Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ŻYCIE Z CUKRZYCĄ 4<br />
Niezależny dodatek tematyczny dystrybuowany wraz z dziennikiem Rzeczpospolita<br />
Wyzwania diabetologii<br />
Z okazji Światowego Dnia Walki z Cukrzycą zapytaliśmy ekspertów, od lat aktywnie działających<br />
dla poprawy opieki diabetologicznej w Polsce, jakie problemy dotykają polskich pacjentów i co ich zdaniem<br />
należałoby zmienić aby poprawić obecną sytuację.<br />
Igor Grzesiak<br />
Instytut Praw Pacjenta<br />
i Edukacji Zdrowotnej<br />
Koalicja na Rzecz Walki<br />
z Cukrzycą<br />
Miliony ludzi na świecie choruje na<br />
cukrzycę. Według danych IDF (Międzynarodowej<br />
Organizacji Diabetologicznej)<br />
chorobą dotkniętych jest już 387<br />
milionów osób na świecie. Polska w najbliższym<br />
czasie będzie więc musiała zmierzyć się z tym<br />
narastającym problemem epidemiologicznym,<br />
związanym z rosnącym odsetkiem nowych zachorowań,<br />
a także rzeszą osób żyjących z cukrzycą<br />
i borykających się z groźnymi powikłaniami.<br />
Już dziś z cukrzycą zmaga się 3 mln Polaków,<br />
z czego ok. 1 mln jeszcze o tym nie wie.<br />
Skuteczna walka z tą epidemią nie będzie<br />
możliwa bez dobrze opracowanej strategii<br />
oraz wieloletniego planu działania, który określi<br />
priorytetowe obszary działania w zakresie prewencji,<br />
leczenia i jakości życia osób z cukrzycą.<br />
Konieczna jest zmiana podejścia do cukrzycy<br />
w systemie ochrony zdrowia i spojrzenie na<br />
chorobę w sposób interdyscyplinarny. Cukrzycę<br />
należy przede wszystkim określić jako<br />
chorobę społeczną, a co za tym idzie stworzyć<br />
kompleksowy systemu działań, mających na<br />
celu zwiększenie wykrywalności cukrzycy,<br />
zmniejszenie odsetka nowych zachorowań<br />
a także ograniczenie powikłań u osób chorujących<br />
na cukrzycę.<br />
Jednym z najważniejszych zadań Państwa<br />
w najbliższych latach powinno być wdrożenie<br />
długofalowej strategii przeciwdziałania cukrzycy.<br />
Cukrzyca nie tylko musi się stać jednym<br />
z priorytetów zdrowotnych, ale także muszą zostać<br />
podjęte zdecydowane kroki profilaktyczne.<br />
Kierunkiem w stronę takiego podejścia jest<br />
projekt pt. „Cukrzyca 2025. Strategia prewencji<br />
i leczenia cukrzycy w Polsce 2015–2025”. Przygotowany<br />
przez organizacje diabetologiczne<br />
oraz ekspertów dokument strategiczny definiuje<br />
wyzwania oraz kluczowe obszary priorytetowych<br />
działań, które muszą zostać podjęte<br />
w najbliższym czasie. Te zmiany powinny się<br />
dokonać na wielu poziomach: indywidualnym,<br />
społecznym i systemowym.<br />
Rok 2025 wydaje się dość odległy. Tak długa<br />
perspektywa rzadko jest uwzględniana w planach<br />
zdrowotnych. Abyśmy jednak mogli za<br />
dziesięć lat zmniejszyć drastycznie rosnące<br />
wskaźniki cukrzycy, musimy podjąć szereg<br />
działań już dzisiaj. •<br />
Alicja Szewczyk<br />
Przewodnicząca Polskiej Federacji<br />
Edukacji w Diabetologii<br />
Życie z cukrzycą wymaga zmiany<br />
nawyków i wdrożenia ściśle określonych<br />
zachowań. Pacjent musi<br />
uzyskać o nich wiedzę, nauczyć się ich realizacji<br />
i zostać zmotywowanym do konsekwentnego<br />
ich stosowania. Na tym polega<br />
udział pacjenta w leczeniu choroby i to<br />
