf; u/L ^% aif{<br />
eGbf dflysf dflg;x?nfO of] /f]u nfUg] ePtfklg<br />
% k|ltzt rflxF Tof] eGbf sd pd]/sfnfO{ klg nfUg]<br />
ub{5 . To;}n] eGg ;lsG5 cNhfOd;{ w]/} dfqfdf<br />
a'9\of}nL pd]/df g} b]lvg] Ps lsl;dsf] :yfoL<br />
dfgl;s /f]u xf] . of] /f]usf] ;'?jftsf] ;dodf<br />
lkl8tn] cfk"mnfO{ of] ;d:ofsf] ;'?jft ePsf] yfxf<br />
g} gkfpg] ;Defjgf a9L x'G5 . To;}n] oL s]xL<br />
nIf0fx? 5g\, h;sf] ;xfotfn] of] /f]uaf/] yfxfkfO<br />
;ts{ x'g ;lsG5 .<br />
cNhfOd;{sf bz vt/gfs nIf0fx?M<br />
!= b}lgs hLjgnfO{ g} c;/ kg]{ u/L la;{g' .<br />
o;df JolStn] ev{/} yfxf kfPsf] dxTjk"0f{<br />
hfgsf/L, ;dfrf/, ldlt, ;'rgf cgf}7f] t/Lsfn]<br />
la;{G5 .<br />
@= of]hgf agfpg cyjf ;d:of ;dfwfg ug{<br />
30 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
c;dy{ x'g' .<br />
b}lgs hLjgdf kl/ cfpg] ;d:of ;dfwfg<br />
ug{ xf]; ls cfk"mn] ul//x]sf b}lgs sfd qmd<br />
ldnfP/ ug{ c;dy{ x'g] kl/l:ytLsf] ;[hgf x'G5 .<br />
#= cfkm\gf] 3/ jf sfof{nosf] cfkm\gf] lhDd]jf/L<br />
k"/f ug{ c;dy{ x'g' .<br />
cfk"mn] ul//x]sf] 3/ jf clkm;sf] lhDd]jf/L<br />
k"/f ug{ ;d:of x'G5 . sltko cj:yfdf cfk"mn]<br />
b}lgs v]Ng] u/]sf] v]nsf] lgod la;{g] / ;jf/L<br />
;fwg rnfP/ klxn] uPsf] 7fpFdf k'Ug ;d]t<br />
c;dy{ x'G5 .<br />
$= ;do / 7fpFaf/] cndlng' .<br />
cfk"mn] ;w} lx8\g] af6f], ;w} uPsf] 7fpF jf<br />
ldtL ;do cflb klg cndlng] ;Defjgf x'G5 .<br />
%= x]g{ / a'em\gnfO{ klg ufx|f] x'g' .<br />
of] /f]uaf6 lkl8t JolStnfO{ x]g{, d'Nofª\sg<br />
ug{ / lg0f{o lng w]/} cK7\of/f] x'g'sf] ;fy}<br />
b[li6df ;d:of klg b]lvg ;S5 .<br />
^= af]Nbf / n]Vbf pko'St zAb la;{g' jf pko'St<br />
zAb gcfpg' .<br />
s'/f ubf{, n]Vbf pko'St zAbsf] 5gf]6df<br />
;d:of eP/ cfk"mn] eGg vf]h]sf] s'/f eGg<br />
g;Sg] kl/l:yltsf] ;[hgf x'G5 .<br />
&= cfkm\gf] h?/L ;fdfg unt 7fpFdf /fVg' /<br />
/fv]sf] 7fpF ;Demg g;Sg' .<br />
;fdfgx? pko'St 7fpFdf g/fVg' / Tof] 7fpF<br />
/ sltko ca:yfdf ;fdfgsf] gfd klg la;{g' .<br />
*= sdhf]/ lg0f{o Ifdtf .<br />
sltko ;fdfGo sfdsf] klg lg0f{o lng<br />
g;Sbf JolStut ;/;kmfOdf klg sdL x'g uO<br />
kmf]x/L eO{ a:g yfNb5 .<br />
(= ;fdflhs / kfl/jfl/s ;df/f]xdf sd 3'nldn<br />
x'g yfNg' .<br />
cfk"m ;lqmo /x]sf] ;fdflhs sfd jf<br />
cfkm\gf] dg kg]{ ;fdflhs lqmofsnfk, v]ns'b<br />
cflbsf ;fy} cfkm\gf] kfl/jfl/s ;df/f]xdf klg<br />
;lqmotfdf sdL Nofpg' .<br />
!)= :jefj / afgLdf kl/jt{g cfpg' .<br />
o; /f]uaf6 lkl8tsf] :jefjdf kl/jt{g<br />
cfO hLjgnfO af]emsf] ?kdf lnO ;w} pbf;,<br />
dlng / z+sfn' :jefjsf] x'g yfN5 .<br />
– Ho]i7 gful/s 8]:s<br />
Plhª g]kfndf pknAw Ho]i7 gful/s;DaGwL k':tsx¿<br />
!= j[4f}klgifb\<br />
@= Ho]i7 gful/sdfly ePsf b'Jo{jxf/ ;DaGwL k|sflzt<br />
;dfrf/x¿sf] cWoog k|ltj]bg<br />
#= a'9\of}nL hLjg<br />
$= a'9\of}nL hLjg Joj:yfkg<br />
%= g]kfnL ;dfhdf a'9\of}nL hLjg<br />
^= l8d]lG;of<br />
&= km'n]sf] hjfgL -sljtf ;ª\u|x_<br />
*= ç sf/df 5f}+ ;a -sljtf ;ª\u|x_<br />
(= j[4j[4fsf j]bgfsf :j/x¿ -sljtf ;ª\u|x_<br />
!)= ‘Ho]i7 gful/s’ å}dfl;s klqsf<br />
!!= Year Book of Senior Citizens, Nepal 2013<br />
!@= Year Book of Senior<br />
Citizens, Nepal 2014<br />
!#= ;+o'Qm /fi6«;ª\3sf]<br />
dlxnflj?4 x'g] lje]b pGd"ng<br />
ljifos ;ldltn] kfl/t u/]sf] Ho]i7 dlxnf /<br />
ltgLx¿sf] dfgj clwsf/ ;+/If0f ug]{af/] k|d'v<br />
l;kmfl/;<br />
!$= Ageing Scenario in Nepal -From Policy to<br />
Development.<br />
!%= jfWb{So hLjgaf]w<br />
!^= Year Book of Senior Citizens, Nepal 2015<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
31
;dfh<br />
/fdk|;fbsf] b'd{lt<br />
d'g kf}8]n<br />
zflGt uf]/]6f], rfalxn<br />
Psflaxfg} ha d b"w / klqsf lng k;nlt/<br />
nDsG5', Ps hgf b'Anfkftnf RofpF;] a'9f dfG5]<br />
nfO Pp6f ;aeGbf ;:tf] b}lgs klqsf plEeplEe<br />
kl9/x]sf] b]V5' . pgL Tof] klqsf o;/L kl9/x]sf<br />
x'G5g\, dfgf} klqsf p8]/ st} a]kQf e}xfN5g\ ls<br />
eg] h:tf] . d ;w}F pgnfO k|fo Pp6} e]ife"iffdf<br />
b]V5' . bz aL; aif{ k'/fgf], P3f/ 7fpF v'lDrPsf]<br />
kfOG6, l;nl;n] k'/fgf] sldh / To; dfly<br />
8Nn}8Nnf k/]sf] d}nf] sfnf] plb{sf] h:tf] sf]6<br />
/ h'Qf plxn]sf] uf]N8 :6f/ h;sf] 3fF6Lg]/af6<br />
v'hd'lhPsf] df]hf b]lv/x]sf] x'G5 . logL olt xtf/<br />
/ pT;'stfn] s] kl9/x]sf x'G5g\ klqsf k;nd}<br />
plEeplEe d}n] a'em\g ;s]sf] lyOg .<br />
Ps lbg d Pp6f sDkgLsf] nfef+z lng<br />
k+ltdf pleO/x]sf] lyPF, crfgs tL ;Hhg ToxL<br />
e]ife"iffdf cl;g kl;g x'b} cfP/ nfOgdf nfu] .<br />
Ps t dnfO Tof] k+ltdf a;]sf dflg;x? b]v]/<br />
To;} ljt[i0ff eO/x]sf] lyof], To;dfly tL ;Hhg<br />
cfP kl5 t emg\ c;xgLo eP/ cfof] . k+ltdf<br />
ePsf c;L k|ltzt hlt dxfg'efjx? ;a} cjsf;<br />
k|fKt k+};ÝL - ;Q/L aif{ eGbf dflysf lyP . Tof]<br />
sGr6 ;]Sg] 3fddf 306f}F pleP/ ;]o/sf] sf/f]jf/<br />
ug]{ oL Ho]i7 gful/sx? sf]xL klg cefju|:t<br />
/ gk'Ubf h:tf lyPgg\ t/ lognfO hLjgsf] of]<br />
/dfOnf] / cf/fd ug]{ a]nfdf k};fsf] sqf] nt<br />
nfu]sf] < sf]xLsf]xL t nfef+z / af]g;sf] sfuhsf]<br />
vf]:6f af]s]/ 3/ klg k'Ug g;Snfg h:tf lyP .<br />
