You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
9<br />
ŻYCIE Z CUKRZYCĄ<br />
Niezależny dodatek tematyczny dystrybuowany wraz z dziennikiem Rzeczpospolita<br />
Menu dla diabetyka<br />
Agnieszka<br />
Ślusarska-Staniszewska<br />
Dietetyk akcji „Menu dla diabetyka”<br />
Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą rozpoczęła promocję diety cukrzycowej wśród<br />
diabetyków i wszystkich tych, którzy chcą cukrzycy zapobiec. W ramach projektu<br />
„Menu da diabetyka” powstała książka kulinarna z przepisami dla diabetyków<br />
oraz aplikacja mobilna ułatwiająca komponowanie posiłków.<br />
Akcja społeczna „Menu dla diabetyka”<br />
została zainicjowana w listopadzie<br />
2014 roku po to, by pomóc osobom<br />
z cukrzycą przygotowywać smakowite i proste<br />
dania zgodne z wytycznymi diety cukrzycowej,<br />
tak aby było nie tylko zdrowo, ale także<br />
pysznie! Przez ostatni rok Koalicja na Rzecz<br />
Walki z Cukrzycą wraz z partnerami, wśród<br />
których znalazły się znane osobowości kulinarne,<br />
dietetycy, edukatorzy diabetologiczni,<br />
a także media i środowisko blogerów kulinarnych,<br />
pracowała nad stworzeniem narzędzi,<br />
które ułatwią diabetykom zmagania z dietą<br />
cukrzycową. Jest to o tyle istotne, iż często<br />
osoby z cukrzycą mają problem z prawidłowym<br />
komponowaniem posiłków. – Dieta<br />
cukrzycowa posiada główne zastosowanie<br />
u osób chorych na cukrzycę, jednakże z powodzeniem<br />
mogą również stosować ją osoby<br />
zdrowe. Jak każda inna, powinna pokrywać<br />
zapotrzebowanie na składniki odżywcze oraz<br />
witaminy i składniki mineralne. Posiłki należy<br />
przyjmować regularnie 4–5 razy dziennie (przy<br />
cukrzycy typu 1 aż 6–7 razy dziennie). Ten<br />
sposób żywienia stosować może niemal każda<br />
osoba z uwzględnieniem indywidualnego<br />
dziennego zapotrzebowania na kalorie. Dieta<br />
cukrzycowa nie różni się szczególnie od zdrowej,<br />
prawidłowo zbilansowanej diety zdrowego<br />
człowieka. Największym wyzwaniem jest<br />
zachowanie odpowiednich proporcji, a na początku<br />
po prostu konieczność „przestawienia”<br />
się ze złych nawyków żywieniowych. Na ogół<br />
przy tej diecie zaleca się 3 główne posiłki, tj.<br />
śniadanie, obiad, kolacja oraz 2 przekąski<br />
w trakcie dnia, tj. II śniadanie i podwieczorek<br />
– tłumaczy Agnieszka Ślusarska-Staniszewska,<br />
dietetyk akcji „Menu dla diabetyka”.<br />
PYSZNIE I ZDROWO<br />
W ramach akcji „Menu dla diabetyka” od listopada<br />
tego roku wybrane restauracje i kawiarnie<br />
wprowadzą do swoich kart dania dedykowane<br />
diabetykom – będzie zdrowo, pysznie<br />
i apetycznie! Przepisy na te potrawy zostały zebrane<br />
i przeliczone przez dietetyków i ocenione<br />
przez edukatorów diabetologicznych. Ponadto<br />
w pięciu miastach w Polsce odbyły się specjalne<br />
szkolenia dla personelu lokali gastronomicznych,<br />
podczas których ich pracownicy dowiedzieli<br />
się, jak komponować zdrowe posiłki dla<br />
diabetyków, jakich zasad należy przestrzegać<br />
i jak przeliczać wymienniki węglowodanowe<br />
i węglowodanowo-białkowe dań. Dzięki temu<br />
w lokalach oznaczonych logo „Menu dla diabetyka”<br />
będzie można zjeść wyśmienite dania<br />
zgodne z zasadami diety cukrzycowej. Mamy<br />
nadzieję, że zachęci to diabetyków do wyjścia<br />
z domu i skosztowania przygotowanych z myślą<br />
o nich potraw. Mapę lokali, które przyłączyły się<br />
do akcji można znaleźć na stronie www.menudiabetyka.pl/restauracje.<br />
KSIĄŻKA KUCHARSKA<br />
W związku z obchodami Światowego Dnia<br />
Walki z Cukrzycą została wydana także wyjątkowa<br />
książka kulinarna dla diabetyków, do<br />
