You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
7<br />
ŻYCIE Z CUKRZYCĄ<br />
Niezależny dodatek tematyczny dystrybuowany wraz z dziennikiem Rzeczpospolita<br />
Właściwe leczenie zapobiega<br />
groźnym powikłaniom<br />
Edukacja pacjenta ma szczególne znaczenie w przypadku stanu<br />
przedcukrzycowego jak i w insulinoterapii. Dzięki badaniom, odpowiedniej<br />
wiedzy i zastosowanym terapiom pacjent jest w stanie uniknąć wielu<br />
powikłań i samemu kontrolować swoją chorobę.<br />
Prof. Grzegorz Dzida<br />
Lubelski konsultant<br />
ds. diabetologii<br />
Cukrzyca w 50% przypadków przebiega bezobjawowo,<br />
skąd zatem mamy wiedzieć kiedy powinniśmy udać się<br />
do lekarza?<br />
Z tego powodu mówi się, że cukrzyca jest cichym zabójcą.<br />
U większości osób zaczyna się zupełnie bez objawów, dlatego<br />
powinniśmy kłaść duży nacisk na właściwą diagnostykę, gdyż<br />
nieleczona prowadzi do rozwoju przewlekłych powikłań takich<br />
jak zawał serca czy udar mózgu. Coroczne badania glukozy zalecane<br />
są osobom, u których w rodzinie występowała cukrzyca;<br />
osobom które były dużymi noworodkami – powyżej 4 kg wagi,<br />
otyłym, prowadzącym mało aktywny tryb życia, jak i osobom<br />
mającym zaburzenia lipidowe czy nadciśnienie tętnicze. To są<br />
grupy, które w szczególny sposób powinny dbać o to, aby kontrolować<br />
czy nie mają cukrzycy. Najsilniejszym i niezależnym<br />
od nas czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju cukrzycy<br />
jest rosnący wiek. Musimy pamiętać, że po 65 roku życia aż<br />
co piąta osoba ma cukrzycę. Zgodnie z zaleceniami Polskiego<br />
Towarzystwa Diabetologicznego diagnostykę w kierunku<br />
cukrzycy zalecamy raz na trzy lata, u każdej osoby powyżej<br />
45 roku życia. Mimo tego, ze względu na wszechobecną nadwagę<br />
i otyłość oraz niską aktywność fizyczną, cukrzycę typu 2<br />
rozpoznaje się coraz częściej u bardzo młodych osób. Dlatego<br />
tak ważne jest poddawanie się wspomnianym badaniom.<br />
Dużo mówi się również o stanie przedcukrzycowym.<br />
Czym się on charakteryzuje?<br />
Stan przedcukrzycowy może dotyczyć nawet 5 mln dorosłych<br />
Polaków. Charakteryzuje się on podwyższonym stężeniem glukozy<br />
– na czczo na poziomie 100–125 mg/dl, czy też nieprawidłową<br />
tolerancją glukozy. W przypadku tych osób jest bardzo<br />
duże prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy w najbliższym<br />
czasie. Co istotne, u tych pacjentów mogą rozwijać się powikłania<br />
specyficzne dla cukrzycy dlatego jest to grupa, którą<br />
należy się szczególnie zająć. Żeby uniknąć cukrzycy w stanie<br />
przedcukrzycowym należy przede wszystkim zweryfikować<br />
swoją dietę oraz zwiększyć aktywność fizyczną, aby zredukować<br />
masę ciała. Ważne jest również, aby sprawdzać poziom<br />
lipidów oraz kontrolować ciśnienie tętnicze. W szczególnie<br />
uzasadnionych przypadkach należy nawet stosować leki przeciwcukrzycowe<br />
– metforminę. Obecnie w stanie przedcukrzycowym<br />
zarejestrowane są preparaty metforminy, które można<br />
stosować raz na dobę.<br />
Czyli jeżeli odpowiednio zaopiekujemy się pacjentem ze<br />
stanem przedcukrzycowym to istnieje szansa na to, że<br />
uniknie on cukrzycy?<br />
Istnieje dużo dowodów naukowych na to, że cukrzycy typu 2<br />
można zapobiegać. Zmiana stylu życia o połowę zmniejsza ryzyko<br />
przejścia ze stanu przedcukrzycowego w cukrzycę, a stosowanie<br />
metforminy zmniejsza to ryzyko o 30%. Terapia lekowa<br />
jest szczególnie istotna dla osób najbardziej zagrożonych i dla<br />
tych, w których przypadku nie można zastosować innych metod<br />
lub nie przyniosły one oczekiwanych rezultatów. Decyzję<br />
o leczeniu farmakologicznym stanu przedcukrzycowego podejmuje<br />
lekarz, na podstawie indywidualnej sytuacji pacjenta.<br />
Stan ten w większości przypadków ma charakter odwracalny,<br />
dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiednich działań.<br />
Panie profesorze czy nadal istnieją mity dotyczące insulinoterapii?<br />
Obecnie stosowanie insuliny wiąże się z iniekcjami oraz koniecznością<br />