dnfO bof / s?0ff b'a} nfu]/ cfof] . Tof] lbg d}n]<br />
kv]{/ eP klg pgnfO afOsdf lnP/ cfPF / ToxL<br />
gftfn] xf]nf d}n] pgsf] hLjgdf lrof]rrf]{ ug]{<br />
df}sf kfPF .<br />
pgL cyf{t\ /fdk|;fb, xfd|} 6f]nsf] d'Vo<br />
rf]sdf c9fO tn] uhasf] 3/df a:bf/x]5g\ .<br />
b'O{ tnf rflxF ef8fdf, cfk"mx? Efg] dflysf] cfwf<br />
tnfdf . 3/df a'9L afx]s sf]xL /x]g5g\ . Pp6f<br />
5f]/f cd]l/sf, sfG5L 5f]/L Sofg8f . 5f]/f au{/<br />
a]R5 c/], 5f]/L csf{sf] aRrf :ofxfl5{g\ /] . 5f]/f]<br />
g]kfn gcfPsf] kfFr aif{ eGbf a9L eO{;s]sf]<br />
/x]5 / kmf]g;f]g klg 5 dlxgfdf Ps k6s eGbf<br />
a9L ubf]{ /x]g5 . 5f]/f] g]kfnaf6 kmf]g ubf{ ;:tf]<br />
k5{ eg]/ afa'cfdfnfO kmf]g ug{ eGbf]/x]5, afa'<br />
nf]eL vr{ x'G5 eg]/ kmf]g} ubf{/x]g5g\ . 6f]nsf<br />
5f]/Ln] rflx Ps k6s dfof u/]/<br />
cfdfnfO Sofg8f 3'Dg af]nfOg\ . a'9L<br />
b+u kb}{ s'lbg\ a'9fnfO PSn} 5f]8]/ .<br />
em08} Ps aif{ kl5 a'9L g]kfn kmls{g\<br />
/ Po/kf]6{df a'9fnfO b]Vg]lalQs}<br />
s+snfzAb u/]/ ?g yfln5g\ . 5f]/Ln]<br />
t cfdfnfO ;'Ts]/L :ofxfg{ kf] af]nfPsL<br />
/lxl5g\ .<br />
32 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
k'/fgfaf;Ln] a'9fnfO{ To;}n] xf]nf nf]eL a'9f, sGh';<br />
a'9f, eg]/ gfd} rnfPsf /x]5g\ . x'Gf klg 6f]nsf<br />
kmnk"mn k;n], t/sf/L k;n] s;}nfO klg a'9fn]<br />
slxNo} s]xL lsg]sf] ;Demgf /x]g5 . slxn]sfFxL<br />
s]/f lalu|P/ ;:tf]df a]Rg /fv]sf] a]nfdf eg] a'9f<br />
s;}n] b]Vnf ls eg]/ 8/fpb} s'lxg yfn]sf] s]/f<br />
eg] lsGbf/x]5g\ .<br />
a'em\b} hfFbf, a'9f;+u k};f gePsf] sxfF kf] /}5<br />
/ < axfn dfq} ;Q/L xhf/ cfpbf] /x]5 dlxgfsf]<br />
To; dfly kRrL; krf; nfvsf] t ;]o/ klg 5<br />
c/] pgL;+u . s'g} ;]o/ lg:sg kfPsf] 5}g pgL<br />
n8\b} k8|b} lsGg bu'l/ xfNbf /x]5g . ToxL ;]o/sf]<br />
hfgsf/L k|fKt ug{ dl/xQ] u/]/ k9\bf /x]5g\<br />
klqsf . ;]o/ ;dfrf/ afx]s c? b]z ljb]zsf] s'g}<br />
;dfrf/;+u s'g} dtnj /x]g5 pgnfO . ;]o/ lsGg]<br />
/ nfef+z lng] bf}8fbf}8df Ps k6s df]6/;fOsnn]<br />
/ Ps k6s t ;fOsnn] klg lxsf{O;s]sf]<br />
/x]5 pgnfO{ .<br />
/fdk|;fbhL d]/f] a'af eGbf klg a9L pd]/sf<br />
lyP . af6f]df o;f] e]6\bf d pgnfO ;w} gd:sf/<br />
u/]/ ;~rf]la;~rf] ;f]Wg] uy]{F . To;}n] xf]nf Ps<br />
lbg ;fFemkv pgsf] 3/g]/af6 sxLF hfg nfu]sf]<br />
lyPF, a'9fn] ;fx|} s/ u/]/ cfkm\gf] sf]7fdf lnP/<br />
uP . /fd k|;fbhLsf] a}7s t 7"n} lyof] t/ lau|]/<br />
st} cgsG6f/df ylGs/x]sf] 8f]h/ h:tf], e'O{+df<br />
cf]5\ofPsf] sfk]{6 v'OlnPsf] / EjfFª\ klg k/]sf],<br />
;f]kmfx? Wfl:s;s]sf] / rfpl/Psf] . ToxL lbg d}n]<br />
/fdk|;fbhLsL cwf{ª\uLgLnfO klg b]vF] . a'9L t<br />
a'9f eGbf klg b'AnL kftnL ;'s]gf; nfu]h:tL .<br />
d of] cfG6LnfO k|fo b]VyF ], a]n'sL ;sL g;sL<br />
sGb} kz'kltlt/ uO/x]sf] . a'9fn] dnfO Ps t'sf]{<br />
;fgf] skdf xfn]sf] lrgL klg xfNof xf] ls x}g<br />
To:tf] sfnf] lrof / ug]/ b'O{6f la:s'6 Tof] klg<br />
vf]O slxn]sf] xf], cf]:;L;s]sf] . s'/f] ub}{ hfbf<br />
d}n] yfxf kfPF, oL b'a} a'9fa'9L gvfOgvfO sg<br />
6fS;LPsf] /x]5g\ . Tof] pd]/df dhfn] laxfg a]n'sf<br />
b"w lkpg' kg]{, b"w t logLx? lsGbf g} /x]g5g\ .<br />
df5fdf;'sf] gfddf dlxgfdf Ps k6s Ps kfp<br />
lsg]/ tLg lbg;Dd emf]n vfbf/x]5g\ . laxfg P3f/<br />
ah]lt/ Ps} k6s Ps ufF; eft l6k]kl5 Ps} k6s<br />
a]n'sf Pp6f /f]6L vfFbf /x]5g\ . g kmnk"mn g s'g}<br />
tfultnf] lrh . eft / /f]6L klg gvfbfgvfbf<br />
k]6el/ klg gvfg] . nf]e t nf]e s] sf] nf]e,<br />
pd]/df ug'{ kl/>d ul/;s]/<br />
5f]/f5f]/LnfO nfos agfO;s]kl5<br />
ca tkfOnfO{ klg cf/fdsf], ;'vsf]<br />
lhGbuL latfpg] clwsf/ 5 . lsg<br />
o;/L cfkm\gf] z/L/nfO{ b'Mv lbO/xg'<br />
ePsf] 5 .<br />
s;sf nflu nf]e <<br />
cd]l/sfdf au{/ a]Rg] 5f]/fn] Ps t kmf]g<br />
klg ubf]{ /x]g5 / kmf]g u-of] eg] –‘a'jf Tof] 3/<br />
a]r]/ dnfO k};f lbg' d cd]l/sfdf 3/ lsG5'’<br />
afx]s c? s]xL eGbf]/x]g5 . t} klg a'9f a'9L 5f]/f]<br />
eg]kl5 x'?Ss . 5f]/f] rflxF 3/ a]Rof] eg] cfdf<br />
a'af sxfF a:5g\ eg]/ ;f]Rbf] klg /x]g5 . cfdf<br />
a'afnfO k};f vr{ x'G5 eg]/ cd]l/sf b]vfpg klg<br />
af]nfPsf] /x]g5 . 5f]/Ln] rflx Ps k6s dfof<br />
u/]/ cfdfnfO Sofg8f 3'Dg af]nfOg\ . a'9L b+u kb}{<br />
s'lbg\ a'9fnfO PSn} 5f]8]/ . em08} Ps aif{ kl5<br />
a'9L g]kfn kmls{g\ / Po/kf]6{df a'9fnfO b]Vg]lalQs}<br />
sÍnfzAb u/]/ ?g yfln5g\ . 5f]/Ln] t cfdfnfO<br />
;'Ts]/L :ofxfg{ kf] af]nfPsL /lxl5g\ . Ps aif{ ;Dd<br />
a'9Ln] ;lsg;sL gflt :ofxfl/5g\ . 3/sf] sf]7f<br />
afx]s s]xL b]Vg kfOg5g\ . g st} nlulbP5g\ gst}<br />
3'dfO lbP5g\ . a'9L lar/LnfO l;Q}sf] wfOcfdf<br />
agfP/ Po/kf]6{af6 3/ clg 3/af6 km]/L Po/kf]6{<br />
lhDdf nufP/ g]kfn k7fO lbO5g\ Kof/L 5f]/Ln] .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
33
Ps lbg zlgaf/ /fdk|;fbhL xftdf ;]o/sf]<br />
klqsf af]s]/ d sxfF cfOk'u] / ;]o/sf] k|jrg lbg<br />
yfn] . s] lsGbf kmfObf x'G5, s'g lsGbf x'Gg, s'g<br />
a]Rg' k5{ PS;k6{ h:tf] aofg ug{ yfn] . vfgf vfg]<br />
a]nf eO;s]sf] lyof] t/ a'9f p7\g] gfd} lnO/x]sf<br />
lyPgg\ . s]xL gnfu]/ >LdtLn] cfP/ -‘vfgf vfg]<br />
xf]Og LdtLsf] k'/} efu df;' eft ykLykL<br />
