JAAROVERZICHT

Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme
JAAROVERZICHT
seizoen 2014 / 2015
Veiligheid en openbare
ordebeheersing rondom het
Nederlands betaald voetbal

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD 2
INLEIDING 4
DEEL 1: HET SEIZOEN 2014/2015 IN CIJFERS 6
1. De inzet van de politie 8
2. Risico-categorisering 13
3. Incidenten 18
4. Strafbare feiten 21
5. Sancties: vervolging en straffen 25
5.1 Afdoening rechterlijke macht 26
5.2 Stadionverboden 27
DEEL 2: ONTWIKKELINGEN IN VOETBAL EN VEILIGHEID 34
CONCLUSIE 36
AANBEVELINGEN 38
1 CIV
LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN 40
CONTACTGEGEVENS 41
COLOFON 41

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
VOORWOORD
De aanpak van notoire ordeverstoorders heeft afgelopen seizoen
2014-2015, zowel vanuit de politiek als vanuit de veiligheidspartners
en supporters meer aandacht gekregen. Sinds
enkele seizoenen stabiliseert de aanpak en zijn de resultaten
niet voldoende om te komen tot een verdere trendbreuk in
overlast en geweld van voetbalsupporters. Meer en meer zal de
aanpak in een sluitende ketenaanpak gezocht moeten worden.
CIV
2
Samen met gemeenten, voetbalclubs, KNVB, Openbaar
Ministerie, Rijksoverheid en andere betrokken partners, zet de
politie zich vooral in om de groep notoire ordeverstoorders aan
te pakken die structureel betrokken zijn bij geweld, ongeregeldheden
en overlast rondom voetbalwedstrijden. Hun misdragingen hebben vaak vergaande
gevolgen voor de grote groep goedwillende supporters die van het voetbal een feest willen
maken. Dat voetbal een feest kan zijn bleek opnieuw bij de wedstrijden van het Nederlands
Elftal tijdens het WK in Brazilië. En ook al verloopt de kwalificatie voor het Europees
Kampioenschap in Frankrijk niet voorspoedig, dan is het goed om te zien dat dit geen negatief
effect heeft op het gedrag van de Oranjesupporters.
Dit jaaroverzicht is voornamelijk weergegeven vanuit politie- / veiligheidsperspectief en laat de
recente ontwikkelingen zien. Tevens staat in dit jaarverslag een toelichting van de KNVB op de
stadionverboden en het Openbaar Ministerie op de vervolging van strafbare feiten. De politie
en de andere betrokken veiligheidspartners blijven zich, ook in het nieuwe seizoen, inzetten
om de veiligheid rondom het voetbal verder te verbeteren. De ambitie voor de komende jaren
is om te komen tot toegankelijk, gastvrij en het veilig bezoeken van voetbalwedstrijden, waarbij
de inzet van politiecapaciteit in elk geval niet verder toeneemt.
Will van Kollenburg, hoofd Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme
Utrecht, september 2015

HET CIV IN VOGELVLUCHT
Het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme (CIV) maakt onderdeel uit van de
Nationale Politie en is werkzaam op het terrein van openbare ordehandhaving en
veiligheid bij het (betaald) voetbal. Samen met de politie-eenheden en veiligheidspartners
richt het CIV zich op het voorkomen, terugdringen en bestrijden
van voetbalvandalisme en –geweld.
Informatiepunt
Dagelijks vergaart, bundelt, verspreidt, signaleert en evalueert het CIV relevante
kennis en informatie rond voetbalvandalisme en -geweld voor politie en
veiligheidspartners. We creëren een omgeving waarin informatie, ervaringen
en succesvolle aanpakken kunnen worden uitgewisseld. Zo levert het CIV een
effectieve bijdrage aan de informatievoorziening en stimuleren we slimmere
samenwerking. Niet alleen nationaal, maar ook internationaal binnen het netwerk
van 33 zogenaamde “National Football Information Point’s”. Bovendien is het CIV
verantwoordelijk voor de organisatie en coördinatie van internationale politieondersteuning
op het gebied van voetbal, inclusief het beheer en de inzet van het
Nationaal Politie Team bij wedstrijden van het Nederlands elftal. Het CIV fungeert
als landelijk aanspreekpunt voor matchfixing (“wedstrijdvervalsing”) in de sport
binnen de Nederlandse politie en is centraal coördinatiepunt binnen de politie
voor meldingen rond “Sport & Geweld” op de amateurvelden.
3 CIV
Beleidsadvies
Vanuit deze nationale en internationale (informatie)positie signaleert het CIV
trends, ontwikkelingen en knelpunten in de bestrijding van voetbalvandalisme
en –geweld. Zodoende is het CIV in staat om te adviseren over de toepassing van
beleidsinstrumenten en de uitvoering van veiligheidsbeleid.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
INLEIDING
Voor u ligt het jaaroverzicht van het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme dat een beeld
geeft van de veiligheid en openbare ordebeheersing rond het Nederlands betaald voetbal.
Het seizoen 2014/2015 kende een aantal hoogte- en dieptepunten voor de openbare orde en
veiligheid. Het gros van de wedstrijden is in goede sfeer en zonder grootschalige incidenten
verlopen. Bij de bekerfinale tussen FC Groningen en PEC Zwolle hebben we gezien dat dergelijke
wedstrijden, mede dankzij een goede voorbereiding van de politie met de gezamenlijke
partners en in overleg met de supportersgroepen, zonder incidenten kunnen verlopen.
CIV
4
Helaas kennen wij het afgelopen seizoen ook enkele incidenten, zoals de ongeregeldheden in
Rome rondom de Europa Leaguewedstrijd AS Roma - Feyenoord, incidenten tussen de supporters
tijdens de wedstrijden van FC Den Bosch en FC Oss en de wedstrijd van Fortuna Sittard
tegen Roda JC. Deze incidenten zijn voortvarend door de verschillende ketenpartners samen
opgepakt en dit heeft geresulteerd in stadionverboden voor de betrokkenen. De focus van
deze gezamenlijke aanpak richt zich op deze probleemsupporters en werpt zijn vruchten af
dat terug te zien is in het forse aantal opgelegde stadionverboden door zowel de KNVB als de
rechter.
DEFINITIES
Voetbalvandalisme
Gedragingen van personen alleen of in groepen in relatie tot het voetbal die te
maken hebben met verstoring van de openbare orde/veiligheid en/of het plegen
van strafbare feiten 1 .
Hooligans
Personen die zich in supportersgroepen schuldig maken aan vormen van wetsovertredend
gedrag dat onder andere de huisregels van een Betaald Voetbal
Organisatie, vernielingen en vandalisme, spreekkoren, geweld tegen personen,
andere openbare orde overtredingen, harddruggebruik en handel in drugs
betreft 2 .
1
Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme, 2000
2
Adang en Ferwarda, 2005 (p.12)

Het eerste deel van dit jaaroverzicht omvat de cijfers met een toelichting. Deze cijfers zijn
gegenereerd uit het Voetbal Volg Systeem en zijn ingevoerd door de verschillende politieeenheden.
In dit deel van het jaaroverzicht presenteren de KNVB en het Openbaar Ministerie
ook hun cijfers met een toelichting. De KNVB licht de civiele stadionverboden verder toe. Het
Openbaar Ministerie presenteert de strafrechtelijke afdoeningen van de strafbare feiten die
een relatie hebben met het voetbal.
In het tweede deel van het jaaroverzicht worden de actuele ontwikkelingen weergegeven die
van invloed zijn op het domein van voetbal en veiligheid. Ten slotte wordt het jaaroverzicht
afgerond met de belangrijkste constateringen in de conclusie en worden de accenten voor
komend seizoen in de aanbevelingen toegelicht. Deze aanbevelingen sluiten aan bij de ambitie
van de KNVB, gemeenten, Openbaar Ministerie, Ministerie van Veiligheid en Justitie en de
politie om toe te werken naar toegankelijk, gastvrij en veilig voetbal in 2020.
5 CIV

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
DEEL 1: HET SEIZOEN 2014/2015
IN CIJFERS
OPMERKING VOORAF
De prestaties van de Nederlandse politie in relatie tot voetbal en veiligheid worden in dit jaaroverzicht
gekwantificeerd tot een aantal kerngetallen. Deze beperkte, geobjectiveerde weergave van
de complexe werkelijkheid levert ons inzicht in wat wij doen en hoe wij het doen ten opzichte van
voorgaande seizoenen. Maar politiewerk is mensenwerk. Vakwerk, dat niet volledig in cijfers is uit
te drukken. Het resultaat van preventieve, lokale manieren van politiewerk is nauwelijks te meten.
We benadrukken daarom dat in de dagelijkse praktijk vele dreigingen, spanningen en conflicten
de kop in worden gedrukt dankzij slim en proactief politiewerk, waarmee erger is voorkomen
en wat niet uit is te drukken in een cijfermatig overzicht. Daarnaast dient er altijd rekening mee
gehouden te worden dat de competitiesamenstelling in verband met promoveren en degraderen
elk jaar weer wijzigt waardoor het vergelijken met voorgaande seizoenen niet geheel mogelijk is.
CIV
6
Alle wedstrijden waarbij een betaald voetbalorganisatie (BVO) is betrokken worden geregistreerd
in het Voetbal Volg Systeem (VVS). Hierin leggen de politie-eenheden informatie vast die van
belang is voor de openbare orde en veiligheid. Naast de politie gebruiken de BVO’s, de KNVB
en het Openbaar Ministerie (OM) dit systeem voor de registratie van wedstrijd-, fenomeen- en
persoonsgegevens.
Het jaaroverzicht beslaat het voetbalseizoen 2014/2015, waarbij voor de gegevensverzameling de
periode 1 juli 2014 – 1 juli 2015 is gehanteerd. Dit resulteert in 825 geregistreerde wedstrijden in
het seizoen van 2014/2015. In tabel 1.1 zijn deze wedstrijden nader gespecificeerd naar categorie.
Tabel 1.1 Aantal geregistreerde wedstrijden: seizoen 2013/2014 en 2014/2015
Competitie
Aantal geregistreerde
wedstrijden 13/14
Aantal geregistreerde
wedstrijden 14/15
Eredivisie 307 306
Eerste divisie 380 381
KNVB beker 55 57
Na-competitie/play-offs 23 22
Champions League Nederland 5 4
Champions League Buitenland 3 4
Europa League Nederland 14 16
Europa League Buitenland 14 16
Interlands in Nederland 1 3
Interlands buiten Nederland 3 3
Oefen/vriendschappelijk 14 13
819 825
Bron: VVS

