Katarzyna Więckowska

Recommendations

Info

ŻYCIE Z CUKRZYCĄ 4 Niezależny dodatek tematyczny dystrybuowany wraz z dziennikiem Rzeczpospolita Wyzwania diabetologii Z okazji Światowego Dnia Walki z Cukrzycą zapytaliśmy ekspertów, od lat aktywnie działających dla poprawy opieki diabetologicznej w Polsce, jakie problemy dotykają polskich pacjentów i co ich zdaniem należałoby zmienić aby poprawić obecną sytuację. Igor Grzesiak Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą Miliony ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Według danych IDF (Międzynarodowej Organizacji Diabetologicznej) chorobą dotkniętych jest już 387 milionów osób na świecie. Polska w najbliższym czasie będzie więc musiała zmierzyć się z tym narastającym problemem epidemiologicznym, związanym z rosnącym odsetkiem nowych zachorowań, a także rzeszą osób żyjących z cukrzycą i borykających się z groźnymi powikłaniami. Już dziś z cukrzycą zmaga się 3 mln Polaków, z czego ok. 1 mln jeszcze o tym nie wie. Skuteczna walka z tą epidemią nie będzie możliwa bez dobrze opracowanej strategii oraz wieloletniego planu działania, który określi priorytetowe obszary działania w zakresie prewencji, leczenia i jakości życia osób z cukrzycą. Konieczna jest zmiana podejścia do cukrzycy w systemie ochrony zdrowia i spojrzenie na chorobę w sposób interdyscyplinarny. Cukrzycę należy przede wszystkim określić jako chorobę społeczną, a co za tym idzie stworzyć kompleksowy systemu działań, mających na celu zwiększenie wykrywalności cukrzycy, zmniejszenie odsetka nowych zachorowań a także ograniczenie powikłań u osób chorujących na cukrzycę. Jednym z najważniejszych zadań Państwa w najbliższych latach powinno być wdrożenie długofalowej strategii przeciwdziałania cukrzycy. Cukrzyca nie tylko musi się stać jednym z priorytetów zdrowotnych, ale także muszą zostać podjęte zdecydowane kroki profilaktyczne. Kierunkiem w stronę takiego podejścia jest projekt pt. „Cukrzyca 2025. Strategia prewencji i leczenia cukrzycy w Polsce 2015–2025”. Przygotowany przez organizacje diabetologiczne oraz ekspertów dokument strategiczny definiuje wyzwania oraz kluczowe obszary priorytetowych działań, które muszą zostać podjęte w najbliższym czasie. Te zmiany powinny się dokonać na wielu poziomach: indywidualnym, społecznym i systemowym. Rok 2025 wydaje się dość odległy. Tak długa perspektywa rzadko jest uwzględniana w planach zdrowotnych. Abyśmy jednak mogli za dziesięć lat zmniejszyć drastycznie rosnące wskaźniki cukrzycy, musimy podjąć szereg działań już dzisiaj. • Alicja Szewczyk Przewodnicząca Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii Życie z cukrzycą wymaga zmiany nawyków i wdrożenia ściśle określonych zachowań. Pacjent musi uzyskać o nich wiedzę, nauczyć się ich realizacji i zostać zmotywowanym do konsekwentnego ich stosowania. Na tym polega udział pacjenta w leczeniu choroby i to współuczestnictwo musi zostać zaplanowane na całe życie. Edukacja terapeutyczna służy formułowaniu długoterminowych celów terapii, czyli ustaleniu udziału pacjenta w leczeniu cukrzycy. Wiedza pacjenta o chorobie poprawia jego współpracę z personelem medycznym. Edukacja jest szczególnie ważna w cukrzycy, ponieważ stosowanie się chorych do zaleceń medycznych pomaga lepiej kontrolować chorobę. To oznacza możliwość zapobiegania powstawaniu ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy i lepszą jakość życia, życie w lepszym zdrowiu. Edukacja może bardzo istotnie poprawić efektywność procesu leczniczego prowadzonego przez personel medyczny. Dzięki temu postęp choroby zostaje zahamowany i nie czyni ona spustoszenia w organizmie, co pozwala choremu wieść normalne życie. Kluczowe wyzwania to po pierwsze: wprowadzenie do polskiego systemu ochrony zdrowia stanowiska edukatora ds. diabetologii. Da to pacjentom szeroki dostęp do edukacji niezbędnej w terapii cukrzycy – a w rezultacie przyczyni się do poprawy zdrowia i jakości życia pacjentów diabetologicznych