vfOlbP . a'9f vfg g;Sg] xf]Og /x]5g\ . s] sf]<br />
Toqf] nf]e < dnfO a'9f a'9L k|lt bof / l/; b'a}<br />
hfu]/ cfof] l/;fP/ s] ug'{ < g st}sf] gftf g t<br />
st}sf] ;DaGw eGg' t s] eGg' .<br />
;do laQ} uof] . a]nfavt /fdk|;fbhLnfO<br />
e]6L g} /fVy]F t/ s'g} lbg s'g} If0f klg a'9fsf]<br />
cg'xf/, z/L/ jf e]ife"iffdf s'g} gjLgtf gb]Vbf<br />
xfd|f] g]kfnL ;dfhsf] Ho]i7 gful/ssf] u'lD;Psf]<br />
dfgl;stf k|i6 eP/ cfpbYof] . 5f]/f5f]/LnfO<br />
df8eft VjfP/ eP klg k9fp, lnvfp, hflu/ klg<br />
Vjfp clg To; kl5 3/ agfOb]p, cf8Da/ u/]/<br />
grflxbf] vr{ u/]/ lax] ul/b]p . To;kl5 gfltgfltgf<br />
x'sf{Ob]p . cyf{t\ cfkm\gf] 5f]/f5f]/L t x'sf{p x'sf{p<br />
ltgsf 5f]/f5f]/Lsf] klg u'x' d't :ofxf/ . To;kl5<br />
cfkm\gf] ;a}yf]s eO{;s]kl5 afpcfdfsf] jf:t} gu/L<br />
5f]/f5f]/L cfkm\gf] JolStut ;+;f/df d:t . afpcfdf<br />
rflxF ;Gtfgn] hlt x]k] klg, hlt jf:tf gu/]klg<br />
cfkm\gf] k]6df, dgdf OR5fdf k6'sf afFw]/ ;Dkltsf]<br />
>L a[l4 / kx/f ub}{df nvt/fg . g dL7f] vfg],<br />
g /dfOnf] ug]{, g 3'Dg hfg], g b}lgs hLjgnfO<br />
gf]s/ rfs/, ljh'nLsf laleGg oGqaf6 cf/fdbfoL<br />
agfpg] . dfq ;DklQnfO Rofk]/ Ps lbg n';'Ss<br />
;+;f/af6 ljbf e} lbg] o:t} 5 xfd|f clwsf+z Ho]i7<br />
gful/ssf] b'u{lt . sltn] t ePe/sf] ;DklQ<br />
5f]/f5f]/Lsf] gfddf /flvlbP/ ha/h:tL cfk"mnfO<br />
dfUg]df kl/0ft u/fpb5g\ . wGo g]kfnL cfdfafa' .<br />
/fdk|;fbhLsf] klg To:t} rfnf lyof] . cfk"m<br />
klg gvfO gvfO dg]{ ;xwdL{0fLnfO{ klg ;f]xL<br />
af6f]df lx8fpg] . Ps lbg t clt g} eof] d]/}<br />
cufl8 Pp6f d]f6/;fOsnsf] P]gfn] nfu]/ a'9fnfO<br />
;8sdf k5fl/lbof] . d}n] c:ktfndf nu]/ k|fylds<br />
pkrf/ u/fOlbPF, t} uDeL/ s]xL ePsf] /x]g5 . Tof]<br />
lbg pgnfO k'¥ofpg 3/df hfFbf lhNn k/] d .<br />
efG;fdf vfg] s'/fsf] gfddf s]xL lyPg clnslt<br />
bfn rfdn afx]s . g t/sf/L g kmnk"mn .<br />
Tof] lbg a'9fa'9L b'a}nfO /fv]/ d}n] Pp6f<br />
;fgf]ltgf] efif0f g} lbPF . ‘tkfOn] 5f]/f5f]/L k|lt<br />
cfkm\gf] st{Ao lgjf{x ul/;Sg' eof]] . kof{Kt lzIff<br />
lbO;Sg' Efof] . ca sdfO /x]sf5g\ ., vfO /x]sf5g\ .<br />
tkfO{x? RfflxF s:sf] nflu o;/L ef]sef]s} d/]sf] <<br />
k};f 5}g eg' eg] kof{Kt k};f 5, s/f]8f}sf] ;DklQ .<br />
pd]/df ug' { kl/>d ul/;s]/ 5f]/f5f]/LnfO nfos<br />
agfO;s]kl5 ca tkfOnfO{ klg cf/fdsf], ;'vsf]<br />
lhGbuL latfpg] clwsf/ 5 . lsg o;/L cfkm\gf]<br />
z/L/nfO{ b'Mv lbO/xg' ePsf]5 . Ps lbg s'g ;6\sf<br />
Ps d'Lsf] ;fz pl8lbG5 tkfO{sf] k};f, ;DklQ<br />
s'g} sfd nfUb}g . k};f / ;DklQsf] pkof]u ug' {;\,<br />
pkef]u ug' {;\ / cf/fd / zfgsf] lhGbuL latfpg';\ .<br />
d]/f] s'/fn] /fdk|;fb bDktL slt k|efljt eP, d]/f]<br />
s'/fsf] dd{nfO slt cfTd;ft u/], d}n] a'em\g<br />
;lsg t/ eGg] a]nfdf rflxF eg] –‘xf] afa' tkfOn]<br />
7Ls eGg' ef] . ca xfdL To;} u5f}{ .’ t/ To;kl5<br />
a'9f d ;+u tls{g yfn] . ;s];Dd hDsfe]6 gxf];\<br />
eGof h:tf] ug{ yfn] . o;}qmddf Ps lbg ;fFemkv<br />
/fdk|;fbhLnfO lalu|g yfn]sf] s]/f lsGg nfu]sf]<br />
b]v]kl5 d]/f] dg larlnt eP/ cfof] . xfd|f g]kfnL<br />
Ho]i7 gful/s af–cfdf o:tf k'R5/ x'g\ h'gnfO{ afx|<br />
aif{ t s] ;o aif{;Dd klg 9'ª\u|f]df /fv] klg d/] ;f]emf]<br />
gx'g] /x]5g\, x'b}gg\ . dnfO{ cfkm}F k|lt klg claZjf;<br />
nfu]/ cfof] . st} d klg kl5 Ho]i7 gful/s ePF<br />
eg] o:t} dltsf] x'g] t xf]Og < ;Defjgf t To:t}<br />
5 x} . •<br />
34 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
afa' cfdfnfO{ ;Ddfg ug{ l;s<br />
!$ cS6f]j/ @)!%, b}lgs ;dfrf/kq UjfGhfp<br />
rLgsf] Pp6f ;f}Gbo{ ;]jf k|bfg ug]{ sDkgLn]<br />
p;sf sfdbf/sf] dfl;s tnjsf] s]xL lx:;f<br />
;f]em} pgLx?sf cfdf a'afnfO{ k7fpg] Joj:yf<br />
u/L sfdbf/x?nfO{ cfkm\gf cfdf a'af k|lt<br />
;Ddfg ug{ k|f]T;flxt u/]sf] 5 . vf; u/L o'jf<br />
/ ufpFaf6 zx/ cfO b'Mv u/L cfkm\gf] lzIff k'/f<br />
u/]sf sfdbf/x? o; sDkgLdf sfd ub{5g\ . tLg}<br />
sfdbf/x? dWo]af6 cljjflxtn] cfkm\gf] tnjsf]<br />
!) k|ltzt / ljjflxtn] % k|ltzt cfkm\gf cfdf<br />
a'afnfO{ clgjfo{ pknAw u/fpg' kg]{ lgod<br />
sDkgLn] agfPsf] 5 . o;} u/L ;g\ @)!# df<br />
rLgn] cfkm\gf cfdf a'afaf6 6f9f a:g] 5f]/f5f]/Ln]<br />
clgjfo{ cfkm\gf cfdf a'afnfO{ af/Daf/ e]6\g hfg'<br />
kg]{ lgod agfPsf] lyof] .<br />
rLgn] Ps dfq aRrf hGdfpg<br />
kfpg] lgod x6fof]<br />
@( cS6f]j/ @)!%, l;Gxf<br />
lrlgofF ;dfrf/ ;+:yf l;Gxfsf cg';f/, ca<br />
b'O{ ;Gtfg hGdfpg rfxfg] lrlgofF bDktLn] s'g}<br />
/f]s6f]s lagf cfkm\gf] OR5f k"/f ug{ kfpg] 5g\ .<br />
vf; u/L a9\bf] hg;ª\Vof lgoGq0fsf] nflu rLgn]<br />
!(&( b]lv s8fO{sf ;fy Ps dfq ;Gtfg hGdfpg<br />
kfpg] lgod NofPsf] lyof] . clxn] cfkm\gf] s'n<br />
hg;ª\Vofsf] #) k|ltzt hg;+Vof %) aif{ eGbf<br />
dfly /x]sf] kl/k|]IfnfO{ cfwf/ agfO vf; sfd ug]{<br />
pd]/ -!%- %(_ aif{sf] hg;+Vof a9fpg] dg;fon]<br />
of] k|0ffnL x6fPsf] b]lvG5 . hGdb/ sd, / cf}ift<br />
cfo' a9L xF'bf b]zdf Ho]i7 gful/ssf] ;ª\Vof<br />
wdfwd al9/x]sf] / pRr lnË cg'kft klg rLgsf]<br />
nflu clxn] of] lgtL cGTosf] sf/s tTj aGof] .<br />
kfsf ;|i6fx?sf] b}lgsL<br />
!) sflt{s @)&@ sflGtk'/ b}lgs<br />
Eff/tsf] u'xf6L, l;nLu'8L, cf;fd,<br />