ROL VAN DE POLITIE BIJ HET VOETBAL
De politie is verantwoordelijk voor de openbare orde in de publieke ruimte en
treedt op indien zich problemen voordoen die de interventiemogelijkheden van
de organisator overstijgen. Dit vertaalt zich in de volgende algemene politietaken
bij het betaald voetbal:
• het voeden van partners met veiligheidsinformatie voorafgaand aan de
wedstrijd, tijdens de wedstrijd zelf en daarna;
• het tijdig opstellen van een operationeel draaiboek dat aansluit bij het
vastgestelde beleidsmatige plan van aanpak van de lokale driehoek;
• het begeleiden van (risico-)supporters binnen en buiten de regio;
• alle zich voordoende situaties die de veiligheid van een ieder in direct gevaar
(kunnen) brengen tijdig signaleren en daartegen optreden;
• handhaven van de openbare orde en rust buiten het stadion/sportcomplex;
• zorgdragen voor een goede begeleiding en doorstroming van het verkeer;
• opsporen van strafbare feiten;
• binnen de hekken van het sportcomplex is de politie alleen ter ondersteuning
van de veiligheidsorganisatie van de organiserende vereniging.
Toelichting:
●Dit overzicht betreft het aantal geregistreerde wedstrijden in het VVS. Dit zijn wedstrijden
waaraan een Nederlandse BVO of het Nederlands Elftal hebben deelgenomen.
●De wedstrijd Achilles ’29 – Telstar in de Eerste Divisie is in twee keer gespeeld. Dit levert een
dubbele registratie op aangezien er twee keer inzet van de politie plaats heeft gevonden.
●De wedstrijd om de Johan Cruijff schaal is geregistreerd onder de “KNVB beker”.
●Alleen de wedstrijden voor de KNVB beker waaraan een BVO heeft deelgenomen zijn geregistreerd
in het VVS en opgenomen in dit jaaroverzicht.
●Voor de internationale competities is een splitsing gemaakt naar wedstrijden in Nederland
en wedstrijden in het buitenland. De wedstrijden in het buitenland hebben relatief weinig
betekenis voor de veiligheid in Nederland en de inzet van de Nederlandse politie. Over het
algemeen reizen een aantal politiemedewerkers mee op verzoek van de politie van het
ontvangende land als er veel Nederlandse supporters komen. De Nederlandse politie ondersteunt
en adviseert de collega’s in het buitenland en vormt een schakel tussen de supporters
en de buitenlandse politie.
●De wedstrijden die het Nederlands elftal tijdens het WK in Brazilië na 1 juli 2014 heeft
gespeeld, zijn in dit overzicht meegenomen. In het vorige jaaroverzicht zijn deze wedstrijden
niet geregistreerd. Dit jaar is gestuurd op het registreren van de uren om een zo volledig
mogelijk beeld te kunnen geven.
●Dit seizoen zijn er zes wedstrijden meer geregistreerd dan vorig seizoen. Dit betreffen voornamelijk
wedstrijden in de internationale competitie; de Europa League en interlands van
het Nederlands elftal in verband met de kwalificatie voor het EK in Frankrijk in 2016.
●De inzet-uren bij oefenwedstrijden worden niet allemaal geregistreerd in het VVS, dit heeft
te maken met de verschillende wijzen van registreren in de verschillende voetbaleenheden.
7 CIV

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
1 DE INZET VAN DE POLITIE
De omvang van de politie-inzet in Nederland bij het Nederlands betaald voetbal is afhankelijk
van een aantal factoren. De belangrijkste factor betreft het risiconiveau van de wedstrijd.
Vooraf wordt op basis van een risicoanalyse een planning gemaakt met betrekking tot de inzet
van politiepersoneel. Na de planning kan de inzet nog wijzigen, vooral wanneer signalen de
politie bereiken van (mogelijke) confrontaties tussen supportersgroepen, of het juist uitblijven
daarvan door mogelijke politie-interventie vooraf. Als laatste vormt opsporingscapaciteit achteraf,
naar aanleiding van eventuele incidenten bij of rondom een voetbalwedstrijd, de derde
bepalende factor voor de politie-inzet.
De politie-inzet wordt hierna per competitie in beeld gebracht voor het seizoen 2014/2015 en
afgezet tegen de afgelopen drie seizoenen daarvoor (bron: VVS). In de laatste kolom wordt
aangegeven welk procentueel deel van de totale politiecapaciteit bij welke competitie wordt
ingezet.
De inzeturen zijn inclusief de inzet van Nederlandse politiemedewerkers in het buitenland en
de incidentele inzet. De incidentele inzet betreft voetbal gerelateerde inzet op niet-wedstrijddagen
van voetbaleenheden van de politie. Te denken valt aan de inzet van supporterbegeleiders
bij een dancefeest omdat supporters daar samenkomen.
CIV
8
Het verminderen van inzet-uren door de politie is geen doel op zich. Van belang is de openbare
orde en veiligheid waarbij politiepersoneel zo optimaal mogelijk wordt ingezet.
Tabel 1.2 Totale voetbal gerelateerde politie-inzet in uren per seizoen
2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 %
Eredivisie 155.560 141.073 153.505 147.051 49
Eerste divisie 42.642 35.727 53.104 62.187 21
KNVB beker 19.086 20.617 22.618 13.534 4
Nacompetitie/play offs 12.290 12.079 6.887 11.282 4
Champions League/ Europa
League
41.404 38.521 26.723 45.621 15
Interlands 1.260 7.435 812 5.704 2
Politie inzet buitenland 2.657 655 1.719 1
Oefen-/vriendschappelijk 3.740 5.809 3.341 3.145 1
Dienst infra (spoor) 11.756 15.785 9.660 6.147 2
Incidentele inzet 8.625 14.885 19.232 5.450 1
296.363 294.588 296.537 301.840 100
Bron : VVS

Figuur 1.3 Ontwikkeling totale voetbal gerelateerde politie-inzet
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
301.840
UREN
296.363
294.588
296.537
Bron: VVS
Het afgelopen seizoen lijkt een lichte stijging te laten zien in de totale politie-inzet in uren, die
in het VVS zijn geregistreerd. Echter zijn in het vorige seizoen van 2013/2014 minder wedstrijden
gespeeld. De totale inzet van afgelopen seizoen bedraagt 301.840 uur. Afgezet tegen
het aantal wedstrijden (825) bedraagt de gemiddelde politie inzet per wedstrijd in het seizoen
2014/2015, 366 uur per wedstrijd. In het seizoen 2013/2014 bedraagt dit 362 uur per wedstrijd
(819 geregistreerde wedstrijden).
Eredivisie
De politie-inzet bij de Eredivisie is ten opzichte van het vorige seizoen ruim 4% gedaald. Deze
daling heeft onder andere te maken met de verschuiving van clubs van de Eerste Divisie naar
de Eredivisie. De daling is dan ook terug te zien in de Eerste Divisie, waar de inzet-uren zijn
gestegen.
9 CIV
Eerste Divisie
Bij de Eerste Divisie zien we een stijging van 16% ten opzichte van het vorige seizoen. In de
Eerste Divisie is afgelopen seizoen één wedstrijd meer gespeeld wegens het overspelen van de
wedstrijd Achilles’29 tegen Telstar. Met deze extra wedstrijd erbij geteld komt dit uit op een
gemiddelde politie inzet van 163 uur per wedstrijd. In het seizoen 2013/2014 bedraagt de
gemiddelde inzet per wedstrijd in de Eerste Divisie 140 uur.
Deze stijging heeft onder andere te maken met de ongeregeldheden tijdens de wedstrijden
FC Den Bosch tegen FC Oss en Fortuna Sittard tegen Roda JC. De uren die zijn gespendeerd
aan het rechercheren achteraf zijn meegenomen en verklaren een groot deel van deze stijging.
Daarnaast speelden afgelopen seizoen vier clubs uit Limburg; Fortuna Sittard, MVV, Roda JC
en VVV-Venlo allen in de Eerste Divisie. Deze streekderby’s brengen navenant meer risico’s met
zich mee en dit heeft gevolgen voor de inzet van de politie.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
KNVB beker
De daling bij inzet rondom de wedstrijden voor de KNVB-beker heeft onder andere te maken
met de ongeregeldheden tijdens de bekerfinale van het vorige seizoen. Het opsporingsonderzoek
naar de verdachten van de ongeregeldheden tijdens deze finale tussen PEC Zwolle
en Ajax heeft veel capaciteit gekost. Dit jaar hebben zich tijdens de bekerwedstrijden geen
ernstige verstoringen van de openbare orde voorgedaan, dit uit zich ook in de inzet-uren bij de
bekerwedstrijden.
Nacompetitie/play-offs
De inzet-uren bij de nacompetitie/play-offs laten een stijging zien. Dit heeft te maken met een
groter aantal risicowedstrijden dat gespeeld is ten opzichte van het vorige seizoen.
CIV
10
Champions League/ Europa League
De geregistreerde uren bij de Champions League en Europa League wedstrijden laten een stijging
zien. De stijging is ten eerste te verklaren door het aantal wedstrijden. Afgelopen seizoen
zijn er vier wedstrijden meer geregistreerd dan het seizoen ervoor. Daarnaast hebben bepaalde
wedstrijden veel capaciteit gevergd. De wedstrijd Feyenoord tegen AS Roma heeft extra capaciteit
gekost in verband met de ongeregeldheden die vooraf gingen aan de heenwedstrijd in
Rome.
Interlands en politie-inzet buitenland
De inzeturen die geregistreerd zijn rondom interlandwedstrijden zijn gestegen omdat er
meer wedstrijden zijn geregistreerd in verband met de kwalificatie en voorbereiding van het
Europees Kampioenschap 2016 in Frankrijk. De inzet bij de risicowedstrijd van Nederland
tegen Turkije verklaart 73% van deze inzet bij de totale inzet bij de interlands. Daarnaast is de
politie-inzet bij wedstrijden in het buitenland ook gestegen. Dit heeft ook te maken met de
kwalificatie voor het Europees Kampioenschap. Bij uitwedstrijden reizen op verzoek van het
gastland enkele politiemedewerkers mee die ingezet worden als spotter. Ook de politie-inzet in
Brazilië tijdens de wedstrijden die voor het Wereldkampioenschap zijn gespeeld na 1 juli 2014
zijn meegenomen. In de voorgaande jaaroverzichten zijn deze uren niet geregistreerd.
Dienst Infra
Het aantal uren dat door de Dienst Infra (vervoersstromen) is geregistreerd is gedaald. Dit komt
omdat met de reorganisatie van de Nationale Politie de Dienst Infra geen personeel meer levert
die op de stations surveilleren. De regionale eenheden zijn nu verantwoordelijk voor de politieinzet
op de stations en deze inzet is niet terug te zien in de registratie in het VVS.
Dit betekent niet dat er minder personeel is ingezet op de treinen en de stations rondom de
wedstrijden in het betaald voetbal.