oraz redukcji powikłań cukrzycy, a także przyniesie duże oszczędności dla systemu ochrony zdrowia. Po drugie: aby tak się stało, edukacja terapeutyczna w cukrzycy powinna być odrębnym świadczeniem kontraktowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zaś edukator ds. diabetologii – profesjonalistą zatrudnianym obligatoryjnie w placówkach medycznych określonego typu. Po trzecie: profilaktyka – potrzebne jest zachęcanie Polaków do uprawiania sportu, kontroli stresu, stosowania właściwej diety, bo zdrowy tryb życia może uchronić przed zachorowaniem nie tylko na cukrzycę. • Andrzej Bauman Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków Opieka diabetologiczna w Polsce niestety nadal pozostawia bardzo wiele do życzenia. Wszelkie europejskie rankingi od lat stawiają nas na jednym z ostatnich miejsc pod tym względem. Czasami można odnieść wrażenie, że cukrzyca jest dla decydentów jakąś wielką, mityczną bestią, z którą nie chcą się zmierzyć. A przecież liczba chorych rośnie lawinowo! Udawanie, że problemu nie ma, jest niesłychanie krótkowzroczne. Już ponad 3 miliony osób w naszym społeczeństwie to diabetycy, a będzie nas coraz więcej. Mając na uwadze fakt, że nieleczona lub źle leczona cukrzyca przynosi katastrofalne skutki, decydenci powinni zrozumieć w końcu powagę tej choroby. Leki, które w innych krajach europejskich, nawet mniej zamożnych, od dawna są standardem, w Polsce nie podlegają refundacji. Leczenie powikłań również pozostawia wiele do życzenia, zwłaszcza stopy cukrzycowej. Państwo polskie promuje obcinanie nóg zamiast je leczyć, co jest ciężkim do zrozumienia paradoksem. Czy naprawdę lepiej wypłacać inwalidom renty do końca życia niż ratować ich stopy? Zbyt niewielu mamy również lekarzy diabetologów, a na wizytę czeka się miesiącami. Potrzeba nam edukatorów, czyli osób zajmujących się tylko i wyłącznie edukacją pacjenta, gdyż stan edukacji cukrzycowej jest w Polsce wręcz tragiczny. Chorzy zbyt mało wiedzą o swojej chorobie, nie rozumieją podstawowych zaleceń i szkodzą sami sobie poprzez ignorowanie wytycznych. Specjalistyczne sanatoria dla dzieci i dorosłych z cukrzycą także przynosiłyby wiele pożytku. Z okazji Światowego Dnia Walki z Cukrzycą życzę wszystkim diabetykom, aby z jednej strony dbali o siebie, a z drugiej aby nasze państwo zechciało wreszcie bardziej się o nas zatroszczyć, do czego Polskie Stowarzyszenie Diabetyków będzie je wytrwale zachęcać. Tym, którzy jeszcze cukrzycy nie mają, ale są nią zagrożeni, polecam przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia. Póki co cukrzyca to choroba nieuleczalna, a przy tym dość uciążliwa, nie fundujmy jej sobie na własne życzenie. • Jerzy Magiera Twórca największego portalu dla diabetyków – mojacukrzyca.org Niestety wzrasta liczba osób chorych na cukrzycę. Niezwykle ważna jest profilaktyka i kontrolne badania, które powinny (a nie zawsze są) być wykonywane u każdego, a szczególnie u osób z tzw. grupy ryzyka. Znacznie lepiej jest przeciwdziałać i zapobiegać chorobie, niż później ją leczyć, co jest znacznie droższe. Przy cukrzycy typu 2 możliwa jest prewencja – istotnym jest właściwy styl odżywiania, edukacja oraz aktywność fizyczna. Na diabetyków czekają różnego rodzaju problemy. Młodzi diabetycy, a właściwie ich rodzice i opiekunowie, spotykają się z problemem znalezienia odpowiedniego przedszkola i szkoły, do której może uczęszczać ich pociecha. Często dyrektorzy odmawiają przyjęć, bojąc się odpowiedzialności za stan zdrowia dziecka. Potrzeba więcej energii skierować na szkolenia kadry pedagogicznej w temacie cukrzycy. Nie ma bowiem nic gorszego, jak strach nauczycieli spowodowany niewiedzą. Chorzy narzekają na zbyt wysokie ceny leków koniecznych do życia. Zbyt wiele płaci się za insuliny, w szczególności za analogi insulin, które w wielu europejskich krajach są darmowe. Nieprecyzyjne są kryteria refundacji analogów długodziałających w cukrzycy typu 2. Refundacja należy się pacjentowi, który