bfh]{lnª\unfO{ cfkm\gf] sd{ynf] agfO g]kfnL<br />
;flxTosf] ;]jf ug]{ aof]a[4 ;flxTosf/x? x'g\,<br />
xfodgbf; ls/fFt /fO{ -(& aif{_, OGb| axfb'/ /fO{<br />
-*% aif{_, nLn axfb'/ If]qL -*) aif{_, 8f= nSvL<br />
b]jL ;'Gbf; -*) aif{_, bfg vflnª\u -() aif{_ /<br />
uLtf pkfWofo -*) aif{_ . oL ;flxTosf/x? cfh<br />
cfkm\gf] a'9\of}nL pd]/df klg hjfg ;flxTosf/<br />
eGbf sd ;lqmo 5}gg\ . To;}n] ;+;f/sf] h'g;'s}<br />
efudf a:g] g]kfnL ;flxTo k|]dLn] oL gfd k|lt<br />
cfb/efj g/fvL a:g} ;Sb}gg\ . cfkm\gf] hLjgsf]<br />
pQ/fw{df klg olt ;lqmo hLjg ljtfpg] oL d'w{Go<br />
x:tLsf] b}lgsL a[4a[4f dfq x}g hjfgx?sf] nflu<br />
klg sd k|]/0fbfoL 5}g . vf; u/L /rgfTds sfo{n]<br />
dfgl;s / zfl//Ls ;lqmotfnfO{ ;3fP/ :j:Yo<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
35
L3{ hLjgsf] nflu ;xh jftfj/0f agfpFb5 eGg]<br />
of] HjnGt k|df0f xf] . k9\g / n]Vg hfGg]nfO{<br />
/rgfTds sfo{ ug]{ of] Ps t/Lsf xf] eg] k9\g<br />
/ n]Vg ghfGg] a[4a[4fx?n] klg cfkm\gf] nfdf]<br />
hLjgsf] cg'ejdf l;s]sf sf};nnfO{ pkof]u u/L<br />
zf/Ll/s / dfgl;s ?kdf ;lqmo /xL /rgfTds<br />
a'9\of}nL hLjg ljtfpg ;S5g\ .<br />
;+;f/sf] ;a}eGbf<br />
a'9fa'9Lx?sf] g[To ;d"x<br />
a]nfotdf ;+;f/sf ;a}eGbf a'9fa'9Lx?sf]<br />
@@ ;b:oLo g[To ;d"x u7g ePsf] 5 . h;df<br />
^* b]lv (^ aif{ ;DDfsf Ho]i7 gful/sx? 5g\ .<br />
o; ;d"xsf] ;'?jft ;g\ @)!@ b]lv ePsf] xf] .<br />
of] ;d"xn] xfn} Go'lhNof08df u/]sf] sfo{qmdsf]<br />
you tube lel8of] s/La !% nfv dflg;x?n]<br />
x]l/;s]sf 5g\ . hir-op-eration gfd lbOPsf]<br />
o; g[To ;d"xsf] k|bz{gn] o'jf k':tfnfO{ klg<br />
cfsif{0f u/]sf] 5 .<br />
http://www.ashishtmagar.com/2015/10/meetworlds<br />
oldest-dance-crew.html<br />
8]d]lG;ofsf] la/fdLsf]<br />
x]/rfx vr{ c? /f]usf<br />
la/fdLsf] eGbf a9L b]lvof]<br />
;g\ @)!% sf] cS6f]j/ @& df k|sflzt Ps<br />
k|ltj]bg cg';f/, laut % aif{sf] cjlwsf] cWoog<br />
ubf{ k|lt 8]d]lG;ofsf] la/fdLsf] x]/rfx vr{ c?<br />
/f]usf la/fdLsf] x]/rfx vr{ eGbf w]/} g} a9L<br />
b]lvPsf] 5 . cd]l/sL ljleGg :jf:Yo / a'9\of}nL<br />
;DaGwL ;+:yfn] k|sfl;t u/]sf] cgnfOg va/df<br />
8]d]lG;ofsf] k|lt la/fdL x]/rfx vr{ c?sf] x]/rfx<br />
vr{ eGbf %& k|ltztn] a9L ePsf] hgfPsf] 5 .<br />
http://www.caregiver.com/articles/alzheimer/health_<br />
care_costs_for_dementia.htm?<br />
k]l/; hnjfo' ;Dd]ng @)!%<br />
sf] ;Gbe{df ljZj g]tfx?nfO{<br />
k|f1x?sf] v'Nnf kq<br />
s'g} s'g} ljifox? g}lts ?kn] olt dxTjk"0f{ x'G5g<br />
ls tL ljifox? jf/] Oltxf;sf] s'g} 38Ldf lnOPsf] Pp6f<br />
;xL lg0f{on] b'/ufdL dxTj /fVb5 . a9\bf] e'd08nLo<br />
tfks|d klg To:t} Pp6f ljifo xf] . u/Lj / ljsf;f]Gd'v<br />
/fi6«x? hnjfo' kl/jt{gdf sd lhDd]jf/ 5g\ . t/ hnjfo'<br />
kl/jt{gsf] gsf/fTds c;/n] ltgLx?nfO{ g} j9L k|efj<br />
kfb{5 . cf}Bf}lus /fi6«sf g]tfx?n] hnjfo' kl/jt{gsf<br />
jt{dfg kl/0ffdx? / ljutsf] sfj{g pT;h{g kl/0ffdsf]<br />
lhDd]jf/L lng' kb{5 .<br />
cem klg cGt/fli6«o ;d'bfon] e'd08nLo<br />
tfks|dnfO{ @ l8u|L ;]lG6u|]8n] 36fpb} k[YjLnfO{ k"j{<br />
cf}Bf]lus o'usf] lbzf tkm{ n}hfgsf] nflu xl/t UofF;<br />
Go'gLs/0fsf] If]qdf k|efjsf/L ?kdf sfo{ u/]sf]<br />
b]lvb}g . olb /fi6«x?n] sfj{g pT;h{g ;DjlGw<br />
u/]sf cjfWosf/L jfrfx?nfO{ dfq k'/f ug]{ xf] eg]<br />
klg o; ztfAbLsf] cGTo ;Dddf xfdLn] e'd08nLo<br />
tfks|d a[l4nfO{ # l8u|L ;]lG6u|]8df sfod ug{ ;kmn<br />
x'g]5fF} . of] clt b'MvbfoL s'/f xf] ls hnjfo' kl/jt{g<br />
/f]syfdsf If]qdf xfdLn] ul//x]sf sfo{x? o;sf<br />
gsf/fTds k|efjsf] t'ngfdf Hofb} sd 5g\ . olb<br />
o;sf] /f]syfdsf] lgldQ t'?Gt} s]xL sbd grflnPdf<br />
hLjhGt' tyf ag:ktLx?sf hflt k|hftLx?sf] nf]k x'g],<br />
jftfj/0fLo kl/l:ytL vnjlng], jf9L klx/f], clta[li6,<br />
cgfa[li6, hnjfo' ;DalGw ljljw /f]ux? a9\g], ul/jL,<br />
vfB ;'/Iffsf] ;+s6 ;fy} åGb j9\g] lglZrt k|foM<br />
5 . t;y{ xfd|f g]tfx?n] e'd08nLo tfks|d nfO{<br />
!=% l8u|Ldf sfod ug{sf lgldQ ;fdflhs tx xF'b}<br />
ljZjJofkL ?kdf ljz]if kxn sbdL lng cfjZos 5 .<br />
xfdL ljZjsf ljåtju{, cg';Gwfgstf{x? /<br />
j}1flgsx?n] jftfj/0fLo cj:yfsf] ufDeLo{tfnfO{ dgg\<br />
u/]sf 5fF} . xfdL xfd|f] ;d'bfo, efjL k':tf / hLjhGt'x?<br />
k|lt lhDd]jf/ x'g} kb{5 . hnjfo' kl/jt{g /f]syfdsf<br />
nflu xfdL cWoog cWofkg cg';Gwfg dfkm{t cfˆgf]<br />
k|of; hf/L /fVg]5f}F eg] xfd|f g]tfx?nfO{ hnjfo' kl/jt{g<br />
/f]syfdsf nflu rflng' kg]{ sbdx? t'?Gt} rfNg cg'/f]w<br />
ub{5fF} . ;fy} ;Dk'0f{ dxfg'efjx?nfO{ a9\bf] e"d08nLo<br />
tfks|dsf] ;d:ofnfO{ ;Daf]wg ug{sf lgldQ cfˆgf<br />
g]tfx?nfO{ vj/bf/L ug{ cfJxfg ub{5f} .<br />
36 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
76\of}nL<br />
k'ln; — ;fa, lxhf] h]ndf s}bLn] /fdnLnf b]vfP<br />
lg Û<br />
h]n/ — /fd|} eof] t ltdL lsg cflQPsf] <<br />
k'ln; — ;fx]a, h'g s}bL xg'dfg ag]sf]<br />
lyof] p ;+hLjgL a'6L lng uPsf] clxn] ;Dd<br />
cfPs} 5}g .<br />
)<br />
Ps rf]l6 a'9f / a'9L ufpFaf6 5f]/LnfO e]6\g<br />
zx/lt/ nfu]5g\ . gu/a; r9]/ 5f]/Lsf] 3/g]/<br />
k'u]kl5 a;af6 plqP5g\ . plqgf;fy tn em/]/<br />