Incidentele inzet
De incidentele inzet laat een behoorlijke daling zien. Waar er hier vorig seizoen 19.232 uur
is geregistreerd, is de totale omvang dit seizoen gedaald naar een totaal van 5.450 geregistreerde
uren. Deze daling heeft onder andere te maken met twaalf oefenwedstrijden die in
het seizoen 2013/2014 geregistreerd zijn onder deze categorie. Afgelopen seizoen zijn er vier
oefenwedstrijden minder geregistreerd onder de incidentele inzet.
In het seizoen 2013/2014 heeft de voorbereiding van het mogelijke kampioenschap van Ajax
28% van de totaal geregistreerde incidentele inzet voor haar rekening genomen. Daar Ajax
in verschillende speelrondes kampioen kon worden heeft deze voorbereiding veel capaciteit
gekost en dit verklaart voor een groot deel de daling bij de incidentele inzet ten opzichte van
dat seizoen.
In het seizoen 2014/2015 is wel een stijging te zien in de frequentie van inzet van Nederlandse
politiespotters bij buitenlandse wedstrijden. Veel supporters van Nederlandse clubs hebben
vriendschapsbanden met supporters van clubs uit het buitenland. Bij bepaalde wedstrijden
buiten Nederland gaan in bepaalde gevallen veel (risico)supporters naar deze wedstrijden die
voornamelijk in België en Duitsland worden gespeeld. Op verzoek van deze landen ondersteunen
Nederlandse spotters van de politie de collega’s in het gastland. In het seizoen 2014/2015
kwam dit negen keer voor, terwijl dit in 2013/2014 drie keer is geweest.
11 CIV
Tabel 1.4 Top 5 Politie-inzet in aantal uur bij wedstrijden in de nationale competitie
Thuisclub Bezoekende club Datum Competitie Politie-inzet
FC Den Bosch FC Oss 1-nov-14 eerste divisie 3154
Fortuna Sittard Roda JC 13-sep-14 eerste divisie 2603
PSV Ajax 1-mrt-15 Eredivisie 2402
Feyenoord PSV 22-mrt-15 Eredivisie 2268
FC Den Bosch NEC 24-apr-15 eerste divisie 2113
Bron: VVS
In tabel 1.4 is de top 5 te zien van wedstrijden waar de meeste politie-inzet bij wedstrijden in
de Nederlandse competitie, is geregistreerd. Opvallend is het, dat twee wedstrijden uit de
Eerste Divisie de meeste politiecapaciteit hebben gekost. In vergelijking met voorgaande jaren
kwamen in deze top 5 geen wedstrijden uit de Eerste Divisie voor maar zijn dit wedstrijden
uit de Eredivisie geweest.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
De politie-inzet rondom de wedstrijden van Fortuna Sittard tegen Roda JC en FC Den Bosch
tegen FC Oss is vrij hoog omdat de rechercheonderzoeken naar aanleiding van de ongeregeldheden
veel capaciteit hebben gevergd. Deze uren worden vaak niet geregistreerd in het
VVS omdat deze onderzoeken door rechercheteams verricht worden die verder niets met het
voetbal van doen hebben en deze uren moeilijk te meten zijn. Dit jaar is gestuurd op de registratie
van de uren die besteed zijn aan dergelijke rechercheonderzoeken. Dit resulteert in de
stijging van de politie-inzet van afgelopen seizoen. In het seizoen 2013/2014 zijn er 963 uren
aan rechercheren achteraf geregistreerd. Voor het seizoen 2014/2015 zijn er 4515 uren geregistreerd
voor het rechercheren achteraf. Dit betekent niet dat er meer capaciteit is gegaan naar
rechercheonderzoeken, dit betreft voornamelijk een andere wijze van registreren.
De wedstrijd van FC Den Bosch tegen NEC op 24 april 2015 is opgeschaald omdat er informatie
was dat er rondom de wedstrijd mogelijk verstoringen van de openbare orde en veiligheid
zouden gaan plaatsvinden. De burgemeester van ’s-Hertogenbosch heeft hierop de wedstrijd
vervroegd. Mede door de extra politie-inzet is alles rustig verlopen en hebben er zich geen
incidenten voorgedaan.
CIV
12
Het aantal uur dat door het Nederlandse rechercheteam (Team Grootschalige Opsporing) is
verricht aan de zaak AS Roma tegen Feyenoord is nog niet geregistreerd in het VVS omdat
deze zaak nog in onderzoek is.
Tabel 1.5 Top 5 politie-inzet in aantal uur bij wedstrijden in de internationale competitie
Thuisclub Bezoekende club Datum Competitie Politie-inzet
Ajax Paris Saint Germain 17-sep-14 Champions League 7061
Feyenoord AS Roma 26-feb-15 Europa League 6571
Feyenoord Besiktas 30-jul-14 Champions League 4579
Nederland Turkije 28-mrt-15 Interland 4177
Ajax FC Barcelona 5-nov-14 Champions League 4019
Bron: VVS
In tabel 1.5 is de top 5 te zien van de hoogste politie-inzet in internationale competitie
(Europa League, Champions League en kwalificatiewedstrijden voor het EK 2016).
De wedstrijd Nederland – Turkije is in het seizoen 2012/2013 eerder in Amsterdam gespeeld.
De inzet was toen ongeveer gelijk (4.023 uur) aan de kwalificatiewedstrijd in 2015 (4177 uur,
zie tabel 1.5).

2 RISICO-CATEGORISERING
Tijdens het vooroverleg met politie, gemeente, OM en BVO wordt de categorisering van de
wedstrijd bepaald. Ook de eventuele verplichte vervoersregelingen worden hier vastgesteld.
De burgemeester is belast met de handhaving van de openbare orde in de speelstad. De
burgemeester bepaalt daarom, naar aanleiding van de analyse van de ketenpartners zoals de
politie en de BVO wat de risicokwalificatie wordt. Ook is zij verantwoordelijk voor het opleggen
van de combiregeling. Dit vloeit voort uit de Gemeentewet 1 .
Tabel 2.1 Ontwikkeling risico classificatie Eredivisie en Eerste Divisie absoluut
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
A-CATEGORIE
292
279
312
325
B-CATEGORIE
297
291
355
342
13 CIV
C-CATEGORIE
23
20
19
20
Bron: VVS
612 590 686 687
Tabel 2.2 Ontwikkeling risicoclassificatie Eredivisie en Eerste Divisie in percentages
2011-2012 2012-2013 2013/2014 2014-2015
A 48 47 45 47
B 48 49 52 50
C 4 4 3 3
Totaal 100 100 100 100
Bron: VVS
1
Artikel 172 lid en lid 3 Gemeentewet en ECLI:NL:RBALM:2005:AU3263

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
In tabel 2.1 en 2.2 zijn de geregistreerde wedstrijden in de Eredivisie en Eerste Divisie per
categorie weergegeven. Dit seizoen zijn meer wedstrijden gekwalificeerd als een laag risico (A)
wedstrijd. Vooral in vergelijking met het voorgaande seizoen zien wij hier dat deze positieve
stijging doorzet. De wedstrijden die worden gekwalificeerd als een wedstrijd met een hoog
risico (C) blijven ongeveer gelijk.
Tabel 2.3 Ontwikkeling risicoclassificatie Eredivisie en Eerste Divisie
Eredivisie Eerste divisie Totaal
Categorie Aantal % Aantal % Aantal %
A 87 28 238 62 325 47
B 202 66 140 37 342 50
C 17 6 3 1 20 3
Totaal 306 100 381 100 687 100
Bron: VVS
CIV
14
In tabel 2.3 is de verdeling van de risicoclassificering te zien gespecificeerd naar de Eredivisie
en Eerste divisie. In de Eredivisie is 6% van alle wedstrijden een wedstrijd die is ingeschat als
één met een hoog risico (C), bij de Eerste Divisie is dit 3%.
Tabel 2.4 Ontwikkeling risicoclassificatie wedstrijden Eredivisie
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
A-categorie 124 (41%) 114 (37%) 86 (28%) 87 (28%)
B-categorie 165 (54%) 174 (57%) 205 (67%) 202 (66%)
C-categorie 17 (5%) 18 (6%) 15 (5%) 17 (6%)
Totaal 306 (100%) 306 (100%) 306 (100%) 306 (100%)
Bron: VVS
In tabel 2.4 zien we dat de risicoclassificatie nagenoeg gelijk is als het voorgaande seizoen.
Tabel 2.5 Ontwikkeling risicoclassificatie wedstrijden Eerste Divisie
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
A-categorie 173 (57%) 177 (62%) 226 (60%) 238 (62%)
B-categorie 127 (41%) 105 (37%) 150 (39%) 140 (37%)
C-categorie 6 (2%) 2 (1%) 4 (1%) 3 (1%)
Totaal 306 (100%) 284 (100%) 380 (100%) 381 (100%)
Bron: VVS
Bij de Eerste Divisie zien we ten opzichte van vorig seizoen een positieve toename in het aantal
wedstrijden met een laag risico (A-wedstrijden).