częstszej samokontroli glikemii. Są to bariery<br />
trudne do pokonania dla części pacjentów. Dlatego niektórzy<br />
obawiają się tej formy terapii a warto nadmienić, że często jest<br />
to jedyna droga ratunku, jedyny sposób na kontrolę cukrzycy.<br />
Oczywiście wiadomo, że w cukrzycy typu 1 insulina stanowi<br />
jedyne rozwiązanie dla pacjenta. W cukrzycy typu 2, zwykle<br />
po wielu latach, dochodzi do takiego momentu, że żadnym<br />
innym sposobem leczenia nie będziemy mogli uzyskać dobrych<br />
cukrów jak tylko przy użyciu insuliny. Opór niektórych<br />
pacjentów to głównie lęk przed nieznanym i demonizowanie<br />
iniekcji. W związku z tym tak istotne znaczenie ma edukacja<br />
pacjenta. Dlatego lekarze już podczas rozpoznania u pacjenta<br />
cukrzycy powinni poruszyć temat insulinoterapii. Kiedy pacjent<br />
przełamie barierę zaczyna zauważać korzyści ze stosowania<br />
insuliny – odzyskuje energię, poprawia mu się samopoczucie<br />
i lepiej się czuje. Niestety jednym ze skutków ubocznych jest<br />
możliwość przyrostu masy ciała. Jednakże istnieją nowsze insuliny,<br />
które to ryzyko mają mniejsze.<br />
Jakie to są preparaty?<br />
Analogi długodziałającej insuliny do podawania raz dziennie,<br />
które dostępne są dla pacjentów od kilku lat. Są to wygodne<br />
preparaty, które mają udowodnioną przewagę nad insuliną<br />
ludzką. Mianowicie zmniejszają niedocukrzenia w nocy oraz<br />
ciężkie niedocukrzenia, takie że pacjent nie jest w stanie samemu<br />
sobie poradzić i potrzebuje pomocy osób trzecich.<br />
Niestety ograniczenia jeżeli chodzi o wskazania do refundacji<br />
i tym samym wysoka cena tych insulin dla pacjenta spowodowały,<br />
że insuliny, które są podstawowymi insulinami<br />
w terapii na świecie w Polsce są używane przez niewielki<br />
procent pacjentów.<br />
Czy istnieją jakieś konsekwencje niedocukrzeń?<br />
Obecnie dysponujemy żelaznymi dowodami, że niedocukrzenia<br />
potrafią zabić pacjenta z cukrzycą. Często są to hipoglikemie<br />
nocne, z których pacjent po prostu się nie wybudza,<br />
umiera we śnie. Dlatego wybrani pacjenci są proszeni<br />
o to, aby kilka razy w miesiącu obudzili się o mniej więcej<br />
3–4 w nocy w celu zmierzenia sobie cukru. W ten sposób<br />
można sprawdzić czy istnieje ryzyko hipoglikemii nocnej.<br />
Z powodu niedocukrzeń można również umrzeć na serce<br />
albo z przyczyn mózgowych. Są to bardzo groźne powikłania<br />
cukrzycy. Dlatego podczas leczenia pacjenta z cukrzycą<br />
równie istotnym elementem jak obniżenie stężenia glukozy<br />
jest wyeliminowanie możliwych powikłań. Najlepszym zabezpieczeniem<br />
przed hipoglikemią jest gruntowna wiedza<br />
o swojej chorobie oraz przeanalizowanie własnego dzienniczka<br />
kontroli glikemii.<br />
Jak wygląda dostęp do analogów insulin długodziałających?<br />
We wrześniu w Polsce pojawiła się jak gdyby kopia oryginalnego<br />
analogu insuliny długodziałającej. Przepisy refundacyjne<br />
spowodowały, że limit refundacji ustalony został od insuliny<br />
odtwórczej, która była tańsza, co automatycznie pociągnęło za<br />
sobą podwyżkę cen poprzednich analogów. W związku z czym<br />
pacjenci po 1 września musieli zapłacić dwa razy więcej za<br />
dotychczas stosowane insuliny. Od listopada sytuacja uległa<br />
normalizacji, gdyż producenci tych insulin zmniejszyli ceny,<br />
aby były bardziej dostępne dla pacjentów.<br />
Czy łatwo jest zmienić insulinę?<br />
Zamiana preparatów insuliny wymaga znakomitej znajomości<br />
pacjenta oraz edukacji. Każdy rodzaj insuliny, każdy preparat<br />
insuliny ma swoje właściwości farmakokinetyczne, farmakodynamiczne<br />
czyli każdy preparat nieco inaczej działa. Różnią się<br />
siłą czy czasem działania. Poza tym każdy z preparatów insuliny<br />
jest inaczej podawany – w postaci innego wstrzykiwacza lub<br />
innego miejsca wkłucia. Istotne są też przyzwyczajenia pacjenta.<br />
Nie możemy mówić, że coś jest zamienne, jest to znacznie<br />
bardziej skomplikowana kwestia, a nie tylko zmiana preparatu<br />
na preparat. Ewentualna zamiana musi być dokonana przez<br />
lekarza w porozumieniu z pacjentem. •
Change language