nf]Ug]n] otfplt x]g{ nfu]sf] b]v]/ a'9Ln] ;f]lw5g\ .<br />
a'9L — x}g, P a'9f ltdLn] s] vf]h]sf] otfptf <<br />
a'9f — d]/f] h'Qf .<br />
a'9L — -crDd dfGb}_ h'Qf < h'Qf t nufPsf<br />
lyof} lg!<br />
a'9f — cl3 a; r9\g] a]nfdf h'Qf vf]n]/ r9]sf]<br />
lyPF clxn] em/]/ ToxL h'Qf vf]h]sf] lg Û<br />
)<br />
Psrf]6L ;/n] /fd nfO ;f]w]5g\ .<br />
;/ — /fd ABCD eg t .<br />
/fd — cfpFb}g ;/ .<br />
;/ — To;f]eP s v u 3 eg g t .<br />
/fd — Tof] klg cfpFb}g ;/ .<br />
;/ — To;f]eP s] cfpF5 t <<br />
/fd — xh'/sf] nÝL b]v]/ kl;gf cfpF5 ;/ .<br />
)<br />
klxnf] k6s sf7df08f} cfPsf] anaxfb'/ 6\ofDkf]<br />
r9]5 . emg]{j]nfdf Pshgf cfOdfO{n] vnf;LnfO{<br />
ef8f lbb} — ‘d}tLb]jL’ elg5g\ .<br />
km]l/ Ps o'jsn] ef8f lbb} — ‘1fg]Zj/’ eg]5 .<br />
clg anaxfb'/n] rflx dgdg}<br />
;f]r]5 ‘sf7df08f}df t ef8f lbbf cfkm\gf] gfd<br />
eGg'kbf]{ /x]5 .’clg anaxfb'/n] klg ef8f lbb} —<br />
‘anaxfb'/’ eg]5 .<br />
)<br />
;+sng — hof l3ld/]<br />
>L ;}lgs cfjf;Lo dxfljBfno<br />
;Nnf3f/L, eStk'/ .<br />
í cfkm\gf] cfdfa'afnfO{ ;fydf /fv]sf] 5', x}g<br />
uj{n] eGg'xf];\ d cfkm\gf cfdfa'af;+u a:b5' .<br />
í a'9fa'9L eP kl5 s] ug{ ;lSbg eg]/<br />
;f]Rg'sf] ;§f s] ug{ ;S5' eGg] ;sf/fTds<br />
;f]rsf] ljsf; u/f}+ .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
37
:jf:Yo<br />
kl/jf/df<br />
Ho]i7 gful/ssf]<br />
:ofxf/<br />
‘UffF; 5'6f];\ t/ ;fy g5'6f];\’eGg]<br />
;+:sf/af6 ljsl;t ePsf] g]kfnL ;dfhdf<br />
clxn] ljZjAofkLs/0fn] s]xL dfqfdf c;/<br />
u/]sf] kfOG5 . tLg rf/ k':tf Pp6} 5fgf]<br />
d'lg a:g] clg dftf lktfsf] cf1f l;/f]k/ ug]{<br />
kfl/jfl/s agf]6df JolStut lg0f{o xfjL x'g<br />
yfn]kl5 kl/jf/ 6'qmg] qmd z'? eof] . clg<br />
kfl/jfl/s k|utLdf /dfpg] g]kfnL ;dfh<br />
JolStut pGgtLnfO dfq k|fyldstfdf /fVg<br />
yfNof] . h;sf] kl/0ffd a[4 kfl/jfl/s ;b:osf]<br />
hLjg si6s/ aGg yfn]sf] 5 . To;}n] cfhsf]<br />
d'n gf/f g} ‘cfkm\gf kl/jf/sf Ho]i7 ;b:osf<br />
38 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
;fydf g} a;L pgLx?nfO pgLx?sf] cfaZostf<br />
cg';f/sf] x]/rfx u/f}’ eGg] x'g' kb{5 .<br />
o;}sf/0f oxfF cfkm\gf] kfl/jfl/s ;b:on] g}<br />
pgLx?sf] x]/rfx s;/L ug{ ;lsG5 eGg] s'/f<br />
k|:t't ul/Psf] 5 .<br />
;j{k|yd t w]/}h;f] kl/jf/sf Ho]i7 ;b:o<br />
cfkm\gf] JolStut sfd pgLx? cfkm}F ub{5g\ . s]xL<br />
dfq kl/jf/sf Ho]i7 ;b:o cfkm\gf] sfd cfkmF}<br />
ug{ zfl//Ls / dfgl;s ?kn] c;dy{ x'G5g\ /<br />
pgLx?nfO{ kl/jf/sf c? ;b:on] ;xof]u ug'{<br />
kb{5 . o;sf] nflu<br />
‣ Kfl/jf/sf ;a} ;b:on] Ho]i7 gful/ssf]<br />
:ofxf/ ;DaGwL hfgsf/L /fVg' kb{5 .<br />
lsgsL of] sfd s'g} Ps hgfn] ubf{ Ho]i7<br />
gful/ssf] plrt :ofxf/ ;Dej gx'g<br />
;S5 .<br />
‣ Kl/jf/df Ps}hgfn] ;w} :ofxf/ ubf{<br />
:ofxf/ ug]{ AolStnfO{ tgfj x'g], cfkm\gf]<br />
vfglkg / :jf:Yosf] x]/rfx ug{nfO{ ;do<br />
cefj x'g], cfkm\gf] ;fyL efO;+u e]63f6<br />
ug{ gkfpbf PSnf] dx;'; x'g] x'G5 .<br />
;do cefjn] cfk"mn] ul//x]sf] cfly{s<br />
cfo x'g] sfd 5f]8\g' kg]{ x'G5 h;n] ubf{<br />
kl/jf/df cfly{s cefj x'g] x'G5 . To;}n]<br />
Ho]i7 kl/jfl/s ;b:osf] :ofxf/ ;DaGwL<br />
hfgsf/L kl/jf/sf ;a} ;b:on] lng clt<br />
cfjZos 5 .<br />
‣ kl/jf/sf Ps hgf ;b:on] Ho]i7 gful/ssf]<br />
:ofxf/ ;DaGwL tflnd lnP kl5 pg}n] 3/sf<br />
afFsL ;b:onfO{ klg of] tflnd 3/df g}<br />
lbg ;Sb5g\ .<br />
‣ xfd|f] g]kfnL ;dfhdf kl/jf/sf a[4,<br />
jfnjflnsf, czSt ;b:osf] :ofxf/ ;';f/<br />
dlxnf ;b:on] dfq ug'{ k5{ eGg] dfGotf<br />
/flvG5, Tof] ;j{yf unt xf] . dlxnf k'?if<br />
;a} kl/jf/sf ;b:on] o; af/]df hfgsf/L<br />
lnO kfn}kfnf] cfkm\gf] Ho]i7 ;b:onfO<br />
cfjZostf cg';f/sf] :ofxf/ ;';f/<br />
ug'{ kb{5 .<br />
‣ o;/L ;a} ;b:on] dfof k|]dn] Ho]i7 kl/jfl/s<br />
;b:osf] cfjZostf cg';f/ :ofxf/ ;';f/<br />
ubf{ Ho]i7 ;b:onfO klg cfkm\gf] kl/jf/ k|lt<br />
;sf/fTds efjgf cfpb5 eg] kl/jf/sf<br />
slgi7 ;b:on] cfkm\gf Ho]i7 ;b:o k|lt<br />
s:tf] Jojxf/ ug'{ kb{5 eg]/ l;Sg]<br />
cj;/ kfpFb5g\ .<br />
‣ o;n] kl/jfl/s aGwg jlnof] x'g] /<br />
/fd|f] ;fdflhs d'No, dfGotf / ;+:sf/sf]<br />
ljsf; x'G5 .<br />
Ho]i7 kfl/jfl/s ;b:osf] x]/rfx ug'{<br />
eg]sf] cfly{s pkfh{g x'g] sfd xf]Og, of]<br />
st{Ao, dfof, k|]d / cfkm\gf] Ho]i7 ;b:o k|ltsf]<br />
s[t1tfaf6 dfq k|]l/t x'G5 . To;}n] g}lts d'No<br />
/ dfGotf a'em\g] / JolStut :jfy{nfO Tofu]sf]<br />
JolStn] dfq of] sfd ug{ ;Sb5 . To;}n]<br />
cfkm\gf] kl/jf/sf] Ho]i7 ;b:osf] :ofxf/ ug]{<br />
JolStnfO{ ;dfh / /fi6«n] ;Ddfg ug'{ kb{5 .<br />
ca /fi6«n] o; lsl;dsf] ;fdflhs k'glg{df{0fsf]<br />
g]t[Tj klg lng' kg]{ cfjZostf 68\sf/f] ?kdf b]vf<br />
kl/;s]sf] 5 .<br />
•<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
39
uLt<br />
s'/f ;'Gg' a'9fsf]<br />
lnnfw/ kf08]<br />
sLlt{k'/–#, 6\ofªnfkmfF6<br />
cfuf] tfKg' ufpF3/df d'9fsf]<br />
clt{ ;'Gg' ufpF zx/df a'9fsf] ..<br />
cfh ef]nL a'9f a'9L lsg eP x]nf<br />
5f]/f a'xf/L 3/ a:5g\ a'9L hflG5g\ d]nf ..<br />
Vf;|f] df]6f] a'9f a'9L dL7f] rf]vf] c?<br />
3sf]{ hfxfg\ dL7f] af]nf];\ vfg gb]p a? .<br />
cfuf]==========.<br />
..!..<br />