RISICOANALYSE BIJ WEDSTRIJDEN
De mate van risico bij een wedstrijd wordt voornamelijk ingegeven door de
mogelijke aanwezigheid van supporters waarvan bekend is dat zij gewelddadig
zijn en de dreiging van confrontaties tussen rivaliserende supportersgroepen.
Daarbij worden in het kader voor beleid Voetbal en Veiligheid (2011) als risicofactoren
nog genoemd:
• het negeren van verplichte vervoerscombi’s;
• het competitiebelang en de aard van de wedstrijd (nationaal / internationaal);
• een geringe geografische afstand en grote rivaliteit tussen de betrokken clubs
(derby);
• specifieke politie-informatie over voetbalordeverstoorders;
• het tijdstip van de wedstrijd;
• controle op kaartverkoop en toegang;
• kruisende supportersbewegingen tussen verschillende wedstrijden op
dezelfde dag;
• ongewenste samenloop met andere lokale en regionale evenementen;
• kwaliteit en kwantiteit van de veiligheidsorganisatie.
Naar aanleiding van de risicoanalyse wordt de wedstrijd ingedeeld in één van de
drie categorieën, te weten:
Categorie A
Categorie B
Categorie C
laag risico; geen restricties.
middelmatig risico zodat maatwerk aan maatregelen kan worden
toegepast.
risicowedstrijd waaraan een verhoogd risico is verbonden voor de
openbare orde en veiligheid. Bij een categorie C-wedstrijd hoort
een uitgebreid en strikt maatregelenpakket.
15 CIV
Op grond van de categorisering worden bepaalde mate van toleranties gesteld
ten aanzien van onder meer wel of geen alcoholconsumptie in en rond het stadion,
toelaten van sfeeracties en spandoeken, de kaartverkoop, het verplicht stellen
van combireizen van uitsupporters en het verbieden van de toegang tot het
stadion en –omgeving.
Combiregeling vervoer
Binnen het betaald voetbal kennen we de zogenaamde combiregelingen. Hiermee kunnen
supporters die meereizen met hun club bij uitwedstrijden tot een bepaalde vorm van vervoer
worden verplicht door de burgemeester van de speelstad. Door middel van deze combiregeling
kunnen supportersstromen rondom het stadion en in de binnenstad beheersbaar blijven.
Er zijn drie verschillende combi’s te onderscheiden. De eerste combi is de autocombi, hierbij
mogen de uitsupporters wel met de auto komen maar moeten zij zich onderweg melden. Is
het risico dan nog te groot dan kan er gekozen worden voor één van de andere twee varianten,
de trein- of buscombi. In dit geval kunnen de supporters alleen meegaan als zij van dit
georganiseerd vervoer gebruik maken. In de meeste gevallen waar een combiregeling wordt
opgelegd, is dit de lichtste vorm, namelijk die van de autocombi.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
De burgemeester is verantwoordelijk voor de beslissing of een combi wordt opgelegd voor
een specifieke wedstrijd. De betaald voetbalorganisaties mogen zelf ook een combi voor de
bezoekende supporters opleggen. Daar wordt in een beperkt aantal gevallen ook gebruik van
gemaakt, buiten het advies van de politie om. In tabel 2.6 is te zien hoeveel combiregelingen
afgelopen seizoen zijn opgelegd.
Tabel 2.6 Combiregelingen Eredivisie, Eerste Divisie, Beker en Play-offs
Geen combi 374
Wel combi 393
Totaal 767
Bron: VVS
CIV
16
In tabel 2.6 is te zien bij hoeveel wedstrijden sprake is geweest van een combiregeling. Totaal
betreffen dit 767 geregistreerde wedstrijden uit de Eredivisie, Eerste Divisie, Bekerwedstrijden
en Play-offs. Bij wedstrijden in de internationale context worden geen combiregelingen
gehanteerd.
Tabel 2.7 Combiregeling per categorie Eredivisie
Combi % Geen combi %
A 17 8 70 78
B 183 85 19 21
C 16 7 1 1
Totaal 216 100 90 100
Bron: VVS
In tabel 2.7 is te zien hoeveel combiregelingen er zijn geregistreerd per risicocategorie in de
Eredivisie. Te zien is dat bij A- risicowedstrijden in de Eredivisie er zeventien combiregelingen
zijn opgelegd. Volgens het Kader voor Beleid, Voetbal en Veiligheid zouden voor A- wedstrijden
geen vervoersrestricties hoeven te gelden. De BVO’s en de burgemeesters kunnen echter
beslissen dat er toch een combiregeling wordt opgelegd. Deze maatregelen zijn te allen tijde
maatwerk en worden toegepast naar aanleiding van de voorinformatie die beschikbaar is.
De categorie C-wedstrijd in de Eredivisie waarbij geen combiregeling is opgelegd betreft de
wedstrijd Feyenoord tegen Ajax die zonder uitspelend publiek wordt gespeeld en derhalve
geen bezoekende uitsupporters heeft. Ondanks dat deze wedstrijd wordt gespeeld zonder

ezoekende uitsupporters is deze wedstrijd toch gekwalificeerd als een C-categorie met een
hoog risico.
Tabel 2.8
Combiregeling per categorie Eerste Divisie
Combi % Geen combi %
A 3 2 235 95,6
B 130 96 10 4
C 2 2 1 0,4
Totaal 135 100 246 100
Bron: VVS
In de Eerste Divisie is te zien dat bij drie van de 238 wedstrijden met een laag risico
(A-categorie) een vervoersregeling is opgelegd. Twee wedstrijden in de Eerste Divisie zijn
gecategoriseerd als wedstrijden met een hoog risico (C). Bij één van deze wedstrijden vond
evenals in de Eredivisie een wedstrijd plaats zonder uitpubliek. Dit betrof de wedstrijd van FC
Oss tegen FC Den Bosch.
Figuur 2.9 Ontwikkeling combi’s
17 CIV
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
381 (50%)
393 (51%)
AANTAL
349 (45%)
330 (51%)
Bron: VVS
Het aantal verplichte combiregelingen is in vergelijking met voorgaande jaren iets gestegen. In
figuur 2.9 zijn het aantal opgelegde combi-regelingen weergegeven. In absolute aantallen lijkt
deze stijging groter maar afgezet tegen het aantal wedstrijden is de stijging slechts 1%. De
doelstelling conform het Kader voor Beleid, Voetbal en Veiligheid is om het aantal combiregelingen
te verminderen. Dit vraagt om een aanpak waarbij alle ketenpartners samenwerken om
deze doelstelling te behalen.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
3 INCIDENTEN
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de incidentsoorten die geleid hebben tot verstoring van de
openbare orde en veiligheid. Ook wordt een overzicht gepresenteerd van de strafbare feiten
die een relatie hebben met het betaald voetbal. Voor de interpretatie is het goed om te realiseren
dat in VVS termen wordt gesproken over “incidentsoorten’’ ofwel categorieën incidenten.
Zodoende is het mogelijk dat er bij één wedstrijd meer soorten incidenten kunnen plaatsvinden.
Tevens kan één registratie van een incidentsoort uit meerdere onderliggende incidenten
uit de betreffende categorie bestaan. Dit overzicht drukt daarmee niet de aard, omvang, ernst
en impact van de geregistreerde incidenten uit. Daarom wordt in dit jaaroverzicht voor het
eerst dieper ingegaan op de verschillende soorten strafbare feiten die geregistreerd zijn in het
seizoen 2014/2015.
Figuur 3.1 Totaal aantal incidentsoorten binnen en buiten het stadion
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
471
509
CIV
18
BINNEN
394
381
BUITEN
345
316
313
281
TOTAAL
739
787
822
662
Bron: VVS
In figuur 3.1 is te zien hoeveel incidentsoorten zich per seizoen hebben voorgedaan. Er is een
verdeling gemaakt tussen incidentsoorten binnen het stadion en buiten het stadion en het
totaal aantal geregistreerde incidentsoorten. Omdat het aantal wedstrijden per seizoen niet
constant is, is het interessant om te kijken hoeveel incidentsoorten er gemiddeld per wedstrijd
plaats vinden. Dit is weergegeven in tabel 3.2.

Tabel 3.2 Gemiddeld aantal incidentsoorten per wedstrijd
2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015
Binnen het stadion 0,53 0,43 0,57 0,63
Buiten het stadion 0,37 0,4 0,40 0,39
Totaal 0,9 0,83 0,97 1,02
Bron: VVS
Het gemiddeld aantal incidentsoorten per wedstrijd is berekend op basis van het aantal
gespeelde wedstrijden in Nederland. De incidenten die plaatsvinden bij wedstrijden buiten
Nederland worden niet geregistreerd en zijn buiten beschouwing gelaten. Te zien is dat het
gemiddeld aantal incidentsoorten dat zich voor doet buiten het stadion de laatste seizoenen
constant blijft. Een lichte stijging doet zich voor bij de incidentsoorten in het stadion. De
incidentsoorten die zich hebben voorgedaan binnen het stadion zijn ingevoerd door de politie,
daarom kunnen deze gegevens afwijken van de gegevens van de KNVB. Daarnaast moet
rekening gehouden worden met het feit dat de politie niet bij alle wedstrijden in het stadion
aanwezig is en dit geen eenduidige registratie oplevert.
Tabel 3.3 Totaal aantal incidentsoorten binnen het stadion
19 CIV
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
Bedreiging 13 11 8 13
Brandstichting 7 4 9 1
Mishandeling 26 22 34 30
Spreekkoor 50 46 57 42
Vechtpartij 33 29 37 50
Vernieling 35 25 39 45
Vuurwerk 114 110 129 175
Bekogeling 51 61 74 65
Anders 65 73 84 88
Totaal 394 381 471 509
Bron: VVS
In tabel 3.3. worden de incidentsoorten nader gespecificeerd. Bij elke wedstrijd kan een
incidentsoort één keer worden geregistreerd. Dit betekent dat de politie bij 175 wedstrijden
heeft geconstateerd dat er vuurwerk is afgestoken. Dit is een lichte stijging in verhouding met
voorgaande seizoenen.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
Tabel 3.4 Totaal aantal incidentsoorten buiten het stadion
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
Bedreiging 10 6 7 9
Brandstichting 2 2 3 1
Mishandeling 15 17 16 23
Spreekkoor 13 17 12 16
Vechtpartij 47 36 38 35
Vernieling 31 21 25 20
Vuurwerk 102 94 98 109
Bekogeling 38 27 31 20
Anders 87 61 86 80
Totaal 345 281 316 313
Bron: VVS
CIV
20
Bij de incidentsoorten buiten het stadion zien we een lichte daling ten opzichte van het
voorgaande seizoen. Evenals in het stadion is ook buiten het stadion een stijging te zien in het
incidentsoort vuurwerk. Bij 109 wedstrijden is door de politie geconstateerd dat er buiten het
stadion vuurwerk is afgestoken.