źle prowadzi cukrzycę, a gdy osiąga lepsze wyniki – refundacja przestaje obowiązywać. Wciąż nierefundowana jest terapia przy pomocy leków inkretynowych. W ostatnich miesiącach diabetycy mają także problemy z dostępnością insulin w aptekach. Preparaty podobno nielegalnie są odsprzedawane za granicę. Niedopuszczalnym jest, aby lek ratujący życie nie był dostępy w aptekach. Sytuacja powinna być prawnie rozwiązana, a nielegalnych handel zabroniony. Bardzo niepokojącym jest jeszcze problem edukacji chorych. W większych ośrodkach, miastach wojewódzkich dostęp do edukacji, lekarzy, pielęgniarek, edukatorów jest znacznie łatwiejszy niż w małych miasteczkach. Często chorym brakuje podstawowej wiedzy, co później przekłada się na problemy zdrowotne. •
5 ŻYCIE Z CUKRZYCĄ Niezależny dodatek tematyczny dystrybuowany wraz z dziennikiem Rzeczpospolita CUKRZYCA – epidemia zdrowotna, społeczna i gospodarcza Polska jest jednym z ostatnich krajów w Unii Europejskiej, który wciąż nie refunduje nowoczesnych leków inkretynowych. System opieki diabetologicznej wymaga pilnych zmian, ponieważ na cukrzycę wydajemy rocznie ponad 7 miliardów złotych, a połowa z tej kwoty jest przeznaczona na leczenie powikłań. Cukrzyca typu 2 to schorzenie przewlekłe, które istotnie zmienia życie chorego i nierzadko jego bliskich. Stanowi ok. 90% wszystkich przypadków cukrzycy. W Polsce choruje na nią ok. 3 mln osób. Rocznie z powodu jej powikłań umiera prawie 21,5 tysiąca osób – większość z powodu powikłań sercowo-naczyniowych. Inne częste powikłania cukrzycy to: retinopatia, nefropatia, neuropatia, udar mózgu, amputacje kończyn będące konsekwencją stopy cukrzycowej 1 . Powikłania rozwijają się na skutek nieleczonej lub niewłaściwie leczonej cukrzycy. Prawidłowo leczona cukrzyca osiąga następujące cele wyznaczone przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: poprawa glikemii i parametrów gospodarki lipidowej, kontrola masy ciała oraz ciśnienia tętniczego krwi. Bez normalizacji glikemii, zmniejszenia masy ciała, wyrównania zaburzeń gospodarki lipidowej i nadciśnienia tętniczego nie może być mowy o efektywnym zmniejszeniu ryzyka rozwoju groźnych dla zdrowia i życia powikłań. MIĘDZYNARODOWY STANDARD Mimo alarmującej liczby zachorowań i poważnych konsekwencji zdrowotnych, jakie pociąga za sobą nieodpowiednia terapia, w Polsce w zakresie leczenia cukrzycy od lat niewiele się zmienia. Nie zmienia tego fakt, iż na rynku pojawiają się nowe technologie zyskujące pozytywne opinie środowisk naukowych oraz instytucji oceniających zasadność refundowania leków. Terapie te stanowią od lat standard terapeutyczny w innych krajach Europy. Polska jest natomiast jednym z ostatnich krajów w Unii Europejskiej, który mimo wielu apeli środowiska pacjentów i lekarzy wciąż nie refunduje nowoczesnych leków inkretynowych – analogów GLP-1, które spełniają wszystkie cele leczenia cukrzycy i obniżają masę ciała. Leki te otrzymały pozytywną opinię Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, a sam Prezes Wojciech Matusewicz wypowiedział się w ubiegłym roku na łamach dziennika „Rzeczpospolita”, iż: „Analogi GLP-1 mają największą szansę na refundację. (…) Nie powodują hipoglikemii i wydłużają czas do włączenia insuliny. I tutaj według naszych wyliczeń mogą się pojawić oszczędności dla NFZ. Właśnie taką opinię umieściłem w rekomendacjach”. Również Wiceminister Zdrowia – Igor Radziewicz-Winnicki zaznaczył w wypowiedzi dla serwisu informacyjnego „Panorama” emitowanego na antenie TVP 2, że „analogi GLP-1 to ciekawa opcja terapeutyczna, która w wąskiej grupie pacjentów, szczególnie u pacjentów z otyłością, może przynosić korzyści terapeutyczne”. Zatem wartość terapeutyczna analogów GLP-1 nie została podważona przez osoby kształtujące politykę zdrowotną państwa. ZASADNOŚĆ REFUNDACJI Decyzja resortu zdrowia nie jest zrozumiała. Refundacja analogów GLP-1 jest zasadna i konieczna dla wąskiej grupy chorych na cukrzycę typu 2 spełniających