/fd|f] nfpg dL7f] vfg xfTdf wg 5}g<br />
b'O{rf/\ k};f rfObf v]/L dGdf 5}g r}g ..<br />
a}F; 5Fbf b'Mv u/L df6f] eof] lhp<br />
a'9];sfndf 5f]/f a'xf/L gvf]h x} lgp .<br />
cfuf]=======..<br />
..@..<br />
xfd|f kfnf b'w blx cf6f] lk7f] vfGYof}F<br />
3sf{ hxfg\ ldln h'nL d]nf kft hfGYof}F ..<br />
a'9f a'9L 3/ a;L /vaf/L uy]{<br />
hLjg\ e/L 3sf{ hxfg\ a'9f l;t 8y]{ .<br />
cfuf]========..<br />
..#..<br />
xftdf kf}/v\ 5pGHofn ;a} Oi6 ldq<br />
cfh ef]ln sf]O cfpb}g a:g' k5{ leq ..<br />
?3f vf]sL a9\b} uof] a'9f] x'Fbf v]/L<br />
;f/} kmf]/L a'9f] eof] eGg] u5{g\ x]/L . cfuf]========..<br />
..$..<br />
xf/ vfg sQL x'Gg a'9f a'9L xfdLn]<br />
xfdL leq s] 5}g / b]vfO lbpg\ sfdn] ..<br />
z/L/\ a'9f] eP klg a'l4 a'9f] 5}g<br />
b'Mv ;'v cg'eA5 sQL u? aofg . cfuf]======..<br />
..%..<br />
Kf08Lt\ klg xfdL eof}F 7"nf g]tf xfdL<br />
of] b]zsf sd{rf/L xfdL lyof}F gfdL ..<br />
dhb'/ klg xfdL g} xf] ls;fg\ xnL xfdL<br />
;]gf k'ln;\ xfdL g} xf] b]zsf] OHht\ yfdL ..<br />
a'9f] elg gu/ x]nf<br />
hf]; hfFu/\ cfpg]5 sf]O a]nf ..<br />
..^..<br />
of] b]zsf s0f{wf/ hGdfpg] xfdL<br />
9fs/\ af]sL ef]6af6 g'g af]Sg] xfdL ..<br />
5f]/f5f]/L k9fpg] a9fpg] xfdL<br />
xfd|f kfnf afcfdfsf] a:Yof}F OHht yfdL .<br />
cfuf]=========..<br />
..&..<br />
40 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
;d;fdlos<br />
ljhof bzdLdf<br />
Ho]i7 gful/s<br />
e"ldbQ kf}8]n<br />
bpaudel063@yahoo.com<br />
ljhofbzdL g]kfndf dgfO{g] dxTjk"0f{<br />
rf8x? dWo]sf] ;a}eGbf w]/} hfthflt, ;d'bfon]<br />
dgfpg] rf8 xf] . em08} () k|ltzt g]kfnLn] of]<br />
rf8 dgfpFb5g\ . dof{bf k'?iff]Qd eujfg /fdn]<br />
/fj0f dfly ljho u/]sf]n] o; lbgnfO{ ljhofbzdL<br />
elgPsf] xf] . o; lbgnfO{ bz}F eg]/ a9L lrlgG5 . o;}<br />
;Gbe{df g]kfn ;+:s[t ljZjljBfnosf k|fWofks<br />
ejfgL k|;fb vltj8fsf cg';f/ ljhof bzdLnfO{<br />
bz}F elgg'sf] cy{ k|ltkbf b]lv bzdL ;Dd bz lbg<br />
x'g] / oL bz lbgdf eujtL hubDjfsf] pkf;gf<br />
ul/g] x'Fbf o;nfO{ bz}F elgPsf] xf] .<br />
bz}Fdf cfkm'eGbf Ho]i7 tyf dfGohgjf6<br />
6Lsf yfk]/ cflzjf{b lng] rng /x]sf] 5 . kl/jf/af6<br />
6f9f /x]sf ;a}hgf cfkm\gf afa' cfdfaf6 cflzaf{b<br />
lng o; cj;/df 3/ cfOk'Ub5g\ . 6Lsfsf] ;'?jft<br />
kl/jf/sf] ;a}eGbf h]7f] ;b:oaf6 ul/G5 . bz}Fdf<br />
Ho]i7 gful/sx? 3/ kl/jf/ / ;dfhaf6 ;Ddflgt<br />
x'g] ub{5g\ . 6Lsf u|x0f hlt a[4 dflg;sf] xftjf6<br />
x'G5 Tolt g} k'0o sdfOg] / pgLx?n] lbPsf]<br />
cflzjf{b nfUg] ljZjf; /x]sf]n] 3/ kl/jf/ eGbf<br />
aflx/sf dflg;x? klg a9L pd]/ ePsf Ho]i7<br />
gful/s;Fu 6Lsf nufO cflzjf{b lng] rng /lx<br />
cfPsf] 5 . o;/L 6Lsf yfKg] kl/jf/sf ;b:o<br />
nufot aflx/af6 cfpg]n] ;Ddfg :j?k Ho]i7<br />
gful/ssf] ?rL, OR5f / pxfFx?nfO{ pkof]udf<br />
cfpg] j:t', kmnkm'n, dL7f dL7f vfg]s'/fsf ;fy}<br />
blIf0ff lbg] ub{5g . bz}F dgfpg] o; ls;Ldsf]<br />
xfd|f] l/tLn] jif{sf] em08} cfwf dlxgf htL<br />
Ho]i7 gful/sx? cfkm\gf kl/jf/sf;fy xfF;L v';L<br />
/dfpg kfpFb5g eg] ;dfhn] lbg] dfg ;Ddfgn]<br />
pgLx?nfO v';L t'NofOlbPsf] x'G5 . c;xfo /<br />
lg;xfo Ho]i7 gful/sx?n] klg PSnf] / c;xfosf]<br />
kL8f e'Ng] cj;/ bz}Fdf kfpFb5g .<br />
Ho]i7 gful/sx?n] g} xfd|f] ;dfhsf] g]t[Tj<br />
lnPsf] kfOG5 . ;f+:s[lts sfo{, l/tLl/jfh / z'e<br />
sfo{x?sf] g]t[Tj tyf yfngL Ho]i7 gful/sx?af6<br />
g} ug]{ xfd|f] k/Dk/fn] of] s'/fsf] k'li6 ub{5 .<br />
cfk\mgf a'9f afa' cfdf tyf a[4a[4fnfO{ b]jtf;/L<br />
dfGg] xfdL g]kfnLsf] ;+:sf/n] jf:tjd} cGo b]zsf<br />
eGbf xfd|f] b]zsf a[4a[4f 3/ kl/jf/ / ;dfhdf<br />
;'/lIft, ;Ddflgt /x]sf 5g\ . xfdLn] xfd|f] oxL<br />
k/Dk/f / ;+:sf/ hf]ufO{ /fVg ;s] dfq klg xfd|f<br />
Ho]i7 gful/sx? ;w}F ;Ddflgt hLjg lhpg<br />
kfpg]5g . •<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
41
:jf:Yo<br />
Ho]i7 gful/s<br />
/<br />
;Gt'lnt ef]hg<br />
z/L/ :j:y 5 eg] dfq of] ;+;f/ / o;sf]<br />
cfgGb cfkm\gf nflu x'G5 . To;}n] k|To]s pd]/<br />
;d"xsf] dflg;n] cfkm\gf] z/L/sf] dfof ug]{,<br />
z/L/nfO :j:y /fVg o;sf] pko'St :ofxf/ ;';f/<br />
ug]{, /f]uaf6 aRg sf]l;z ug]{ clg /f]u nfluxfn]<br />
cf}ifwL ug]{ ul/G5 . t/ k|To]s JolStsf] z/L/sf]<br />
:j:ytf;+u p;sf] vfgfsf] k|ToIf ;DaGw x'G5 .<br />
To;}n] dflg;sf] zfl//Ls / dfgl;s ca:yf, pd]/,<br />
p;sf] b}lgs lqmofsnfk clg vfgf;Fu<br />
;DalGwt x'G5 .<br />
• zfl//Ls / dfgl;s ca:yf M :j:y dflg;<br />
/ laleGg lsl;dsf /f]ux? h:tf] M An8<br />
k|];/, dw'd]x, o'l/s Pl;8 h:tf zfl//Ls<br />
;d:ofsf ;fy} laleGg lsl;dsf dfgl;s<br />
;d:of h:tf] cNhfOd;{ x'g]sf] vfgf caZo<br />
g} km/s x'G5 .<br />
• pd]/ M pd]/n] vfgf / vfgfsf] dfqfnfO<br />
k|ToIf k|efj kfb{5 . afnaflnsf, o'jfo'jtL<br />
/ a[4a[4f oL tLg} pd]/ ;d"xsf JolStx?sf]<br />
vfgf / kf}li6s kbfy{sf] dfqf / lsl;d<br />
km/s x'G5 .<br />
• b}lgs zfl//Ls lqmofsnfk M Ps} pd]/sf<br />
dflg;x? zfl//Ls lqmofsnfk ug]{ / gug]{sf]<br />
klg vfgf / cfaZos Sofnf]/L km/s x'G5 .<br />
*) aif{sf b'O{ Ho]i7 gful/s dWo] lXjn<br />
r]o/df a:g] / 6]jn 6]lg; v]Ng]sf] vfgf<br />
/ Sofnf]/Lsf] dfqf lgZro klg km/s–km/s<br />