4 STRAFBARE FEITEN
In dit jaaroverzicht wordt dieper ingegaan op de verschillende soorten strafbare feiten die
rondom het betaald voetbal gepleegd worden. In dit jaaroverzicht wordt voor het eerst dieper
ingegaan op de verschillende soorten strafbare feiten die geregistreerd zijn in het seizoen
2014/2015.
Figuur 4.1 Ontwikkeling aantal verdachten van strafbare feiten gerelateerd aan het voetbal
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
AANTAL 908
675
793 808
Bron: VVS
In figuur 4.1 is het aantal verdachten weergegeven die bekend zijn geworden als verdachte
van het plegen van een voetbal gerelateerd strafbaar feit.
21 CIV
Per strafbaar feit is er door de politie een verdachte geïdentificeerd die gerelateerd aan het
strafbare feit in het Voetbal Volg Systeem is geregistreerd. In het seizoen zijn er 808 verdachten
geregistreerd.
VOETBAL GERELATEERD STRAFBAAR FEIT:
• Strafbare feiten gepleegd in het stadion;
Indien feiten zijn gepleegd buiten het stadion bepaalt de officier van justitie de
relatie op grond van de volgende factoren:
• schade aan het algemeen voetbal belang (media en maatschappelijke
verontwaardiging);
• plegen van strafbare feiten in groepsverband;
• identificatie als voetbalsupporters;
• ernst van het feit;
• tijdsfactor (voor of na voetbalwedstrijd/voetbalevenement);
• en afstand (van het stadion/evenement).
Bron: Aanwijzing bestrijding van voetbalvandalisme en -geweld

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
Het aantal strafbare feiten in het seizoen 2013/2014 is bijgesteld van 704 naar 793. Dit komt
omdat van sommige strafbare feiten de verdachte pas enige tijd later bekend is geworden. De
verdachten van de incidenten rondom de bekerfinale tussen PEC Zwolle en Ajax zijn bijvoorbeeld
later bekend geworden en zijn nu meegenomen in de cijfers van het seizoen 2013/2014.
De verdachten die reeds geïdentificeerd zijn naar aanleiding van de ongeregeldheden voor de
wedstrijd van AS Roma tegen Feyenoord zijn meegenomen in deze cijfers.
Tabel 4.2 Relatieve leeftijdsverdeling personen voetbal gerelateerde strafbare feiten
% verdeling naar leeftijd
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
12 -19 jaar 15 11 11 11
19 - 26 jaar 44 40 43 45
26 - 33 jaar 23 25 20 25
33 - 40 jaar 10 10 12 10
40 > 8 14 14 9
100 100 100 100
CIV
22
Bron: VVS
In het Voetbal Volg Systeem wordt ook de geboortedatum van de verdachte geregistreerd.
Hiermee is het mogelijk om per leeftijdsgroep te zien hoe de verdeling is van de verdachten die
zich schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten die gerelateerd zijn aan het voetbal.
Dit seizoen is er een andere leeftijdsverdeling gebruikt om statistische redenen. De leeftijdsgroepen
zijn nu allemaal even groot en er is rekening gehouden met het verschil tussen minderjarigen
en volwassenen in verband met de strafrechtelijke vervolgbaarheid. De data van de
voorgaande seizoenen zijn in deze tabel aangepast aan deze nieuwe indeling.
De leeftijdsgroep waarbij verreweg de meeste personen verdachte zijn van een voetbal gerelateerd
strafbaar feit is de groep van de 19 tot 26 jarigen. In vergelijking met de vorige seizoenen
blijft de verdeling ongeveer hetzelfde. Opvallend is dat de groep minderjarigen (12-19
jarigen) de laatste drie seizoenen constant blijft.

Tabel 4.3a Verhouding first football offenders absoluut
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
First offenders 712 547 620 635
Recidivisten 196 128 173 173
Totaal 908 675 793 808
Bron: VVS
Tabel 4.3b Verhouding first football offenders relatief
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
First offenders 78 81 78 79
Recidivisten 22 19 22 21
Totaal 100 100 100 100
Bron: VVS
Een opvallend gegeven is het aantal supporters dat voor het eerst in aanraking komt met
politie en justitie op het gebied van voetbal gerelateerde strafbare feiten, de zogenoemde first
offenders. Of in de context van het voetbal; de first football offenders. Een ruime meerderheid
van de verdachten zijn first offenders. Strafbare feiten die door deze first football offenders
zijn gepleegd die niets met het voetbal te maken hebben zijn buiten beschouwing gelaten.
In tabel 4.3a en 4.3b is de verhouding tussen deze first football offenders en de recidivisten
weergegeven.
23 CIV
De relatieve cijfers zijn nagenoeg hetzelfde als het voorgaande seizoen. De verhouding is
ongeveer 80% first offenders tegenover 20% recidivisten. Dit betekent dat een grote groep
niet nogmaals in aanraking lijkt te komen met politie en justitie in verband met een voetbal
gerelateerd strafbaar feit.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
Tabel 4.4 Specificatie soort strafbare feiten verdachten van voetbal
gerelateerde feiten relatief
2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015
Openlijke geweldpleging 38 26 32 49
APV 19 16 26 15
Belediging ambtenaar/openbaar
gezag
8 11 2 9
Vuurwerk 3 8 8 6
Wet Wapens en Munitie 3 4 1 4
Opiumwet 1 3 1 2
Mishandeling 4 5 5 3
Misdrijven tegen de openbare orde 5 5 5 3
Overige 19 22 20 9
Totaal 100 100 100 100
Bron: VVS
CIV
24
In tabel 4.4 zijn de strafbare feiten gespecificeerd tot negen verschillende categorieën. Bijna de
helft van alle verdachten van een voetbal gerelateerd strafbaar feit zijn verdacht van openlijke
geweldpleging. Deze openlijke geweldpleging kan zich richten tegen personen en/of goederen.
Van de verdachten is 15% verdacht van Algemene Plaatselijke Verordening (APV) feiten,
waarna ook een substantieel deel verdacht wordt van belediging van een ambtenaar of van
het openbaar gezag.
Onder de categorie overige strafbare feiten zijn onder andere de feiten: ‘niet voldoen aan een
ambtelijk bevel’, vernieling, bedreiging, belediging van een groep mensen en schennis van de
eerbaarheid gecategoriseerd.
Onder strafbare feiten zijn de overtredingen en misdrijven te onderscheiden. Strafbare feiten
uit de APV vallen bijvoorbeeld onder de lichte categorie van de overtredingen. De verdeling
tussen misdrijven en overtredingen is te zien in figuur 4.5.
Tabel 4.5 Verhouding misdrijven en overtredingen
Aantal %
Overtredingen 210 26
Misdrijven 598 74
Totaal 808 100
Bron: VVS

5 SANCTIES: VERVOLGING EN STRAFFEN
De politie, het Openbaar Ministerie, gemeenten en de KNVB werken samen om personen aan
te pakken die de openbare orde rondom voetbalwedstrijden verstoren met het plegen van
strafbare feiten. In dit hoofdstuk presenteren de politie, het Openbaar Ministerie en de KNVB
de cijfers met een toelichting.
Tabel 5.1 Afdoening politie
2011-2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015
In behandeling 51 16 39 36
Sepot 37 28 21 10
Proces-verbaal 670 607 671 730
Transactie 144 19 62 28
Halt verwijzing 6 5 0 4
Totaal 908 675 793 808
Bron: VVS
De politie heeft nog 36 personen die verdacht zijn van een strafbaar feit in behandeling, dit
betekent dat deze personen nog in onderzoek zijn.
Als de politie een proces-verbaal opmaakt komt dit proces-verbaal bij het Openbaar Ministerie
terecht. Indien het Openbaar Ministerie beslist dat het strafbare feit voetbal gerelateerd is zet
zij de zaak door naar de KNVB, zodat zij een (civielrechtelijk) stadionverbod kunnen opleggen.
Het Openbaar Ministerie kan daarnaast ook nog een strafrechtelijke procedure opstarten
tegen de verdachten. In de toelichting van het Openbaar Ministerie is te lezen hoe vaak zij
deze procedure opstarten en wat deze procedures opleveren.
25 CIV
Van een schending van het ne bis in idem beginsel 2 is geen sprake wanneer civielrechtelijke
verboden en boetes worden gevolgd door een strafrechtelijke vervolging. Een civielrechtelijke
sanctionering vloeit immers voort uit een civielrechtelijke overeenkomst tussen de KNVB en de
(tevens) verdachte, en is dus geen strafrechtelijke vervolging. Van herhaalde strafrechtelijke
vervolging is dus geen sprake.
2
Een verdachte mag niet twee keer worden vervolgd voor hetzelfde feit.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
5.1 Afdoening rechterlijke macht
Tekst Openbaar Ministerie
In het afgelopen seizoen 2014-2015 heeft het Openbaar Ministerie (OM) 425 processenverbaal
betreffende misdrijven, waarvan voetbalsupporters werden verdacht, van de politie
ontvangen en grotendeels beoordeeld.
Daarvan betroffen 66 verdachten het seizoen 2013-2014, waaronder 40 Ajax-aanhangers
verdacht van het gooien van vuurwerk tijdens de bekerfinale PEC Zwolle – Ajax.
359 verdachten betroffen het seizoen 2014-2015; het relatief hoge aantal wordt mede
bepaald door het aantal verdachten rond de wedstrijd FC Den Bosch –FC Oss (94 verdachten)
en een vechtpartij tussen PEC Zwolle- en Ajax-aanhangers in Zwolle, niet gerelateerd aan een
wedstrijd (39 verdachten).
Tekst Openbaar Ministerie
Tabel 5.2 Afdoening rechterlijke macht
CIV
26
OM Rechter
Dagvaarding 218
Strafbeschikking 48
Transactie 53
Sepot 65
voegen 3
OM niet-ontvankelijk 1
Schuldig zonder straf 2
vrijspraak 35
strafoplegging 175
Bron: OM
●In totaal zijn in het afgelopen seizoen door het Openbaar Ministerie 387 OM beslissingen
genomen voor misdrijfzaken met als classificatie “voetbalvandalisme”. Zoals hierboven aangegeven
betrof een aantal beslissingen zaken uit het einde van het seizoen daarvoor.
●Van de 387 beslissingen zijn 218 verdachten gedagvaard, 53 met een transactie afgedaan,
48 met een strafbeschikking en van 65 verdachten werd de strafzaak geseponeerd. In 3
zaken werd de beslissing genomen tot voeging bij een zaak die is gedagvaard.
●In het afgelopen seizoen zijn 213 eindbeslissingen genomen door een rechter. Eenmaal is
het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk verklaard, 2 verdachten zijn schuldig verklaard
zonder straf en 35 verdachten zijn vrijgesproken. 175 verdachten zijn door de rechter
veroordeeld tot strafoplegging. Dit in vergelijking met vorige seizoenen relatief hoge aantal
wordt zoals boven vermeld mede veroorzaakt door 36 eindbeslissingen van de rechter naar
aanleiding van de wedstrijd PEC Zwolle – Ajax uit het vorige seizoen.