której przepisy przekazali partnerzy akcji: szefowie<br />
kuchni i blogerzy kulinarni. Książka jest<br />
jedyną w swoim rodzaju publikacją zawierającą<br />
przepisy na dania zgodne z dietą cukrzycową,<br />
które zostały wybrane i przeliczone przez dietetyków<br />
akcji „Menu dla diabetyka”. Książka<br />
w wersji elektronicznej będzie dostępna na<br />
blogu kulinarnym www.menudiabetyka.pl,<br />
zostanie także przekazana edukatorom, organizacjom<br />
diabetologicznym oraz wybranym poradniom<br />
dietetycznym w całej Polsce. Została<br />
także opracowana bezpłatna aplikacja mobilna<br />
dla osób z cukrzycą. Głównym elementem<br />
aplikacji jest kalkulator wymienników węglowodanowych<br />
i węglowodanowo-białkowych.<br />
Dzięki niemu diabetycy posiadający telefon<br />
z systemem Android mogą szybko i sprawnie<br />
przeliczyć wartości produktów lub całych potraw<br />
w dowolnym miejscu i o dowolnej porze.<br />
Aplikacja zawiera także mnóstwo porad<br />
diabetologicznych i dietetycznych, a także<br />
bazę przepisów zgodnych z zasadami diety<br />
cukrzycowej.<br />
PORADNIA DIETETYCZNA<br />
Dla wszystkich chętnych działa także poradnia<br />
„Menu dla diabetyka”. Pod numerami telefonu<br />
793 212 530 i 537 143 146 oraz adresem mailowym<br />
poradnia@menudiabetyka.pl można pytać<br />
m.in. o to jak przygotować posiłek zgodny<br />
z zasadami diety cukrzycowej, jak prawidłowo<br />
wyliczyć wymienniki WW i WBT, skonsultować<br />
się z edukatorem diabetologicznym lub dowiedzieć<br />
się więcej o diecie cukrzycowej. Na<br />
infolinię mogą zadzwonić także restauratorzy<br />
i kucharze, którzy chcieliby wprowadzić do swojego<br />
menu dania dla cukrzyków. •<br />
Przepis na zdrowie<br />
Beata Stepanow<br />
Prezes Stowarzyszenia<br />
Edukacji Diabetologicznej<br />
Co roku Światowy Dzień Walki z Cukrzycą<br />
nawiązuje do ściśle określonego tematu<br />
ustalonego przez Międzynarodową<br />
Federację Diabetologiczną. W latach 2014-2016<br />
motywem przewodnim jest zdrowe życie i zdrowe<br />
odżywianie. A zdrowe odżywanie zaczyna się<br />
od śniadania, stąd tytuł tegorocznych obchodów<br />
Światowego Dnia Cukrzycy w Polsce – „Zdrowe<br />
życie zaczyna się od śniadania”.<br />
W profilaktyce cukrzycy, jak i już w samej chorobie, kluczowe jest połączenie trzech elementów:<br />
diety, aktywności fizycznej i odpowiednio prowadzonej terapii. Stowarzyszenie Edukacji<br />
Diabetologicznej sprawdziło jaki jest stan wiedzy osób chorych na cukrzycę i jak<br />
radzą sobie na co dzień z kontrolowaniem choroby.<br />
Współczesna cywilizacja sprzyja cukrzycy,<br />
bo postęp zmienił naturalne przyzwyczajenia<br />
człowieka. Kiedyś zdobycie pożywienia<br />
łączyło się ze sporym wysiłkiem fizycznym,<br />
a człowiek miał wykształconą zdolność gromadzenia<br />
w organizmie tłuszczów „na zapas”. Umożliwiało<br />
mu to przeżycie między „upolowanymi” posiłkami.<br />
Organizm współczesnego człowieka gromadzi<br />
zapasy energii i na ogół nie znajduje okazji do spalenia<br />
nadmiaru energii z pożywienia. Diabetolodzy<br />
podkreślają, że zarówno w profilaktyce choroby<br />
jak i już w samej cukrzycy kluczowe jest połączenie<br />
trzech elementów: diety, aktywności fizycznej<br />
i odpowiednio prowadzonej terapii. Z okazji tegorocznych<br />
obchodów Światowego Dnia Walki z Cukrzycą,<br />
Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej<br />
(SED) przeprowadziło krótką ankietę wśród osób<br />
chorych na cukrzycę, aby przekonać się, jaki jest<br />
ich stan wiedzy i jak radzą sobie na co dzień z kontrolowaniem<br />
choroby.<br />
Który posiłek jest najważniejszy dla zdrowia?<br />
Na pytanie „Który posiłek jest najważniejszy dla<br />