współuczestnictwo musi zostać zaplanowane<br />
na całe życie. Edukacja terapeutyczna<br />
służy formułowaniu długoterminowych celów<br />
terapii, czyli ustaleniu udziału pacjenta<br />
w leczeniu cukrzycy.<br />
Wiedza pacjenta o chorobie poprawia<br />
jego współpracę z personelem medycznym.<br />
Edukacja jest szczególnie ważna w cukrzycy,<br />
ponieważ stosowanie się chorych do zaleceń<br />
medycznych pomaga lepiej kontrolować<br />
chorobę. To oznacza możliwość zapobiegania<br />
powstawaniu ostrych i przewlekłych<br />
powikłań cukrzycy i lepszą jakość życia, życie<br />
w lepszym zdrowiu. Edukacja może bardzo<br />
istotnie poprawić efektywność procesu leczniczego<br />
prowadzonego przez personel medyczny.<br />
Dzięki temu postęp choroby zostaje<br />
zahamowany i nie czyni ona spustoszenia<br />
w organizmie, co pozwala choremu wieść<br />
normalne życie.<br />
Kluczowe wyzwania to po pierwsze: wprowadzenie<br />
do polskiego systemu ochrony<br />
zdrowia stanowiska edukatora ds. diabetologii.<br />
Da to pacjentom szeroki dostęp do edukacji<br />
niezbędnej w terapii cukrzycy – a w rezultacie<br />
przyczyni się do poprawy zdrowia<br />
i jakości życia pacjentów diabetologicznych<br />
oraz redukcji powikłań cukrzycy, a także<br />
przyniesie duże oszczędności dla systemu<br />
ochrony zdrowia.<br />
Po drugie: aby tak się stało, edukacja terapeutyczna<br />
w cukrzycy powinna być odrębnym<br />
świadczeniem kontraktowanym przez<br />
Narodowy Fundusz Zdrowia, zaś edukator ds.<br />
diabetologii – profesjonalistą zatrudnianym<br />
obligatoryjnie w placówkach medycznych<br />
określonego typu.<br />
Po trzecie: profilaktyka – potrzebne jest<br />
zachęcanie Polaków do uprawiania sportu,<br />
kontroli stresu, stosowania właściwej diety, bo<br />
zdrowy tryb życia może uchronić przed zachorowaniem<br />
nie tylko na cukrzycę. •<br />
Andrzej Bauman<br />
Prezes Zarządu Głównego<br />
Polskiego Stowarzyszenia<br />
Diabetyków<br />
Opieka diabetologiczna w Polsce niestety<br />
nadal pozostawia bardzo wiele<br />
do życzenia. Wszelkie europejskie<br />
rankingi od lat stawiają nas na jednym z ostatnich<br />
miejsc pod tym względem.<br />
Czasami można odnieść wrażenie, że cukrzyca<br />
jest dla decydentów jakąś wielką, mityczną<br />
bestią, z którą nie chcą się zmierzyć. A przecież<br />
liczba chorych rośnie lawinowo! Udawanie,<br />
że problemu nie ma, jest niesłychanie krótkowzroczne.<br />
Już ponad 3 miliony osób w naszym<br />
społeczeństwie to diabetycy, a będzie nas coraz<br />
więcej. Mając na uwadze fakt, że nieleczona<br />
lub źle leczona cukrzyca przynosi katastrofalne<br />
skutki, decydenci powinni zrozumieć w końcu<br />
powagę tej choroby.<br />
Leki, które w innych krajach europejskich,<br />
nawet mniej zamożnych, od dawna są standardem,<br />
w Polsce nie podlegają refundacji.<br />
Leczenie powikłań również pozostawia wiele<br />
do życzenia, zwłaszcza stopy cukrzycowej.<br />
Państwo polskie promuje obcinanie nóg zamiast<br />
je leczyć, co jest ciężkim do zrozumienia<br />
paradoksem. Czy naprawdę lepiej wypłacać<br />
inwalidom renty do końca życia niż ratować<br />
ich stopy?<br />
Zbyt niewielu mamy również lekarzy diabetologów,<br />
a na wizytę czeka się miesiącami.<br />