x'G5 .<br />
b}lgs vfgfdf kf}li6s kbfy{sf] tfnd]n<br />
ldnfpg] k|of; g]kfnLx?sf] efG5fdf vf;} ul/Psf]<br />
kfOb}g . k9]n]v]sf / hfGg] sxlnPsfx?n] klg<br />
;Gt'lnt ef]hg kl/jf/sf k|To]s ;b:osf]<br />
cfjZostf xf] eGg] ?kdf glnO o;nfO{ w]/}<br />
k};fsf] cfjZostf kg]{ / ;fdfGo dflg;n] Joj:yf<br />
ug{ g;Sg] laifosf] ?kdf lng] u/]sf] kfOG5 .<br />
t/ ;Gt'lnt ef]hg xfdL cfkm\g} :yfgLo vfB<br />
pTkfbgnfO{ ldnfP/ tof/ ug{ ;S5fF} / ltg} vfB<br />
kbfy{sf] dfqfnfO tn dfly u/]/ pd]/ cg';f/sf<br />
nflu ;Gt'lnt ef]hg tof/ ug{ ;S5f}F . t;y{<br />
vfgfaf/] ;fdfGo hfgsf/L x'g] hf] s;}n] klg<br />
cfkm\gf x/]s pd]/ ;d"xsf kl/jf/sf ;b:onfO<br />
pgLx?sf] ?lr / cfjZostf cg';f/sf] pko'St<br />
ef]hg k|To]s 5fs agfpg ;S5g\ .<br />
;Gt'lnt ef]hgaf/] s'/f xF'bf afnaflnsf<br />
/ ue{jtL dlxnf h:tf s]xL vf; cj:yfsf<br />
JolStx?sf] dfq rrf{ ePsf] kfOG5 . t/ Ho]i7<br />
gful/snfO klg pgLx?sf] cj:yf / :jf:Yo cg';f/<br />
vf; lsl;dsf vfgf / ;Gt'lnt ef]hg cfjZos<br />
x'G5 eGg] vf;} ;f]r]sf] kfO{+b}g . a'9fa'9L eg] kl5<br />
h'g;'s} cj:yfsf] eP klg “tftf] / g/d” vfgf<br />
eP k'U5 eGg] dfgl;stf /x]sf] kfOG5, h'g ;j{yf<br />
unt xf] . Ho]i7 gful/snfO{ vfgf agfpFbf ;Gt'lnt<br />
42 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
:jf:Yo l:ytL larf/ u/]/ vfgf agfpg' cToGt<br />
h?/L x'G5 . dflg; a'9\of}nLdf k|j]z u/]kl5 p;sf]<br />
zfl//Ls / dfgl;s cj:yfdf vf; lsl;dsf]<br />
kl/jt{g cfpb5 . pgLx?sf] bfFt sdhf]/ x'Gf],<br />
d'vdf /\ofn sd cfpg], lha|f]df :jfb sf]lifsf<br />
x/fpg] x'G5 . h;sf] sf/0f rkfpg ;lhnf] / g/d<br />
clg cfjZos kf}li6s kbfy{o'St vfgf cfjZos<br />
x'g'sf] ;fy} sdhf]/ kfrg k|0ffnL x'g] ePsf]n]<br />
;lhn} kRg] lsl;dsf] x'g' kb{5 . o;sf ;fy} pd]/s}<br />
sf/0fn] sltko Ho]i7 gful/snfO{ :yfoL lsl;dsf<br />
/f]ux? h:tf] M pRr /Strfk, SofG;/, d'6'sf] /f]u,<br />
dw'd]x cflb klg b]lvGf ;S5g\ . oL /f]ux?df s'g}<br />
lsl;dsf vfgf alh{t / s'g} clt cfjZos x'G5g\ .<br />
To;}n] Ho]i7 gful/snfO{ ;Gt'lnt ef]hg lbg'k5{<br />
t/ ;fjwfgL ckgfpg' klg Tolts} cfjZos 5 .<br />
pd]/ ;Fu;Fu} zfl//Ls lqmofsnfk sd x'b}<br />
hfg] ePsf]n] vfgf kf}li6s kbfy{o'St t/ Sofnf]/L<br />
sd ePsf] x'g' k5{ . To;}n] %) aif{ pd]/ b]lv g}<br />
k|To]s dflg;n] cfkm\gf] vfgfdf Sofnf]/L 36fpb}<br />
n}hfg' k5{ .<br />
To;}n] s'kf]if0f, sd tf}n / laleGg /f]u nfUg]<br />
vt/f sd ug{sf] nfluxf];\ jf nflu;s]sf] 5 eg]<br />
a9\g] vt/f 36fpgnfO xf];\ kf}li6s / ;Gt'lnt<br />
ef]hg vfg' k5{ eGg] 1fg Ho]i7 gful/s :jo+ /<br />
Ho]i7 gful/ssf] :ofxf/ ug]{nfO{ klg x'g' kb{5 .<br />
%) aif{ eGbf dflysf] dlxnfsf] nflu rflxg] Sofnf]/L<br />
‣ !^)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d Psbd} sd<br />
ug]{sf] nflu .<br />
‣ !*)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d ;fdfGo<br />
lsl;dsf] ug]{sf] nflu .<br />
‣ @!)) - @@)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d<br />
pRr ug]{sf nflu .<br />
%) aif{ eGbf dflysf] k'?ifsf] nflu cfjZos Sofnf]/L<br />
‣ @))) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d Psbd} sd<br />
ug]{sf] nflu .<br />
‣ @@)) - @$)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d<br />
;fdfGo lsl;dsf] ug]{sf] nflu .<br />
‣ @$)) - @*)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d<br />
pRr ug]{sf nflu .<br />
o;/L rflxg] Sofnf]/L laleGg lsl;dsf<br />
vfgfnfO{ kfFr ;d"xdf laefhg u/L<br />
ltgLx?af6 cfjZos dfqfdf lng ;lsG5 .<br />
b}lgs s'g} g s'g} ?kdf oL vfgfnfO{ cfkm\gf]<br />
ef]hgdf ;dfa]z ug{ ;s] Tof] ;Gt'lnt<br />
ef]hg x'g hfG5 .<br />
cGg lsl;d M ljleGg lsl;dsf] cGgx?<br />
h'g leGg lsl;sf] 7fpF / xfjfkfgL cg';f/<br />
km/s km/s pAhG5 . h:tf] M t/fO{df wfg<br />
a9L pTkfbg x'G5 eg] kxf8df sf]bf], ds}<br />
a9L pTkfbg x'G5, clg lxdfndf hf}, kmfk/<br />
x'G5 . logLx?nfO cfjZos dfqfdf ldnfP/<br />
;Gt'lnt ef]hg tof/ ug{ ;lsG5 .<br />
;fu;AhL M of] ;a} lsl;dsf Ho]i7<br />
gful/snfO clt cfjZos x'G5 / of] klg<br />
xfd|f] b]zsf] xfjfkfgL, 7fpF cg';f/ km/s<br />
km/s kfOg] sf/0fn] ltgLx?nfO ldnfP/<br />
k|of]u ug{ ;lsG5 .<br />
kmnk"mn M zfl//Ls, dfgl;s / cfkm\gf]<br />
:jf:YonfO /fd|f] agfpg b}lgs kmnk"mn lng<br />
cfjZos x'G5 / of] klg cfkm\gf] :yfgLo<br />
pTkfbgnfO k|of]u u/L lng ;lsG5 .<br />
b'Uw kbfy{ M b'w, bxL, df]xL nufotsf<br />
vfgf o;df kb{5g\ . logLx?nfO cfkm\gf]<br />
:jf:Yo, ?lr k|fKotf cg';f/ ldnfP/ k|of]u<br />
ug{ ;lsG5 .<br />
df5f, df;' M o;df df5f, df;', c08f cflb<br />
kb{5g . cfkm\gf] :yfgLo pTkfbgsf ;fy}<br />
af];f] sd ePsf]nfO a9L k|fyldstfdf /fVg'<br />
pQd x'G5 .<br />
•<br />
Ho]i7 gful/s ePsf]df uj{ u/f} .<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
43
Pp6f a'9f]sf] ;kgf<br />
Psb[li6<br />
Lea Frei<br />
-l:j; gful/s_<br />
leafrei@bluemail.ch<br />
e'sDk uPsf] nueu cfwf aif{ lalt;Sbf<br />
klg o;sf k/fsDkg cg'ej ug{ 5fl8Psf]<br />
5}g . To;/L g} e'sDkn] lbPsf zfl//Ls /<br />
dfgl;s 3fpx? klg el/g ;s]sf 5}gg\ .<br />
o;} l;nl;nfdf w]/} Ho]i7 gful/sx?<br />
3/af/ laxLg eO cfkm\gf] kl/jf/ 3/ ufpF<br />