Tabel 5.3 Opgelegde straffen rechter
Celstraf 26 15
Celstraf en werkstraf 35 20
Werkstraf 94 54
Boete 20 11
175 100
Bron: OM
●61 verdachten zijn door de rechter veroordeeld tot gevangenisstraf, waarvan 35 in combinatie
met een werkstraf. 94 verdachten werden veroordeeld tot een werkstraf en 20
verdachten kregen een boete opgelegd.
●De rechter heeft 72 stadionverboden opgelegd. In 26 zaken is een stadionverbod, deels met
meldplicht, als maatregel opgelegd door de rechter; in 46 zaken is een stadionverbod, deels
met meldplicht, als bijzondere voorwaarde opgelegd door de rechter. Dit laatste aandeel
is voor een groot deel bepaald door 26 veroordeelde Ajaxsupporters na de wedstrijd PEC
Zwolle – Ajax; zij kregen allen een werkstraf met als bijzondere voorwaarde een stadionverbod
en een meldplicht.
●De zaak tegen 94 verdachten rond de wedstrijd FC Den Bosch – FC Oss moet nog worden
afgedaan; een gering deel van de verdachten zal met een strafbeschikking worden afgedaan,
de overgrote meerderheid zal worden gedagvaard.
27 CIV
5.2 Stadionverboden
Tekst KNVB
Algemeen
In Nederland kennen we twee soorten landelijke stadionverboden:
●Strafrechtelijke stadionverboden, welke worden opgelegd door de rechter;
●Civielrechtelijke stadionverboden welke door de KNVB worden opgelegd.
De Nederlandse mogelijkheid tot het opleggen van civielrechtelijke stadionverboden is uniek in
Europa en de wereld. In alle andere landen is een stringent overheidssysteem van uitsluiting via
het straf- en/of bestuursrecht van kracht.
In Nederland zijn de civielrechtelijke stadionverboden de meest voorkomende. De voorgaande
seizoenen lag het totaal aantal opgelegde civielrechtelijke landelijke stadionverboden standaard
boven de 95 procent van het totaal aantal opgelegde stadionverboden. Door het grotere
aantal strafrechtelijke stadionverboden is deze verhouding afgelopen seizoen voor het eerst tot

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
onder de 95 procent gedaald. Vanwege het beperkte aandeel strafrechtelijke stadionverboden
wordt hieronder enkel ingegaan op het civielrechtelijke landelijke stadionverbod van de KNVB.
De KNVB kan een landelijk civielrechtelijk stadionverbod opleggen op basis van een melding
van het Openbaar Ministerie (hierna: OM) of van een BVO. Dit kan op grond van de standaardvoorwaarden
of op basis van de volmacht die de BVO’s aan de KNVB hebben gegeven.
In reikwijdte en boete zijn er verschillen tussen beide gronden. Voor beide gronden wordt de
Richtlijn termijn stadionverbod gebruikt.
Standaardvoorwaarden
Een stadionverbod op grond van de standaardvoorwaarden kan in beginsel alleen worden
opgelegd als het een overtreding betreft op een wedstrijddag, in of in de directe omgeving
van het stadion en door iemand die in het bezit is van een toegangs- of seizoenskaart. Wie
een seizoens- of toegangskaart koopt committeert zich aan de standaardvoorwaarden van de
KNVB. Bij overtreding van de standaardvoorwaarden kan de KNVB een stadionverbod opleggen.
Meldingen voor een stadionverbod op basis van de standaardvoorwaarden kunnen zowel
door de BVO als door het OM worden gedaan. De meeste overtredingen obv standaardvoorwaarden
zijn: vuurwerk en openlijke geweldpleging, daarna belediging.
CIV
28
Reikwijdte en sanctie
Een stadionverbod op basis van de standaardvoorwaarden is van kracht in of rond een stadion,
vóór, tijdens of na afloop van een voetbalwedstrijd of voetbalevenement, met bijbehorende
gebouwen en terreinen (ook toegangen en toegangswegen) waar de voetbalwedstrijd of het
voetbalevenement wordt gehouden, waaraan een BVO of een vertegenwoordigend elftal van
de KNVB deelneemt.
De termijn van een stadionverbod wordt bepaald o.b.v. de richtlijn termijn stadionverbod van
de KNVB. Daarnaast wordt bij gedragingen vanaf 12 maanden een geldboete opgelegd.
Volmacht
De tweede grond waarop de KNVB een stadionverbod kan opleggen is op basis van de volmacht
die de BVO’s op grond van hun huisrecht aan de KNVB hebben gegeven. Kort gezegd
houdt een stadionverbod op basis van de volmacht in dat iemand die zich (ver) buiten het
stadion schuldig maakt aan voetbalgerelateerd wangedrag, niet welkom is in het stadion van
alle BVO’s. Het in het bezit hebben van een toegangs- of een seizoenskaart is hiervoor niet
noodzakelijk. Meldingen voor een stadionverbod op basis van de volmacht worden veelal door
het OM aan de KNVB gedaan. De KNVB heeft vervolgens de plicht om te toetsen of deze melding
volgens juridische maatstaven voetbalgerelateerd is.

Reikwijdte en sanctie
De reikwijdte van het stadionverbod op basis van de volmacht is beperkt. Het stadionverbod
is enkel van kracht in het stadion (private terrein) vóór, tijdens of na afloop van een voetbalwedstrijd
of voetbalevenement waaraan een BVO of vertegenwoordigend elftal van de KNVB
deelneemt.
Ook wanneer er sprake is van een stadionverbod op basis van de volmacht wordt de richtlijn
termijn stadionverbod gevolgd. In tegenstelling tot de standaardvoorwaarden kan er bij de
volmacht in geen enkel geval een geldboete opgelegd worden door de KNVB.
Cijfers en ontwikkelingen
Om jaarlijks op dezelfde manier de opgelegde stadionverboden met elkaar te kunnen vergelijken
en analyseren wordt er gewerkt met een referteperiode. De aangehouden referteperiode
is elk jaar van 1 juli t/m 30 juni, gelijk aan een voetbalseizoen van de KNVB. Stadionverboden
die in de periode tussen 30 juni 2015 en nu zijn opgelegd zijn dan ook niet in onderstaande
cijfers opgenomen.
Landelijke stadionverboden
In onderstaand schema is per seizoen het aantal landelijke civielrechtelijke stadionverboden
te zien dat door de KNVB is opgelegd tot en met de peildatum van 1 juli van het betreffende
seizoen.
29 CIV
890
601
662
572
2010 / 2011
2011 / 2012
2012 / 2013
2013 / 2014
2014 / 2015
457
449
417
333
217
161
299
223
199
203
146
136 137
118
72 68
15
19
4
31
2
SV opgelegd
SV met feit(en)
> 1 jaar
Aantal zaken voor commissie
stadionverboden
Handhaving SV
door commissie
stadionverboden
Vrijwillige
meldings-overeenkomst
Bron: KNVB

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
Een aantal zaken vallen op. Allereerst het feit dat in de afgelopen referteperiode er maar
liefst 890 landelijke stadionverboden zijn opgelegd. Dit is een zeer forse stijging (>50%) ten
opzichte van het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. Het aantal stadionverboden met een
termijn van twee jaar of langer is zelfs met meer dan 150% gestegen, en ligt op 417. Dit zijn
de ernstigere of meervoudige delicten zoals het afsteken en het gooien van vuurwerk.
Tot slot valt de stijging van het aantal mensen dat in beroep is gegaan op. Deze stijging is een
ruime verdubbeling van het aantal beroepszaken t.o.v. afgelopen seizoen.
Een verklaring van deze opvallende zaken treft u aan in de laatste paragraaf van dit hoofdstuk.
Specificatie landelijke stadionverboden
In schema 6 zijn de landelijk opgelegde stadionverboden gespecificeerd op basis van melder
(BVO of OM) en op grondslag (standaardvoorwaarden of volmacht). Ook zijn het aantal
strafrechtelijke stadionverboden opgenomen. De 72 strafrechtelijke stadionverboden zijn het
grootste aantal in de afgelopen vijf seizoenen.
CIV
30
890
2010 / 2011
601
662
572
666
714
2011 / 2012
2012 / 2013
2013 / 2014
2014 / 2015
508
534
507
486
380
392
333
286
221
224
152
180
154
181
155
176
47
67
86
10
32
12 19 72
Opgelegde
landelijke SV’s
SV’s op basis van
clubmelding
Sv’s op basis van
OM (politie melding)
SV’s op basis
van standaardvoorwaarden
SV’s op basis
van volmacht
Opgelegde
strafrechtelijke SV’s
Bron: KNVB

In schema 6 valt de (bijna) verdubbeling van het aantal meldingen vanuit het OM op. Eveneens
valt de verdubbeling van het aantal stadionverboden op basis van de volmacht op. De analyse
van beide opvallende punten worden in de afsluitende paragraaf behandeld.
Stadionverboden: Verhouding BVO ~ OM meldingen
Schema 7 geeft de verhouding weer tussen de stadionverboden op basis van een BVO- en een
OM melding. Dat er verhoudingsgewijs meer stadionverboden zijn gemeld door het OM heeft
met name te maken met een aantal ernstige incidenten welke strafrechtelijk zijn onderzocht
en tot grote aantallen civiele stadionverboden hebben geleid. Dezelfde incidenten hebben er
toe geleid dat het aantal stadionverboden op basis van confrontaties en/of geweld bijzonder
zijn gestegen, zoals schema 8 weergeeft.
Schema 7
Landelijke SV’s
Percentage
BVO-meldingen
Percentage OM/
politie meldingen
2010/’11 333 45,6% 54,4%
2011/’12 601 36,8% 63,2%
2012/’13 662 23,3% 76,7%
2013/’14 572 31,5% 68,5%
2014/´15 890 25,2% 74,8%
31 CIV
Bron: KNVB
Specificatie stadionverboden (samengevat)
Alle stadionverboden worden opgelegd conform de richtlijn stadionverbod van de KNVB. In de
richtlijn staat een veelvoud aan delicten opgenomen. In onderstaande tabel staan alle stadionverboden
opgenomen, maar samengevat tot de bekende tuchtcategorieën. Op deze manier
is het eenvoudiger vergelijkingen te trekken tussen incidenten en de dadergerichte opvolging
ervan.
Schema 8
Delict: 2013/’14 2014/’15
Spreekkoren/belediging 84 69
Confrontatie/vechtpartij/geweld 190 479
Vuurwerk/brandstichting 73 95
Betreden speelveld 10 37
Gooien van voorwerpen 29 33
Vernieling 8 10
Overig (baldadigheid, huisvredebreuk, overtreding APV, etc.) 178 171
Bron: KNVB