Potrzeba nam edukatorów, czyli osób zajmujących<br />
się tylko i wyłącznie edukacją pacjenta,<br />
gdyż stan edukacji cukrzycowej jest w Polsce<br />
wręcz tragiczny. Chorzy zbyt mało wiedzą<br />
o swojej chorobie, nie rozumieją podstawowych<br />
zaleceń i szkodzą sami sobie poprzez<br />
ignorowanie wytycznych. Specjalistyczne sanatoria<br />
dla dzieci i dorosłych z cukrzycą także<br />
przynosiłyby wiele pożytku.<br />
Z okazji Światowego Dnia Walki z Cukrzycą<br />
życzę wszystkim diabetykom, aby z jednej strony<br />
dbali o siebie, a z drugiej aby nasze państwo<br />
zechciało wreszcie bardziej się o nas zatroszczyć,<br />
do czego Polskie Stowarzyszenie Diabetyków<br />
będzie je wytrwale zachęcać. Tym, którzy<br />
jeszcze cukrzycy nie mają, ale są nią zagrożeni,<br />
polecam przestrzeganie zasad zdrowego stylu<br />
życia. Póki co cukrzyca to choroba nieuleczalna,<br />
a przy tym dość uciążliwa, nie fundujmy jej<br />
sobie na własne życzenie. •<br />
Jerzy Magiera<br />
Twórca największego<br />
portalu dla diabetyków<br />
– mojacukrzyca.org<br />
Niestety wzrasta liczba osób chorych<br />
na cukrzycę. Niezwykle ważna jest<br />
profilaktyka i kontrolne badania,<br />
które powinny (a nie zawsze są) być wykonywane<br />
u każdego, a szczególnie u osób z tzw.<br />
grupy ryzyka. Znacznie lepiej jest przeciwdziałać<br />
i zapobiegać chorobie, niż później ją<br />
leczyć, co jest znacznie droższe. Przy cukrzycy<br />
typu 2 możliwa jest prewencja – istotnym<br />
jest właściwy styl odżywiania, edukacja oraz<br />
aktywność fizyczna.<br />
Na diabetyków czekają różnego rodzaju<br />
problemy. Młodzi diabetycy, a właściwie ich<br />
rodzice i opiekunowie, spotykają się z proble-<br />
mem znalezienia odpowiedniego przedszkola<br />
i szkoły, do której może uczęszczać ich pociecha.<br />
Często dyrektorzy odmawiają przyjęć,<br />
bojąc się odpowiedzialności za stan zdrowia<br />
dziecka. Potrzeba więcej energii skierować<br />
na szkolenia kadry pedagogicznej w temacie<br />
cukrzycy. Nie ma bowiem nic gorszego, jak<br />
strach nauczycieli spowodowany niewiedzą.<br />
Chorzy narzekają na zbyt wysokie ceny leków<br />
koniecznych do życia. Zbyt wiele płaci<br />
się za insuliny, w szczególności za analogi<br />
insulin, które w wielu europejskich krajach są<br />
darmowe. Nieprecyzyjne są kryteria refundacji<br />
analogów długodziałających w cukrzycy<br />
typu 2. Refundacja należy się pacjentowi,<br />
który źle prowadzi cukrzycę, a gdy osiąga<br />
lepsze wyniki – refundacja przestaje obowiązywać.<br />
Wciąż nierefundowana jest terapia<br />
przy pomocy leków inkretynowych. W ostatnich<br />
miesiącach diabetycy mają także problemy<br />
z dostępnością insulin w aptekach.<br />
Preparaty podobno nielegalnie są odsprzedawane<br />
za granicę. Niedopuszczalnym jest,<br />
aby lek ratujący życie nie był dostępy w aptekach.<br />
Sytuacja powinna być prawnie rozwiązana,<br />
a nielegalnych handel zabroniony.<br />
Bardzo niepokojącym jest jeszcze problem<br />
edukacji chorych. W większych ośrodkach,<br />
miastach wojewódzkich dostęp do edukacji,<br />
lekarzy, pielęgniarek, edukatorów jest<br />
znacznie łatwiejszy niż w małych miasteczkach.<br />
Często chorym brakuje podstawowej<br />
wiedzy, co później przekłada się na problemy<br />
zdrowotne. •