zdrowia i dobrej formy”, 2/3 pacjentów odpowiedziała<br />
bezbłędnie, że śniadanie. Dla 17% takim<br />
posiłkiem był obiad, a tyle samo pacjentów<br />
nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie. Wydawać<br />
by się więc mogło, że wiedzę pacjentów nt.<br />
roli śniadania należałoby wzmocnić, ale okazuje<br />
się, że o ile wiedza nt. wagi codziennego śniadania<br />
dla ogółu społeczeństwa pozostawia może<br />
nieco do życzenia, to jeśli zadamy pacjentom<br />
pytanie „Czy zgadzają się z twierdzeniem, że codzienne<br />
śniadanie pozwala lepiej kontrolować<br />
poziom cukru u osób z cukrzycą?”, to twierdzącej<br />
odpowiedzi udzieliło aż 95% ankietowanych.<br />
Jak odżywiają się osoby z cukrzycą?<br />
Zdecydowana większość, bo ok. 75%, zgodnie<br />
z zaleceniami je 4–5 albo więcej posiłków<br />
w ciągu dnia. Mniej niż 3 posiłki jada tylko 2%<br />
ankietowanych, a kolejne 3% jada nieregularnie,<br />
czyli każdego dnia inaczej. Jednakże przekąski<br />
często nie są traktowane jako posiłek i niestety<br />
czasami są one wysokokaloryczne.<br />
Czy osoby z cukrzycą są aktywne fizycznie?<br />
73% ankietowanych pacjentów określiła się<br />
jako osoby aktywne fizycznie, czyli ćwiczące<br />
lub w inny sposób zażywające ruchu nie<br />
mniej niż 3 razy w tygodniu i poświęcające<br />
na te aktywności średnio ponad 120 minut<br />
tygodniowo. Wśród osób, które przyznały, że<br />
nie należą do aktywnych fizycznie, jako tego<br />
powód większość podawała zły stan zdrowia<br />
oraz brak motywacji.<br />
Czy pacjenci regularnie oznaczają poziom cukru<br />
przed i 2 godziny po posiłku?<br />
Tylko 33% pacjentów regularnie, tzn. codziennie<br />
i przy okazji wszystkich posiłków oznacza<br />
poziom cukru przed nim i 2 godziny po jedzeniu.<br />
Kolejne 33% robi tak, ale w sposób mniej<br />
systematyczny, tzn. nie co dzień i nie po każdym<br />
posiłku. 15% przyznaje, że dokonuje takich<br />
pomiarów jedynie 1-2 razy w ciągu tygodnia.<br />
Niezależnie od ilości pomiarów, największą trudność<br />
sprawia umiejętność interpretacji wyniku<br />
na glukometrze. Przede wszystkim brakuje wiedzy,<br />
które produkty spożywcze znacząco podnoszą<br />
poziom glukozy we krwi.<br />
Czy pacjenci stosują się do zaleceń lekarzy<br />
i pielęgniarek diabetologicznych?<br />
57% pacjentów twierdzi, że stara się stosować dokładnie<br />
i to do wszystkich zaleceń (uwaga: ankieta<br />
była przeprowadzana przez personel medyczny).<br />
31% szczerze przyznało, że o ile stosują się rzetelnie<br />
do zaleceń dotyczących przyjmowania leków,<br />
to nie zawsze udaje im się wprowadzić w życie<br />
zalecenia dotyczące diety, aktywności fizycznej,<br />
unikania stresu czy rezygnacji z nałogów. Natomiast<br />
8% oświadczyło, że do wszelkich tego typu<br />
zaleceń stosuje się rzadko.<br />
Tyle życie, bo jeśli chodzi o wiedzę nt. czynników<br />
istotnych dla prawidłowego prowadzenia<br />
cukrzycy, to 65% odpowiedziało zgodnie z podręcznikową<br />
definicją, że prawidłowa terapia cukrzycy<br />
to: regularne zażywanie przepisanych leków,<br />
odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna.<br />
16% postawiła przede wszystkim na odpowiednią<br />
dietę, w tym codzienne śniadanie (wśród ankietowanych<br />
były osoby we wczesnej fazie cukrzycy,<br />
które kontrolują poziom cukru tylko dietą).<br />
Badanie przeprowadzone w listopadzie 2015 na grupie 100 dorosłych pacjentów<br />
z cukrzycą typu 2 przez Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej.<br />
48% grupy stosowała doustne leki przeciwcukrzycowe, 42% insulinę lub<br />
insulinę wraz z lekami doustnymi, 10% stosowała jedynie dietę. •
Change language