odpowiednie parametry i obarczonych najwyższym ryzykiem rozwoju powikłań (otyli pacjenci). Z inicjatywy pacjentów i edukatorów diabetologicznych eksperci z zakresu ekonomiki zdrowia oszacowali wpływ na wydatki płatnika publicznego ewentualnej pozytywnej decyzji o objęciu refundacją leków z grupy inkretyn. Zgodnie z eksperckimi szacunkami, koszt zapewnienia wąskiej grupie chorych spełniających określone parametry dostępu do leków z grupy analogów GLP-1 wyniósłby dla NFZ w 2016 roku 48,1 mln złotych. Biorąc pod uwagę ograniczenia budżetowe Narodowego Funduszu Zdrowia, rozwiązaniem kompromisowym byłoby stopniowe obejmowanie leków inkretynowych refundacją. W pierwszym etapie objęcie finansowaniem leków z grupy analogów GLP-1 zapewni dostęp do tego leczenia stosunkowo wąskiej grupie chorych. „Dostęp do nowoczesnych terapii z zastosowaniem analogów GLP‐1 to poniekąd realizacja prawa pacjentów do ochrony zdrowia.” Efektem refundacji leków z grupy analogów GLP-1 będzie opóźnienie wdrażania kolejnych etapów leczenia (z reguły droższych niż etap poprzedzający). Ponadto spowoduje oszczędności w innych obszarach budżetu przeznaczonego na refundację leków przeciwcukrzycowych, a mianowicie insulinoterapii, związanych z nią świadczeń gwarantowanych, hospitalizacji oraz opieki ambulatoryjnej. Polska na cukrzycę wydaje rocznie ponad 7 miliardów złotych. Połowa z tej kwoty jest przeznaczona na leczenie powikłań. To abstrakcyjna kwota. Prof. Maciej Małecki – Prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego – zaznacza, zaznacza, że na opiekę diabetologiczną wydajemy mniej niż nasi sąsiedzi – Czesi, Słowacy, Węgrzy – kraje o podobnym stopniu rozwoju ekonomicznego. Jesteśmy na samym końcu w Europie. PRAWA PACJENTA System opieki diabetologicznej w Polsce wymaga pilnych zmian. Sytuacja pacjentów z cukrzycą typu 2 jest trudna i od lat się nie zmienia. Dostęp do nowoczesnych terapii z zastosowaniem analogów GLP-1 to poniekąd realizacja prawa pacjentów do ochrony zdrowia. Wąska grupa chorych z istotną otyłością niestety nie może w pełni realizować tego prawa. Skuteczna i w pełni dostosowana do ich potrzeb terapia nie jest bowiem refundowana. Zdaniem prof. Macieja Małeckiego – w Polsce asymetrycznie traktuje się pacjentów z cukrzycą typu 1 i cukrzycą typu 2. Jeśli chodzi o cukrzycę typu 1 nie mamy się czego wstydzić. Liczba chorych na osobistych pompach insulinowych, refundacja nowoczesnych insulin, pasków jest na najwyższym europejskim poziomie. Istnieje rozbieżność między polityką refundacyjną w odniesieniu do obydwu głównych form cukrzycy. HOLISTYCZNA EDUKACJA Poważnym problemem jest także brak dostępu dla pacjentów do holistycznej edukacji realizowanej przez edukatora do spraw diabetologii. Edukacja jest niezbędna w procesie prawidłowej terapii choroby. Pacjent świadomy zagrożeń, które powodują niewłaściwe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej i niestosowanie się do zaleceń lekarskich, w zdecydowanie mniejszym stopniu popełnia błędy, które mogą przyczynić się do rozwoju powikłań. Na ten aspekt cukrzycy zwraca uwagę ogólnopolska kampania edukacyjna pod hasłem „Cukrzyca bez powikłań” (więcej na stronie www.cukrzycabezpowiklan.pl). Pacjenci diabetologiczni liczą, że zmiana rządu przyniesie pozytywne i od dawna oczekiwane zmiany. Nowa formacja polityczna ma wiele pomysłów na uzdrowienie rodzimej służby zdrowia. Pozostaje mieć nadzieję, że nie zapomni w swoich działaniach o chorych na cukrzycę, którzy bądź co bądź stanowią potężny elektorat wyborczy. • 1. Raport „Cukrzyca. Ukryta Pandemia. Sytuacja w Polsce” Dla cukrzycy Dla Ciebie bez jablko 205x64.indd 1 04.08.2015 09:16
Page 1 and 2: Nowoczesne leczenie prof. Maciej T.
Page 3: 3 ŻYCIE Z CUKRZYCĄ Niezależny do
Page 7 and 8: 7 ŻYCIE Z CUKRZYCĄ Niezależny do
Page 9 and 10: 9 ŻYCIE Z CUKRZYCĄ Niezależny do
Page 11 and 12: 11 ŻYCIE Z CUKRZYCĄ Niezależny d

Katarzyna Więckowska

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?