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
Analyse en verklaring stadionverboden
Stijging in relatie tot dadergerichte aanpak
In schema 5 is te zien dat er in seizoen 2014/’15 890 civielrechtelijke stadionverboden zijn
opgelegd. Nog niet eerder zijn er zoveel civielrechtelijke stadionverboden tijdens één seizoen
opgelegd. Deze stijging is te verklaren door een aantal ernstige incidenten en de stringente
dadergerichte aanpak en afhandeling ervan. Een aantal voorbeelden:
CIV
32
Datum Incident Stadionverboden
1-4-‘14 Training SC Cambuur (bestorming stadion + trainer) 16
20-4-‘14 Massaal vuurwerk bij aanvang Bekerfinale 48
3-5-‘14 sc Cambuur – ADO Den Haag (vernieling lexaanwand) 16
11-5-‘14 NEC – Sparta (degradatiewedstrijd) 17
30-7-‘14 Feyenoord – Besiktas 15
8-11-‘14 Confrontatie harde kern PEC Zwolle en Ajax in Zwolle 32
26-1-‘15 Confrontaties rondom FC Den Bosch – FC Oss 98
19-2-‘15 Confrontaties en vernielingen rondom AS Roma – Feyenoord 80
1-3-‘15 Confrontatie PSV supporters na PSV – Ajax 16
3-4-‘15 Kampioenswedstrijd N.E.C. (met geweld het veld betreden). 17
10-5-‘15 Confrontaties rondom Willem II – ADO Den Haag 29
Bron: KNVB
Deze incidenten zijn zonder uitzondering zeer vervelend en ingrijpend voor de betrokkenen.
Tegelijkertijd is de urgentie om de incidenten op een dadergerichte manier aan te pakken, te
prijzen. De wijze en doortastendheid waarop de autoriteiten in Den Bosch, in samenwerking
met beide clubs, de daders hebben opgespoord, geïdentificeerd en uitgesloten hebben van het
voetbal, verdient waardering.
Een ander treffend voorbeeld van verantwoordelijkheid nemen zijn de autoriteiten van
Rotterdam. Na de rellen in Rome heeft de Rotterdamse gezagsdriehoek hulp aangeboden aan
haar Italiaanse collega’s. Onder leiding van twee officieren van justitie is de Rotterdamse politie
naar Rome gegaan om de dossiers volledig te krijgen. Zonder deze prompte actie waren zo’n
80 personen, waarvan het grootste gedeelte nu een langdurig civielrechtelijk stadionverbod
hebben gekregen, waarschijnlijk vrijuit gegaan.
De kampioenswedstrijd is het feestje waar de vele duizenden trouwe N.E.C. fans naar hebben
uitgekeken. De organisatie van N.E.C. heeft er dan ook vooraf alles aan gedaan om het ook
daadwerkelijk een feestje te laten worden voor alle supporters. Ondanks alle waarschuwingen
en maatregelen besloten een aantal aanhangers van N.E.C. zich met geweld toegang tot het
veld te verschaffen. 17 stadionverboden voor mensen die het feestje van een ander wilden
verpesten.

Dit zijn slechts drie voorbeelden die eruit gelicht zijn. Landelijk zijn er meer van dergelijke voorbeelden
bekend. Landelijk is eveneens te constateren dat steeds vaker door de lokale keten
daadwerkelijk doorgepakt wordt om degenen die betrokken zijn geweest bij ernstige incidenten
langdurig uit te sluiten. Dit is een bijzonder goede ontwikkeling waar uiteindelijk de echte
voetbalsupporters de vruchten van zullen plukken.
Volmacht en kwaliteit dossiers
De stijging van het aantal stadionverboden op basis van de volmacht is bijna volledig te herleiden
tot twee incidenten. 80 stadionverboden zijn er opgelegd naar aanleiding van de rellen
in de binnenstad van Rome. 32 stadionverboden op basis van de volmacht zijn opgelegd na
een grote confrontatie tussen de harde kernen van PEC Zwolle en Ajax bij een supporterscafé
in Zwolle. In beide gevallen loopt er nog een strafrechtelijk traject en zijn er mensen in beroep
gegaan tegen hun stadionverbod.
Er lijkt een verband te liggen tussen het aantal beroepszaken en het aantal meldingen op basis
van de volmacht. De kern van stadionverboden op basis van de volmacht is immers dat het
delict in beginsel verder van het stadion is gepleegd (vaak in de binnenstad), of dat degene
niet in het bezit was van een toegangsbewijs. In het verweerschrift van de persoon in kwestie
wordt de voetbalgerelateerdheid dan ook vaak ter discussie gesteld.
33 CIV
Om deze reden is het van wezenlijk belang dat de onderliggende dossiers inhoudelijk in orde
zijn en dat uit de dossiers duidelijk blijkt wat ieders individuele aandeel is, en de relatie met het
voetbal.
Tot slot van deze paragraaf. Een sanctie dient altijd een gedragscorrigerende werking te hebben.
Beschreven is dat een persoon met een stadionverbod op basis van de volmacht zijn delict
niet in het stadion heeft gepleegd. Een dergelijk stadionverbod, zonder boete, voorkomt daarmee
dan ook niet dat de persoon zich op dezelfde plek kan vertonen om mogelijk hetzelfde
(wan)gedrag opnieuw te vertonen. Een dergelijke sanctie kan dan ook nooit in isolatie bestaan
en zal altijd ondersteunend moeten zijn aan andere, strafrechtelijke, sancties of maatregelen
om te voorkomen dat het gedrag wederom zichtbaar wordt.
Het verdient aanbeveling om in een zogenaamde casusoverlegstructuur, waar alle relevante
ketenpartners aanwezig zijn, alle individuele zaken te behandelen en aldaar de juiste en passende
sanctievorm te bepalen.

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
DEEL 2: ONTWIKKELINGEN IN
VOETBAL EN VEILIGHEID
In dit derde deel van het jaaroverzicht worden enkele belangrijke ontwikkelingen weergegeven
die van invloed zijn op de veiligheid en openbare ordebeheersing rondom het Nederlands
betaald voetbal in de toekomst.
TOEGANKELIJK, GASTVRIJ EN VEILIG VOETBAL
In 2011 is de ambitie tot normalisatie vastgelegd in het Kader voor Beleid Voetbal en
Veiligheid, deze visie is nog steeds actueel. De Regiegroep Voetbal en Veiligheid 3 wil zich
verbinden aan een meer op service gericht supportersbeleid. De Regiegroep wil zich ervoor
hard maken dat in het jaar 2020 in Nederland sprake is van een toegankelijk, gastvrij en veilig
voetbal. De Regiegroep heeft enkele speerpunten benoemt om dit te realiseren. Dit omvat
onder andere een persoonsgerichte aanpak van relschoppers, gastheerschap en veiligheidsmaatregelen.
Om verdere invulling te geven aan deze doelstelling gaan er zes pilots starten
waarbij ervaring op wordt gedaan om best practices te onwikkelen die breder ingezet kunnen
gaan worden.
CIV
34
AANSCHERPING WET MAATREGELEN BESTRIJDING
VOETBALVANDALISME EN ERNSTIGE OVERLAST
Op 1 juli 2015 is de aangescherpte Wet Maatregelen Bestrijding Voetbalvandalisme en Ernstige
Overlast (Wet mbveo) in werking getreden. Deze aanscherping voorziet in een aanpassing van
de Gemeentewet (artikel 172a) en het Wetboek van Strafrecht (artikel 38v). Met deze aanscherping
kan ernstige overlast, waaronder voetbalvandalisme effectiever worden voorkomen
en beëindigd.
Deze aanscherping biedt onder andere de mogelijkheid voor een burgemeester om de maatregelen
(gebiedsverbod, meldplicht of een groepsverbod) toe te passen op first football offenders.
Daarnaast biedt de wet nu mogelijkheden om de meldplicht digitaal op afstand plaats te
laten vinden.
Het gebiedsverbod dat een verbod voor 90 dagen betreft, kan nu gespreid worden over twee
jaar. Dit betekent dat dit 90 wedstrijddagen kunnen zijn.
De wijziging in het Wetboek van Strafrecht brengt met zich mee dat de duur van de vrijheidsbeperkende
maatregelen die de rechter op kan leggen van twee naar vijf jaar gaat. Deze
wijziging houdt in dat wanneer iemand een strafbaar feit heeft gepleegd, de strafrechter hem
bij zijn uitspraak een contactverbod, een gebiedsverbod of een meldplicht of een combinatie
daarvan kan opleggen voor vijf jaar in plaats van de huidige twee jaar. Tot slot kan de strafrechter
nu ook een gebiedsgebod opleggen.
3
De Regiegroep Voetbal en Veiligheid bestaat uit burgemeesters, KNVB, ministerie van Veiligheid en
Justitie, OM, politie en het Auditteam Voetbal en Veiligheid.

DIGITALE MELDPLICHT
Met de aanscherping van de Wet MBVEO wordt het opleggen van een digitale meldplicht
mogelijk. Hiermee hoeft de melder zich niet op een specifieke plaats te melden. Het ministerie
van Veiligheid en Justitie werkt samen met de vijf grootste gemeenten en het door het
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) ingestelde netwerk waarin gemeenten,
politie en OM zijn vertegenwoordigd, aan de implementatie die de aangescherpte Wet
MBVEO biedt. 4
VOETBALSUPPORTERS OVER DE GRENS
De politie is samen met haar partners aan het onderzoeken wat de aard en omvang is van
voetbalsupporters die naar de omringende landen gaan om voetbalwedstrijden bij te wonen
en een aandeel hebben in de verstoring van de openbare orde. Uit de cijfers blijkt ook dat
er door de Nederlandse politie meer ondersteuning is geleverd aan de Belgische en Duitse
politie in verband met de komst van Nederlandse (risico)supporters. Onderzocht wordt wat
de mogelijkheden zijn om deze (risico)supporters te weren bij buitenlandse wedstrijden. Ook
de komst van supporters uit onder andere België en Duitsland naar Nederlandse wedstrijden
wordt hierin meegenomen.
35 CIV
4
Kamerbrief Minister van Veiligheid en Justitie, kenmerknummer 669980