5f]8\g' kbf{ dfgl;s ?kn] c;fWo} b'MvL<br />
5g\ . of] syf klg oxL e'sDk lk8Lt Ho]i7<br />
gful/ssf] xf] . a}zfv !@ ut]sf] e'sDk eGbf<br />
klxn] l;Gw'kfNrf]s lgjf;L *^ aifL{o gf]a'{<br />
z]kf{ k];fn] ls;fg lyP . pd]/n] aof]a[4<br />
cj:yfsf eP klg cfkm\gf] v]tL ls;fgLdf<br />
c;fWo} hfFul/nf pgL ca km]/L cfkm\gf] hLjg<br />
a}zfv !@ cufl8 h:tf] xf]nf ls g xf]nf egL<br />
;f]lr/x]sf 5g\ . e'sDksf] sf/0fn] uf]8fdf<br />
rf]6 nfu]sf pgL /fd|/L lx88'n ug{ ;Sb}gg\ .<br />
kl/jf/ klg 3/ elTsP/ kfndf al;/x]sfn]<br />
pgL clxn] Hope Hermitage Nepal<br />
sf7df8f}df a:b5g\ . t/ pgL kl/jf/;+u<br />
e]6]/ km]/L ToxL hfFul/nf] gf]a'{ z]kf{ eP/ afFRg]<br />
cfzdf 5g\ . •<br />
https://nepalcalling.wordpress.com/2015/09/30/an-oldmans-dream/<br />
44 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@
:jf:Yo<br />
;+uLt /<br />
cNhfOd;{<br />
xf8 / 5fnfn] ag]sf] of] dfgj z/L/df<br />
efjgf eg]{ sfd ;+uLtn] ub{5 . h;/L efjgf<br />
lagfsf] dflg; x'b}g To;/L g} ;+uLtn] g5'g] klg<br />
dflg; x'b}g . ;+uLt eGgfn] ufpg', jfBjfbg ug'{,<br />
gfRg' OTofbL ;a} kb{5g\ . xfdLn] ug]{ ;fdflhs,<br />
wfld{s, ;f+:s[lts h'g;'s} sfo{df ;+uLtn] g}<br />
k"0f{tf lbG5 . ;+uLtn] g} dflg; dflg; aLrsf]<br />
efjgfTds ;DaGwnfO alnof] agfpF5 .<br />
To;}n] hLjgnfO hLjGt kfg{ ;+;f/sf k|To]s<br />
JolSt laleGGf lsl;dsf ;+uLt ;'G5g\ / cfgGbsf]<br />
cg'e"lt ub{5g\ . ;+uLtsf] ;DaGw efjgf;+u x'g]<br />
ePsfn] o;n] dgf]/+hg, dgf]ljgf]b cyjf dgnfO<br />
cfgGbLt kfg]{ sfd ub{5 . dg / dl:tissf] ;Lwf<br />
;DaGw x'g] ePsfn] g} dgnfO cfgGbLt kfg'{<br />
eg]s} dl:tisnfO klg cfgGbLt kfg'{ xf] .<br />
ljleGg cWoogaf6 ;+uLtn] a'9];sfnsf]<br />
dfgl;s ;d:ofsf] ?kdf /x]sf] cNhfOd;{ /f]unfO{<br />
k|ToIf kmfObf k'Ug] b]lvPsf] 5 . cNhfOd;{n] vf;<br />
u/L :d/0f zlSt / ;f]Rg] Ifdtfdf qmdz: x|f;<br />
Nofpg] ub{5 . jf:tjdf ;+uLt g} pkrf/ t<br />
xf]Og t/ o;n] dgsf] pbf;L x6fpg ;xof]u u/L<br />
pkrf/nfO k|ToIf kmfObf rfFlx cjZo k'¥ofp5 .<br />
vf; u/L cNhfOd;{af6 k|efljt JolStnfO<br />
pgLx?n] dgk/fpg] ;+uLt ;'Gg lbbf pgLx?sf]<br />
;Demg] zlSt kms{g d2t k'Ug], laleGg efjgfTds<br />
Jojxf/ b]vfpg ;Sg] clg s]xL dfqfdf dfgl;s<br />
lqmofsnfkx? klg b]vfpg ;Sg] lsl;dsf kmfObf<br />
ePsf] kfOG5 . ;+uLt ;'Gg] clg cfk"mn] hfg]sf<br />
jfBoGq ahfpg] h:tf lqmofsnfksf] ;f]emf] c;/<br />
lbdfudf kb{5 eg]/ w]/} cWoogstf{x?sf] egfO<br />
/x]sf] kfOG5 . h:t}– ;+lutn]<br />
‣ Ps lsl;dsf] efjgfTds ;+j]u k}bf ub{5<br />
h;sf] ;Lwf c;/ lbdfudf x'G5, h'g c? s'g}<br />
lsl;dsf] lqmofsnfk / cf}ifwLn] ug{ ;Sb}g .<br />
‣ cNhfOd;{sf lj/fdLnfO cfgGb lng / ;xL<br />
t/Lsfn] sfd ug{ ;+lutn] s]xL dfqfdf<br />
;3fp k'¥ofpF5 eGg] dfGotf ;f]wstf{x?sf]<br />
/x]sf] 5 .<br />
‣ ;+uLt cg';f/ ufpbf lbdfusf] b]a|]lt/sf]<br />
efu ;lqmo x'g] ePsf]n] dfgl;s ;lqmotfdf<br />
a9f]Q/L x'G5 .<br />
‣ cNhfOd;{ kmfpG8];g cd]l/sfsf cg';f/<br />
;+uLt ;'Gg' / u'g u'gfpg' cNhfOd;{sf<br />
la/fdLx?sf nflu cToGTo nfebfos x'G5 .<br />
kmfpG8];gn] atfP cg';f/ jf:tjdf ;+uLt<br />
cNhfOd;{ lkl8tsf] nflu /f]usf] z'?,<br />
dWo / cGTo h'g;'s} cj:yfsf] nflu klg<br />
nfebfos x'G5 .<br />
•<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
45
;dfrf/<br />
hLjg ;fyL ;Dd]ng<br />
‘c;n ;fyLsf] ;fyn] nfdf]<br />
ofqfnfO{ klg 5f]6f] agfpFb5’<br />
eGg] efjgfsf ;fy ‘/f]6/L Snj<br />
ckm\ d'DaO’ sf] cfof]hgfdf bf]>f]<br />
hLjg ;fyL ;Dd]ng x'g uO/x]sf]<br />
5 . o;df %) aif{ eGbf dflysf<br />
cljjflxt, hLjg ;fyLsf] d[To' eP/<br />
jf sfg"gL ?kdf hLjg ;fyL;Fu<br />
5'l§Psf Psn hLjg latfO{ /x]sf<br />
dlxnf cyjf k'?ifn] #) gf]e]Da/<br />
@)!% ;DDf cfof]hsn] pknAw<br />
u/fPsf] kmf/d e/L k7fO;Sg' kg]{<br />
5 . h'g;'s} hflt, lnË, wd{, efiff,<br />
ljrf/, ;d'bfo, zfl//Ls cj:yf<br />
/ h'g;'s} e'-efudf jf;:yfg<br />
ePsf JolStn] http://www.karmayog.<br />
in/events/sites/default/files/FORM%20<br />
Senior%20Citizens%20Jeevan%20Saathi%20<br />
Samelan%20Rotary%20Silver%20<br />
Innings%20Dec%202015.docx df<br />
/x]sf] kmf/d 8fpgnf]8 u/L eg{<br />
;Sg]5g\ . lg:z'Ns ?kdf efu<br />
lng kfpg] o; ;Dd]ngsf] cfof]hgf !# l8;]Dj/ @)!%<br />
d'DaOdf x'g]5 .<br />
lsg of] ;Dd]ng cfof]hgf ug'{ k¥of] t <<br />
clxn] ;dfh Psn kfl/jfl/s agf]6df uO{/x]sf]n]<br />
Ho]i7 gful/sx? kl/jf/af6 jlx:s[t x'g] / ;fdflhs ?kd}<br />
klg PSnf] eO{ ljleGg lsl;dsf dfgl;s ;d:ofn] a'9\of}nL<br />
hLjg b':vbfoL aGb} uO{/x]sf] 5 . of] ;d:of vf; u/L hLjg<br />
;fyLsf] d[To' eP/ jf sfg"gL ?kdf hLjg ;fyL;Fu 5'l§P/<br />
46 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_<br />
PSnf] hLjg latfpg] dlxnf cyjf k'?if b'a}nfO{ kl//x]sf]<br />
5 . To;}n] h'g;'s} ;dfhsf] klg ;femf ;d:ofsf] ?kdf<br />
/x]sf] of] Psnsf6] a'9\of}nLnfO{ xFl;nf], /l;nf] / ;'vdo<br />
agfpg of] hLjg ;fyL ;Dd]ng cfof]hgf x'g nfu]sf] xf] .<br />
jf:tjdf cfkm\gf] dg ldNg] hLjg ;fyLsf] ;fy ;'vdo<br />
a'9\of}nL latfpg kfpg' x/]s Ho]i7 gful/ssf] clwsf/ xf] .<br />
>f]t M Silver Innings<br />
– Ho]i7 gful/s 8]:s<br />
c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@