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
CONCLUSIE
In dit hoofdstuk worden per onderwerp de belangrijkste conclusies weergegeven. Over het
algemeen is het beeld van de veiligheid en openbare ordebeheersing rondom het Nederlands
betaald voetbal stabiel gebleven ten opzichte van vorig(e) seizoen(en). De inzet-uren van de
politie, het soort incidenten en het aantal verdachten van voetbal gerelateerde strafbare feiten
wijkt nauwelijks af van voorgaande seizoenen.
INZET-UREN VAN DE POLITIE BIJ DE EREDIVISIE GEDAALD
De geregistreerde uren die door de politie in verband met wedstrijden rondom de Eredivisie
is ingezet zijn met 4% gedaald ten opzichte van het vorige seizoen. Bij de Eerste Divisie zien
we een stijging die te verklaren is door de registratie van opsporingsonderzoeken die in vorige
jaaroverzichten niet zijn meegenomen. Ook de vier clubs uit Limburg die samen in de Eerste
Divisie uitkwamen maakten een verhoogde inzet noodzakelijk.
CIV
36
MINDER RISICOWEDSTRIJDEN GECLASSIFICEERD
In het afgelopen seizoen zijn er meer wedstrijden geclassificeerd als wedstrijden met een
laag risico (A-wedstrijd). Bijna de helft van de wedstrijden in de Eredivisie en Eerste Divisie
zijn geclassificeerd als een wedstrijd met een laag risico. Het aantal B-wedstrijden daarentegen
is gedaald en is terug te zien in de verhoging van de A-wedstrijden. Het percentage
C-wedstrijden is nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal opgelegde combiregelingen is met 51%
ongeveer gelijk gebleven aan de voorgaande seizoenen.
INCIDENTEN BUITEN HET STADION GEDAALD
De geregistreerde incidentsoorten buiten het stadion zijn iets afgenomen. Daarentegen zijn de
incidentsoorten die in het stadion zijn geconstateerd door politiemedewerkers gestegen. Een
stijging is te zien in het geregistreerde incidentsoort vuurwerk; zowel binnen als buiten het
stadion zien we hier een stijging.
MEER VERDACHTEN VAN STRAFBARE FEITEN BEKEND
GEWORDEN
Afgelopen seizoen zijn er 808 verdachten bekend geworden van strafbare feiten die gerelateerd
zijn aan het betaald voetbal. Dit zijn er meer dan in het vorige seizoen en sluit aan bij de
dadergerichte aanpak waarbij notoire ordeverstoorders aangepakt moeten worden. Van deze
808 verdachten is aan 566 verdachten, op voordracht van het Openbaar Ministerie, een civiel
stadionverbod opgelegd door de KNVB.
De verhouding tussen first football offenders en recidivisten is al jaren constant; onder de
verdachten zijn 80% first football offenders en 20% recidivisten.

Bijna de helft van de verdachten is verdacht van het strafbare feit openlijke geweldpleging
(49%). Dit wordt gevolgd voor feiten uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) met
15%. Daarnaast is ook een deel verdacht van belediging van een ambtenaar of het openbaar
gezag (9%). Van alle strafbare feiten is 74% verdacht van een misdrijf en 26% van een overtreding.
Ten opzichte van vorig jaar zijn er minder verdachten bekend geworden van strafbare
feiten die te maken hebben met vuurwerk, terwijl bij de incidenten een stijging is te zien in het
soort incident ‘vuurwerk’. Bij de opgelegde stadionverboden door de KNVB is wel een lichte
stijging te zien bij supporters die vuurwerk gerelateerde feiten hebben begaan.
AFDOENING OPENBAAR MINISTERIE
In het afgelopen seizoen zijn 213 eindbeslissingen genomen door een rechter in verband met
strafbare feiten die een relatie hebben met voetbal. Van deze 213 eindbeslissingen zijn er 175
veroordeeld en hebben een straf opgelegd gekregen. Door de rechter zijn afgelopen seizoen
72 strafrechtelijke stadionverboden opgelegd, dit is een stijging ten opzichte van het vorige
seizoen. Een deel van deze stijging heeft te maken met de bekerfinale van vorig seizoen (PEC
Zwolle tegen Ajax) waar in dit seizoen een beslissing door de rechter is genomen.
STADIONVERBODEN KNVB
De KNVB heeft het afgelopen seizoen 890 stadionverboden opgelegd, dit is een stijging ten
opzichte van vorig seizoen. In het seizoen 2013/2014 heeft de KNVB 572 stadionverboden
opgelegd. Van deze 890 stadionverboden is 75% opgelegd naar aanleiding van een melding
van het Openbaar Ministerie en 25% naar aanleiding van een melding van een BVO. Bij de
opgelegde stadionverboden is tevens een stijging te zien voor het feit vuurwerk. Het grootste
deel van de stadionverboden wordt echter opgelegd voor een confrontatie/vechtpartij en/of
geweld (479 stadionverboden). Daarbij opgemerkt dat het overgrote deel van deze verboden
voortkomt uit een viertal grote incidenten.
37 CIV

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
AANBEVELINGEN
AANBEVELING: PERSOONSGERICHTE AANPAK
VOORTZETTEN
Met de ambitie om te komen tot een meer toegankelijk, gastvrij en veilig voetbal blijft de
persoonsgerichte aanpak een speerpunt. De probleemsupporters dienen hierbij aangepakt te
worden zodat de echte supporters geen overlast ondervinden van de maatregelen die rondom
het bezoeken van voetbalwedstrijden opgelegd worden. De samenwerking met ketenpartners
zoals de gemeenten, voetbalclubs, KNVB, OM en andere veiligheidspartners is hierbij cruciaal.
Een belangrijk punt van aandacht is de dossiervorming van deze probleemsupporters,
een goede dossieropbouw draagt bij aan de maatregelen die opgelegd kunnen worden door
de KNVB, het OM, de gemeente en de rechterlijke macht. Andere aandachtspunten zijn de
preventieve aanpak gericht op jonge aanwas, en het sluitend krijgen van de keten zorg en
veiligheid.
CIV
38
AANBEVELING TOT NADER ONDERZOEK: AFDOENING
VOETBAL GERELATEERDE STRAFBARE FEITEN
Aansluitend bij de persoonsgerichte aanpak is het van belang om te weten hoe de keten van
vervolging verloopt. Daarbij is het belangrijk om te weten wat de kwaliteit is van de dossiervorming
en hoe vaak dit leidt tot vervolging en strafoplegging. Een nader onderzoek naar de dossiers,
vervolging en strafoplegging strekt dan ook tot de aanbeveling. Ook de samenwerking
tussen de politie, de KNVB en OM zou hierbij verder onderzocht moeten worden. Hierbij kan
onderzocht worden of er effectief gebruik wordt gemaakt van de informatie die de partners
beschikbaar hebben. Naar aanleiding van de resultaten zou de persoonsgerichte aanpak geïntensiveerd
kunnen worden.
AANBEVELING: AANPASSEN RISICO-CATEGORISERING
De maatregelen die opgelegd worden om de openbare orde en veiligheid te kunnen waarborgen
zijn allen maatwerk. De specifieke maatregelen die bij een risico-categorie horen zijn
een vast pakket maatregelen die niet voor elke (risico)wedstrijd passend zijn. Bij de classificatie
horen maatregelen specifiek voor de kaartverkoop, het vervoer van de supporters en de verkoop
en consumptie van alcohol. Deze strikte pakketten van maatregelen zouden losgelaten
kunnen worden zodat bij alle wedstrijden maatregelen genomen kunnen worden die passend
zijn bij de mate van risico, de wedstrijdlocatie en de specifieke supportersgroepen.

AANBEVELING: JAAROVERZICHT VEILIGHEID EN OPENBARE
ORDEBEHEERSING RONDOM HET NEDERLANDS BETAALD
VOETBAL
Bij de bestrijding en preventie van ernstige overlast, waaronder voetbalvandalisme en –geweld,
werken verschillende partners intensief samen. Onder andere de BVO’s, gemeenten, KNVB,
OM, politie en het ministerie van Veiligheid en Justitie zijn hierbij betrokken. In de jaaroverzichten
van het CIV worden sinds enkele jaren ook de cijfers van de KNVB en het Openbaar
Ministerie meegenomen. Het is van belang om de data die de verschillende ketenpartners
opbrengen in een bredere context te bezien en af te stemmen. Om dit in een bredere context
te bezien zou een gezamenlijk jaaroverzicht van alle partijen een nog beter inzicht kunnen
bieden in de openbare orde en veiligheid in het betaald voetbal in Nederland.
AANBEVELING: NADRUKKELIJKE AANDACHT VOOR
VUURWERK
Uit de cijfers van de politie en de KNVB blijkt dat er een stijging is te zien in vuurwerk gerelateerde
feiten. Het afsteken van vuurwerk waar veel mensen bijeen komen brengt risico’s met
zich mee voor de veiligheid. Deze negatieve trend waarbij een stijging is te zien in het aantal
vuurwerk gerelateerde feiten vraagt om een stringente aanpak. De ketenpartners zullen hierbij
samen moeten werken om de verdachten die zich hier schuldig aan maken te straffen en om
recidive te voorkomen.
39 CIV

CIV • Jaaroverzicht seizoen 2014 / 2015
LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN
CIV
40
APV = Algemene Plaatselijke Verordening
BVO = Betaald Voetbal Organisatie
CIV = Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme
DSP = Dienst Spoorwegpolitie
KNVB = Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond
ME = Mobiele Eenheid
OM = Openbaar Ministerie
NFIP = National Football Information Point (buitenlandse CIV’s)
NP = Nationale Politie
NPT = Nederlands Politieteam
SR = Strafrecht
UEFA
= Europese Voetbalbond (Union Des Associations Européennes de Football)
VNG = Vereniging Nederlandse Gemeenten
VVS = Voetbal Volg Systeem
Wet MBVEO = Wet Maatregelen Bestrijding Voetbalvandalisme en Ernstige Overlast
WK = Wereld Kampioenschap

CONTACTGEGEVENS
Bezoekadres:
Kroonstraat 25
3511 RC Utrecht
Nederland
Postadres:
Postbus 8300
3503 RH Utrecht
Nederland
Telefoon:
088 1677222
E-mail:
civ@utrecht.politie.nl
Internet website:
www.civ-voetbal.com
COLOFON
41 CIV
Auteur politie:
Adinda Cox
Auteur KNVB:
Chris van de Poll
Auteur OM:
Bert Punt
Redactie:
Werner Leenders
Bram Kampschreur
Ingmar van der Mark
Marjolein Hendriks
Leden Expertgroep Voetbal & Veiligheid
Leden Politie Adviesgroep Voetbal
Vormgeving:
www.studiosnh.nl
Fotografie:
Diverse Politie korpsen
Marnix Schmidt
Harro Meijnen (politievakblad Blauw)
Ramon Mosterd

Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme
Bezoekadres:
Kroonstraat 25
3511 RC Utrecht
Nederland
Postadres:
Postbus 8300
3503 RH Utrecht
Nederland